МАН-ын мөрийн хөтөлбөр буюу мянгуужингийн үлгэрийнхээ цувралыг бэлэн болгожээ

2012-05-03

Сонгуульд ялалт, ялагдлын алийг авчрах нь улс төрийн намуудын боловсруулсан мөрийн хөтөлбөрөөс ихээхэн

хамаардаг. Хэр зэрэг боловсруулсан мөрийн хөтөлбөртэй байх нь зөвхөн сонгогчдын саналыг олноор нь авч ялалт авчрах арга төдий бус улс орны бодлогын чиг замыг тодорхойлох учиртай. Сонгуулийн мөрийн хөтөлбөртөө ямар асуудлуудыг голлон тусгах бэлтгэлээ, хийж, эрх баригч намууд аян зохион байгуулж, өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд "тойрон аялал" хийсэн билээ. Хувь, хувьсгалын мөнгөнөөс гар таталгүй үрж, иргэд сонгогчдыг цуглуулж хийсэн уулзалтууддаа үндэслэж, хэлэлцэж, ухаанаа уралдуулж, саналаа солилцсоны эцэст ямартай ч мөрийн хөтөлбөрүүдээ хугацаанд нь бэлэн болголоо. Өнгөрсөн сонгуулиар амласан бэлэн мөнгөний амлалтаас үүдсэн ээдрээтэй асуудлууд ар араасаа цуварсаар байхад улс төрийн намууд мөрийн хөтөлбөрөө боловсруулахдаа аль болох хариуцлагатай хандаасай гэх хүсэл нийгмийн аль аль давхаргынханд байлаа. Тэр нам ийм зүйл амлана гэнэ бид давуулж амлахгүй л болно ялагдана гэсэн "тулга тойрсон" ахархан бодлоор хандахгүй болов уу гэж найдаж байв. Бэлэн мөнгө амлахгүй, сонгуулиар бэлэг дурсгалын болоод эд мөнгө тараахгүй гэж улс төрийн намууд ам өчиг өгч хуульчилсан нь ийн найдлага төрүүлж байлаа.

Уг нь улс төрийн намуудын хийж бүтээснээр ард түмний амьдралд нүдэнд харагдах өөрчлөлт авчрах тэр л зүйлийг мөрийн хөтөлбөртөө оруулахыг иргэд хүссэн юм. Гэсэн ч хуулиа зөрчиж, популист амлалт өгсөн, бүтэшгүй агаарын зүйлийг тусгасан мөрийн хөтөлбөр дахиад дөрвөн жил яригдах янзтай. Хоёр хоногийн өмнө бага хурлаа хийж мөрийн хөтөлбөрөө хэлэлцсэн МАН-ын аудитад өгсөн мөрийн хөтөлбөрийг сонирхлоо. Нийгмийн аль ч давхаргын хэн бoлгoны, татах дөрвөн гол хэсгээс бүрдсэн мөрийн хөтөлбөр гэгчээ боловсруулжээ, тэд. Монгол хүнийг бие бялдар, сэтгэл зүйн хувьд эрүүл, ажилтай, орлоготой, дэлхийн төвшний оюунлаг боловсролтой болгохыг эрмэлзэн ажиллахаа цаасан дээр хараар сийрүүлж.

Гэвч тэдний цаасан дээрх энэхүү ажил бодит амьдралд хэрхэн буух, эсвэл өнгөц амлалт уу гэдгийг эрх баригч нам бүрэн эрхийнхээ хугацаанд дараагийн дөрвөн жилд хийх ажлынхаа эх үндсийг тавьж чадсан уу гэдэгт л байгаа юм. Монгол хүн эх орондоо эрүүл аж төрөх бололцоо өнөөдөр хэр байна вэ. Энэ асуултад өвөлдөө гэрээ олохгүй шахам утаанд алхаж байгаа иргэдийн хариулт байхад л хангалттай. Энэ бол Монгол хүн Эрүүл орчинд амьдарч чадаж байгаа эсэхийг тодорхойлох хамгийн наад захын жишээ. Харин "утаагаар" хөлжигсдийн тоо хэд байгааг судалбал илүү сонирхолтой тоо баримт гарах нь зайлшгүй. Архидалт, уул уурхай гээд цааш яривал монгол хүний эрүүл амьдрах эрх зөрчигдөж байгаа тухай дуусахгүй биз. Үүнээс гадна Кембрижийн боловсрол гэх сүрлэг нэрээр далайлгаж ярьдаг ч архиных нь мөнгийг бэлдэж өгөхөөс өөрөөр дэмжлэггүй байгаа оюутнууд сонгуулиар МАН-д саналаа өгвөл дэлхийн боловсролтой хөл нийлүүлэн алхах боломжтой гэнэ. Жинхэнэ хошгоруулалт. Тийм л сүрхий байсан бол хоосон толгой, амбиц ихтэйгээрээ нэрд гарсан намын дэргэдэх залуучуудын байгууллагынхныхаа амлаад байгаа дэлхийн боловсролтой хөл нийлүүлж болох л байсан. Дэлхийн боловсролыг Монголд авчрах нь битгий хэл намынхаа хөл толгой, эхлэл төгсгөлийг олонхгүй яваа, цаашид оршин тогтнох эсэх нь хүртэл эргэлзээ төрүүлж буй МАН-ынханд улс орныг аваад явна гэсэн итгэл төрөхөд бэрх л байна.

