2011-11-22Бямба, ням гаригуулын өглөө ETV телевизээр "Улаан чөтгөрийн гал тогоо" хэмээх хоолны нэвтрүүлэг гардаг билээ.
Тус нэвтрүүлгийн хөтлөгч, тогооч нь "Чоно" хамтлагийн басс гитарчин Т.Энхбаатар юм. Түүнтэй ярилцлаа.
-Хүмүүс таныг "Чоно" хамтлагийн басс гитарчны хувиар мэддэг, Яаж яваад тогооч болчихов оо?
-Нэвтрүүлэг маань цацагдаад зургаан сар болсон байна. Би энэ нэвтрүүлгийн санааг нэлээд хэдэн жил дотроо бодож явсан. Тэгээд ETV телевизид санал тавьсан юм. Саналыг маань их сайхан хүлээж авсан. Сүүлийн хэдэн жилийн дотор олон үндэстний хоол монгол хоолонд хүчтэй орж ирлээ. Тиймээс зурагтаар тэдгээр хоолыг яаж хийдгийг харуулъя гэж бодсон. Хүмүүс зурагтаар хоолны нэвтрүүлэг үзээд мэргэжлийн тогооч л хоол хийдэг. Тийм юм чинь хоол нь сайхан байх нь ойлгомжтой гэсэн ойлголттой болчихсон юм шиг санагдсан л даа. Иймээс хүмүүст ойрхон болох үүднээс тэс өөр мэргэжлийн буюу хөгжимчин хүн хоол хийвэл зүгээр юм уу гэж бодсон. Би хоолыг хэн нэгэн хүн хөргөгчөө онгойлгоод байгаа зүйлс дээрээ өөрийн эмоциор л хийчих тийм амархан зүйл гэдгийг үзэгчдэдээ харуулахыг хичээдэг. Түүнээс тэдэн грамм давс, ус гэх мэтээр нэг бүрчлэн заадаггүй. Мөн маргааш нэвтрүүлэг дээрээ ийм хоол хийнэ гэх зэргээр бэлддэггүй. Телевиз дээр ирээд байгаа материалаа харж байгаад л хийчихдэг. Би хурдан, амттай, эрүүл, энгийн хоолыг яаж хийх вэ гэдгийг л энэ нэвтрүүлгээрээ хүмүүст хүргэхийг хичээдэг. Энэ миний хобби юм. Түүнээс би ямар нэгэн хоолны талын сургалт дамжаа дүүргээгүй хүн шүү дээ.
-Нэвтрүүлгийн тань нэр содон санагддаг. Яагаад ийм нэр өгсөн юм бэ?
-"Улаан чөтгөрийн гал тогоо" гэдэг нэрийг би өөрөө нэвтрүүлэгтээ өгсөн. Яагаад заавал cook time, cook show гэх мэт байх ёстой гэж энэ хэв маягийг нь жаахан эвдье гэж бодсон л доо. Мөн би "Чоно" хамтлагт байсан арав гаруй жилийн хугацаанд улаан үстэй явсан. Ойр дотны хүмүүс маань намайг Улаанаа гэж дууддаг байлаа. Тэгээд л энэ нэрийг өгсөн. Мөн би хөгжимчин хүн тул нэвтрүүлэг маань сайхан хөгжимтэй байх хэрэгтэй. Тиймээс Т.Нарсар ахдаа санал тавиад өөрөө гитараар хоглож нэвтрүүлгийнхээ хөгжим, шумыг хийсэн.
-Хоол хийх материалаа хаанаас авдаг вэ?
-Би материалаа хамгийн гайгүй гэгддэг хүнсний захаас авдаг. Аль болох Монголынхоо хөрсөнд ургасан ногоог хэрэглэхийг хичээдэг. Ганц нэг нарийн ногоо яалт ч үгүй Хятадаас орж ирээд байгаа юм л даа. Урьд нь Хятад руу тоглолтоор хэд хэд явахдаа тэднийг ногоогоо ямар хөрсөнд, яаж бордож ургуулдгийг нь өвөрмонгол хүмүүсээс их асуудаг байсан. Манайд орж ирдэг хүнсний ногоонууд тусдаа боловсруулагддаг. Химийн бордоо нэлээд ордог гэдгийг олон жилийн өмнөөс сонсож байсан. Би үүнд их эмзэглэдэг.
-Та нэвтрүүлэгтээ гарын доорх энгийн зүйлсээр хоол хийдэг...
