Энэ байдал маань ч намайг аятайхан чимдэг гэж боддог. Ажилдаа хариуцлагатай ч баярхаад байх хангалттай цалин пүнлүүгүй. Гэсэн ч шоу, хүүхэн хоёрыг болгоод л явна. Өөртөө итгэлтэй, өөдрөг үзэлтэй би ийм л эр хүн. 50-ийн талыг наслахдаа “хайртай” гэдэг үгийг олон бүсгүйн чихэнд шивнэж явлаа. Гэхдээ чухам хэдийг нь үнэн сэтгэлээсээ хэлснийг бүү мэд. Одоо бодоод байхад өөрийгөө л ганцаардуулж, уйдаахгүй гэсэндээ бүсгүйчүүдийг ёстой хошгируулна гээч нь болж байж.

Үүнийг сонссон өнөөх хайрууд маань ч муурын зулзага шиг эрхлээд л хамаг байдгаа зориулна гээч. Заримтай нь нэг гэрт орохоос наагуур л юм болсон. Хайруудаас маань аав, ээж, найз нөхөдтэйгөө танилцуулна гэж дураараа авирлаж байсан нь ч цөөнгүй. Тэдний энэ яаруу зан миний гэдэнг хүргэж, ажлаараа шалтаглан, нэг л завгүй хүн болоод л аажмаар хөндийрнө. Энэ бол надад асуудал биш байлаа. Харин хойноос “усан нүдлээд” салахгүй байх нь л хэцүү. Ихэмсэг төрх нь нүдний будагтай нь халтардан урсаж шалдаа буусныг нь харахаар дургүй минь улам хүрнэ. Тэгээд л бүх зүйл тодорхой… Түүний нэр миний “hard”-нд байхгүй. Дугаар нь ч утсан дээрээс минь delete6 Ингээд бодохоор энэ хорвоо дээр надаас муу хүн гэж байхгүй юм шиг. Эрх биш хүний амьд хүрч, хүрээ талаагүй. Гэвч би маш олон хүний зүрх сэтгэлийг “бүрэлгэсэнээ” хожим ухаарсан юм.

“Хүүхнүүд миний юунд болдог байна аа” гэж би олон бодсон. Гайхуулаад байх хэдэн мянган доллар, гангараад байх брэндийн хувцас, хотоор сэлгүүцэх нүд баясгамаар төмөр хүлэг, эрх дураараа байх орон гэр гээд энэ бүгдийн аль нь ч надад байхгүй. Гэхдээ надад бусдад байхгүй нэг зүйл бий. Энэ бол хүүхнүүдийг татах миний нууц хүч. Хар багын л би үеийн хөвгүүдээсээ олон охинтой үерхсэн нь. Бас үнссэн нь. Хөвгүүдийн шарыг “малтсан” тийм л адтай, аатай бацаан байлаа. Жинхэнэ эр хүн болсон хойноо ч олон бүсгүйчүүдээр хүрээлүүлсэн азтай залуу. Жинхэнэ Донжоун гэвэл намайг л хэлнэ.

Гэхдээ би бүсгүйчүүдийг өөрийнхөө ээж, эгчээсээ дутуугүй хүндэлж, халамжилдаг. Тэд чинь эрчүүд биднээр хайрлуулж, халамжлуулах л гэж төрдөг юм. Магадгүй миний нууц хүч үүнд оршиж байж болох. Үүгээр зогсохгүй би амраг бүсгүйчүүддээ аз жаргал амтлуулдаг Миний “зэвсэг” том биш ч би эр хүний ажлаа гаргууд эзэмшсэн. Эмэгтэй хүнийг тэсэл алдуулах хангалттай ур чадвар надад бий. Хаврын тэр нэг өдөр би хотоос хэдэн 100 километрийн алсад байдаг аймгийн суманд ажиллах томилолт авав. Эл хуль хүнтэй энэ сум миний хувьд бөглүү хөдөө Дэндүү уйтгартай хоёр өдрийг үдлээ. Ажил яахав амжилттай урагшилна. Харин бие сэтгэл минь ганцаардана. Тэндээ л сарнай болсон буйдхан буудлын өрөөндөө ганцаараа тааз ширтэн хэвтэхдээ сониуч зандаа хөтлөгдөн учирсан бүсгүйчүүдээ жагсаан бичлээ.

