2011-12-17Манай сонин энэ удаагийнхаа амралтын дугаарын зочноор “Х-ТҮЦ” продакшны жүжигчин Г.Нарансолонгыг урилаа.
-Жүжигчин Г.Нарансолонго багадаа ямар хүүхэд байв. Жүжигчин болохоор хэзээнээс шийдэв?
- Гурван хүүхэдтэй айлын том охин нь би. Олон ижил дугуйны нэг шиг л хүүхэд байсан. Сахилгагүй биш, даруухан талдаа томоотой хүүхэд. Гэхдээ юм юманд сонирхолтой байсан. Бүр дөрөвхөн настай байхдаа Д.Нацагдоржийн “Миний нутаг” шүлгийг бүтнээр нь ягштал цээжилж байлаа. Миний бага нас 1990-ээд оны зах зээлийн үе байлаа шүү дээ. Картын бараанд очерлодог хэцүүхэн үе. Хүүхэд байхад зөндөө олон юм мөрөөддөг байсан. Нэг эмч болмоор ч юм шиг, нэг болохоор багш болмоор ч юм шиг санагдаад л. Тэгж яваад наймдугаар ангид байхдаа “Хүүхдийн ордон”-ы бүжгийн дугуйланд дүүгээ бүртгүүлэх гээд ангийнхаа нэг найзтай хамт явав аа. Тэгсэн бүжгийн ангийнх нь бүртгэл дуусчихсан байсан. Тэгээд яадаг юм билээ гээд сууж байсан чинь манай найз охин алга болчихож яав ийв гэсэн чинь гүйж ирээд “Би чамайг драмын дугуйланд бүргүүлчихсэн шүү. Чи шүлэг гоё уншдаг юм чинь яваарай за” гэдэг юм байна.
Тэгээд анхандаа нэг их хүчлэхгүй тэгс ингэсгээд л яваад байлаа. Тэгж явсаар нэг л өдөр жүжигчний мэргэжилд учиргүй хайртай болчихсон. Дугуйлангаа төгсөөд СУИС-ын жүжигчний ангид орж найруулагч Ч.Найдандорж багшийн гарын шавь болсон. 2002 онд сургуулиа төгсөөд “Х-ТҮЦ” продакшнд жүжигчнээр ороод одоог хүртэл ажиллаж байна.
-Анх тайзан дээр гараад хэр сандарч байсан бэ?
-Тайз бол үзэгчдэд сайн сайхныг л харуулахыг зорьдог. Тайзан дээр бүх юм гоё байдаг Би чинь хүн л юм чинь бусдын л адил зовлон, гуниг янз бүрийн юм тохиолдоно. Би бол ер нь амархан сэтгэлээр унамтгай, шантрамтгай юм шиг байгаан. Хүний амьдралын утга учир үр хүүхэд байдаг. Ажлаас болоод ч юм уу сэтгэл санаагаар унасан үедээ хоёр хүүхдээ хараад л хамаг юм мартагддаг. Анх жүжигчин болчихоод нэг жүжигт Б.Баатархүү ахтай тайзан дээр дуулдаг хэсэгт гарав аа. Тэгээд яг би дуулж байсан чинь техникийн саатал гараад хөгжим нь унтарчихсан. Тэгэнгүүт би шууд тайзан дээр л уйлчихсан. Тэгсэн Б.Баатархүү ах миний нүүрийг цэцгээрээ хаагаад тайзны арлуу аваад орчихсон. Одоо бол тэгэхгүй л дээ. Жүжигчин хүн тэр бүү хэл саатал гарахад үзэгчдийн өмнө өөрийгөө цэвэрхэн аваад гарчих чадвартай л байх ёстой юм билээ.
-Таны мөрөөдөл?
