Монголын поп, рок урлагийн ертөнцөд Бобо нэрээрээ танигдсан дуучин Б.Мөнхтогтохтой уран бүтээл, амьдралын тухай цөөн хором хөөрөлдлөө. Түүнтэй ярилцаж суухад Монголоо гэсэн сэтгэл, залуусын өнөөдрийн амьдралын гүн харуусал нэвт мэдрэгдэж байсан юм.

-Сүүлийн үеийн уран бүтээлийн сонин хачин юу байна?

-Шинэ уран бүтээл хийлгүй хэдэн сар боллоо. Саяхан залуу дуучин Аагийтай хамтран Ганзоригийн үг, ая "Дурлалаа би үзэн ядахгүй" гэж шинэ дуу гаргасан. "Чонос" студийн залуучуудаар клипээ хийлгэсэн. Клипний зохиолын хувьд энгийн мөртлөө хүмүүсийн сэтгэл зүрхэнд шууд хүрч чадахаар болсон гэж бодож байгаа.

-Та уянгын дуу их дуулдаг. Өөр хэв маягаар дуулах бодол бий юу?

-Найз нөхөд, шүтэн бишрэгчдээс минь дуулах хэв маягаа өөрчлөх санал их ирдэг. Гэхдээ би хэзээ ч "Үгүй" гэж хэлж байгаагүй. Би их романтик хүн болохоор олон жил уянгын дуу дуулсан. Энэ утгаараа дуулах хэв маягаа огцом өөрчилж чадахгүй байна. Бас сэтгэл санааны хувьд ч бэлэн биш байгаа.

-Дуучинг мөнхрүүлэх зүйл нь дууны шүлгээс их хамаардаг. Та ямар яруу найрагчидтай хамтран ажиллаж байна?

-Тийм шүү. Би хувьдаа залуу уран бүтээлчидтэй хамт ран ажиллахыг илүүд үз дэг. Олон залуу уран бү- тээлчтэй хамтран ажиллаж байна. Сүүлийн үед өөрөө дууныхаа шүлгийг бичиж байгаа. Хоолойн чадал, онцлогоо надаас өөр хэн сайн мэдэх билээ. Тиймээс өөрийн хоолойд тохирсон дуу зохиох амар байдаг юм. Хамгийн анх 2003 онд "Хэлж чадсангүй" дууныхаа шүлгийг бичиж байлаа. Үүнээс хойш "Хайртдаа"- гаа эхлээд олон дууны шүлэг зохиосон.

-Таныг олон нийт "Хэлж чадсангүй" дуугаар чинь сайн мэднэ. Энэ дуу хэрхэн бүтсэн бэ?

-Олон нийт миний анхны дууг "Хэлж чадсангүй" гэж боддог. Үнэндээ миний анхны дуу чинь "Саран охин" шүү дээ. "Хэлж чадсангүй" дууг хэн нэгэнд зориулж зохиогоогүй. Найз нөхөд маань гоё дуу болсон байна гэж байсан. Харин миний хувьд тухайн үедээ "Хэлж чадсангүй" дууг амжилтад хүрэх дуу биш гэж бодож байлаа. Миний бодлын эсрэг уг дуу минь Бобо гэдэг дуучинг олонд илэрхийлж чадсан. Үүнээс хойш би дуучин болох замд эргэлт буцалтгүйгээр зүтгэхээр шийдсэн.

-Сахал чинь их зохисон юм шиг санагдлаа. Хэзээнээс сахал тавих болсон бэ?

-Ер нь багын өсгөлүүн хүүхэд байсан /инээв/. Анх "Камертон" хамтлагийн "Зүүд" дууны клипийг үзэхэд Ганаа ах эрүүндээ сахал тавьчихсан байсан л даа. Тэр үед их гоё санагдаад шууд л хэрвээ миний сахал ургадаг юм бол яг ийм сахал тавина гээд ургуулж эхэлсэн. Ахлах ангид ороход сахал ургасан.

Ер нь үзэгчид намайг байнга ийм сахалтай явдаг гэж боддог юм шиг байна лээ. Уг нь үе үе сахлаа авдаг. Сахлаа авсан үедээ клипний зураг авахуулж, янз бүрийн арга хэмжээнд оролцдоггүй. Энэ сахал, халзан толгой, том хар нүд бол Бобо гэдэг дуучны имиж гэж хэлж болно. Одоо бол үсээ ургуулж, өөр хэв маягт шилжиж байгаа.

-Анхны тоглолтоо хийсэн үү?