-Тухайн ногоонуудыг гадаад нэрээр нь зарим хүн мэдэхгүй байж болох шүү дээ. Би аль болох хүнсний ногоонуудын монгол нэрийг нь мэдэхийг хүсдэг. Хүмүүсээс асуудаг. Тэгээд айл гэрт өргөн байдаг гарын доорх гэхдээ эрүүл материалуудыг ашиглаад хоол хийж харуулахыг эрмэлздэг. Хоолны ширээний ард маш сайхан уур амьсгал бий болдог шүү дээ. Тиймээс хүмүүсийг гэртээ тэр сайхан уур амьсгалыг бий болгоосой гэх үүднээс энэ хоолыг ингээд л хийчихдэг юм шүү гэдгийг үзүүлдэг. Би нэвтрүүлгийнхээ дараа хийсэн хоолоороо олны танил хүмүүсийг дайлдаг юм.
-Телевизээр хоол хийдэг тогооч нар ямар нэгэн ресторанд ажилладаг?
-Надад тийм зүйл байхгүй ээ. Энэ миний сонирхлоороо л хийж байгаа ажил. Миний үндсэн мэргэжил бол хөгжимчин. Би басс гитар арав гаруй жил тоглож байна одоо ч суралцсаар л явна. Би ахтайгаа хамтарч "Нар сар" гэдэг хөгжмийн төвийг байгуулаад ажиллаж байгаа. Энэ төв маань хүүхэд залуучуудад амьд хөгжмийн сургалт явуулдаг. Басс гитарын хичээлийг өөрөө заадаг юм. Мөн хөгжмийн төв маань хажуудаа дуу бичлэгийн студитэй.
-Орчин үед, зөв хооллолт таргалалт гээд их ярьдаг болжээ. Энэ талаар та ямар бодолтой явдаг вэ?
-Надад ихэнх өвчлөлийн үндэс нь буруу хооллолтоос болж байх шиг санагддаг. Манайхан их буруу хооллодог. Ходоод хогийн сав биш шүү дээ. Юу ч хамаагүй идэх биш биед шаардлагатай амин дэм нөхөх хүнсийг хэрэглэх хэрэгтэй. Өглөө жаахан ч гэсэн зүйл идээд гэрээсээ гарч байгаасай. Мөн хүмүүсийг орой 18 цагаас хойш махтай хоол битгий идэж байгаасай гэж хүсдэг. Бас ядаж л худалдаж авч байгаа хүнсний зүйлсийнхээ он сарыг шаарддаг, асуучихдаг байх хэрэгтэй.
-Та хүнсний дэлгүүр, ресторанд хэр шаардлага тавьдаг вэ?
-Би хүнсний дэлгүүрийн худалдагчидтай нэлээд хэрүүл хийж явдаг хүн л дээ. Зарим хоолны газар, ресторанд "Энэ чинь өчигдрийн хоол л байна ш дээ" гэх зэргээр хэл ам гаргаж шаардлага их тавьдаг. Бид эрүүл байя гэвэл тус бүрдээ өөрсдийн хяналтаа л сайжруулах хэрэгтэй шүү дээ.
-Гэртээ байнга хоол хийдэг үү?
-Сүүлийн нэг жилийн хугацаанд гэртээ тоотой л ганц нэг удаа хоол хийсэн. Зав их муутай болсон. Урьд нь бол байнга л хийдэг байсан. Янз янзын хоол туршаад л хийдэг байлаа. Манай эхнэр "Чи зурагтаар хүмүүс дайлаад л байх юм. Гэртээ хоол хийхээ бүр больчихлоо" гэх болсон.
-Танай гэрт нийтийн хоолны тогооч хүн байсан уу. Яагаад хоол хийх сонирхолтой болчихов оо?
-Би таван хүүхэдтэй айлын гурав дахь хүүхэд л дээ. Айлын дунд хүүхдүүдийг тухайн айлын "нивал" гэж ярьдаг даа. Гэрийнхээ бүх л зүйлсийг хийдэг хүүхдүүд байдаг юм шүү дээ. Багадаа хамгийн түрүүн бантан хийж сурч байлаа. Надад Цолмон гээд нэг өвөрмонгол найз байдаг юм. Хоолыг их сайхан хийдэг. Тэр нэлээд олон жилийн өмнө хятад хоолыг яаж хийдгийг зааж байсан. Манай хүргэн ах тогооч одоо гадаадад ажилладаг л даа. Түүнээс олон үндэсний хоол яаж хийхийг сурч байлаа.
-Та "Чоно" хамтлагаас гарчихсан юм уу?