-Угаасаа амьдрал ямар нэг мөрөөдөл, зорилгогүй бол утгагүй. Бага байхад мөрөөдөх мөрөөдөл их дэврүүн, хийссэн тийм гэгээн байдаг л даа. Томроод ухаан суугаад ирэхээр биелэх боломжтой, хүрч чадах тийм зүйл мөрөөддөг болдог. Би байна шүү, аймар гоё театртай болоод түүндээ өдөр бүр гоё шинэ жүжиг тавьж, үзэгчдийг пиг дүүрэн цуглуулаад л явахыг мөрөөддөг. Үүнийг би биелүүлнэ ээ.
-Таны мэргэжил бусад мэргэжлээс ялгарах сайхан нь юу юм бэ?
-Аав, ээж хоёр минь насаараа хүнсний байгууллагад ажилласан. Мэргэжилдээ их хайртай. Одоо хүртэл ажиллаад л явж байна. Тэгэхээр мэргэжил бүхэн сайхан. Гэхдээ оёдолчин хүн өдөр бүр ажил дээрээ юм оёно. Багш хүн өдөр бүр хүүхдүүддээ хичээлээ л заана. Харин миний мэргэжил бол эднээс огт өөр. Би нэг өдөр багш болж болно. Дараагийн өдөр оёдолчин болж болно. Энэ мэтчилэн амьдралыг илүү сонирхолтой, баялаг болгож өгдөг. Өдөр бүр би шинэ дүрд тоглоно. Энэ чинь л сайхан нь. Дээр нь амьдралын сайн сайхнаас авахуулаад муу муухай бүхий л зүйлсийг бид үзэгчдэд инээдэм болгон хүргэж, бас зарим нэгэнд бодогдуулах зүйл хийж байна. Тэгэхээр миний мэргэжил бусад мэргэжлийн хүмүүсийн хажууд хоёр дахин амьдарсантай ижил энерги өгдөг.
-Амьдралын бүхий л зүйлсийг үзэгчдэд инээдэм болгон хүргэдэг гэлээ. Гэтэл хошин урлагийнхан санаагаа олох гэж зовдог гэсэн?
-Одоо манай хошин урлагт хамгийн эмзэг байгаа сэдэв бол энэ мөн л дөө. Манайд ямар ч хошин урлагийн зохиолч байхгүй. Бүх хошин урлагийн продакшнуудын үзэгдлүүд бүгд өөрсдийнх нь зохиол байдаг. Манайд түүнийг мэдрээд биччих зохиолч байдаггүй. Зарим зохиолчид бичсэнээ авчирч үзүүлдэг л юм. Гэтэл нөгөө зохиолчид маань үзэгчдээ мэдэрдэггүй. Харин жүжигчид өөрсдөө байнга үзэгчидтэй харьцдаг учраас үзэгчдийг хамгийн сайн мэдэрдэг хүмүүс болчихдог. Үзэгдлийн зохиол хүмүүсийн амьдралаас л гардаг. Тухайлбал, бид ажлаа хийнэ гэхээр тойрч суугаад л буу халдаг. Тэгэхдээ бид элдэв янзын хов жив биш, зүгээр л өнөөдөр үргэлжлэн урсаж буй амьдралын эрээн барааныг нь ярилцдаг. Тэр яриан дотроос үзэгдлийн санаагаа олж авдаг. Энгийн хүмүүс биднийг хараад “Та нар ажлаа хийх ч гэж дээ, байнга л чалчиж суух юм. Тэгээд яаж ажил чинь бүтэмжтэй яваад байдаг байна аа” гэж хэлдэг. Хэрэг дээрээ бидний жинхэнэ ажил тэр яриан дотор явж байдаг юм. Гэтэл зарим хүмүүс хэлдэг л дээ. Та нарын хошин шогийн санаа, сэдэв нь дуусдаггүй юм уу гэж. Амьдрал дуусаагүй үргэлжилж байгаа цагт сэдэв, санаа хэзээ ч дуусахгүй.
-Сүүлийн үед хошин урлагт загварын бүсгүйчүүд орж ирэх болсон. Үүнийг мэргэжлийн жүжигчид муу бэлтгэгдсэнээс болоод байна гэж ойлгож болох уу?
