................ Ангийн ба малын махыг гүйцэт боловсруулаагүй идэх, голын усыг ариутгалгүй уух, гэрийн тэжээвэр амьтад, адуу малтай хүмүүс гараа угаалгүй хооллон, гарын ариун цэвэр сахиагүйгээс болж шимэгч нь гараар дамжин хүний биед орж таатай орчинд амархан өсөж, үржин хорхой болдог. Шимэгч хорхойн өндөг малын ялгадсанд их байдгаас амархан тархдаг. Дэлхий дээр 100 гаруй төрлийн шимэгч хорхой байдаг. Эдгээр нь амьд биеийн шим шүүсийг сорон амьдрагчид юм. Хүний биед хэрэгтэй олон чухал шим тэжээлт зүйлсийг булаан авч хооллосноор биднийг өвчлүүлдэг. Эдгээр хорхойноос гарах урхаг, хүндрэлийг хүмүүс төдийлөн сайн мэддэггүй тул чухалчлан авч үздэггүй.

Шимэгч хорхой нь бүдүүн, нарийн гэдсэнд, уушиг, элэг, цус. арьс. булчин, тархи, зүрх, нүд зэрэг бүхий л эрхтнүүдэд орогнож байдаг. Хорхойны хэмжээ, түүний аль эрхтэнд байгаагаас шалтгаалан илрэх шинж өөр, өөр байдаг. Хэрвээ таны гэр бүлийн аль нэг гишүүн хорхойтой бол бусад гишүүдэд амархан халдварлана. Гол нь шимэгч нь тухайн хүнээс шимэн амьдарч байгаа тул тухайн хүндээ бараг зовиур үүсгэдэггүй. Тэд маш зальжин, ухаалаг байдлаар 10-30 жил ч амьдарч чаддаг. Таньд ба таны хүүхдийн өтгөнд шимэгчийг илрүүлэх шинжилгээ хийж түүнийг илрүүлнэ. Гэвч шимэгч өндгөө гаргасан тохиолдолд түүнийг илрүүлэх боломжтой байдаг. Иймээс та шинжилгээг 7-8 удаа өгч байж сая үнэн зөв хариуг авах болно. Шимэгч хорхойтой хүнд өтгөн хатах шинж гарах нь элбэг байдаг. Хорхой гэдсийг бөглөснөөс үүсэх ба цөсний суваг бөглөрсөн үед арьс шарлах ба элэгний өвчин үүсэх нөхцөл болдог. Гүйлгэх шинж гарах нь шимэгчээсялгарсан бодис гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг ихсгэсэнтэй холбоотой. Гэдэс дүүрэх ба хэхрүүлэх шинж нь шимэгч нарийн гэдсийг үрэвсүүлснээс үүснэ. Ходоод гэдэс цочрон өвдөх шинж нь шимэгч ходоод гэдэсний хананд үрэвсэл үүсгэснээс ш-алтгаалан гарч, хоол тэжээлийн бодисийн шимэгдэх үйл ажиллагаа алдагдана.

Нарийн гэдэсний ханаар шимэгдээгүй өөх, тос нь бүдүүн гэдэсний ханыг цочроосноор өвдөх шинж илэрнэ. Мөн шимэгч өөр бусад эрхтэнд дамжин очих үед үе мөчөөр өвдөх шинж ч илэрдэг. Боловсрогдоогүй хоол тэжээлийн бодис цусанд орсноор дархлалын системд эозинофил ихээр ялгардаг. Үүнээс үүдэн ханиалгах, загатнах, нулимс гоожих, биеэр юм туурах шинж илэрнэ. Энэ нь харшилын урвал үүсгэж байна. Арьсан дээр тууралт, хатигшил, хуурайшилт гарах зэрэг өөрчлөлт гарна. Биеийн жин таргалах ба турж өөрчлөгдөнө. Шимэгчдийн ялгаруулсан хорт бодис тархи, мэдрэлийн системд үйлчилж нойргүйдэж, уур уцаартай болох, сандруу, тэвчээргүй болгох шинж гарна. Мөн нойрондоо шүдээ хавирах шинж ч гаргана. Амархан ядарч, сэтгэл гутран, амьдралын идэвх буурч, ой тогтоолт муудна. Тархлааны систем суларч өвчлөмтгий болно. Дээрхээс гадна зүрх өвдөх, толгой өвдөх, астма, цистит, амны хөндийн эвгүй үнэр, чихрийн шижингийн шинж ч илэрдэг. Шимэгч нь цэцэрлэгийн насныханд дамжин халдварлах нь элбэг. Иймээс та хүүхэддээ гарын ариун цэврийг сахих талаар зөвлөмж өгөөрэй.

Хэрвээ таны хүүхэд хорхойтой бол туулга болон Вермокс, Гентиокс зэрэг эмийг эмийн санчийн зөвөлгөөний дагуу уулгаж болно. Мөн гэрийн нөхцөлд сармис хэрэглэх нь үр дүнтэй байдаг. Сармис ба чинжүү нь шимэгчийг үхүүлдэг. Энэ үед бие хямрах шинж гарч болно. Та гэр бүлийн хамт хөдөө явахдаа ч, гадуур хооллохдоо ч ариутгасан сальфетикийг тогтмол хэрэглэж заншаарай. Энэ нь шимэгч хорхойн халдвараас урьдчилан сэргийлж таныг хамгаална.

Цагаан хорхой...

