Асуудлын гол нь дарга нартаа биш л болов уу

2013-01-29

Бүх эмнэлгийн дарга нарыг сольж байгаа дуулдав. Ажлаа муу хийсэн, иргэдийг гомдоосон, чирэгдүүлсэн, төсөв

хөрөнгөө буруу зарсан, газар талбайгаа худалдсан, эм тариа шахсан гэхчлэн асуудалтай дарга нарыг солилгүй яахав. Харин бүгдийг нь нэг амьсгаагаар өөрчлөх нь зөв эсэхийг мэдэхгүй юм. Уг нь санаагаар болдогсон бол эхлээд салбарынхаа бодлогыг олон нийтийн санал хүсэлт авах, тайлбарлан таниулах зэргээр тунгаан байж боловсруулаад, дараа нь энэ бодлогыг хэрэгжүүлэхэд ямар үнэлэмж, мэдлэг, чадвар бүхий дарга нар ажиллах ёстойг тодорхойлоод сонгон шалгаруулалт явуулсан бол үр дүн нь арай дээр гарах байсан болов уу даа. Ингээгүй тохиолдолд нэг даргыг нөгөөгөөр солих / мэдээж намын шалгуур зонхилох биз / нь “Нэмэгдэхүүний байрыг солиход …” гэдэгтэй л төсөөтэй хариу гарч мэдэх л юм. Бодвол сайтар тунгаасан шийдвэр биз. Эмч, эмнэлгийн ажилтан гэдэг тун өвөрмөц, онцгой, хэн дуртай хүн хийгээд байж чаддаггүй мэргэжил гэдэгтэй маргах хүн гарахгүй байх. Сайд даргыг бол багш, инженер, улс төрч /гол шалгуур нь энэ байж таарна / хэн ч хийсэн чадна хэмээн үзэх болсон цаг. Яагаад гэхээр сайд бодлого боловсруулахаас биш хүн эмчлэх биш. Түүнтэй адилхан эмнэлгийн даргыг ч гэсэн заавал эмч, тэр тусмаа сайн эмч хийх ёстой гэх нь өрөөсгөл ойлголт ч байж магадгүй. Харин эмчилгээ эрхэлсэн орлогч нь өндөр боловсрол, дадлага туршлагатай сайн эмч байвал болоод л явчихна. Өөрөөр хэлбэл эмнэлгийн дарга нь Ерөнхий менежер байна гэсэн үг. Тэгээд эмчилгээ эрхэлсэн орлогч / ерөнхий эмч/ зөвлөх эмч нартайгаа хэлэлцэж байгаад гаргасан эмнэлгийн иргэдэд чиглэсэн үйл ажиллагааг тухайн жилд явуулахад шаардагдах төсөв хөрөнгө, техник, технологи, цалин хангамж гээд бүхий л боломжийг хариуцаж таарна. Ерөнхийдөө нэг иймэрхүү л зарчим хэд хэдэн өндөр хөгжилтэй улс оронд хэрэгждэг юм билээ. Өөр нэг чухал салбар нь өрхийн эмнэлэг байдаг. Эмч нар сайн мэднэ дээ. Уг нь аль нэг хороо хариуцсан өрхийн эмнэлэгт нэг иргэнд ноогдох хэмжээгээр нь тооцоод жилийн санхүүжилтийн 70-80 хувийг урьдчилан өгдөг бол сайн. Тухайн жилдээ урьдчилан сэргийлэх үзлэг, эмгүй эмчилгээ, анхан шатны тусламж үйлчилгээг сайн үзүүлж, дээд шатны эмнэлэгт цөөн хүн илгээсэн бол хэмнэгдсэн төсвөөрөө эмнэлгийнхээ хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх эрх олгох хэрэгтэй. Бас эмч ажилчдынхаа цалин урамшууллыг ч нэмэх боломж байж таарна. Шинэ санаа ч биш л дээ. Англи зэрэг улсад ийм тогтолцоо хэрэгждэг. Төгс сайн арга гэдэггүй ч манай улсын хувьд хэрэгжүүлэх боломжтой л хэлбэр. Өрхийн эмнэлэг харьцангуй бие даасан, снхүүжилт сайн учир сайн эмч нар очиж ажиллах сонирхол төрүүлдэг гээд давуу талууд бий. Өөр нэг хэрэгжүүлэх арга нь эрүүл мэндийн даатгалтай иргэд эмч, эмнэлгээ өөрөө сонгох боломжийг бүрдүүлэх. Нэг