Л.Чаминчулуунтай ярилцлаа. Тэрбээр ирээдүйн жүжигчдийг бэлтгэх гээд авьяас, оюунаа харамгүй түгээж яваа юм.
-Жүжигчин байх, жүжигчнийг сургах хоёр ялгаатай биз?
-Хүнээр хүн хийнэ гэдэг шиг урлагийн мэдрэмжтэй хүн бэлтгэх маш хэцүү. Түүний оронд өөрөө олон дүрд тоглочихсон нь хамаагүй амархан. Тэр дундаа залуусыг өв тэгш хүмүүжилтэй, урлагийн гэсэн сэтгэхүйтэй болгоход их хөдөлмөр шаардана шүү. Жүжигчин төрдөгтэй адил багш ч бас төрдөг. Багш нар дотор аугаа том юмыг ойлгуулж чаддаггүй багш байхад маш өчүүхэн зүйлийг өргөн хүрээтэй болгон ойлгуулж чаддаг багш байна. Багш бол хүний төлөө сэтгэл зовинож явдаг буянтай мэргэжил. Багшийн мэргэжил нэг талаараа жүжигчний мэргэжилтэй их ойрхон. Яагаад гэхээр ярих урлагийн дээд хэлбэрээр өөрийнхөө үйл ажиллагааг явуулдаг. Нөгөө утгаар багш өөрөө самбарын өмнө зогсч байна гэдэг тайзан дээрээ байна гэсэн үг л дээ. Тэгэхээр оюутан суралцагчид маань үзэгчид болж таарч байгаа юм.
-Та олон жил багшилж байгаа байх шүү?
-30 гаруй жил болчихож. Цөөнгүй шавьтай боллоо. Миний анхны шавь нарын нэг нь Драмын театрын дарга, Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Д.Цэрэнсамбуу. Мөн жүжигчин н.Төмөрхуяг, н.Лхагвасүрэн, дуучин, жүжигчин Б.Нармандах, С.Болд-Эрдэнэ, н.Эрдэнэбилэг, н.Ганцэцэг гээд нэрлээд байвал олон хүн бий. Мөн теливизийн нэвтрүүлэгчид, дуу оруулж байгаа хүүхдүүд гээд бий,бий.
-Та хүүхдийн дүр байсан уу?
-Хүүхдийн дүрд тоглож байсан. Д.Сосорбарам, Туяа бид хэд нийлээд “Болзоотын бор толгой” гэж тоглолт хийж байлаа. Түүнд хүүхдийн дүр бүтээсэн. Бас “Сникерсийн дурлал” гээд жүжиг байдаг юм. Энэ жүжигт би Карлосоны дүрд тоглож байсан. Хүүхдийн жүжигт тоглох үнэхээр гоё. Хүүхэд чинь жүжигчидтэйгээ цуг тоглож, цуг дэвэрч, асч явдаг байхгүй юу. “Хааччихсан бэ” гэхэд тийшээ орчихсон гээд үзэгчийн танхимаас заагаад өгчихнө. “Чи буруу харчихлаа” гэхэд хөөрхөн бүлтэгнээд л “Нээрээ” гээд зогсч байдаг. Хүүхдүүд бол хамгийн сайн, хамгийн гайхамшигтай үзэгчид. Ер нь жүжигчин, тэр дундаа эмэгтэй хүний бүтээж болох бараг л бүх дүрд тоглосон. Жаахан охины дүрээс эхлээд эмээгийн дүр хүртэл бүтээсэн юм байна.
-Шинэ жил ойртлоо. Албан газруудаас урилга их ирж байна уу?
-Яахав авч л байна. Гэхдээ нэг дэмжмээр юм байна. Энэ нь албан газрууд дотроо уралдаан тэмцээн зохиогоод, өөрсдөө жүжигчилсэн тоглолт хийгээд янз бүрийн хэлбэрээр багт наадам хийдэг болчихсон нь сайн хэрэг.
-Амьдрал бол жүжиг гэж ярих нь бий. Та үүнийг хүлээн зөвшөөрөх үү?
-Санал нийлэлгүй яах вэ. Энэ эх орон чинь тайз нь юм. Та амьдрал гэдэг жүжгийн гол дүрд тоглох уу, туслах дүрд тоглох уу гэдэг өөрөөс чинь шалтгаалдаг. Та өдөр бүхэн жүжиглэж байгаа. Тухайлбал,гэрээсээ гарахдаа ханийнхаа өмнө жүжиглэнэ. Автобусанд ороод кондукторт, хүмүүсийн хажууд жүжиглэнэ. Ажил дээрээ ирээд дарга чинь дуудахад дарга дээрээ орж жүжиглэнэ. Ингэхээр амьдрал жүжиг биш гэж үү. Харин тайзан дээр тоглож байгаа жүжиг бол уран сайхны хэмжээнд тохируулж байгаа гэдгээрээ л ялгаатай.
-Тэгвэл нулимс, инээд хоёрын аль нь хүний сэтгэлд хүчтэй тусдаг юм бол?
