Өөрийн тод оршихуй, том ертөнцтэй эрхмүүд сэтгүүлийн маань хамгийн хүндтэй булангуудын нэг "Гранд би" ярилцлагын

 хойморт уригддаг уламжлалтай. Энэ удаагийн зочин нэвтрүүлэгч С.Чимгээ.

Ерөөс нэг тийм ихэмсэг, эрхэмсэг басхүү нээлттэй юм шиг хэрнээ нууцлаг оршихуйтай энэ хатагтай хэвлэлд тэр бүр ам нээдэг ч нэгэн биш л дээ. Яагаад ч юм түүнд тоогдож, хэвлэлд өгсөн ярилцлагуудынх нь талаас илүү хувийг нь миний бие авч байсандаа бас бяцхан онгирдог юм. Гурван жилийн өмнө үзэсгэлэнт гэргий нь Үндэсний телевизийн хойморыг эзгүйрүүлэн байж холын Тайванийг гэр бүлээрээ зорьсон ноён М.Чойдоржийнх өнгөрсөн намар эх орондоо эргэж ирсэн билээ.

Дипломатч ноён М.Чойдорж Тайваньд элчин төлөөлөгчөөр томилогдож, 3 жилийн хугацаатай томилолт авсан нь тэр. Хэзээд хөтлөгч, дикторын эрхэм дээд зиндааг гоо үзэсгэлэн, ур чадвараараа тогтоож, дархалж ирсэн хатагтай С.Чимгээ ирснээсээ хойш хэвлэлд ярилцлага өгөөгүй.

Би ч багагүй шалж байж Үндэсний телевизийн нэгэн үеийн дикторууд "Нэг л дотно" тоглолт хийсний дараа түүнтэй ярилцах боломжоор хангагдсан нь энэ. Аливааг төгс төгөлдөр хийх гэж хичээж, зорьдог перфектионист үзэл түүнийх. Магадгүй түүний амжилтын нууц үүнд оршдог байж ч болох. Ингээд олныг үл нуршин томск шиг сайхан хүүхэн хэмээх тодотголыг хэдийнэ олон түмнээс авсан хөтлөгч хатагтайтай чин сэтгэлийн яриа өрнүүлснээ танд хүргэе.

-Үндэсний телевизийн нэг үеийн шижигнэсэн нэвтрүүлэгчид "Нэг л дотно" тоглолтоо хийлээ. Аливаа зүйл зорилготой байдаг. Та нарын энэ тоглолтын зорилго нь юу байсан бол?
-Ч.Ичинхорлоо бид хоёр нэг ангийнх. Г.Чоглоонамжил, Б.Ганбаатар хоёр бидний үеийнх. Бид дөрөв дээр Бямбаа эгч, Цоодол ах гээд 2 гавьяат нэмэгдсэн. Бид бүгдээрээ урлагийн мэргэжилтэй, урлагийн тодорхой боловсролтой хүмүүс. Тэгээд хэдүүлээ ярилцаж байгаад 3 жилийн өмнө дуу, яруу найргийн цомог гаргасан юм. Цомгийнхоо нээлтийг хийж амжаагүй байтал би Тайвань яваад өгсөн юм. Тэгэхээр нэг талаар цомгийн баяр гэж болно. Нөгөө талаар энэ онд Үндэсний телевизийн 45 жилийн ой тохиож байгаа. Ойдоо зориулж бид нарын хийсэн багахан ажил. Энэ бол хэдхэн нэвтрүүлэгчид хамааралтай тоглолт биш, үүнийгээ бид Үндэсний Олон Нийтийн Телевиз гэдэг их айлын нэрийг чадах ядахаараа дуурсгах гэсэн хэрэг байлаа. Тоглолт маань ч амжилттай болсон.

