-Шинэчлэлийн Засгийн газар байгуулагдаад салбар бүрт олон ажлыг эхлээд байна. Эрүүл мэндийн яамны тухайд салбартаа ямар шинэчлэлийг хийхээр төлөвлөөд байгаа вэ?

-Салбар бүр шинэчлэлийг хийж байна. Тэр дундаа манай салбарт зайлшгүй шинэчлэлт хийх шаардлага байгаа юм.Үүний тулд юун түрүүнд бид иргэд, үйлчлүүлэгч, өвчтөнд чухам ямар асуудал тулгамдаж буйг судалсан.

Ингээд үзэхэд иргэд эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг авахад чирэгдэлтэй, хүлээгдэлтэй, мэдээлэлгүй, мөнгө төлдөг, ажилтнуудын зан харьцаа муу гэсэн асуудлууд нэн тэргүүнд тавигдсан.Үүнийг үндэслэн эрүүл мэндийн салбарын “Өвчтөн, үйлчлүүлэгчдэд үзүүлэх эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чанар аюулгүй байдлыг хангая” гэсэн уриатай суурь шинэчлэлийн хөтөлбөрийг эхлүүлээд байна.Эхлээд эмнэлгүүдэд ямар эмч, эмчилгээ, тасгийн үйлчилгээ хүлээгдэлтэй байна вэ гэдгийг бүртгэдэг журмыг салбарт анх удаа хэрэгжүүлж байна.Ингэснээр эмнэлгүүд долоо хоног бүр бидэнд иргэдэд хүлээгдэл үүсгээд байгаа асуудлын жагсаалтыг явуулна.Үүнийг судлаад эрүүл мэндийн байгууллагын удирдлага зохион байгуулалтын асуудал байна уу, аль эсвэл тогтолцооны асуудал байна уу гэдгийг нь ялгаад арга хэмжээ авч байна.Зарим эмнэлэг нь дотооддоо тасаг, нэгжийнхээ зохион байгуулалтыг өөрчилж хүлээлт, чирэгдлийг арилгах бо-ломж байгаа нь харагдсан.Харин зарим эмнэлгийн хувьд яамны түвшинд авч үзэх буюу хүн хүчээ нэмэгдүүлэх, эмч сувилагчийн тоог нэмэгдүүлэх гэх мэт материаллаг баазаар хангах шаардлага бий.Мөн нөөцийг нэмэгдүүлэх, техник, тоног төхөөрөмжийг нэмэгдүүлэх зэрэг олон асуудал байна. Тухайлбал Улсын нэгдүгээр төв эмнэлэгт ЭХО шинжилгээ хийлгэхийн тулд 7-14 хоног, дурангийн шинжилгээ хийлгэхийн тулд 15-аас дээш хоног хүлээгддэг болохыг тогтоон, шуурхай арга хэмжээ авч, орчин үеийн хүчин чадал бүхий ЭХО, дурангийн аппаратаар хангахаар боллоо. Хоёрдугаарт, мэдээллийг ил тод байлгах, хаана ямар эмч эмчилгээ, үйлчилгээ үзүүлж байгаа талаар мэдээллэдэг тогтолцоог хэрэгжүүлэх шаардлагатай тулгараад байна.Үүнтэй холбоотойгоор бид эмнэлэг тус бүрт хүлээлт, гомдол, чирэгдлийн асуудлаар пункт ажиллуулж байна.Иргэд энэ пунктаас Эрүүл мэндийн яамны 323002 утсаар саналаа ирүүлэхээс гадна эмнэлгээс шууд интернэтэд холбогдон эмнэлгийн үйлчилгээний талаарх гомдол санал, шаардлагатай мэдээллийг авах боломжтой.Гуравдугаарт, тусламж үйлчилгээний хүлээгдэл, чирэгдлийг бууруулах асуудал ялангуяа нийслэлд их тулгамдаж бай-гаа тул тогтолцоо, бүтэц зохион байгуулалтын өөрчлөлт хийж байна.Юуны өмнө түргэн тусламжийн цэгүүдийг төвөөс тараан нийслэлийн дүүргүүдэд нээхээр ажиллаж байна.Тухайлбал энэ оны эхний улиралд ийм цэгүүдийг Хан-Уул, Чингэлтэй дүүргүүдэд байгуулж байна. Цаашлаад яаралтай тусламжийн тасгуудыг дүүргийн болон томоохон эмнэлгүүдэд байгуулаад эхэлсэн.Мөн осол гэмтэл, хавдар, сэтгэцийн эрүүл мэндийн үйлчилгээ үзүүлэх тасгуудыг дүүргийн эмнэлгүүдэд бий болгохоор ажлаа эхлүүлээд байна.Ийнхүү бүтэц зохион байгуулалтын шинэчлэлийг хийхээс гадна эрүүл мэндийн байгууллагын удирдлагын арга барилыг өөрчлөн шинэчлэх, эмч ажиллагсдын мэргэжлийн ур чадварыг сайжруулахад яамнаас анхаарал хандуулж байна.Үүнд тухайлбал эмчилгээ үйлчилгээний чанар, аюулгүй байдлыг хангах, эрсдэлийг бууруулах хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж ажиллах сайдын тушаал гарсан.Энэ хүрээнд эмнэлэг тус бүр өвчтөнөө аливаа эрсдэлээс хамгаалах, аюулгүй орчинд үйлчилгээ үзүүлэх хөтөлбөрийн дагуу байгууллагын захирлаас эхлээд ажилтан хүртэл оролцон ажиллана.Энэ нь эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх том алхам болно гэж ойлгож болох юм.