Тэгэхэд нэрийг нь мартсан ч санаанд буусан нь 320-д хүрэв. Ганц шөнийн учрал бишгүй байсан болохоор заримынх нь нэрийг мартаж. 25 настай залууд арай ахадсан тоо гэмээр. Гэхдээ ийм олон бүсгүйчүүдийг “янзлаж” чадсан өөртөө бахадмаар ч юм шиг. Энэ мэтийг бодон хэвтэхдээ өлссөнөө гэнэт мэдрэв. Жаахан юм олж идэхээр гадагш гарлаа. Надад ганц таалагдаж байгаа юм нь эндэхийн агаар од мичид, ой шугуй, барилга байшин гээд бүх зүйл тодоос тод тунгалаг харагдана. Хамраа цоргитол нэг амьсгаа аван суниагаад ойролцоох цайны газар луу алхлаа. Тоолвол 10 хүрэх үгүйтэй цайны газарт орж ханан талын ширээнд суулаа. Надаас өөр хүн байсангүй.

Гэтэл цагаан подвалка нь тийм гэж хэлэхийн аргагүй болтлоо халтартсан бор царайтай, улаан хацартай үеийн болов уу гэмээр бүсгүй цаад өрөөнөөс гараад ирэв. Хөдөө хээрийн нар салхинд өнгөө алдсан түүний бор царайг харин хөөрхөн алаг нүд чимжээ. Бүсгүй газар ширтэн зөөлөн алхалсаар өмнө минь ирээд “Манайд одоо хуушуур л байна. Та авах уу?” гэж аядуу өгүүлэхдээ доош ширтсэн хэвээр. Би ч хоёр, гурван өдөр хоолны бараа хараагүй хүн шиг л суурин дээр 6 хуушуур цохиж орхив. Гэдэс цадаад ирсэн болоод ч тэр үү хөдөөний бор хүүхнийг дахин нэг харахыг хүсч, хоолойгоо засан “Зөөгч өө…” гэж дуудав. Бүсгүй ч годосхийн гараад ирлээ. Өтгөн хар үсээ хойноо сул боосон нь түүнийг даруу бас ноомой харагдуулах аж. Гэхдээ тэр давгүй царайлаг юм аа.

Хөдөөний хүүхэн амтлах хүсэл тэрхэн агшинд сэтгэлийг минь эзэмдэнэ. Толгойд минь нэгэн бодол харван орж ирлээ Буудалдаа хоёр цагийн дараа хоол захиалчихаад гаран одов. Түүнийг хүлээх зуураа өрөөгөө цэвэрлэмэр болж, өөрөө ч шүршүүрт орж биеэ тослоод амжлаа. Бөгсөн биеэ алчуураар ороон, үдшийн “довтолгоондоо” бэлдчихээд хөдөөний “хонгороо” хүлээнгээ телевизийн суваг эргүүллээ. Удаж төдөлгүй хаалга аяархан тогшин, бүсгүй ороод ирэв. Намайг харуугаа сандран харцаа дальдчуулан, ширээн дээр авчирсан хоолоо тавиад эргэн хаалга зорьлоо. Би ухасхийн хаалга хөндөлсөн зогсоод түүнийг жаахан байхыг ятгалаа. Бүсгүй тас гэдэргээ харан толгой сэгсрэн гарах гэж тэмүүлнэ.Бор царай нь улаа бутарсан байгаагаас харахад бүсгүй ичжээ. Сүүлдээ дургүйцэж, уурлах аястай болон ширэв татав. Түүний хурц харцнаас айсныг минь яана. Энэ удаад би яаж ч чадсангүй арга мухардлаа.