-Та ч шаггүй дуучин гэдгээ харуулаад авсан. Тэрэн дунд Ч.Ичинхорлоо та хоёрын хувцаслалт, гоо үзэсгэлэн үзэгчдийг бишрүүлсэн. Ялангуяа үндэсний хувцасны моод содон харагдаж байна лээ. Тоглолтдоо зориулж хийлгэсэн үү?
-Хувцаслалт тайзны соёлын нэг том хэсэг байдаг. Бидний хувцаслалт сайхан болсон бол тэр соёлыг мэдрэх гэж оролддогийнх л болов уу, баярлалаа. Зарим хувцсаа зориулж хийлгэсэн. Бас хуучны хувцаснуудаасаа ч өмссөн.

-Ингэхэд Чимгээ, Ичинхорлоо хоёрын нэр ихэр мэт, хэлц үг мэт хамт явах юм. Та хоёрын царай зүс, нуруу туруу тэр бүү хэл замнал, хувь тавилан, туулсан амьдралд хүртэл ижил зүйл их байдаг. Танд тэгж санагддаг уу?
-Нээрээ ч бид хоёрын төрсөн он, төгссөн сургууль, ажилладаг газар маань хүртэл адилхан. Их сургуулийн оюутны ширээнд анх танилцаж байсан. Тэр цагаас хойш хамтдаа л явна. Ямартаа л хоёулаа чи бид хоёрын туулсан амьдрал, төрүүлсэн хүүхдийн тоо хүртэл адилхан гэж хааяа ярьдаг юм. Тиймээс хэн хэн маань аз жаргалтай, сайн сайхан явах юм шүү, тэгвэл нэгнийгээ дагаад яваад байх юм байна шүү гэж инээлддэг.

-Бас сонин хувь тохиол л доо. Та хоёрыг бас жишиж, харьцуулж, өрсөлдүүлж ярих нь ч элбэг. Магадгүй нэгэн цаг үед, ижил орон зайд эн тэнцүүхэн хоёр бүсгүй мөр зэрэгцэн амьдарч яваа нь, ижилхэн зүйлээс үүдэлтэй өрсөлдөөн нь та хоёрыг бий болгож, ирлэж, хурцалж явдаг юм уу гэж боддог. Хэр оносон дүгнэлт бол?
-Хүмүүс бид хоёрыг өрсөлддөг гэж боддог юм шиг. Өрсөлдүүлэх ч гэж их үздэг. Үнэндээ бид хоёр бие биенийгээ дэмжиж тусалж, алдаа дутагдал байвал ярилцаж, нөхөж явдаг хоёр. Харьцуулахын тухайд их өөр ойлголт. Сараа, Ариунаа хоёрыг хүмүүс харьцуулж, өрсөлдүүлэх их дуртай. Угтаа бол харьцуулах аргагүй хоёр хүн шүү дээ. Огт өөр хүмүүсийг харьцуулах хэрэггүй гэж хэлэх гээд байна л даа. Манай Ихо гэхэд хичнээн хөөрхөн бүсгүй. Надтай харьцуулахын аргагүй шүү дээ /инээв/. Харин бие биенээ ирлэж хурцалдаг гэдгийн тухайд магадгүй л дээ. Шударга, цагаахан өрсөлдөөн байх ёстой зүйл шүү дээ.

-Цаг үеийн сэдвээ түр орхиод холын хүнээс үг сонсмоор санагдлаа. Та Тайваниас ирээд хэдийгээр удсан ч гэлээ анх удаа ярилцлагын ширээний ард сууж байгаа учраас хол газрын сонин хачнаасаа хуваалцвал ямар вэ?
-Тайваниас ирээд бараг хагас жил болчихлоо. Тэнд 3 жил амьдраад ирлээ. Ер нь хааяа хил хязгаар даваад, өөр орчин, өөр соёл дунд амьдрах их зүгээр байдаг шүү дээ. Өмнө нь миний хувьд гадаадад жил гаруй амьдарч байснаас гэр бүлтэйгээ ийм хугацаагаар суурьшиж байгаагүй гэдэг утгаараа амьдралын нэг шинэ, содон хуудас байлаа. Хэдийгээр далайн эрэг дэх өндөр хөгжилтэй, тавлаг ахуйтай, техник технологи, нийгмийн хурдацтай хөгжилтэй ч гэлээ Монгол руугаа л тэмүүлсээр байснаа нуух юун. Эх орон гэж ийм л үнэ цэнэтэй, сэтгэл татах увдистай зүйл байдгийг илүү сайн ойлгосон гэх үү дээ.

