нийтлэгджээ. Нийтлэлд өгүүлснээр ОХУын цөмийн салбар манай улстай салшгүй холбоотой мэт бичжээ. Түүнчлэн “Хан Ресурс” компани Монгольн Дорнодын ураны ордод хэрхэн шунаж буй талаар онцолжээ.

ОХУ-ЫН ЦӨМИЙН ЗҮРХ НЬ МОНГОЛ УЛС

Сүүлийн хориод жилийн турш ОХУ аль эртний хүйтэн дайны үеийнхээ цөмийн нөөцийг шаргуу ашигласаар ирсэн. Эдүгээ уран олборлолтоор Оросын томоохонд тооцогдох “Атомредметзолото” холдинг нь Казахстан, Канад, Нигери, Австрали, АНУ болон Монголын баялгат түшиглэн дэлхийн ураны үйлдвэрлэлийн тавцанд цойлох хандлага ажиглагдсаар байгааг дэлхий нийт хүлээн зөвшөөрдөг.

Харин АНУын хувьд ураны салбар дахь Оросын энэхүү амбицийг нүд анин өнгөрөөхийг хүсч байгаа бололтой. Харин хэзээ хэзээнээс ах дүүгийн найрамдалт харилцаатай гэгддэг ОХУ, Монгол Улсад гар татаж өнгөрсөн зун Монголд дизель түлшний хачирхалтай хомсдол үүсгэснээс, ард түмэн нь үндэсний баяраараа шатахууны хямралд орчихоод байсан.

Энэ нь үр тарианы ургацад ч аюул нүүрлэхэд хүргэсэн нь “ураны асуудлаар хийсэн өмнөх тохиролцоондоо хүрээч ээ” хэмээн Ц.Элбэгдоржид илгээсэн ОХУын сануулга байсан гэх цуу яриа ч бий. Монгол Улс ураны салбарт ОХУ-тай хамтрах явцаа гүнзгийрүүлсээр байхад харин АНУ энэ тал дээр амжилт олохгүй л явна.

Ц.Элбэгдорж энэ оны есдүгээр сард Монгол улсыг цөмийн хаягдлын булш болгох тал дээр АНУ болон Японтой хийж байсан нууц хэлэлцээрүүдээ зогсоов.

Тэр ч бүү хэл, үүнийг үгүйсгэсэн, ташаа мэдээлэл гэх мэдэгдлүүдээ сонин дэс дараалалтайгаар гаргасны дараа хэлэлцээрийг гардан явуулж байсан багийн бүх гишүүнийг, тэр дундаа энэ жил Америкийн талынхантай хэлэлцээр хийхээр АНУд зорчсон Тусгай үүрэгт Элчин сайд А.Ундрааг ч халж орхив гэдгийг дурджээ.

Мөн өнгөрсөн тавдугаар сард Австрийн Вена хот дахь Монголын Элчин сайдын яамнаас ч уг мэдээллийг цуурхал торхойлон айхтар том мэдээллийг нийтэлж байлаа.

Уг мэдэгдэлд ерөнхийдөө “Reuters”, “CNN” гэх дэлхийн мэдээллийн томоохон агентлагуудаас болон Японы “Mainichi” сониноос гаргасан мэдээллийн мөрөөр Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд холбогдох албан тушаалтнуудтай уулзан удирдлагуудын байр суурийг тодруулж, Гадаад харилцааны яам, Цөмийн эрчим хүчний агентлаг болон төрийн өмчит “Мон Атом” компанийн төлөөлөгчид дээрх мэдээллийг үгүйсгэн, Монголын төр засаг боловсруулсан цөмийн түлшийг хадгалах тал дээр хэнтэй ч, ямар ч хэлэлцээрүүдийг хийгээгүй төдийгүй ийм үйл ажиллагаа явуулах хууль эрх зүйн ямар ч үндэс байхгүй хэмээлээ” гэсэн байв.

Сонирхолтой нь АНУ-ын эрх баригчид дээрх саналыг анхлан тавьж байсан мөртлөө үүссэн нөхцөл байдалд дуугүй өнгөрөв.

Гэхдээ Монголын эрх баригчидад тал засан ганцхан мэдэгдэл гаргасан бөгөөд үүндээ энэ оны тавдугаар сард “Arms Control Wonk” хэмээх байгууллагын Жеффри Лыонсийн хийсэн мэдэгдэл “худал” зүйл хэмээжээ гэдгийг тус сонин онцолжээ. Монголчууд онгон хээр нутгаа, говио цөмийн хаягдлын булш болгохыг эсэргүүцэж байгаа.