хэсэгтээ төвийн том эмнэлгийн ачаалал нэмэгдэх байх. Монгол Улсын иргэдийн ихэнх нь нийслэлдээ төвлөрөөд байгаа шиг. Гэхдээ энэ хэмжээгээр олон үйлчлүүлэгчийг өөртөө татсан эмч, сувилагч нарын цалин хангамж нэмэгдэж таарна. Өнөөдрийнх шигээ сайн муу гэлгүй бүгдэд нь адилхан цалин урамшуулал өгдөг байснаас хавьгүй дээр. Санхүүгийн нарийн аргачлал шаардагдах байх. Орж ирсэн мөнгөний хэдэн хувийг эмчид хэдэн хувийг сувилагч, асрагч, оношлогоогий кабинет гээд тухайн иргэнд үйлчлэхэд оролцсон багт гэхчлэн ялгаж зааглах хэрэгтэй болно. Мэдээж үйлчлүүлэгч татсан гол эмчид дор хаяж 50-иас доошгүй хувь нь ноогдож байвал зүгээр. Болох эсэхийг мэдэхгүй юм. Өөр нэг санаа бол тэтгэвэрээ тогтоолгосон ахмад эмч нарт өөрийнх нь хүсэлтээр аль нэг өрхийн эмнэлгийг түрээсийн гэрээгээр өгөх. Элдэв зөвшөөрөл, саад бэрхшээлгүй өгдөг бол сайн. Гэрээнд заасан үүргээ биелүүлсэн бол уг өрхийн эмнэлгийг хувьд нь шилжүүлж болох юм. Заавал тэтгэвэрт гарсан ч гэлтгүй олон үйлчлүүлэгчийг өөртөө татдаг эмч нар хүсвэл өрхийн эмнэлэг аваад гарах боломжийг нээлттэй үлдээх нь зүй. Гагцхүү дээрх эрхийг эдлэх эмч нь нэр хүндтэй, дадлага туршлагатай, хариуцлага хүлээх чадвартай гэхчлэн шалгуурт тэнцсэн байх учиртай / танил тохой татахгүй гэсэн үг /. Эмнэлгийн ажлыг сайжруулах олон арга, хэлбэр байх нь ойлгомжтой. Ганц нэгхэн санаагаа дурдсан нь энэ. Олуулаа бодож тунгаавал ашигтай хувилбар олдох боловуу хэмээн үзээд санаагаа нэмэрлэв. Харин одоогийн дарга нар муу ажилласан учраас солигдох хэрэгтэй гэж үзэж байгаа бол тийм ч зөв санаа биш. Бас эмч ажилчдыг арга хэмжээ авах / хэрэг тарьсан бол шийтгэлгүй яахав /, цалин хөлс / хаанаа ч хүрдэггүй бага гэдгийг бүгд мэдэж л байгаа /-нөөс нь хасах, танах арга бол хоцрогдсон шүү дээ. Сайн, муу ажиллаж байгаа эсэхийг дарга нар биш үйлчлүүлэгчид л шийддэг байх тогтолцоог жинхэнээр нь хэрэгжүүлэх нь чухал. Тасалбар олгодог автомат машин тавьчихаад ажилтнууд нь хөмсөг зангидаад, дугарч цөхөөд суудаг бол шинэчлэл болж чадахгүй. Тэр тусмаа эмнэлэгт очсон өвчтөн машинтай биш эмч, сувилагчтай биечлэн уулзаж, өөрийгөө ойлгуулахыг, даралтаа хэмжүүлж, судсаа бариулахыг, чагнуулахыг, тогшуулахыг илүүд үздэг. Банк ч юм уу, иргэний бүртгэл бол өөр хэрэг. Ямар боловч манай эрүүл мэндийн салбарт өөрчлөлт хийгдэх нь хийгдэх бололтой. Тэмүүжин сайд шиг бодлогоо нарийн гаргаад, зураг, графикаар харуулаад, яагаад энэ дарга нарыг / таваас дээш жил удирдах алба хашсан гэхчлэн шалгуур тавьсан байна лээ / солих шаардлагатайгаа тайлбарласны дараа шийдвэрээ гаргавал эсэргүүцэл бага гарахын дээр олны сэтгэлд нийцнэ. Эрүүл мэндийн салбарын шинэчлэлийг бүгд л хүсч байна. Ялангуяа иргэд. Зөв бурууг цаг хугацаа л харуулах буй заа. Гэхдээ хийсч ирдэг өвчин эмгэг цаг хугацааг хүлээдэггүй гэдгийг мартаж боломгүй.

Олхонууд ШААБАР