-Усыг нь уувал ёсыг нь дагана гэгчээр харь улсад хэсэг хугацаанд байх бүрийд хэл соёл түүнийг дагасан мэдлэг, амьдралыг харах өнцөг, хандах хандлага өөрчлөгдөж, илүү баяждаг нь мэдээж. Ингэхэд Тайваньд амьдарсан 3 жил танд юу өгсөн бол?
-Юм үзэж нүд тайлна гэгчээр ухаан тэлжээ гэж дотроо боддог. Телевизийн ажлаасаа огт өөр орчинд дипломат ажилтны гэр бүлийн амьдралаар 3 жил амьдарлаа. Миний хувьд багагүй хугацаа. Өнгөрсөн амьдрал, ялангуяа ажлынхаа талаар их эргэцүүлж бодсон. Товчхондоо хариуцлагын их өндөр мэдрэмжтэй болсон гэх үү дээ. Өмнө нь нэг л их ажилтай хүн гүйж явдаг байсан ч хариуцлагын тал дээр маруухан байж дээ гэж бодогдсон шүү. Ирснийхээ дараа хамт олноо гайхтал нь хэсэг үглэсэн /инээв/. Бид хаа хаанаа хариуцаж авсан ажилдаа эзэн байж, цагаа ягштал баримталж, өндөр хариуцлагатай байвал өндөр бүтээмжтэй байж, улс орон ч гэсэн хөгжих нэг хөшүүрэг нь болох юм гэдгийг сайн ойлгосон. Ингэж чадвал энэ улсыг хөгжүүлэхэд их улстөржих ч хэрэг алга. Жишээ нь, өдөр бүр аяга угаадаг хүн зөвхөн аягаа л маш сайн угаачих л даа, тэр хүн заавал гадаад хэлтэй, улс төрч, хуульчийн дайны мэдлэг боловсролтой байх хэрэггүй шүү дээ. Иргэн бүр дор бүрнээ шударгаар, хариуцлагатайгаар өөрт ногдсон ажлаа маш чанартай хийх ухамсартай л болчихвол манай 3 сая хүрэхгүй хүн амтай нийгэм тун ч амархан цэгцэндээ орохсон гэж их боддог доо.



-Амьдрах орчноо сольж, огт өөр ертөнцөд ороход соёлын шоктой тулгарах нь бий. Таны хувьд бэрхшээл байв уу?
-Миний ордын зан чанартай холбоотой ч юм уу, би соёлын шоктой тулгараад байх хүн биш л дээ. Нөхцөл байдалд дасан зохицох чадвар сайтай гэж өрнийн зурхайд бичсэн байдаг юм билээ. Магадгүй энэ үнэний ортой байх. Харин тэнд очоод хамгийн их үгүйлсэн зүйл гэвэл харилцаа, хүрээллийн орчин. Амьдрал өөрөө харилцаан дээр тогтож байдаг. Аав ээж, ах дүүс, хамт олон, өдөр тутам олны дунд хийж гүйцэтгэж явсан ажил албаа их үгүйлсэн.

-Та тэнд юу хийж байсан бэ?
-Монголын Төлөөлөгчийн газар оффисын ажилтан байсан. Очсоныхоо дараа нэг cap гаруй гэртээ байж үзлээ. Ажилгүй сууна гэдэг миний мөн чанарт ер тохирохгүйг илүү сайн ойлгосон. Би тэтгэвэрт гарч чадахгүй байх гэж заримдаа боддог юмаа /инээв/.

