Эртлэн очиж  чамайг  удаан  хүлээмээр Ирэнгүүт  чинь  гомдолтойгоор эрхэлмээр Нүдэн дээрээ  чамаар би

үнсүүлмээр  Хүйтэн байна гээд худлаа хэлээд тэврүүлмээр Хамгийн өнгөлөг цэцэг ,  хайраар сүлжсэн гэзэг, Миний нандин 17 нас  минь... хэмээн дуулахдаа тэрээр 17 настай байв.

Рок  поп  урлагт 14 настайдаа хөл тавьж эхэлмэгцээ "Харанга хамтлагаас ” Үгүйлэн санана' дууг нь дуулах эрх аваад хязгааргүй их баярлаж явсан тэр охин өнөөдөр 23 настай. Өөрийнх нь хэлснээр энэ хугацаанд миний бодлууд, хөгжмийг харах өнцөг өөрчлөгдлөө хэмээн хэлсэн нь түүнийг арагшаа биш улам л урагшаа явж байгааг илтгэнэ.

Рок, попын ахмад ,  дунд  үеийн  олон уран  бүтээлчтэй  энэ хугацаанд уулзаж явахдаа нэг асуултыг алгасалгүй асуусан нь "шинэ залуу хамтлаг дуучдаас та хэнийг нь онцлон итгэл найдвар тавин харж байгаа вэ" гэсэн асуулт бүрт алгасалгүй дурдагдсан нэр Маралжингоогоор эхэлдэг байлаа. Түүнтэй ярилцлаа.

-Залуу дуучин Маралжингоог шинэ уран бүтээл хийж байгаа гэж сонслоо. Долоон дуутай шинэ цомог гаргах гэж байгаа гэсэн байх аа?

-Тийм. Шинэ уран бүтээлээ ая зохиогч Ганга ахтай хамтран хийж байна. Бид ярилцаж байгаад шинэ уран бүтээлээ яг ийм жанр гэхгүй гэхдээ улиг болсон поп-баллад биш арай өөр сонирхолтой хөгжим хийхийг оролдож байна.

-Яагаад ая зохиогч Гангыг сонгон ажиллах болов?

-Ганга ахын дуунууд, арга барил нь их өвөрмөц, хөгжимлөг санагдсан. Би өөрөө илүү хөгжимлөг, байгальтай ойр зүйлд дуртай. Сүүлийн үеийн дөрвөлжин байшингуудын хөгжим болох транс хөгжимд би нэг их дуртай биш. Миний сонирхолд нийцэж, хамтарч ажиллахад илүү таатай хүн бол Ганга ах байсан.

-”В” продакшнаас Маралжингоо, Эгшиглэн зэрэг дуучид олны танил болон гарч ирсэн. Нэг хэсэг бүгдээрээ чимээгүй боллоо. Энэ хугацаанд юу хийв?

- Анхны юм болгон харагдаж байгаа шигээ байдаггүй. Тиймээс хувь хүн өөрөө их сайн боловсрох хэрэгтэй байдаг юм билээ. Хоолой, дуулалт чухал биш олон талаасаа дуучин хүн боловсорч байж уран бүтээлч болох юм шиг санагдсан. Түүнээс биш ямар нэгэн гоё дуу, галзуу үнэтэй клип чухал биш. Өөрийгөө олоогүй хэрнээ “галзуу” уран бүтээл хийх нь утгагүй. Тухайн дуучин өөрөө эхлээд тэсэрч байж юу хүсч байгаагаа ойлгодог юм билээ. Энэ л хамгийн чухал. Тухайн үед би 17 настай байсан. Одоо бол 23 настай. Энэ тийм ч их урт хугацаа биш байх. Гэхдээ энэ хооронд миний бодол, хөгжмийг харах өнцөг арай өөр болсон.

-Зарим залуу дуучид олны танил болж уран бүтээл хийж эхэлмэгцээ зогсчих юм гэж ахмад уран бүтээлчид шүүмжилдэг. Дуулаагүй байсан энэ хугацаанд дуулмаар санагдаж байсан үе хэр олон байв?