Гэхдээ Монголын эрх баригчидын зүгээс гаргасан үгүйсгэсэн мэдэгдэлд бас сонирхолтой хэсэг нэг сонирхолтой хэсэг бий. “Цөмийн түлшийг манайхаас худалдаж аваагүй л бол монголчууд бусад орны цөмийн шаарыг хадгалах тийм ч тэнэг улс биш” гэж бичжээ.

“Mainichi” сонин дээрх хэлэлцээр бүтэлгүйтсэн талаар мэдээлэхдээ “Монголын Засгийн газар уранаас цөмийн түлш гарган авах хувилбарыг хэлэлцэж байсан төдийгүй ураны нөөцийг үр дүнтэй ашиглах үүднээс экспортлох асуудлыг сонирхож байжээ. Энэ зорилгодоо хүрэхийн тулд “цөмийн түлшний түрээсний талаарх гэрээг нэвтрүүлэх санаачилгыг ашиглан Монголоос цөмийн шинэхэн түлш худалдан авсан орнуудын хаягдал түлшийг буцааж авах байсан юм.

Хэрэв Монгол Улс Америкийн дэмжлэгийг аван дээрх санаагаа хэрэгжүүлсэн бол дэлхийн цөмийн түлшний бизнест чухал, бие даасан тоглогч нь болж чадах байлаа. Ажил хэрэг ийн төлөвлөгдөж байтал Ц.Элбэгдорж ухрах араандаа хийн амьсгал давчдам хурдтайгаар давхиж эхлэв.

Тэрбээр энэ оны есдүгээр сарын 15-нд өгсөн ярилдлагадаа Бусдын нутагт бий болсон цөмийн хаягдал гэдэг бол хүний нутагт бий болсон үр могой гэж нэрлэж болно. Цөмийн хаягдлыг буцаан авах, мөн ураныг экспортлох тухай яриа байх ёсгүй бөгөөд миний бодлоор энэ бүхэн бол гадны их гүрнүүдийн зүгээс үзүүлж буй дарамт гэж ойлгож байгаа. Бид энэ бүтэшгүй санаанаас нь салах хэрэгтэй” гэж мэдэгдэв.

Өнөөдөр ямар ч шалтгааныг үндэслэсэн бай, цөмийн хаягдлыг импортлох, дамжин тэзвэрлүүлэх, хадгалахыг хориглосон хуулийнхаа ачаар Монгол Улс ураны хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэгжүүлэх ажлууд дээрээ зөвхөн ОХУ-тай түншлэхээр боллоо. Ингэхдээ “Атомредметзолото” компанийн харьяанд байдаг Приаргунс киин үйлдвэрт түүхий эд нийлүүлэх үүрэг хүлээх бололтой.

Дээрх үл ойлгогдох явддын манан сарнисан тохиолдолд яаж ч бодсон ОХУ Дорнодод бат бэх суурьших нь ойлгомжтой. Оросуудын энэхүү эрмэлзэлд АНУ-ын Засгийн газар хайхрамжгүй байдал харуулж буй нь үнэхээр сонирхол төрүүлж байна. Гэтэл 2010 онд Хятад улс газрын ховор элементүүддээ хязгаарлалт тавихад барууны дипломатчид, хэвлэлийнхэн үүрээ эвдүүлсэн шоргоолж мэт аашилцгааж байжээ. ОХУ-ын нэвтэрч чадах хязгаараас цаашхи дэлхийн хэсэгт тийм ч их ураны нөөц байхгүй.

Америкийн цэргийн элит өөрийн орны ураны нөөцөө илүү нүсэр илүү хүчтэй цөмийн пуужин үйлдвэрлэхэд урвуулан ашиглаж байгаа тул (хүн төрөлхтний нүдэнд) ураныг зэвсэглэлд ашиглах сонирхолгүй байгаа мэт харагдана. Гэвч удалгүй дэлхийн зах зээл дээр арилжааны чиглэлээр нийлүүлэгдэх урааны ихэнх хэсэг нь Оросын тунгалаг бус засаглал, түүнээс дагжин чичрэх гадаадын түншүүдийн гарт байх вий.