-Тайваньд байхдаа таныг рекламанд тоглоод амжсан тухай сонссон?
-Нэг тийм юм болсон шүү. Тайваньчууд Өмнөговьд цэвэр усны үйлдвэр нээж байгаа. Тэгээд тэр цэвэр усны сурталчилгааны зураг авалтанд орооч гэхэд татгалзаж чадаагүй. Монголын элсэн говьд цэвэр усны үйлдвэр барьж байгуулна гэдэг хөгжилд тустай бас буянлаг үйлс. Ийм үйлсийг дэмжих ёстой гэж бодсон. Бас очсон даруйдаа бага охинтойгоо Тайванийн нэг нэртэй брэндийн телевизийн рекламанд тоглосон юм байна.

-Таныг Тайвань явахад Үндэсний телевизийн хоймор эзгүйрлээ гэж хэвлэлүүд шуугьсан. Эргээд ирэхэд Чимгээ хэр өөрчлөгдсөн бол хэмээн сонжиж, сонирхож байгаа нь их байх шиг. Танд мэдрэгдэх юм уу?
-Мэдэхгүй л дээ. Сонжсон харц байсныг үгүйсгэх аргагүй. Манайхан чинь нэг итгэсэн зүйлдээ их үнэнч хүмүүс шүү дээ. Чимгээ мундаг гэж бодсон бол түүгээрээ л дуусдаг. Харин Чимгээ байхгүй болчихвол амархан мартчихдаг. Гэхдээ нэг хайрлам чанар байдаг. Нэгэнт тэр хүнийг хүлээн зөвшөөрсөн бол цаашид ямар ч алдаа гаргасан бай уучилдаг тэнхээтэй ард түмэн. Тэр утгаараа хүлээлт байсан байх. Тайваниас ирчихээд би нэг хэсэг формдоо орж өгөхгүй бага зэрэг зүдэрсэн. Өөрийгөө хүлээн зөвшөөрч чадахгүй...

Эндээс нэг зүйлийг хатуу ойлгосон нь бидний ажил мэргэжил хүмүүсийн боддог шигээ амар хялбар биш юм байна гэдгийг дахин нэг сайн ойлгож авлаа. Эфирт гарахдаа нүүрээ яаж буддагаа хүртэл мартчихсан байсан /инээв/. Телевиз бол нэг талаар сэтгүүлзүй нөгөө талаар харах, үзэх урлаг шүү дээ. Аль алийг нь эн тэнцүү хэмжээнд авч явахыг шаарддаг. Үүгээрээ би юу хэлэх гээд байна гэвэл бидний мэргэжил мэс засалчтай адилхан юм байна. Мэс засалч хүн хагалгаа хийлгүй хэсэг хөндийрөхөд л төсөөрдөг гэдэг. Үүнтэй яг адил телевизийн нэвтрүүлэгч гэдэг хөндлөнгийн нүдээр харахад амархан боловч стандарт хэмжээнд нь хийе гэвэл өндөр ур чадвар, хариуцлага шаарддаг мэргэжил. Гэтэл телевиз олшрохын хэрээр нэвтрүүлэгчийн мэргэжил сайн дурын уран сайханчийн хэмжээнд очихвий гэж сэтгэл эмзэглэдэг.



-Та эх орноо санаснаа онцолсон. Харин энд ирээд тэндэх орчноо үгүйлж байна уу?
-Үгүй ээ. Тэгтлээ тод мэдрэмж алга. Зургаа хараад сууж байхад сайхан байж дээ гэх бодол төрөхөөс цаашгүй. Тэнд байхад нэг л сайхан зүйл байсан. Гэр бүлтэйгээ хоногийн 24 цагт хамт байж, жинхэнэ эзэгтэйн хувиар 3 жил амьдарсан. Эндэх Чимгээ өглөө, орой хэзээ ч болов эфирт суух эсвэл арга хэмжээ хөтлөх ажилтай явж байна. Бидний ажлын онцлог юм даа. Тайваньд бол гэр бүлээрээ бүгд хамтдаа явж хүнсээ цуглуулаад, нөхөртэйгөө хамт ажиллаад, байнга л хайртай хүмүүстэйгээ орон гаран хамт байсан. Их сайхан мэдрэмж л дээ.