-Хамтлаг, хамтлагийн бодлого байх. Тэр хамтлагт сайн жүжигчид нь тоглох юмаа тоглоод нөгөө гоё сайхан охидууд нь бүжиглэдэг ч юм уу, дуулдаг ч юм уу үүрэг ройлыг гүйцэтгэж болно. Урлагг бас гоо сайхны таашаал өгөх зүйл тодорхой хэмжээгээр байх ёстой л доо. Манай хамтлагийн хувьд жүжигчин болохоор ирсэн хүнд босго өндөртэй.
-Мэргэжлээ соль гэвэл та өөр юу хийж чадах бол?
-Ёстой мэдэхгүй. Өөр юм хийх гэж нэг үзсэн л дээ. Гэхдээ чадахгүй юм билээ. Хүн чаддаг юм аа л хийсэн нь дээр юм билээ.
-Шоу жүжиг, драмын жүжиг хоёрын алинд нь тоглох дуртай вэ?
-Жинхэнэ сонгодог жүжигт зохиолчын бичсэн үгийг ойлгож, тэр үгээр ямар утга санаа илэрхийлсэн юм бол гэдгийг мэдэхийн тулд ёстой нэг нухалдана даа. Гэхдээ тийм хүнд жанрт тоглох сайхан байдаг. Шоу хөтөлбөр дээр болохоор өөрөө яаж ч фантазалж болно. Жүжиг бол маш няхуур ажилбар шаарддаг. Түүгээрээ ч хүний сэтгэлд үлдэцтэй болдог.
-Бүтээхийг хүсдэг дүр бий юу?
-Яг тийм, ийм дүр бүтээчих юмсан гэж боддоггүй. Жүжигчнээс маш мэдрэмжтэй тоглолт шаардсан, хүч шавхаж, хөлс дуслуулсан зовоож гаргасан тийм дүр л бүтээхийг хүсдэг. Тийм дүр маш амттай байдаг юм. Заавал хатан, эсвэл баатрын дүрдээ гол нь бус шивигчин байсан ч хүнээс асар их чадвар шаардсан тийм дүр л бүтээхийг хүсч явдаг.
-Жүжигчин Г.Нарансолонго бусдаас хэр тасархай амьдардаг вэ?
-Миний хувьд Монгол эх орныхоо эгэл жирийн иргэний л нэг. Бусад хүмүүс юу эдэлж хэрэглэж байна түүнийг л хэрэглэдэг.
-Анхны хайрынхаа дурсамжаас хуваалцаач?
-Хайр гэдэг хоёр өөр орчинд өссөн хүмүүс нэг нэгнийхээ төлөө яахаас ч буцахгүй, нэг зүгт харж чаддаг тийм нандин зүйлийг л хайр гэх болов уу. Дунд сургуулийн сурагч байхад хөөрхөн, сурлагатай, урлаг спортоор тэргүүлэгч хөвгүүд аятайхан харагддаг л байсан. Анхны хайр гэхээр ёстой мэдэхгүй, мэдэхгүй. (инээв)
-Хайр, дурлал хоёрт ялгаа бий юу?
-Дурлал гэхээр зүгээр л явж байхад сайхан хүн зөрдөг дөө. Тэр үед л хөөх ямар дажгүй юм бэ гэж бодоод өнгөрдөг. Энэ бол дурлал. Өөрөөр хэлбэл, сайхны өмнө харц буруугүй гэдэг би түүнийг дурлал гэж ойлогодог. Тухайн нэг агшинд л нүд баясгасан тэр хүнийг хараад л дурладаг гэж болно. Хайр бол өөрөө агуу зүйл шүү дээ. Яг тэр энэ гээд хэлчихсэн албан ёсны тооны томъёо шиг юм байдаггүй. Хэрвээ хайр бол тийм зүйлийг хэлнэ ээ гээд тодорхойлчихвол хайр “агуу” чанараа алдчихна. Тийм болохоор хайр бол мөнхийн чанартай агуу зүйл юм болов уу.