-Өмнө нь 21 аймагт тоглолт хийж байсан. Харин нийслэлдээ хийж байгаагүй юм байна. Ер нь бол энэ сард тоглолт хийх төлөвлөгөөтэй байсан ч санхүүгийн асуудлаас болоод хойшилсон. Дуучин болсноос хойш гурав дахь цомог дээрээ ажиллаж байна. Анх 2005 онд "Би Бобо" цомог гаргасан. Дараа нь "Үг сөрөгчид" хамтлагтай хамтарч "Үргэлж 10" нэртэй цомог гарч байсан. Энэ удаагийн цомгийн ажил бас л санхүүгийн байдлаас болоод зогсчихоод байгаа.

-"Үг сөрөгчид", "Mr Dogs" зэрэг хамтлагт дуулж байсан. Ганцаараа уран бүтээл туурвихад ямар байна?

-Үүнд их тайлбар хийх ёстой. Бобо гэж нэртэй олон уран бүтээлчид нэгэн үе байсан. Гэхдээ тэднээс уран бүтээл туурвиж байгаа нь ганц би л байна. Бобо нарыг шүтэн бишрэгчид болон сэтгүүлчид хооронд нь ялгалгүй хольж хутгаад байдаг юм. Би "Mr Dogs" хамтлагт дуулж байгаагүй.

Энэ хамтлагт надтай адил нэртэй, царай төрх ч ойролцоо хүн дуулдаг байсан. Харин "Үг сөрөгчид" хамтлагтай 2001 оноос хамтран ажиллаж, урлагийн ертөнцөд орж ирсэн. 2008 онд СУИС-ийн эстрад дуулаачийн анги төгссөнөөс хойш мэргэжлээрээ ажиллах зорилго тавьсан учраас хамтлагаа орхисон.

-Урлагийн ертөнцөд ивээн тэтгэгч олох нь чухал гэдэг. Таны ивээн тэтгэгч ямар хүн байдаг вэ?

-Урлагаар мөнгө олж амьдарна гэдэг тийм ч амар зүйл биш. Уран бүтээл туурвихын хажуугаар өөр ажил хийж байж л амьдралаа авч явна. Миний хувьд хэн нэгнээр ивээн тэтг үүлдэггүй. Би өөрийгөө, ёстой л нөгөө бор зүрхээрээ хөдөлмөрлөж яваа залуусын тоонд багтдаг.

Сүүлийн үед урлагт дур сонирхолтой залуус шоу нэвтрүүлэг, урлагийн наадам зэрэг олон аргаар гарч ирж байгаа. Тэд нар их азтай залуус. Учир нь зовлон үзэхгүйгээр урлагийн ертөнцөд орж ирж байна. Миний үеийн залуус урлагт орж ирэхийн тулд эхлээд аав, ээжээсээ мөнгө гуйх, унаа хоолны мөнгөө илүүчилж байж л уран бүтээл туурвидаг байлаа. Гэхдээ тэр шоу нэвтр үүлэг, уралдаан тэм цээнийг буруутгах гээ гүй юм шүү.

Урлагт сонирхолтой, авьяастай боловч хөрөнгө мөнгөний бололцоогүй залуусыг дэмжих нь зүйн хэрэг. Энэ ч утгаараа би залуу уран бүтээлчдийг дэмжин ажилладаг. Сая хан нэгэн залуу эрэгтэй дуучин Бэхбаттай хамтран аавын тухай дуу дуулсан. Амьдралдаа анх удаа эрэгтэй дуучинтай хамтран дуулж байгаа минь тэр. Тун удахгүй клип хийлгэж үзэгч олондоо хүргэнэ. Залуу дуучин маань ч удахгүй Монголын урлагийн ертөнцөд цахиур хагалан гарч ирнэ гэж найдаж байгаа.

-Манай телевизүүдээр гарч байгаа олон шоу нэвтрүүлгийн аль нь чанартай байна вэ?

-Би гэлтгүй Монголын ард түмэн "Making the band", "Universe best songs" зэрэг нэвтрүүлгийг үзэж байна. Миний бодлоор "Камертон-2" шоу нэвтрүүлгийг төслийн хүрээнд явуулж байгаа сайн нэвтрүүлэг гэж боддог. Жинхэнэ уран бүтээлч хүмүүсийг "Камертон" хамтлагийн ах нар минь нэвтрүүлгээрээ дамжуулан бэлтгэж байна. Түүнчлэн "Making the band" шоу нэвтрүүлгийг хэлнэ. Тэр дундаа "Anemone" хамтлагийн охидыг амжилтад хүрч чадна гэж харсан. "Universe best songs", "Балхжавын дууг хэн сайн дуулах вэ", "Оддын эрэлд" зэрэг зарим шоу нэвтрүүлэг зөвхөн одод бэлтгэн гаргахаас илүү шоу хийж, ашиг олох тал уруу анхаараад байх шиг санагддаг.

-Эр хүний чимэг автомашин гэдэг. Та ямар төмөр хүлэг хөлөглөдөг вэ?