-Шинэчлэлийн хүрээнд гадны улс оронд хийдэг мэс заслыг эх орондоо хийх боломжтой болж байгаа. Гэсэн хэдий ч зарим нэг тоног төхөөрөмжгүйгээс болж зайлшгүй гадаад руу өндөр зардлаар явж эмчлүүлэх шаардлагатай байдал хэвээр байна.Үүнд яамны зүгээс хэрхэн анхаарч байна вэ?

-Энэ чиглэлээр манай яам тодорхой арга хэмжээ авч ажиллана. Манай улс бол хөгжиж байгаа орон.Хэдий тийм ч иргэд гадагшаа эмчилгээ үйлчилгээ авахаар явж байна.Эдгээр хүмүүсийн зарим нь өөрийн сонголтоороо гадны эрүүл мэндийн байгууллагаар үйлчлүүлж байгаа.Бас нэлээд хэсэг нь зайлшгүй шаардлагатай манай оронд эмчилэгдэхгүй онош тавигдсан иргэд байна.Үүнийг бид хэрхэн яаж эрүүл мэндийн салбарт шийдэх талаар тодорхой зорилт тавиад байна. Үүнд аймгийн төвийн нэгдсэн эмнэлгүүдийн хажууд оношлогооны төвийг байгуулах, нийслэлд Солонгос улсын хөрөнгө оруулалттай Үндэсний оношлогоо эмчилгээний төв байгуулах, манай улсад байхгүй эмчилгээ, оношлогооны аргуудыг судлан нутагшуулах ажлуудыг хийж байна. Тухайлбал саяхан элэг шилжүүлэн суулгах, ясны чөмөг шилжүүлэн суулгах чиглэлээр шаардлагатай тоног төхөөрөмж эмч мэргэжилтнийг бэлтгэх талаар Засгийн газарт бодлогын санал оруулж 4.2 тэрбум төгрөгийг батлуулаад байна.

-Эрүүл мэндийн даатгал төлж байгаа хэрнээ эмчилгээ үйлчилгээ хийлгэхдээ мөнгө төлдөг гэх гомдол иргэдээс маш их гаргадаг. Үүнийг хэрхэн зохицуулах ёстой байдаг юм бол?

-Эрүүл мэндийн даатгалд нийт хүн амын 98.6 хувь нь хамрагдсан. Даатгалд ингэж хамрагдсан ч хувь хүн эмнэлгээс үйлчилгээ авахдаа тодорхой албан ба албан бус төлбөрүүд гардаг.Үүнийг хэрхэн бууруулах талаар манай яам Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яамтай хамтарч ажиллаж байгаа.Юуны өмнө Эрүүл мэндийн даатгал улсын төсвөөр ямар үйлчилгээ хүртэж болох, ямар үйлчилгээг иргэд өөрсдийн мөнгөөр авах вэ гэдгийг зааглаж өгөхөөр бодлого боловсруулж байна. Өнөөгийн мөрдөж байгаа Эрүүл мэндийн даатгалын хуулиар бол өндөр настан, 16 хүртлэх насны хүүхдээс бусад хүмүүс эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлэхдээ тухайн эмнэлгийн ор хоногийн үндсэн тарифийн 10-15 хувийг өөрөөсөө төлж байгаа. Мөн эмнэлгүүдэд зарим тусламж үйлчилгээг төлбөртэй гүйцэтгэх тусламж үйлчилгээний жагсаалт гэж бий. Эмнэлгүүд энэхүү төлбөрт үйлчилгээнийхээ жагсаалтыг Эрүүл мэндийн сайдын тушаалаар батлуулан мөрдөж ажилладаг.Үүнд өндөр технологи бүхий өндөр өртөгтэй шинжилгээ оношлогоо, зарим мэс заслын эмчилгээ хамрагдаж байгаа. Бид цаашид дээрх тусламж үйлчилгээний зарим хэсэг ялангуяа өндөр технологи бүхий шинжилгээ, оношлогоо, мэс заслын тусламж үйлчилгээний тодорхой хувийг Эрүүл мэндийн даатгалаас санхүүждэг болгох асуудлыг шат дараатайгаар авч хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна. Жишээлбэл хавдарын болон сэтгэцийн тусламж үйлчилгээ, гемодиализ, чихрийн шижингийн эмчилгээ, амбулаторийн эмчийн жороор олгох эм, компьютер томографи, МRI шинжилгээ гэх мэт. Ингэснээр иргэний өөрөөсөө төлөх төлбөрийн хэмжээ буурах болно. Э.Баясгалан