-Хүндлэлийг юу гэж ойлгодог вэ?
-Ер нь хүн гэдэг утгаар нь хэний хүү хэн бэ гуай ч байсан хүндлэл бүх шатанд байх ёстой. Тэгж байж эргээд тэр хэмжээний хүндлэлийг өөртөө авдаг. Түүнээс гадна хүн өөрөөсөө илүү, ухаантай, бүх талаараа хүнд үлгэр дуурайл үзүүлдэг тийм хүнийг эрхэмлэн хүндэлдэг.
-Удахгүй шинэ жил болох гэж байна. Багадаа энэ баярыг хэрхэн тэмдэглэдэг байв?
-Хүүхэд байхад мандрин л шинэ жилийн бэлэг тэмдэг шиг юм байлаа шүү дээ. Ховорхон иддэг мандаринаа тэр л баяраар иддэг байлаа. Тэр дурсамж одоо хэр нь мандарин үнэртэхэд санагддаг.
-Шинэ жилээр авч байсан хамгийн гоё бэлэг хийгээд хамгийн дуртай бэлэг тань?
-Миний хэрэгтэй юмыг л мэдэрч өгч чадсан бол тэр бэлэг миний хамгийн дуртай бэлэг. Гэхдээ хүн бүрийн өгсөн бэлэг надад л зориулж өгч байгаа гэдгээрээ сэтгэл нь сайхан байгаа байхгүй юу. Тиймээс сэтгэл шингэсэн бэлэг бүхэнд би дуртай. Хүүхэд байхад уут дүүрэн алим авч байсан нь хамгийн гоё бэлэг байсан байх аа. Юм бүхэн ховордсон картын барааны үе байсан болохоор тэр байх л даа.
-Хүүхэд бүр санта байдаг гэдэгт итгэж хууртаж явдаг. Хэдэн нас хүртлээ үүнд итгэж явав?
-Байдаг л байх гэж бодож явсан. Юу билээ. Хэзээнээс итгэхээ больсон юм бол доо байз. Сайн санахгүй байх чинь. Уут дүүрэн алим, мандариныг өвлийн өвгөн л өгсөн гэж боддог байсан даа. (инээв)
-Тэмдэглэлт баяруудыг хэрхэн угтдаг вэ?
-Бидний ажил ямар ч цаг наргүй хагас бүтэн сайнгүй ажилладаг л даа. Хүмүүсийн ажил оройн зургаан цаг гэхэд дуусдаг бол бидний ажил ид эхэлж байх жишээтэй. Мартын наймнаар л гэхэд бид өдөрт дөрвөн удаа тоглодог. Орой тараад өөрсдөө баярлана шүү гэж ярьцгаадаг хэдий ч шөнийн 01 цаг гэж тоглолтоо дууссан улсууд чинь юун баярлах манатай гэртээ харьж орондоо орохын хүслэн болж байгaa юм чинь. Өөрсдөө баярлуулахаас илүүтэй хүнийг баярлуулах гээд явж өгдөг. Одоо бол шинэ жилийн сизон эхэлчихсэн байна. Өнөөдөр л гэхэд хоёр албан байгууллагын шинэ жилийн баярт инээд бэлэглэнэ. 31-ныг дуустал өдөр бүр л ийм байна.
-Ядаж он солигдоход гэртээ байж чаддаг биз дээ?
-Тэр мөчийг яаж ийж байгаад гэртээ өнгөрөөдөг.
-Манай уншигчдад зориулж баярын мэнд хүргэхгүй юу?
-Монголынхоо бүх ард түмэнд ирэх ондоо эрүүл энх, ажил хөдөлмөр нь үргэлж цэцэглэж, амжилттай сайхан байж, гэр бүлээрээ аз жаргал дүүрэн сайхан байгаарай л гэж ерөөе дөө.