-Ер нь хувийн амьдрал, боловсролдоо анхаарал хандуулъя гэсэн шийдвэр гаргаад хоёр жилийн өмнө хамтлагаасаа хөндийрсөн. Тэгээд гэр бүлээрээ Америкт очиж жил гаруй амьдраад ирсэн. Одоо Т.Нарсар ахтайгаа хөгжмийн төв байгуулаад ажиллаж байна.
-Америкт ямар зорилгоор очсон бэ. Ажил хийсэн уу?
-Манай ах дүү нар тэнд олон жил болсон хүмүүс байдаг. Тэд Америк оронтой сайн танилцаад ав гээд ажил хийлгээгүй. Хэл сурч, газар үзэж яваад л ирсэн дээ.
-Та гэр бүлээ танилцуулаач?
-Манай эхнэрийг Б.Мөнгөнцэцэг гэдэг. Банкны мэргэжилтэй бүсгүй бий. Манай хүүг Нандин-Эрдэнэ гэдэг. Хүмүүс нэрийг нь сонсоод охин юм уу гээд байдаг юм.
-"Чоно" хамтлагийг тарчихсан гээд гадуур яриад байгаа. Сүүлийн үед хамтдаа уран бүтээл хийж харагдсангүй?
-Манай дуучин Дэрмээ уран бүтээлээ хийгээд явж байгаа. Хамтлагаараа сүүлийн үед уран бүтээл хийсэнгүй. Хамтлаг тарсан, тараагүй талаар би нэг их яриад баймааргүй байна.
-Удахгүй шинэ жил болох нь тэр үеэр хамтлагаараа уран бүтээлээ үзэгчдэд хүргэх үү?
-Одоогоор бид хоорондоо ярьсан юмгүй л байна даа.
-Та арваад жил "Чоно" хамтлагт басс гитар тоглосон. Одоо манай хамтлагт орж тоглооч гэсэн урилга ирдэг үү?
-Тиймэрхүү саналууд нэлээд ирдэг л дээ. Гэхдээ би одоохондоо ямар нэгэн хамтлагт тоглохгүй. "Михайлд нэг бодол бий" гэдэг шиг нэг бодол байна. Нэртэй хамтлагуудаас ч хүрээд ирээч гэсэн санал тавьж л байсан.
-Манай уншигчдад хамгийн амархан гарын доорх материалаар хурдан хийж болох хоолны жор өгөөч?
-Манай монголчуудын хүнсний хэрэглээг махгүйгээр төсөөлөхийн аргагүй. Ер нь ч цаг агаарын эрс тэс уур амьсгалтай орон болохоор мах хэрэглэж уураг авахаас аргагүй юм. Би махтай хоолны дэргэд хүмүүст байнга шинэ ногооны салатыг санал болгодог. Үүнийг хийхийн тулд сайхан оливийн тос аваад гэртээ тавьчих хэрэгтэй. Тэгээд өргөст хэмх, помидор, салатны навч өөр, өөрийнхөө дуртай юу байдаг тэр бүгдийг эрдэнэшиш, олив жимс гэх мэтийг ч дээрээс нь нэмж хийж болно. Ногоонуудаа сайхан хэрчээд жоохон давс, хар перец, тэгээд оливын тос, лимоны жүүс хийчихнэ. Ингээд л шинэ ногооны салат бэлэн. Гэхдээ хоолоо гаргасныхаа дараа шинэ ногооны салатыг хийх хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол ногооны чанар маш хурдан үхчихдэг. Энэ салат хоолны шингэц, ходоодны үйл ажиллагааг сайжруулдаг юм.
-Гарт орсон зүйл гэж ярьдаг даа. Хэн нэгэн "Хоол хийж өгөөч гэхэд" хамгийн түрүүн толгойд орж ирдэг тийм "халтуур"-ны хоол таньд бий юу?
-Хоолыг хийхдээ халтуурдаж болохгүй. Сэтгэлээсээ хийх хэрэгтэй. Сэтгэлийн амт 50 хувь нь гэж ярьдаг. Идэвхгүй, дургүй байгаа үедээ хоолыг хийгээд хэрэггүй. Тэр битгий хэл өөрөө жаахан өлсөлттэй үедээ хийсэн хоол амттай болдог.
-Та өөрөө ямар хоолонд дуртай вэ?
-Би маханд л дуртай. Таван цул, адууны мах, хэлчихэж болж байна уу, үгүй юу тарваганы маханд л их дуртай даа.
Г.Алтанцэцэг