-Миний хувьд машин бол хэрэглээ гэж үздэг. Зарим хэвлэлээр гарч байгаа шиг олон машин сольдоггүй. Одоо 2005 оны "Nissan Tina" хөлөглөж байна. Тийм өндөр үнэтэй биш ч гэсэн хот дотор болоод л байдаг юм. Мэдээж хүний дор орчихолгүй, салаад уначихгүй байхад одоогийн амьдралд минь хангалттай.

-Урлагийн хүний эхнэр байна гэдэг амаргүй ажил. Энэ амаргүй албыг ямар бүсгүйд хариуцуулсан бэ?

-Урлагийн хүнийг ойлгоно гэдэг эмэгтэй хүний хувьд үнэхээр хүнд ажил. Уран бүтээлч хүний амжилтын 99 хувь нь түүний гэр бүлтэй шууд холбоотой. Хөндлөнгийн хүн урлагт амжилт гаргахад хэн нэгэн ивээн тэтгэгч, продюсер нөлөөлдөг гэж хардаг. Бодит амьдрал дээр эсрэгээрээ байдаг юм шүү. Тэгэхээр ухаантай, тэвчээртэй хүн л урлагийн хүний хань болж чадна. Хараахан эхнэр аваагүй л байна. Найз бүсгүйтэй. Эхнэр ч аваагүй байхад зарим мэдээллийн хэрэгслээр хүүхэдтэй хүртэл болгочих юм /инээв/.

-Хоол гайгүй хийнэ биз?

-Тааруу. Учир нь өнөөдрийг хүртэл ээжээрээ хоол хийлгэсэн хүн ямар юмны хоол хийх вэ дээ / инээв/. Гэхдээ бас хоосонгүй, өөртөө тохирсон хоол бол хийнэ л дээ.

-Ер нь оддын тухай таагүй мэдээллүүд их гардаг. Таны тухай ч гэсэн гарч л байдаг. Яагаад өөрсдийгөө өмөөрч мэдээлэл хийдэггүй юм бэ?

-Олон улсад бол оддын тухай худал мэдээлэл цацсан тохиолдолд шүүхэд гомдол гаргаж, их хэмжээний нөхөн торгууль авдаг шүү дээ. Миний тухай олон худал мэдээлэл цацагддаг. Гэхдээ би хэзээ ч эсэргүүцэж ямар нэгэн хэлбэрээр гомдол гаргаад байдаггүй, тэгэхийг хүсдэггүй юм.

Ялангуяа олон хүүхэнтэй нэр холбож бичдэг. Заримдаа зүүдэнд ч оромгүйгээр худал, нотлох баримтгүйгээр бичсэн байдаг юм. Үүнийг нь олон телевиз, сонинд ярилцлага өгөхдөө эсэргүүцэж хэлдэг ч нэмэр болохгүй л байна. Сэтгүүлчид минь хэн нэгний тухай мэдээ, материал бэлтгэж хэвлүүлэхдээ баримттай, нотлох зүйлтэй бичих хэрэгтэй.

Зарим нэг сэтгүүлчид хэвлэн нийтлэх эрх чөлөөгөө илүү эдлээд байх шиг санагддаг. Би хүн болгонд таалагдах ёсгүй. Надад байтугай алдарт Майкл Жексонд ч гэсэн дургүй хүмүүс байгаа. Тийм ч болохоор хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд залуу уран бүтээлчдийг дэмжсэн зөв сайхан мэдээлэл цацаж урам өгч байх хэрэгтэй гэж боддог.

-Тантай адил урлагт зүтгэж яваа олон залуу бий. Та тэр бүгдээс хэнийг нь илүүтэй хүндэлдэг вэ?

-Залуус их хөдөлмөрлөж байгаа. Аливаа зүйлд өрсөлдөгч байх ёстой. Хэрвээ би Монголдоо ганцаараа уянгын дуу дуулдаг байсан бол дуучныхаа хувьд, бие хүнийхээ хувьд ч хөгжиж чадахгүй шүү дээ. BX, A-Cool гээд дуучид байна. Хоёулаа надтай адил нэг үеийн уран бүтээлчид. Өөр өөрийн гэсэн онцлогоор Монголын урлагийн ертөнцөд уран бүтээлээ туурвиж яваа хөдөлмөрч залуус. Бид одоо монголын урлагийн дунд үед л хамаарах байх даа.

-Залуу хүнд зорилго байхгүй бол улс орон хөгжихгүй. Таны цаашдын зорилго?

-Монголдоо тэргүүлэх зэрглэлийн дуучин болох. Энэ бол миний багын л мөрөөдөл. Мөн ойрын хугацаанд сайхан ханьтай болох зорилготой байгаа. Ер нь хүн бүр өөрийн зорилгодоо хүрвэл улс орон хөгжинө.

Г.НЯМСҮРЭН