Гэхдээ би таалагдаж байгаа нь түүний харцнаас ил. Надад энэ л байхад хангалттай. Маргааш орой цайны газарт орон, түүнийг эхлээд харцаараа өдлөө. Дараа нь толгой холбон ганц хоёр мөрөөр хошигнолоо. Тэр тоосонгүй. Гарч ирэхийг нь хүлээлээ. Ингэсний эцэст ашгүй түүнтэй танилцлаа. Урьд нь бүсгүйчүүдтэй танилцах юм идэхтэй амархан зүйл байсан. Харин энэ Чимгээтэй арай гэж танилцсандаа өөрийгөө гайхна. Шинэхэн танилцсан “хайраа” ятгасны эцэст өрөөндөө бяцхан болзоонд урилаа. Би байгаа бүх бололцоогоо ашиглан, час хийсэн ширээ засан, улаан лаа асаан бүүдгэр орчин бүтээлээ.

Тэр мааань болзсон багаасаа жоохон хоцрон ирэв. Бүсгүй хүн гэсэндээ тэр маань байдгаараа гоёсон байлаа. Нэвт гэрэлтүүлсэн даашинзных нь цаанаас хөхний даруулга, бэлхүүс, тэгш хөл нь өмдөн доторх аваргыг минь сэрээж орхив. Түүнд миний бүх зүйл таалагдаж байгаа бололтой. Нүүрэндээ баярын мишээл тодруулан, учиртай харцаа над руу чулуудна. Би ч гол “ажиллагаандаа” орохоор түүн рүү улам дөхөж суулаа. Чимгээ түнтийтлээ улайн, биеэ хураав. “Одоо л эхэлдэг цаг” гэж дотроо зориглон, түүний гараас атгаад авлаа. Тэр дургүйцсэнгүй, газар ширтсээр л. Боломжийг ашиглан, мөрөөр нь тэврэн, энгэртээ тэвэрлээ. Гэтэл Чимгээ аймхай туулай шиг хамаг биеэ хураан, жижигхэн гараараа цээжийг минь үл мэдэг түлхээд авав. Эмэгтэйчүүдийг ингэхээр яагаад ч юм сэрэл минь улам ихээр өдөөгдөж, бушуухан л углаад авмаар санагддаг юм. Чимгээг тэгэхэд нь чанга гэгч тэврээд уруулыг нь озон үнстэл тэр хэсэг тийчсэнээ ядарсан уу, эсвэл хүсэл тачаалдаа захирагдсаных уу эсэргүйцхээ болилоо.

Даашинзных нь хормойг алгуур сөхөн, зөөлөн булбарай гуяыг нь зөөлөн илтэл Чимгээ хөлөө тас хавчин, дороо тийчигнэнэ. Би ч бууж өгсөнгүй, үргэлжлүүлэн хүчээр шахуу хормойг нь дээш сөхөн, цагаахан гуяыг нь илбэн талахдаа өгзгийг нь ч орхисонгүй. Тааз жижигхэн болохоос тэрүүхэндээ тонтгор алим шиг аятайхан өгзөг гарыг минь баясгана. Цээжийг минь нэвт сүлбэх шахсан хоёр хөхийг нь амтлах хусэл минь бадарч, эруунээс эхлэн хүзүү, мөрийг нь хүртэл нэгд нэгэнгүй үнслээ. Тал хээрийн тэнүүлчин анир салхины сайхан үнэр түүнээс ханхийнэ. Энэ үнэр нь намайг бүр согтоож орхилоо. Бүсгүйн биеэс ямар нэг юм хайж байгаа юм шиг үнсэх газар үлдээлгүй үнсэхийг хүснэ. Даашинзных нь товчийг уруулаараа тайлахад Чимгээ улам ихээр хавчигнана. Ямар ч хаалт, халхавчгүй бумбан хоёр хех нүдийг минь баясгана. Үзмэн ягаан товчийг нь уруулаараа зөөлөн хазлахад Чимгээ цээжээрээ улам над руу шахан, уруулаа зуун, хамраараа гиншинэ. Цэвэр ичимтгий байдал нь арилж, цочроо нь гарсан тэр гарын минь аясаар доор нь эрхлэн намилзана. Би бүсгүйг тэврэн орон дээр хэвтүүлэн, даашинзыг нь алгуур тайллаа. Тэргэл сар цонхоо нэвт гийн, бидэн хоёрыг тольдоно. Чармай нүцгэн бид хоёр орон дээр эрх дураараа тарвалзана.

