-Тийм ээ, бид асар их баялаг дээр суусан азтай хүмүүс. Учир нь Монгол Улсын эдийн засгийн цаашдын өнгийг тодорхойлж, улс орныг маань хөгжилд хүргэхэд хамгийн гол дэм үзүүлэхүйц орд газрууд манай аймагт байгаа. Энэ утгаараа улсын ирээдүйг Өмнөговьтой холбож ярихаас өөр арга байхгүй л дээ.

Товчхондоо монголчуудыг тэжээх эдийн засгийн хөгжлийн гол судас Таван толгой, Оюун толгой ордуудад төсөл хэрэгжиж эхэлснээр Өмнөговь аймгийн хөгжил бусдаас хол илүү байгаа. Энэ нь олон хүний сонирхлыг татаж байгаа нь ойлгомжтой. Ямар ч байсан ойрын ирээдүйд, Даланзадгад Монголын дөрөв дэх том хот болж, эдийн засагт оруулах хувь нэмрээрээ улсдаа тэргүүлсээр байх нь тодорхой.

-Та Засаг даргын албыг хаших хугацаандаа тавьсан зорилгоо биелүүлж чадав уу?

-Дөрвөн жилийн хугацаанд маш олон зүйл хийхээр төлөвлөсөн. Гэхдээ хийж дуусаагүй ажил бий. Тухайлбал, Даланзадгад-Оюу толгой-Таван толгойг холбосон 250 км хатуу хучилттай зам, Оюу толгой-Гашуун сухайтыг холбох замын ажлыг ойрын хугацаанд эхлэх ёстой. Мөн Улаанбаатар-Мандалговь-Даланзадгадыг холбосон хар зам тавьж байна.

-Цахилгаан татах ажил хийгдэж байгаа гэсэн?

-Эрчим хүчний тухайд Чойроос нэгдсэн шугам сүлжээнд холбож, Таван толгой руу цахилгаан дамжуулах агаарын шугам татчихсан байна. Түүнчлэн Чойр болон Таван толгойд цахилгаан дамжуулах дэд станц бариад дуусч байгаа. Даланзадгадад барьж байгаа цахилгаан дамжуулах дэд станцыг энэ сардаа дуусгачихвал 2012 онд багтаж манай аймаг төвийн эрчим хүчинд холбогдоно гэсэн үг. Ингэснээр бид замтай, байнгын эрчим хүчтэй болно.

-Аймаг бүрэн хэмжээний цахилгаантай болно гэсэн үг үү?

-Энд нэг асуудал бий. Энэ нь Оюу толгой, Таван толгойг дагаж, бүх ажлыг хийснээр аймгийн зөвхөн зүүн хэсгийг хөгжүүлэх зураг гараад байгаа юм. Иймд баруун хэсэгт анхаарал хандуулах ёстой.

Аймгийн төвөөс 316 км-т оршдог Гурван тэс сумыг хэрхэн хөгжүүлэх вэ гэдгийг ярих зайлшгүй шаардлага гарч ирж байгаа. Тиймээс энэ ажлыг ч төлөвлөөд байна. Эхний удаад аймгийнхаа эх үүсвэрээс зураг, төсвийг нь хийлгээд Даланзадгадаас Гурван тэс хүртэл хар зам тавих ажлыг эхлүүлсэн. Одоогийн байдлаар долоон км-ыг нь тавьсан байгаа.

-Тэгэхээр эрчим хүчний хувьд хараат биш болох нь ээ?

-Баруун талын Гурван тэс, Ноён, Сэврээ зэрэг сум ӨМӨЗО-ы Алшаа аймгаас цахилгаан авдаг. Цаг хугацааны явцад үүнийг өөрчилж, дотоодын эрчим хүчээр хангах зорилгоор цахилгаан станц барина гэсэн төлөвлөгөөтэй байгаа.

-Уурхай олширсноор иргэд тоосны харшилтай болж байна гэх яриа гарчээ?

-Хэрвээ манай улс санхүүгийн боломжтой байсан бол баялгаа ашиглахаасаа өмнө дэд бүтцээ шийдэж, анхнаасаа иргэндээ ээлтэй орчинд олборлолт явуулах ёстой байсан. Харамсалтай нь, манай улсын эдийн засгийн чадавх сайн байгаагүйг хүн бүхэн мэдэх байх. Гэхдээ бид иргэдийнхээ амьдрах нөхцөлийг ая тухтай байлгах үүднээс компаниудтай гэрээ хэлэлцээр хийгээд ажиллаж байгаа.

-Мөрийн хөтөлбөр бараг 100 хувь биелсэн байна. Үүнийг амжуулахад багагүй хүч, хөдөлмөр орсон байх?

-Хувь хүнийхээ хувьд хийсэн ажил, хэрэгжүүлсэн амлалтдаа сэтгэл хангалуун байгаа. “Иргэдийнхээ өрхийн орлогыг нэмэгдүүлнэ, ажлын байрыг нэмнэ, нийгмийн асуудлыг нь шийднэ” гэдэг гол мөрийн хөтөлбөрөөрөө аймгийн Ардчилсан нам Орон нутгийн сонгуульд ялалт байгуулж, түүний дагуу Засаг даргын мөрийн хөтөлбөрөө боловсруулж ажилласан.

Засаг даргын зүгээс амласан “Нутгийн хишиг” хөтөлбөр хэрэгжсэнээр иргэдийн амьдралд их хэрэг болсон. Анх энэ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд саад бэрхшээл олон гарч байсан. Гэхдээ цаана нь гарсандаа иргэдийнхээ өмнө нүүр бардам байгаа хэрэг шүү дээ.

Ямар ч байсан гурван мВт-ын цахилгаан станцтай болж, урлаг, спортын цогцолбор барьсан нь одоо ашиглалтад орох гэж байна.