-Хүнийг уйлуулах маш амархан. Хүний сэтгэл дотор дандаа уянга оршиж байдаг. Харин хамгийн хэцүү зүйл бол хүнийг инээлгэх. Хошин урлагийн жүжигчид дандаа л хүнийг баярлуулж, инээлгэж, сайн сайхныг өгч явдаг буянтай. Хүнээс мэдээж “Чи уйлах уу, инээх үү” гэж асуувал инээе л гэнэ шүү дээ. Би уйлмаар байна гэж хэн ч хэлэхгүй нь мэдээж.
-Та драмын болоод хошин урлагийн жүжигчин. Манай хошин урлаг ямар төвшинд явна вэ?
-Хошин урлаг их хөгжиж байгаа. Миний хүсч байгаа юм бол Монголын хошин урлаг одоо дэлхийд гарах ёстой. Дуурийн урлаг дэлхийн хэлтэй гэдэг шиг хошин урлаг бол дэлхийн хэлтэй. Үггүйгээр инээлгэх янз бүрийн төрөл байна. Тэр дундаас хошин урлаг дэлхийн тайзан дээр гарах цаг нь болчихсон гэж би боддог. Манай залуус англи хэл дээр тоглолт хийх хэрэгтэй байгаа юм. Одоо ямар би биш дээ. Залуу жүжигчдэд хэл сурах боломж их байгаа. Тэгээд дэлхийг тойроод тоглох хэрэгтэй. Тийм чадвар байна шүү дээ. Би ийм л зүйлийг Монголын хошин урлагаас хүсч байгаа.
-Танай ач зээ нараас эмээгийнхээ мэргэжлийг өвлөсөн хүүхэд бий юу?
-Би дөрвөн ач зээтэй. Ирэх жил хамгийн том зээ охиноо СУИС-д оруулах санаа байна. Аззаяа гэж авьяастай охин бий. Их гоё үзэсгэлэн гоо, гүнж шиг хөөрхөн охин. Ямар ч байсан Аззаяагаа өөрийнхөө замналаар замнуулах хүсэл мөрөөдөлтэй.
-Жүжигчин, багш хүний хувьд энэ тэнд явж байхдаа жүжигчин болох хүн харж явна биз?
-Наадах чинь ёстой тамтай. Би энэ тэнд явж байгаад өндөр нуруутай сайхан хархүү, хөөрхөн бүсгүй таарвал чи юу хийдэг вэ, хаана байдаг вэ гэж байнга асуудаг. Миний хань “Чи яах гээд байдаг юм. Амьтан хүний гэр орон, ажлын хаяг асууж” гээд уурлах маягтай Үнэндээ СУИС-даа оруулчих санаатай, цаашилбал ирээдүйд жүжигчин болгочих ухаантай л үзээд байдаг байхгүй юу. Хөөрхөн бүсгүй, залуус зөндөө таардаг юм. Огт танихгүй байж л цаашдаа ямар үзэл бодолтой, ирээдүйд ямар бодлоготой байна гээд л асууна шүү дээ. Хэрвээ боломж байвал шалгаад жүжигчний чадвар байвал их урлагт оруулах гэж үзнэ. Одоо манай урлагт гоё хүүхэн, гоё залуус хэрэгтэй л байна. Хүмүүс түүнийг очиж харъя, тэр тоглох юм байна гээд л ярьдаг биз дээ.
-Авъяас юун дээр тогтдог юм бол?
-Хүний авьяас гэдэг эмзэглэл дээр тогтдог. Аливаа зүйлд эмзэглэж чаддаг хүн уран бүтээлч болж чадна. Учир нь хүний өмнөөс уйлчихдаг, хүний өмнөөс хүнийг хайрлаж зовлон жаргалыг нь чин сэтгэлээсээ хуваалцаж чаддаг хүнд уран бүтээлч болох зам нээлттэй бий. Ер нь жүжигчин хүний дотоод ертөнц бол эмзэглэл шүү. Тэгээд ч их уяхан хүмүүс байдаг юм.
-Монголчууд таныг ихэнх нь танина. Та харин хэдэн хүн таних вэ? гэсэн гэнэ асуулт асуумаар санагдаа байх юм.
Маш олон хүн танина. Би хоёр сая 500 мянган найзтай хүн шүү дээ би. Хүүхэд хөгшин гэлтгүй маш олон танилтай. Би хүүхэд харахаар л хайр хүрээд байдаг юм. Нэг удаа Хөтөлд тоглолтоор явж байсан чинь нэг охин намайг бүүр хараад нүдээ ч цавчихгүй зогсоод байлаа Тэгэхээр нь би “Чи яагаад намайг ингэж их хараад байгаа юм бэ” гэж асуулаа. Нөгөө охин ээждээ “Чаминчулуун эгч явж байна. Энэ одоо зурагтнаасаа яаж гарсан юм болоо” гэж асуусан гэсэн. Намайг телевиз дотор амьдардаг гээд ойлгочихсон шиг байгаа юм. Хүүхдүүд ер нь гэнэн сэтгэлтэй, хайрламаар байдаг шүү.
-Ярилцсанд баярлалаа.