-Үргэлж л дуулмаар санагдаж байсан. Би дандаа л дуулж явдаг. Гол нь дуучин хүн тухайн дууг юу бодож дуулж байна, яаж гаргаж байна гэдэг чухал. Жишээ нь, би өөрөө ойлгохгүй дуугаа дуулахад их эргэлзээтэй байдаг. Мундаг гэдэг гуншинтай хүнд найдах хэрэгтэй ч юм шиг мэдрэмж төрдөг ч түүнээс илүү хөгжим өөрөө ямар чухал гайхалтай зүйл болохыг мэдрэх нь илүү чухал санагддаг.

-Та багаасаа л дуучин болно гэж мөрөөдөж байв уу?

-Би багаасаа л дуулах дуртай байсан. Аав маань хөгжимд их дуртай хүн байдаг. "Beatles", “Rolling Stones” зэрэг хамтлагийг аав үргэлж сонсдог байсан. Тэднийг нь сонсохоор гал цог надад мэдрэгдэж, эргэн тойрон дахь Дондог, Дулам хэнд ч хамаагүй сонин тийм нэг ертөнц байдаг шүү дээ... Ёооё, ямар ч байсан миний төрсөн ертөнц галзуу л юм байна гэдэг тэр мэдрэмж намайг өдөөсөн гэж боддог. Дуулж үзээд дараа нь бодох биш, дуулж байх явцад бодогддог тэр зүйлс их гоё. Энэ бүхнээс шалтгаалаад би дуучин болно гэж боддог байсан ч дагалдах зүйлийг нь тооцоолж байгаагүй.

-Дагалдах зүйлүүд гэдэг нь?

-Жишээ нь, шоу бизнес гэдгийг мэдээгүй. “Чамайгаа алдмааргүй байна” жүжгийн дууг би 16 настайдаа дуулж байсан. Тиймээс энэ ертөнцөд нэлээд эрт орсон. Харин одоо арай жаахан боловсорч байгаад арай өөр өнцгөөс хөгжмийг хийхийг хүсч байна.

-Ардын жүжигчин Б.Зангадын “Жаргаах зүрхэн” дууг шинэчлэн дуулсан нь олон сонсогчдын сонсох дуртай дуу болсон байна билээ. Мөн Маралжингоо энэ дууг гэдэг үнэлгээг хөгжмийн зарим мэргэжилтнүүдээс сонслоо?

-Дуртай дуугаа сонгоорой гэдэг шиг надад их гоё дуу санал болгосон гэж бодож байгаа. Дээр үеийн олон сайхан дуунууд байдаг. Дашдондог багш маань нэг удаа “хит дуу гэдэг та нарын долоо хоногийн тэмдэглэгээ биш. Жишээлбэл “Хөдөөгийн баясгалан" киноны дуу бол хит дуу, хэн ч, хэзээ ч мэднэ. Харин чиний одоо хит гэж бодож байгаа дуу, дараагийн хит болно гэдэг эргэлзээтэй. Итгээрэй” гэж хэлж байсан.

Жаахан байхдаа би дээхнэ үеийн дуунуудыг сонсдоггүй байсан. Харин “Жаргаах зүрхэн” дууг нэлээн дээр үед анх сонсч байсан санагдаж байна. Хөдөө аавтайгаа явж байхдаа анх сонсоход надад нэг их суунагласан, цаанаасаа нэг их уртаар санаа алдмаар ч юм шиг болж байсан. Харин энэ дууг дуулах боломж олгосон SBN телевизийнхэнд их талархаж байна.

-Ардын жүжигчин Зангад, таныг энэ дууг дуулахад юу гэж зөвлөж байв?

-Зангад гуай хараад зогсч байсан бол би яаж дуулах юм бэ, чадахгүй шүү дээ. Дуулаад дууссаныхаа дараа өөрт нь шалгуулсан. Надад зөвлөгөө өгсөн. Би энэ дууны үгийг номон дээрээс хараад дуулсан хэрнээ Зангад гуай надад олон үгийн алдааг нь хэлж, засч өгсөн. Дууны утгыг алдагдуулна гэдэг их аймаар. Надад их хэрэгтэй, их сайхан зөвлөгөөг өгч байсан.