Тиймээс дахиад амлалтаасаа зугтааж нэр усаа солихгүй гэсэн баталгааг нэн түрүүнд авах нь оновчтой сонголт. Өмнөх мөрийн хөтөлбөр нь хэрэгжихгүй байгаа, хэрэгжүүлэх ч хүсэлгүй байдаг гэдгийг нь МАХН руу өрх тусгаарласан, бага хурлын гишүүнээсээ хасагдсан намынх нь гомдогч гишүүд сүүлийн өдрүүдэд тэнэг хүнд ойлгогдохоор хэлж байна.

Ажилгүй иргэдэд молиго үмхүүлж саналыг нь татдаг гаршсан мэхээ дахин хэрэглэхээр шийджээ
МАН-ын мөрийн хөтөлбөрийн эхний хэсэгт нийгмийн чинээлэг дундаж давхаргыг төлөвшүүлэхэд чиглэсэн эдийн засгийн бодлогыг хэрэгжүүлж, ажлын байрыг нэмэгдүүлнэ гэсэн популист амлалтуудыг ар араас нь цувруулжээ. "Ард түмнээ сонсох аян"-ы хүрээнд ажлын байрны хүсэлт их яригдсан нь мэдээж. Иргэд ажлын байр хүсч итгэж хэлсэн үгс ажлын байраар ажилгүйчүүдийн саналыг татах санааг нь баяжуулж байсан гэх юм билээ. Энэ бол МАН-ын анхны хийж буй алхам биш. Гаршсан мэхүүдийн нэг.

Дундаж цалинг 1.3 сая төгрөгт хүргэх гэж монголчуудын модыг нь бариулна биз
-Сарын дундаж цалинг 1.3 сая төгрөгт хүргэхийн төлөө Монгол Ардын нам зүтгэх юм гэнэ ээ. Эх орондоо 1.3 сая төгрөгийн цалин авна гэвэл ажлын төлөө зүтгээд байдаг юм байгаа биз дээ. Гэтэл өнгөрсөн хугацаанд МАН-ын Засгийн газар цалин тэтгэврээ хэл үггүй нэмж чадсан уу. Хөхөө өвлийн хүйтэнд хэдэн багш нараар Засгийн газрын ордныг гороолуулж, ажил төрлийг нь хаяулан байж нэг юм нэмсэн. Нэмээгүй байхад нь инфляци хөөрөгдөж бараа бүтээгдэхүүний үнэ тэнгэрт хадсан. Ийм л бэлгийг тэд ард түмнийхээ нуруун дээр даацтайхан тавьж чадсан. Үүгээрээ бахархаж, цээжээ дэлдээд байгаа юм уу. Харин ч энэ янзаараа бол дундаж цалинг 1.3 сая төгрөгт хүргэх гэж монголчуудын модыг нь бариулна биз.

"200 мянган айлын орон сууц" хөтөлбөр буюу соёлтой луйвар
-Банк, бүртгэл, ОССК-аар эргэлдэж буй иргэдийн тоо тэдэнд "200 мянган айл" орон сууцны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх луйврын амлалтын санааг өгсөн бололтой. Дээрээс нь орон гэргүй халаасны өрөөний бизнес эрхлэгчдийн жинхэнэ үнэнч фен болж яваа залуу гэр бүлд зориулсан 2040 м.кв талбай бүхий орон сууцуудыг барих тусгайлсан хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх юм гэнэ үү. Боль л доо. Жаахан амьдралтай зүйл яримаар юм биш үү. Үүнээс харахад МАН-д чинь ер нь бодит амьдралтай хєл нийлүүлж юм боддог хүн нэг ч болов байна уу гэж дуу алдмаар.

Далд хэлбэрээр амлаж буй мөнгөн амлалтуудыг олноор тусгажээ
-"Хүний хөгжил сан"-гаас cap бүр олгох 21.000 төгрөгийг 18 хүртэлх насны хүүхэд, ахмадууд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, амьжиргааны баталгаажих төвшингөөс доогуур орлоготой иргэддээ үргэлжлүүлэн олгох болно гэжээ. Энэ нь далд хэлбэрээр амлаж буй мөнгөн амлалтын хэлбэр мөнөөс мєн. Эх үүсвэр нь байгалийн баялаг гэж иргэдээ ялгаварласан хуурай амлалтыг амьдрахын төлөө зүтгэж эрүүл саруул яваа хэсэг нь хэрхэн харах юм бол. Энэ жинхэнэ хууль зөрчсөн биш үү. 2008 оны сонгуулийн өмнө ч бас МАН хууль бусаар 1.5 сая төгрөг амлаж байсан. Одоо горыг нь эдэлж байна. Хууль бус юм хийхдээ гаршсан энэ намын мөрийн хөтөлбөрийг аудитынхан эргэж харах биз ээ.

Б.ДАВАА