Орон нутгийн хэрэгцээг хангахуйц махны үйлдвэр барьж, цөөнгүй сумыг хүүхдийн шинэ цэцэрлэгтэй болгосон. Даланзадгадын төвд 24.2 км авто зам барьсан. Энэ мэтээр яриад байвал 90 орчим тэрбум төгрөгийн ажил хийлээ.

-“Нутгийн хишиг” хөтөлбөрийг анх яаж бодож мөрийн хөтөлбөртөө оруулсан юм бэ. Таныг “Таван толгой”-н ашгаас хишиг өгсөн гэж ярьдаг юм билээ?

-Ер нь Таван толгойн ашгийг бүгд хүртэх ёстой. Гэхдээ Таван толгойн ордоос орж ирсэн ашгаас нэг ч төгрөгийг бид бүхэн дээрх хөтөлбөрт хэрэглээгүй. Зөвхөн Өмнөговь аймаг 51 хувийг нь эзэмшдэг жижиг “Таван толгой”-н нүүрс олборлолтоос олсон орлогоос иргэддээ хувь хүртээсэн.

-Тантай холбоотой олон таагүй мэдээлэл хэвлэлээр гарч байсан. Гэтэл өнөөдрийг хүртэл нэг ч няцаасан хариулт өгч байгаагүй санагдах юм?

-Өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд маш олон дарамт, шахалтыг биеэрээ амсаж, туулж ирсэн. Энэ бол эрх мэдэлтэй болох гэсэн хүмүүсийн увайгүй оролдлого л доо. Бусдын хийсэн ажлыг харлуулж, намын харьяаллаар талцуулах гэсэн улстөрийн араншин.

Өөрөөр хэлбэл, Өмнөговь аймагт Ардчилсан нам дангаараа ноёрхох нь гэсэн айдастай хүмүүсийн явцуу бодол. Гэхдээ энэ бүхнийг даван туулж гарч ирсэн нь тэдгээр хүмүүст боломж олгоогүй гэсэн үг. Түүнээс надад хэн нэгнийг муулж ярих сонирхол, хүмүүжил байхгүй.

Цаг хугацаа харуулна гэдэг айхтар үнэн үг байдаг шүү дээ. Энэ бүхний араас хэрүүл тэмцэл хийж явах цаг ч байгаагүй. Улстөр гэдэг ийм л зүйл байдаг юм байна шүү дээ.

-Мөн таныг их хэмжээний хөрөнгө завшсан гэж байсан л даа?

-Би өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд Засаг даргаар ажиллалаа. Их ч зүйл хийлээ. Харамсалтай нь, бусдаас арай илүү ажилласан маань улстөрийн хүчнүүдэд таалагдаагүй гэж ойлгож байгаа юм. Миний хувьд ямар ч байсан идэж уугаад, хойш урагш нь нууж хааж хийгээд байсан юм алга.

Өнгөрсөн хугацаанд биеийн байдлаас болоод дөрвөн удаа хагалгаанд орж, эмчилгээ хийлгэлээ. Хамгийн сүүлд 20-иод хоногийн өмнө мэс засал хийлгэсэн. Хоёр ч удаа “Хагалгааны явцад хүндрэл үүсч, амь насанд тань аюул учирсан тохиолдолд гомдолгүй шүү” гэсэн бичигт гарын үсэг зурах нь сэтгэл зүйн хувьд амар биш л юм билээ.

Гэтэл “Засаг дарга Б.Бадраа Солонгос улс руу амрахаар явлаа” гэж “ТВ9” телевизээр гарсан байна билээ. Эрх мэдэл, албан тушаалд хүрч байвал хүний зовлонгоор тоглох нь хамаагүй байдаг бололтой. Заримдаа ч сэтгэл өвдөх юм. Бусдаар бол өөрийгөө ийм тийм гэж өмгөөлөх хэрэг байхгүй байх.

-Өмнөговь аймгийн Ардчилсан намын зүгээс сонгуульд ямар мөрийн хөтөлбөртэй оролцож байгаа вэ. “Нутгийн хишиг” хөтөлбөрөө үргэлжүүлэх боломж бий болов уу?

-Өнгөрсөн удаагийн сонгууль шиг бэлэн мөнгө амлах боломжгүй болсон учраас “Нутгийн хишиг” хөтөлбөрөө үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэх эрхгүй болсон. Хэрэв ирэх дөрвөн жил үргэлжлүүлэн ажиллахаар болбол манай аймгийн нам “1000 айлын орон сууц” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр мөрийн хөтөлбөртөө тусгасан байгаа.

Мөн авто замаа засаж дуусгая, боловсролын салбарт онцгой анхаарч, дэлхийн жишигт хүрэх хэмжээнд хүртэл нь шинэчилье.

Хамгийн гол нэг чухал хөтөлбөр бол эрүүл мэндийн салбарын хөрөнгө оруулалт. Аймагтаа дэлхийн жишигт нийцсэн эмчилгээ, оношилгооны том төв байгуулах зорилготой байгаа.

Түүнчлэн газар олголтыг хүртэл иргэнээсээ асууж байж шийддэг шууд ардчиллыг жинхэнэ утгаар нь хөгжүүлж ажиллахыг чухалчилна даа. Энэ бүхний эцэст Монгол Улсын хөгжлийг доголдуулж, зорилгыг хазайлгахгүйн тулд зүрх нь болсон Өмнөговь аймгийнхаа ирээдүйг тун хариуцлагатай, зөв бодолтойгоор төлөвлөж, хийж дуусгах цаг нь болжээ гэдгийг хэлэх нь зүйтэй байх.

ЭХ СУРВАЛЖ: ӨГЛӨӨНИЙ СОНИН