-Ахмад, дунд үеийн уран бүтээлч, дуучдыг бодоход залуу дуучин хүнд тэр бүр цомог гаргаад, клип хийлгээд байх хөрөнгө мөнгөний асуудал бэрхшээлтэй зүйлийнх нь нэг байдаг. Та энэ тал дээр санаа хэр зовдог вэ?

-Уран бүтээлийн төлөвлөгөө гарсны дараа хөрөнгө мөнгөний асуудал гарч ирнэ. Энэ асуудал залуу уран бүтээлч болгонд байдаг. Монголд хөгжим сонирхож, хийж байгаа залуучуудыгаа дэмжихээсээ илүү энэ хүүхэд гаднын нэг дуучинтай адилхан юм байна гэж хардаг. Энэ нь тийм сайн зүйл биш. Тухайн дуучин, уран бүтээлч хүн байна гэдэг нь чухал. "В” продакшинтай ажиллаж байхад байгууллагатай хамтарч ажилладаг байсан. Дараагийн уран бүтээл дээр ямар нэгэн байгууллагуудтай хамтарч ажиллаж байгаагүй. Томоохон уран бүтээлчид энэ тал дээр санаа зовох асуудалгүй байдаг. Тэд залуудаа энэ асуудлыг яаж шийдсэн. Бид ч гэсэн түүнийг нь л хийнэ шүү дээ.

-Олны танил байх хэр хэцүү вэ?

-Олны танил болоход сонирхолтой байдаг юм билээ. Тухайн студид ороод дуулах гоё байсан ч дараа нь асуудалд орно гэдгийг би ёстой төлөвлөөгүй байсан. Хичээлдээ явах гээд автобусанд суутал эхнийхээ том асуудалтай тулгарах жишээтэй. Бид Еврол шиг эдийн засгийн эрх чөлөөнд хүрчихсэн амьдралтай хүмүүс биш. Бүгдээрээ ерөнхий жигд хэн хэн гэдгээ сайн мэддэг хүмүүс. Монголын залуучууд их стресстэй байгаад түүнийгээ гадагшлуулах зүйл хайж байдаг ч юм шиг. Би өөрөө энгийн амьдралтай учраас энгийн хүмүүсийн дунд л амьдарна. Анхандаа хүмүүст гомдоод, янз бүр ёолдог л байсан. Дараа нь гомдох бол утгагүй гэдгийг ойлгосон.

-Хэвлэлээр янз бүрээр бичсэнд эмзэглэдэг байв уу?

-Сонин хэвлэлээр нэг их бичдэггүй байсан. Бичсэн ч би тоодог ч үгүй байсан. Харин ТВ-5 телевизээр нэг тоглолт дээр дуулахдаа өмссөн хувцасны маань тухай мэдээ гарч байсан. Тухайн үед би дүүтэйгээ хоёулаа амьдардаг байсан. Дүү маань 14, би 15 настай байсан. Тэр хувцас дүү бид хоёрын зохиосон загвар байсан юм./Инээв/ Би нэг их том даашинз, доогуураа өндөр өсгийтэй гутал өмсөөд тайзан дээр гартал асуудалд ороод телевизээр гарсан.

Тэр үед манай аав утсаар ярихдаа “хөөх, чи зурагтаар гарч байна" гэж хүлээж авч байсан. / Инээв/ Тэгэхэд нь харин тийм ааваа би энийг бичээд авдаг ч болоосой гэж хэлсэн. Аав бид хоёр ингэж л хүлээж авсан юм даа. Эхэн үедээ бүх л хүн шүүмжлэлийг цочирдож хүлээж авдаг байх. Явцын дундаа жигдрээд ирэхээр гайгүй.

-Таны уран бүтээлийн хамгийн том мөрөөдлийг тань сонирхож болох уу?