-Охид тань одоо овоо том болсон байх. Боловсрол мэдлэгт нь хэр анхаарч байна? Таны мэргэжлийг өвлөх хүн гарах нь уу?
-Том болцгоож байнаа. Хоёр бага нь энд дунд сургуульд сурч байна. Нэг үеэ бодвол манайд сайн боловсрол олох боломж харьцангуй нээлттэй, сонголттой болчихож. Хятад хэлний сургууль гэхэд л миний мэдэх нь дөрөв, тав байдаг юм байна. Том охин оюутан болсон. Тайванийн Үндэсний их сургуульд хэл уран зохиолын чиглэлээр суралцаж байгаа. Орос, англи хэлтэй, 2010 оны Монголын шилдэг 100 сурагчдын нэг болж байсан гээд миний охин их мундаг. Одоо сурч байгаа Тайванийн Үндэсний Их сургууль нь чансаагаараа Азидаа гуравт жагсдаг. Тэнд өөрөө шалгалт өгч тэнцэж орсон. Бидний зүгээс ямар ч дэмжлэг, туслалцаа үзүүлээгүй. Ядахдаа тэтгэлэг энэ тэрийг нь хөөцөлдөж өгөөгүй. Нэг талаар хүүхдээ олигтой дэмжиж чадсангүйдээ гэж бодсон ч нөгөө талаар хүүхдийг багаас нь бие даалгаж, өөрийнхөө амьдрал, хувь заяаны төлөө тэмцдэг болговол сайн л даа. Дүү нартаа үлгэр дуурайл болох эгчийнх нь гараа сайн байвал болох нь тэр гээд олзуурхаад байгаа шүү. Би ч өөрөө хэний ч тус дэмгүйгээр сургууль соёл, ажил төрөлд орж, өөрөө л өөрийнхөө алдаа, оноог давж энэ амьдрал хэмээх их далайд сэлж явна шүү дээ.

-Ингэхэд хүүтэй болох талаар бодож байна уу?
-Энэ талаар боддог ч гэсэн одоогоор төлөвлөгөө алга аа. Ажилламаар байдаг. Ажлын дараа гэхээр нас яваад байдаг. Бүх зүйл ямар нэг хэмжээгээр золиос шаарддаг шүү дээ.



-Хамгийн их орлоготой хөтлөгч шалгаруулъя гэвэл таны нэр лав эхний гуравт жагсах нь ойлгомжтой. Хүний хэтэвч рүү өнгийх бүдүүлэг гэдэг ч том зүрх гаргаад асуучихъя. Нууц биш бол энэ салбараас та жилдээ хэр хэмжээний ашиг орлого олдог вэ?
-Өмнө нь тооцож байгаагүй юм байнаа. Үнэндээ намайг Тайвань явахаас өмнө манайд шоу бизнес төдий өндөр хэмжээнд хөгжөөгүй байсан л даа. Харин эргээд ирсэн чинь өөр болсон байна. Арга хэмжээнүүд ёслол төгөлдөр, өндөр хэмжээнд зохиогддог болж. Шоу бизнес одоо л жинхэнэ утгаараа хөгжих гэж байна уу гэж бодогдсон. Гэхдээ би өндөр үнэтэй хөтлөгч гээд үргэлж өндөр үнэ нэхнэ гэдэг бас байж боломгүй асуудал. Заримдаа уян хатан байх шаардлага бишгүй л байдаг.

-Та бол мэргэжлийн жүжигчин. Танд кинонд тоглох санал ирдэг үү? Та хувьдаа дэлгэцэнд дүрээ мөнхөлье гэж боддог уу?
-Санал мэр сэр ирдэг л юм. Би харин телевизийн хүн болсноос хойш хүлээж авч байсангүй.

-Яагаад?
-Хэдийгээр би жүжигчний мэргэжлээр төгссөн ч гэлээ анхнаасаа телевизид ажиллаж, энэ салбарт бүхнээ зориулсан. Өөрт оногдсон ажлаа ягштал нь сайн хийе гэдэг миний зарчим. Нөгөө талаар аливаа ажил мэргэжлийг байнга усалж, тордохгүй бол гунддагтай холбоотой, жүжигчин мэргэжлээрээ хүч сорих талаар боддоггүй. Сургуулийг нь төгссөн ч мэргэжлээрээ ажиллаагүй хүн тогловол ямар чанарын юм гарах уу. Урлаг бол тийм ч хялбар, гарын үзүүрээр хийдэг зүйл биш шүү дээ.