Гэсэн ч энэ бүхэн АНУ, түүний үндэсний аюулгүй байдлыг хариуцсан зөвлөгчид, шүүмжлэгчдийн сэтгэлийг нэг их зовоохгүй байгаа бололтой гэсэн утга бүхий нийтлэл “AsiaTimes” сонинд нийтлэгджээ. Уг нийтлэлийн дараа шинжээчид “Үүнээс харахад ОХУын цөмийн ашиг сонирхол АНУ-ыг ялж, эцэстээ Монгол Улсыг өөрийн “өвөрт” оруулах гэсэн ураны далд дайн өрнөсөн гэдийг илтгэнэ хэмээн дүгнэжээ.

Т.Батсугар

Эх сурвалж: “Нийгмийн толь”

Манай улс хойд хөршийн цөмийн зүрх нь үү?
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (0)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

Ойн түймэр 77.1 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна
10:17

Улсын хэмжээнд өнөөдөр /2025.07.02/ 11:00 цагийн байдлаар Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд-2, Баянгол, Алтанбулаг суманд

»»

Далай лам дахин төрнө гэдгээ зарлаж, хойд дүрийг нь зөвхөн Гадэн Подран сан хайх эрхтэй гэв
09:45

Төвөдийн оюун санааны удирдагч Далай лам лхагва гарагт мэдэгдэхдээ, өөрийн нас барсны дараа дахин төрнө гэж баталж,

»»

Хэт халалтын улмаас Франц сургуулиудын үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарлав
09:44

Европт хэт халалт эхэлсний улмаас Франц сургууль, цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарласан байна.

»»

”Солонго ярилцлага”｜Г.Баатар: Тэнгэрлэг сайхан аав минь
17:34

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” үргэлжилсээр
17:18

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” Монгол улс дахь төслийн 2025 оны үйл ажиллагаанд хамрагдахаар Монгол Улсын нүдний болор цайх өвчтэй 121 хүн 06 дугаар сарын 20-ны өдөр Эрээн боомтоор Хятад улсад иржээ.

Авлига авсан ХХЕГ-ын Нууцын албаны ажилтнуудын 2 жил нийтийн албанд томилогдох эрхийг хасаж, ₮6 саяар торголоо
15:18

Хил хамгаалах ерөнхий газар (ХХЕГ)-ын Нууц, мэдээллийн аюулгүй байдлын албаны Бүртгэлийн нэгдсэн системийн

»»

Долдугаар сард ЦАГ АГААР ямар байх вэ?
13:17

Цаг уурын байгууллагаас долдугаар сард нутгийн өмнөд хэсэг болон говийн аймгуудын нутгаар бороо хур ихтэй байх төлөвтэй байгааг мэдээлжээ.

»»

BTS хамтлаг 2026 онд шинэ цомог, дэлхийн аялан тоглолтоор эргэн ирнэ
12:49

Мягмар гарагийн /2025.07.01/ орой Өмнөд Солонгосын алдарт BTS хамтлаг ирэх жил эргэн эрэлтээ хийнэ гэж Weverse

»»

Путин, Макрон нар гурван жилийн дараа дахин утсаар ярилаа
12:47

ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар

»»

“Дээлтэй Монгол” наадам энэ сарын 8-нд болно
10:33

Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Соёл, Спорт, Аялал жуулчлал,

»»

Дэлгүүрийн худалдагчийг зодсон эрэгтэйг 48 цаг саатуулжээ
09:06

Цагдаагийн байгууллагад энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдрийн 22:40 цагт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7-р багийн

»»

Нагоя башёд Монголын 20 бөх барилдана
08:45

Японы сумо бөхийн холбооноос ирэх сарын 13-нд эхлэх Нагоя башёгийн банцүкэг өчигдөр зарлаж манай улсаас 20 бөх дөрвөн зиндаанд зодоглох юм.

»»

Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа
17:04

Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.

»»

Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага
15:40

Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.

Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ
15:39

6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ
15:38

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.

Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ
15:37

БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.

Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв
15:36

4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.

Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.

Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ
14:53

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн

»»

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна
14:31

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар: Засгийн газар үнэнч, ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг тууштай баримтлана. Хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй бодлого хэрэгжүүлж, тэдний эрх ашгийг хамгаалж ажилллана
13:57

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон

»»

Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шав тавилаа
12:55

Хятад, Монголын уламжлалт анагаах ухааны эмчийн ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт болов
12:37

Эрч хүчтэй залуу насаа хайрлая
12:00

Найруулагч:	С.УРЬХАН
Эх сурвалж:	СОЛОНГО

Уламжлалт заслаар бяцхан охины ”Нойрмог”нүдийг сэргээлээ
11:50

Зохиогч:	Ц.Урантунгалаг,Б.Сурнаа
Найруулагч:	Б.СУРНАА
Эх сурвалж:	solongonews.mn

2025 онд ахмад настанд амралт, сувиллын үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагын жагсаалт гарлаа
09:57

Ахмад настны тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.2-т заасан эрхийн бичгийн хөнгөлөлттэй үнээр ахмад настанд амралт,

»»

Дональд Трампын дэвшүүлсэн хуулийн төслийг Маск дахин шүүмжлэв
09:25

Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө

»»

Аутизмын хүрээний эмгэгийн оношилгоог эрт илрүүлж, эмчлэх боломж нээгдлээ
15:34

”Монгол Улсад эмчлэгдэх боломжгүй өвчлөлийг бууруулах” бодлогын хүрээнд СЭМҮТ-ийн нарийн мэргэжлийн хүүхдийн

»»

Баруун Европ даяар хэт халж байна
15:25

БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм

»»

Blue Origin жуулчдыг сансарт аялуулжээ
12:44

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /TASS/. Америкийн “Blue Origin” компани сансрын дэд тойрог замд

»»

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ
10:25

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ

»»

Улаанбурханы товлолт дархлаажуулалтад бүрэн хамрагдаагүй хүүхдүүдийн гэрт нь очиж вакцин хийнэ
09:49

Улаанбурханы нөхцөл байдалтай холбоотойгоор дархлаажуулалтыг эрчимжүүлэхээр болоод байна.

»»

"Багийн бага сургууль"-д хувийн хэвшлийнхэн хөрөнгө оруулна
09:24

Боловсролын яам, НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн хамтын ажиллагааны хүрээнд хэрэгжүүлэх “Багийн бага сургууль” санаачилга албан ёсоор эхэллээ.

»»

"Түймрээр эхээсээ өнчирсөн хоёр янзагыг хариуцлагатай айлд хүлээлгэн өгнө"
09:16

Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сумын ойн түймэрт өртөж, эхээсээ өнчирсөн 2 янзагыг өөрсдийн нутагт нь амьдардаг

»»

С.Молор-Эрдэнэ Монголчуудтай “таарсан” анхны философич гэж үү?
08:58

Олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг хүмүүсийн нэг бол философич С.Молор-Эрдэнэ . Тэрээр “Монголчууд анх удаа л

»»

“GEM Mall”-д эхнэрээ хутгалж хөнөөсөн хэрэг гарлаа
08:07

Өнөөдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “GEM Mall” худалдааны төвд эмэгтэй хүнийг

»»

Дорнодын түймрийг унтрааж, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Булган аймагт гарсан 7 түймрийг цурамд оруулжээ
19:16

Дорнод аймгийн Баян-Уул сумын Өвөр эрээн багийн “Тарам” гэдэг газар өчигдөр буюу энэ сарын 26-нд гарсан ой,

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн ажлын талаар УИХ-д мэдээлэл хийлээ
19:14

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн

»»

Японд ажлаас үүдэлтэй сэтгэцийн өвчлөл дээд хэмжээнд хүрчээ
18:24

ТОКИО, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /NHK/. Японд ажилтай холбоотой сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлаар

»»

Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн Жамсрангийн Самбуугийн алдар гавьяаг мөнхжүүллээ
17:31

АРД ОЛОНДОО МОНГОЛ ТӨРИЙН МЭРГЭН ӨВӨӨ ХЭМЭЭН АЛДАРШСАН ТӨР, НИЙГМИЙН НЭРТ ЗҮТГЭЛТЭН

»»

Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын анхны галт тэрэг Ши-Аниас аялж эхэллээ
16:23

Энэ онд Казахстаны "Хятадын аялал жуулчлалын жил" тохиож байна. Хятад, Казахстаны соёлын солилцоог дэмжиж, Хятад, Төв Азийн орнуудын дэд бүтцийн холболтыг гүнзгийрүүлэх зорилгоор өчигдөр Хятадын Ши-Ань хотоос Казахстаны Алматы хот чиглэлийн Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын тусгай галт тэрэгний анхны галт тэрэг Ши Ань өртөөнөөс хөдөллөө. Тусгай галт тэрэг Шааньши, Ганьсу, Шиньжян зэрэг муж, өөртөө засах орныг дайран өнгөрч, Хоргос боомтоос хил гарч, 05-р сарын 31-нд Алматы хотод ирэх төлөвтэй байна.