- Олон сайхан мөрөөдөл ярьж өгч болно. Манай аав надад зөвлөхдөө “чи өөрөө хөгжмөө зохиогоод, өөрийнхөө бүх зүйлийг мэдэх хэрэгтэй. Бүх юмыг мэдэж байгаа хүн бүх зүйлийг мэддэг юм шиг дуулдаг юм. Тиймээс зуун хувь ханасан уран бүтээлийг хэзээ нэгэн цагт хийгээрэй” гэж хэлдэг. Тиймээс би хэзээ нэгэн цагт үүнийг л хийх байх даа. Одоогоор хамгийн түрүүнд орж ирж байгаа мөрөөдөл гэвэл энэ л байна.

-Рок, попын нэлээдгүй олон уран бүтээлчтэй уулзаад ярилцаж явахад шинэ залуу үеээс залгамж халаа болгон нэрлэдэг уран бүтээлчдийн дунд таны нэр эхэнд дурдагдаж байлаа. Та үүнийг мэддэг үү ?

-Магтаалын үгтэй дандаа тааралдаад байхгүй шүү дээ. Хааяа сонсохоор тэр нь намайг их хатгаж өгдөг. Энэ удаагийн шинэ уран бүтээлийг хийхэд таны хэлсэнчлэн магтаал сэтгэлийг минь хөдөлгөж, хийе гэдэг бодлыг төрүүлсэн. Тэгээд ч цаанаасаа хиймээр санагдсан. Заримдаа Монголын хөгжмүүд хэтэрхий нуршаа, нэг газраа гацчихсан юм шиг санагддаг.

Энэ байдлыг би бүрмөсөн арилгаж чадахгүй л дээ. Би Монголын рок поп хөгжмийг жижигхэн ч гэсэн өөрчлөхийг оролдох болно. Азгүй оролдлого ч байсан хамаагүй. Байгаль ч гэсэн дандаа л сэлдэгдэж, нөхөн сэргээгдэж байдаг.

-Таныг нэгэн уран бүтээлч “Маралжингоо бага байхаасаа л өөр хөгжим сонсч эхэлсэн юм байхгүй юу” гэж ярьж байсныг санаж байна?

-Үнэхээр би жаахан байхдаа их сонин уран бүтээлүүдийг сонсдог байсан. Манай гэрт Кэнт гэдэг нэг америк амьдардаг байлаа. Аав, Кэнт хоёрын пянз, цомогууд олноороо байна. Дүү бид хоёр гэртээ дандаа цоожлогдож үлддэг. Тийм болохоор бид хоёрт хийх ганцхан юм толь, хөгжим хоёр байсан. Шотланд хөгжим, ЭлвисПрусли, ПинкФлоуд, Үнсгэлжин хүүхэлдэйн киноны болон Чайковскийн хөгжмүүд зэргийг их сонсдог байсан.

Сонгодог хөгжим их сонсдог байсан маань надад зөв нөлөө өгсөн гэж боддог. Дууг дуулна гэдэг нэг өөр. Одоо ингээд ярих бас өөр. Үгний өргөлтүүд, уналтууд гэдэг бас өөр. Гэтэл би яг одоо танд ярьж байгаа шигээ энгийн бөгөөд гаргацтайгаар дууг хүргэх хэрэгтэй байдаг. Үүнийг ойлгохын тулд хөгжмийг мэдэрч сурсан байх хэрэгтэй. Үүнийг мэдрэхэд сонгодог хөгжим надад асар их нөлөөлсөн. Тиймээс би тухайн үед толиныхоо өмнө бэлтгэлээ л хийгээд байсан юм билээ.

-Монголынхоо хамтлаг дуучдаас багадаа сонсч байгаагүй юм аа даа?

-Монголын дээр үеийн хөгжмийн зохиолчид их мундаг бүтээлтэй. Би Сараа эгчийн “Аргагүй амраг” цомогт нь үнэхээр дуртай. Даанч надад байсан цомог нь алга болчихсон. Одоо ерөөсөө олддоггүй юм билээ. Ариунаа эгчийн галзуу, өөр өнгө төрхийг хүмүүст, нийгэмд авчирч байсан уран-бүтээлүүд нь их гоё санагддаг. Энэ хоёр уран бүтээлч бидний хувьд уран бүтээлийн маш том суурийг өөрсдөө ч мэдэлгүй тавьж өгсөн хүмүүс гэж боддог.