-Таныг ажиглаж байхад хэт перфекционист үзэлтэй хүн юм. Бүгдийг төгс төгөлдөр байлгах гэж хичээх нь өөрт л тээртэй, халтай араншин юм шиг санагддаг.
-Магадгүй чиний хэлдэгээр би тийм байж болох юм. Өөрийн эрхгүй илэрч гараад байдаг юм. Тэрэндээ их бухимдана. Нийгэм маань төгс төгөлдөр биш байхад нэг хүн дотооддоо бүхнийг тийм байлгах гэж хичээгээд байх нь чиний хэлдэгээр өөрт дарамттай л даа. Гэхдээ алив зүйл төгс төгөлдөр л байж үнэ цэнэтэй болно. Дундаж жүжигчнээр яах юм, дундаж кино л гарна. Дундаж кино орлого олохгүй. Тийм учраас би кинонд тоглох талаар боддоггүй. Тоглох хүсэл, мөрөөдөл байхгүй гэж хэлэхгүй л дээ. Харин нэгэнт гайхамшигтай дүр бүтээхгүй л бол тоглох ёсгүй гэж боддог.

-Хүн бүр л таныг сайхан гэх юм. Томск шиг хүүхэн гээд л. Сайхан харагдахын тулд юу хэрэгтэй вэ?
-Яг үнэндээ яагаад хүмүүс намайг сайхан гэдгийг би ойлгодоггүй юм. Цэцэрлэгт байхад хөөрхөн Чимгээ гэдэг байж билээ. Гэтэл өөрийгөө толинд харахаар би яавч хөөрхөн биш байгаад байдаг /инээв/. Миний дэргэд хамаагүй хөөрхөн тормолзсон нүдтэй, царайлаг сайхан хүүхнүүд байхад юунд нь намайг сайхан, гоё гэдэг юм бол гээд одоо ч би боддог ш дээ. Энэ асуултыг би өөртөө ч тавьдаг гэх үү дээ. Тэгэхээр чиний асуултад хариулж чадахгүй нь /инээв/.



-Сэтгэл татах увидас гэж их өөр юм байдаг. Эмэгтэй хүний уян зөөлөн сэтгэл, эр хүний хүчирхэг байдал, хэн хэнийх нь санхүүгийн сайн боломж бусдыг өөртөө татдаг гэж ярих болж л дээ. Энэ сэтгэл татах увдис, хүч юунд оршдог гэж та боддог вэ?
-/нэлээд бодолхийлэв/ Дотоод мөн чанарт байдаг юм болов уу. Өөртөө үнэнч үлдэх, өөрийн зарчимдаа тууштай байх, хүнлэг чанар, бусдад туслах сэтгэл бүхэн нийлээд хүний дотоод мөн чанар, дотоод хүчийг бүрэлдүүлж байдаг юм уу даа. Үүнд л сэтгэл татах хүч байдаг байх. Чамтай ярьж суухад надад ийм л бодол төрж байна.

-Та бол яах аргагүй хүчирхэг эмэгтэй. Гоо үзэсгэлэн, авьяас чадвар, өөрийгөө илэрхийлэх ихэмсэг оршихуй, мөнгө төгрөг бүгд танд бий. Тэр бүр хүмүүст цогцоороо байдаг зүйлс биш л дээ. Харин танд хамгийн ихээр дутагддаг зүйл юу бол?
-Би бүх сэтгэлээрээ, байдгаа шавхаад ч болов хүнийг гүн гүнзгий хайрлаж чадна. Тэгсэн хэрнээ яагаад ч юм өөрийгөө хайрлах тал дээр маш муу санагддаг юм. Өөрийгөө хайрлах чанар л надад их дутагддаг юм шигээ. Үргэлж өөрийгөө хоёрдугаарт тавьдаг муу зуршилтай. Өөрийгөө хайрлаж сурахсан гэж их боддог. Өөрийгөө хайрлаагүй хүн бусдыг хайрлахгүй гэж хүмүүс ярьдаг л даа. Би харин санал нийлдэггүй ээ.