Түүний бүх зүйл өмнөх “хайруудаас” минь шал ондоо байлаа. Хээрийн тэнүүлчин салхи, ягаахан цэцгээс өөр ханьгүй тэр минь цэвэр ариухан болохыг тэгэхэд би мэдэрсэн юм. Жад мэт хатуурсан эрхтнээ түүнийхээ нандин ертөнцрүү хийх гэтэл тэр миний гараас атган, нэг л итгэж ядсан харцаар намайг ширтэв. Хөдөөний “зэрлэг цэцгийн” бал бурамд шунасан миний хүсэл ухааныг минь ялж, зөөлөн алгуур гэгч нь хийлээ. Чимгээ мөрийг минь тас атган, шүдээ зуун, хамаг биеэ чангалав. Миний эрхтэн бариу бас битүү юманд тулах шиг болоход цааш лавшруулан хүчлэн нэг бүлээд авлаа. Чимгээ нуруугаараа хотойн, орь дуу тавьснаа биеэ алгуур зөнгөөр нь тавив. Удаан, зөөлөн хөдлөх минь түүнд таалагдсан бололтой, биеэрээ улам бүр шахан, хөлөөрөө намайг ороолоо. Ойрд хүнтэй ойртоогүй би гэдэг хүн, хариугүй зад тавихад бэлэн болжээ. Хөдөлгөөнөө хянахад ч хэцүү болов. Нүүр халуу шатан, хамаг биеийн хөлс цутгана. Хөлөрч норсон хоёр бие шал шалхийх дуу өрөөгөөр хадуулна. Төдөж удалгүй миний аварга байдаг бүхнээ бүсгүйн бариу умай руу шавхаж орхилоо.

Тэр шөнө би “хөдөөний” бүсгүйг ёстой эдлэх шиг л болов. Түүний амтанд ч орох янзтай болоод ирэв. Үүрийн гэгээтэй уралдан түүнийг явахад л би сая нэг нойр авахаар хажуулдав. Жаргалдаа алжаасан “аварга” минь ч хавьд сэрхээргүй сулбайн унжиж, бат бөх нойрсох аж. 10 цагтай уралдан сумын шуудан ортол бүдүүн бор авгай нар намайг харуутаа дор бүрээ шивэр авир болон, нүдээрээ айлгүйтээд байгааг анзаарав.

Үүдний жижүүр ах хүртэл над руу нэг л жоготой харна. Учрыг олоогүй би гэдэг хүн гайхашралаа баран, даргынх нь өрөөг зүглэвэл даргын нарийн бичиг хүүхэн намайг дээрээс доош нэг хяламхийснээ “Дарга өөрийг чинь хүлээж байгаад гараад явсан. Чи ч хатуухан хадмын царай харах нь дээ… гээд тас тасхийн хөхөрч гарлаа. Би ч “энэ лав юмтай гэж бодсоор өрөөнөөс гартал мөрөн дээр минь хэн нэгэн алгадаад авав. Цочин эргэн харвал сумын “ганц” гэж нэрлэгддэг инженер Ганбаа “За, хадам аавдаа бараалхахаар ирэв үү. Одоо ч хүргэн хүү ямар байдгийг үзүүлж өгнө биз дээ. Чи ч түүний хараанаас мултарна гэж байхгүй дээ…” гээд онгорхой шүдээ онголзуулан бахтай нь аргагүй хөхрөв. Би яагаад ингээд байгааг нь сонирхвол урд шөнөжин амталсан өнөөх хөдөөний бүсгүй маань шуудангийн даргын бага охин байжээ. Үүнийг сонссон миний дотор нэг л эвгүй болж, өмнөх амьдрал минь нүдний өмнө зурайв.

“Чимгээг надтай хоносныг хэн нь ч юм мэдэж. Мэдэхээс ч аргагүй юм. Энэ чинь айл саахалтаараа хамаатан болох шахсан жижигхэн сум шүү дээ…” гэж бодовч одоонэгэнт оройтжээ.

Амрагийн явдал минь ийнхүү 321 дэхь “хайр дээр минь төгсөнө гэдгийг би яахан мэдэх билээ. Харин одоо энэ “хайр” минь жинхэнэ хайр болоосой гэж хүсэх л үлдлээ.