-Харин та уран бүтээлээрээ нийгэмд ямар өөрчлөлтийг харуулахыг хүсч байна вэ?

-Дуу маань хүмүүстэй илүү ойр байгаасай гэж хүсч байна. Хүмүүс нэг л хэвийн гурвалжин өнцөг дотор орчихсон юм шиг битгий тийм байгаасай гэж боддог. Яг ингээд та бид хоёр шиг ярилцаж суухад хүн бүр сонирхолтой ертөнц байгаасай гэж би хүсдэг.

-Бусад хамтлаг дуучид дууг дуулахдаа өнгөө алдахгүй дуулбал болно гээд дуулчихдаг. Харин Маралжингоо энэ дууг дуулахад ийм зүйл болохгүй байна гээд өөртэйгээ ажиллаад явдаг гэж өөрийн тань тухай сонсч байлаа. Уран бүтээл болгондоо өөрт тань ийм илүү сайн болгох юмсан гэсэн шунал байдагуу?

-Шунал уу... шунал гэвэл нээрээ сайхан л юм байна. Студид дуулж дуусаад дараа нь өөрийнхөө дууг сонсоход олон зүйлийг мэдэлгүй дуулсан байдаг. Тухайн үедээ “би алаад байна даа” гэж бодож дуулаад дараа нь сонсоход өөр байх талтай. Яг би үүнийг мэдчихлээ гээд дуулахаар түүнийгээ гаргаж чаддаггүй гэх зэргээр олон асуудал тулгардаг.

-Сэтгэлдээ хүртэл дуулсан дуу тань гэвэл?

-’’Харанга” хамтлагийн “Үгүйлэн санана даа” дуу. 13 хүүхэд анх олон дууг хэсэгчлэн дуулж байсан. "Харанга”-ын Чука ах тэр үед миний дуулахыг сонсч таарсан. Дараа нь над руу утасдаад “чи энэ дууг дуулах уу” гэхэд нь би хязгааргүй ихээр баярлан хүлээж авсан. Тэр үед би 14 настай байсан. Дараа нь сонсоод “хөөх, би чадах юм шиг байна” гэж бодож байсан.

-Олон хүн таны хоолойд гайгүй үнэлгээ өгдөг юм шиг байна лээ?

-Гэхдээ яг чи сайн дуулж байна гэж хэлдэггүй. Тэдний ч зөв байх. “Одоо цаашдаа олон юм хийнэ шүү” л гэж хэлдэг юм.

-Уран бүтээлийн хувьд таны өрсөлдөгч хэн бэ, та хэр шартай вэ?

-Би тийм их шартай биш. Уг нь бурхан надад хор шарыг жаахан илүү заяачихсан бол.../шогшров/ Өрсөлдөгч гэх юм бол би Эгшиглэндээ их хайртай. Түүний дуулалтад дуртай. Маш энгийн дуулдаг. Дараа нь сонсоход тэр нь яг л авцалдсан байдаг. Эгшиглэн асар олон уран бүтээл гаргавал надад ч гэсэн сайхан л байна. Бид жаахан байхдаа л танилцаж байсан.

-Барууны ертөнцөд 14-15 настайдаа олны танил дуучин болох нь хэвийн үзэгдэл байдаг. Харин хүн ам цөөтэй, шоу бизнес төдийлөн хөгжөөгүй Монголд бас л ховор үзэгдэлд тооцогдоно. Тэр ховор үзэгдлийн нэг бол та бас дуучин Эгшиглэнг нэрлэж болно. Тайз дэлгэц дээр та хэдий жаахан ч биеэ даасан тусгаар ертөнц харагддаг шүү?

-Аав, ээж хоёр маань л надад нөлөөлсөн байх. Аавын ярьдаг ярианы хэв маяг, ээжийн хөдөлгөөн ч гэх юм уу би тэр хүмүүсийг л хуулбарласан байх. Хөгжмийгч гэсэн би аавтайгаа холбож бодох хэрэгтэй. Дуулж байхад огшдог тэр зүйлд л би ихээр дурлаж, дуулах болсон.

Э.Одгэрэл
Эх сурвалж: “Үндэсний Шуудан”