-Тэр нь танд сөрөг тал авчирна биз?
-Авчралгүй яахав. Наад зах нь өөрийгөө хайрладаггүй хүн бусдыг яаж хайрлах юм гэдэг байр сууринаас харьцах хүн мэр сэр таарна шүү дээ. Бусдыг өөрөөсөө илүү хайрлах нь уг нь сайн чанар боловч өнөөгийн бужигнасан нийгэмд өөрөө туйлдаж мэдэх, өөрт халгаатай чанар юм шиг ээ. Тиймээс сүүлийн үед өөрийгөө хайрлаж сур гэж өөртөө их хэлдэг болоод байгаа.

-Энэ юунаас эхтэй чанар вэ? Та бодож үзсэн үү. Хайрлуулж өссөн хүүхэд бусдыг хайрламтгай болдог гэж би хувьдаа боддог...
-Үнэн шүү. Хайр гэдэг өөрөө их өөр мэдрэмж. Чин сэтгэлийн хайр их өөр. Зарим нь хүүхдүүдээ учиргүй их мөнгөнд умбуулж, тансаг орчинд байлгахыг хайр гэж ойлгодог. Энэ хайр биш ээ. Хүүхдэд чин сэтгэлийн энхрий дулаан үг, сайхан дулаан тэврэлт, магадгүй заримдаа өөрийг нь хайрлаж харамласандаа аашилж, алгадах тэр л сэтгэл хэрэгтэй. Би азаар тийм л хайрыг мэдэрч өссөн. Чин хайр амсаагүй хүүхдүүд хүйтэндүү, гомдомхой, хоёрын хооронд нэг сонин хүмүүс болж өсдөг юм шиг санагддаг.



Би айлын том нь л доо. Багадаа гадаа их тоглоно. Эрэгтэй дүү маань зарим нэг хүүхдүүдтэй зодолдож, уйлаан майлаан болно. Нэг удаа айлын аав, ээж нь ирж хүүхдээ өмөөрөхөд би дотроо дүүгээ хачин их өмөөрч, нудраад авч байгаа юм. Дотоод сэтгэлдээ бол тэврээд авмаар байгаа л даа. Их л өмөөрч байгаа юм. Магадгүй миний хоёр дүү намайг одоо хэр нь маш их хүндэлдэг, сайн байдаг нь би хоёр дүүдээ тийм л их хайртай байсных гэж би одоо боддог. Тэдэнд маань эгчийн үг хууль цааз мэт байдаг байж билээ. Ямартаа л гарч тоглохдоо аав ээж хоёроос биш надаас зөвшөөрөл авдаг байлаа. Эгч жанжиндаж өгнө. Бидний бага нас тэгж л өнгөрсөн. Бид бие биедээ их халуун сэтгэлээр ханддаг даа. Хайр гэж ийм л гүн гүнзгий, сайхан зүйл гэж би боддог.

-Хайр тэгвэл юу өгдөг юм бол? Түүнийг тодорхойлох гэж үзэх үү?
-Амьдрах эрч хүч, утга учир, урагш тэмүүлэх хөшүүрэг юм даа. Тодорхойлоход амаргүй юм. Лав л хайр бол ийм юм, тийм зүйл гэдэг үгс биш. Чин үнэн хайр их харам, үнэ цэнэтэй байдаг.

Маш их хайр ундрах тусам хайртай гэж хэлэх ч багадах юм шиг санагддаг юм.