Клиник оношлогоо
Шимэгчийг клиникийн тусгайлсан шинжээр илрvvлдэг онцлоггой бєгєєд эрхтнvvд ба системийн vйл ажиллагааг харьцангуй удаан хугацаанд алдагдуулдаг, євчнийг клиникийн илрvvлэлтээс ємнє нууц хугацаа урттай байдаг учир архаг явцтай байдаг. Энэ онцлог нь тvvний тодрох нєлєєллийг бvдгэрvvлдэг байна. Тухайлбал халдварт ба халдваргvй бусад євчлєлvvдтэй харьцуулахад хоруу чанараар сул байдаг. Эд бvгд нь эрvvл мэндийн удирдлага, хvн амын шимэгчит євчнєєс урьдчилан сэргийлэх, илрvvлж эмчлэхэд ихээхэн саад учруулдаг байна.
Хэсгийн эмнэлэг анхны vзлэг явуулж євчтєн бие тавгvйтээд гэсэн гомдол мэдvvлдэг бєгєєд тэнд паразит илрvvлэх шинжилгээ хийдэггvй. Ингээд бусад тодорхой євчнvvдтэй самуурагдан шимэгчит євчнийг онош тогтоогдохгvйд хvргэнэ.
Шимэгчийн ихэнх хэсэг нь хоол боловсруулах эрхтнvvдэд vржиж, эдгээр эрхтнvvдэд євчлєл vvсгэнэ. /Хvснэгт №1/ Ийм учраас клиникийн практикт ходоод гэдэсний хямрал маягаар оношлон шимэгчит євчлєл бvрхэг vлдэх нь байдаг. Эцэст нь мэдрэл сэтгэхvйн хэт ачаалал, энгийн хямрал гэх мэтээс шалтгаалан паразитат євчин хvндрэх, архагших онцлоггой. Шимэгчтэх євчнийг євчтєн нуун дарагдуулах замаар тvvний даамжрах нєхцлийг ихэнх тохиолдолд бvрдvvлдэг. Хоол боловсруулах эрхтний шимэгчтэх євчний клиник vзэгдэл нь эхнийхээ шатандаа євєрмєц бус мэдрэлийн шинжтэмдэг, бие алдрах, ядрах, цочромтгой болох, нойргvйтэх зэргээр илэрдэг. Цаашид євчин удаан vргэлжлэх тусам хоол боловсруулах эрхтнvvдийн євчлєлийн шинжтэмдэг; хоолонд дургvйтэх, бєєлжис хутгах, хэвлий хавьд євдєх, vе vе суулгах зэргээр илэрнэ. Гэдэсний шимэгчтэх євчний дотор нилээд дэлгэрсэн євчлєл бол эмнэлэг - нийгмийн гамшгийг vнэлэхэд ашигладаг. Vvнд: цагаан хорхойтох євчин; нематодоз, цестодоз, трематодозууд болно.

Эмчилгээ
Шинэ эм боловсруулах vнэ сvvлийн 10 жилд их єсєх болж, фарм фирмууд цагаан хорхойн эмийг бий болгохын оронд бусад євчнvvдийн эсрэг бэлдмэл бvтээхэд анхаарлаа тєвлєрvулдэг болжээ. Гэтэл нийгэм - эдийн засгийн хєгжлєєр дорой оронд цагаан хорхойтох євчлєл их дэлгэрсэн байдаг. Гэтэл тvvний эсрэг шинэ эмийн судалгаа шинжилгээ явуулах, vйлдвэрлэх эдийн засгийн боломжгvй байна. Тухайлбал, хамгийн идэвхтэй, эндо ба экзопаразитуудад vйлчилгээний єргєн хvрээтэй Мектизан-В гэдэг бэлдмэлийг зарим хєгжиж буй орнуудад хvмvvнлэгийн тусламжаар нийлvvлж байгаа бєгєєд энэ нь зах зээлийн хэрэгцээг хангаж чадахгvй байна.

Сvvлийн жилvvдэд хими эмчилгээний шинэ бэлдмэлvvдийн нийлэгжилт нэмэгдсэний vр дvнд зарим нэг шимэгчтэх євчинтэй тэмцэх явдал нэмэгдэж, хими эмчилгээг єргєтгєх арга хэмжээ авч євчлєл бууруулах бодит боломж бий болж байна.

Цагаан хорхойн эсрэг сайн нэгдэлт бодисуудын хэлбэрийг шинэчлэх ба цагаан хорхойн эсрэг хиймийн нэгдлvvдийн шинэ ангийг судлан дvгнэх явдал сvvлийн жилvvдэд vр дvнд хvрч байна. /доорх жагсаалтаас vз/ Хоёрдугаар хvснэгтэнд цагаан хорхойн эсрэг орчин vед єргєн хэрэглэж байгаа єргєн хvрээтэй vйлчилдэг бэлдмэлvvдийг гэдэсний нематоз, цестодоз ба триматоз хорхойнуудад харьцангуй vйлчилнэ. Орчин vеийн бэлдмэлvvд нилээд дэлгэрэнгуй байгаа гэдэсний цагаан хорхойтох євчнийг эмчлэх боломж олгож байна. Гэвч хамгийн сvvлийн vеийн бэлдмэлvvдийг нэг курс эмчилгээгээр 100% эмчилнэ гэх баталгаагvйг санах хэрэгтэй.

Нэг курс эмчилгээ 90 %-иас дээшгvй байх бєгєєд 2 дахь курсын дараа бvрэн эмчлэгдсэн гэж vзэж болно. Сvvлийн жилvvдийн судалгааны vзvvлэлт цагаан хорхойтох явдал дахин давтагдан євчлєх явдал байна гэж vздэг. Хими эмчилгээний идэвхийг нэмэгдvvлэхийн тулд олон найрлагат бэлдмэлvvд гаргах ба хими эмчилгээний арга боловсруулах, мєн тэрчлэн эмийн шинэ хэлбэр бий болгох, тухайлбал, бэлдмэлийг Липосомд оруулах/