-Хүчирхэг эмэгтэй хүний дэргэд эрчүүдийн гялбаа бүдгэрч байдаг болов уу? Эсвэл хүчирхэг, гоо үзэсгэлэнтэй хүүхнүүдийг гэргий болгож авснаараа тэд илүү хүчтэй оршиж байдаг уу? Та их сайн хариулт өгөх байх.
-Та намайг хүчирхэг хүүхэн гэж хэлэх гээд байх шиг байна. Ер нь бол би хүчирхэг хүүхэн гээд эр нөхрийнхөө дэргэд илүү гэрэл гялбуулах гэж хичээх нь хамгийн утгагүй зан. Би хувьдаа бусдад дарамт, ачаа болохгүй амьдрах юмсан гэж хичээдэг. Угаас энэ нь манай гэр бүлийнхний зан. Заримдаа эр нөхөртөө хэт их ачаа үүрүүлчихсэн хүүхнүүдийг хараад гайхдаг л юм. Гэвч магадгүй их ачаа үүрснээрээ тэдгээр эрчүүд нь жаргалтай байдаг ч байж мэдэх. Би хувьдаа нөхөртөө нэмэр бас чимэг болоод явах нь хүчирхэг эмэгтэйн шинж гэж бодож байна. Эрчүүд чинь угаасаа л хүчирхэг өгөгдөлтэй хүмүүс шүү дээ.

-Ихэнх эрчүүд эхнэрээрээ овоглох хэцүү байна гэдэг. Танай нөхрөөс тийм зан цухалздаг уу?
-Цухалздаггүй. Сул дорой хүн л эхнэрийнхээ нэр хүндэд атаархаж, өөрөө тодрохын дон тусах байх. Чойдорж гэдэг хүн өөрөө маш хүчтэй, өөрийн хүрээлэлдээ нэр хүндтэй хүн.

Яах гэж тийм өчүүхэн зүйлд анхаарал хандуулах билээ. Харин ч надаар бахархдаг болов уу гэж мэдрэгддэг шүү. Мэдээж бахархаж байна гээд зарлаад явахгүй л дээ.

-Амьдрал бол ахин дурсагдах өдрүүд. Таны амьдралын хамгийн дурсамж тод өдрүүд?
-Хүүхэд нас юм даа. Ямар хүүхэлдэйтэй болох уу, яаж найзуудтайгаа удаан тоглох уу гээд л хүсэл, мөрөөдөл нь хүртэл гэгээлэг, бурханлиг. Ямарваа нэг шаналал, хар бараан юмгүй. Тэрнээс томчуудын амьдрал эрээн бараан, сайхан муухай нь сүлэлдэн оршдог жамтай. Эрээнтэй бараантай, алдаатай оноотой, аль аль нь байж л амьдрал болдог. Түүнээс дан цагаан, дардан замаар амьдрах нь хүний хорвоогийн жам биш байхаа.

-Нээлттэй юм шиг хэрнээ нууцлаг зан танд байдаг. Тэр болгон хүнд байдаггүй ховор чанар. Амьдрал ийм байхыг таниас шаарддаг уу?
-Би нэг их нууцлаг байх гэж хичээдэг хүн лав биш. Бас тэгтлээ илэн далангүй ч хүн биш. Дотоод ертөнцдөө урилгагүй зочин оруулах дургүй гэх үү дээ. Бусдын ертөнц рүү ч өнгийхийг хүсдэггүй. Амьдрал гэдэг зөвхөн тухайн хувь хүнд оногдсон өмч учраас өөрийнхөө амьдралыг бусдад тоочоод, дэлгээд байх шаардлагагүй гэж боддог. Бусдад дарамт болохгүй гэдэг зарчимтай минь холбоотой байж ч болох. Энэ мөн чанар маань л бусдын нүдэнд нууцлаг хүн шиг сэтгэгдэл төрүүлдэг байхыг үгүйсгэхгүй ээ.

-Цаг гаргаж ярилцсанд баярлалаа. Танд улам их амжилт хүсье.
 
М.Уранчимэг /www.grandnews.mn/

Та Гранд сэтгүүлийг Э-Ном-с худалдан авахыг хүсвэл ЭНД дарна уу.

Худалдан авалтаа банкны төлбөрийн картаар болон Мобикомын гар утаснаасаа нэгжээрээ худалдан авах боломжтой.