төрийн соёрхолт Н. Сувд гэдгийг уншигч та надаар хэлүүлэлтгүй мэднэ. Тиймээс энэ эрхмийн талаар элдвийг нуршилгүй яриагаа хүргэж байна. Ялангуяа түүнийг “Мандухай цэцэн хатан” дүрийг чадварлаг бүтээснээр нь сайн танина.

-Жүжигчин хүн бүтээсэн дүрээрээ нэрлэгдэнэ гэдэг гайхамшиг. Таныг монголын “Мандухай” хэмээн түмэн олон авгайлдаг?
-Тийм ээ. Жүжигчин хүнийг бүтээлээр нь, бүтээсэн дүрээр нь нэрлэнэ гэдэг бидэнд өгч байгаа хамгийн том шагнал, үнэлгээ юм. Үүнээс өөр үнэлгээ жүжигчин хүнд байхгүй. Тийм учраас үзэгчдэдээ талархахаас өөр яах билээ.

-Олон сайхан дүрүүдээсээ аль бүтээлдээ илүү хайртай вэ?
-Би аливаа дүрийг өөрөө хөөцөлдөж олоод тоглож байгаа юм биш л дээ. Энэ бол надад тохиож байгаа аз завшаан. Найруулагчид тэр дүрд намайг олж харж, намайг сонгосны хүчинд би хэд хэдэн дүр дээр ажиллаж тоглохыг хичээсэн. Бас миний ажилдаа хандаж байгаа хандлага найруулагч нарт нөлөөлж дүрүүд өгдөг байх.

Түүнээс ажилдаа идэвх сонирхолгүй, жүжигчинд найруулагчид дүр өгөх хүсэл сонирхол багатай байдаг юм болов уу гэж боддог. Хүн амьдралыг танин мэдэхийн тулд олон янзын мэргэжил эзэмшиж түүнийхээ төлөө амьдрахыг хичээж явдаг.Түүний нэг адил би жүжигчний мэргэжлээр дамжуулан амьдралыг өртөнцийг танин мэдэх гэж хичээж яваа иргэн хүн.

-Амьдралыг танин мэдэх гэснээс та багаасаа буурайгийнхаа үнэт сургаалыг сонсч өссөн нь миний амьдралд сургамжтай зүйл болсон гэж ярьдаг?
-Мэдээж амьдралд байр сууриа олоход гэр бүлийн хүмүүжил асар их үүрэгтэй. Тийм учраас надад сайхан аав ээж заяасан. Намайг өсгөсөн буурай маань хэдийгээр дээд боловсрол эзэмшээгүй ч гэлээ амьдралыг маш өргөн хүрээтэй, гүн ухаарч чаддаг хүн байсан даа. Тиймээс тэр хүний хэлж байсан үг бүхэн миний амьдралд итгэл үнэмшлийг өгсөн.

-Та урлагийн элит гэр бүлд төрсөн. Халуун ам бүлээрээ хааяахан уулзаж дотнын яриа өрнүүлэх агшин хамгийн дурсамжтай санагддаг биз?
-Тэгэлгүй яахав. Гэхдээ бид нар ах дүү, гэр бүлээрээ өдөр болгон уулзаж ярилцаад байж чаддаггүй. Жилд шинэ жил, цагаан cap наадам, хааяа мартын 8-ны үеэр уулзалддаг. Тэр үеэр өнгөрсөн бүхнээ, одоо байгаагаа бас үр хүүхдүүдээ ярьж хөөрч, инээж наргиж ер нь манай гэр бүлийн уулзалт баяр хөөрөөр бялхсан уулзалтууд болж өнгөрдөг. Түүн дотор шүүмжлэл, хошигнол, сургаал гээд бүх зүйл хосолж байдаг.

-Дүү нар тань Сувд эгчээ гэсээр зөвлөгөө авах нь их байдаг уу?
-Залуучууд хүүхдүүд л их юм асуух юм даа. Түүнээс манай дүү нар тэгтлээ асуугаад байдаггүй. Тус тусдаа амьдралтай болохоор нэг их асуугаад байдаг дүү байхгүй.

-Та хэд хэдэн хатны дүрд тоглосон. Ер нь жүжигчин хүн эерэг, эсрэг аль ч талын дүрд тоглоход бэлэн байх тийм үү?
-Янз бүр дээ. Эрхэмсэг, элий балай, яадгаа алдсан хүний дүрд тоглох нь ч бий. Бүх л дүрийг бий болгох гэж хичээж явдаг. Яахав аз таарч хатан дээдсийн дүр бүтээх үе нэлээд байдаг. Найруулагчид ч тийм дүр өгөх дуртай байдаг юм билээ. Гэхдээ ийм ижилхэн олон дүрийг хооронд нь ялгаж, өөрчилж тоглоход нас ахиж жил өнгөрөх тусам хүнд болж байна.

Яагаад гэвэл яг Мандухай шиг олон хатныг үзэгчид хүлээж авахгүй. Мандухай нэг л байх ёстой. “Өүлэн эх”-ийг бас нэг л хүлээж авна. Тийм учраас хатдууд өөр өөр байх ёстой шүү дээ. Одоо л гэхэд би “Тэнгэрийн хүү” жүжгийн монгол хатны дүрд тоглож байна. Үнэхээр хүндрэлтэй, бэрхшээлтэй санагдаж байна. Тэгэхээр жүжигчний мэргэжил тийм амаргүй.

-Хүн насан туршдаа сурдаг гэдэг. Танд ямар ч дүрийг төвөггүйхэн гараас гаргачихна гэсэн бардам бодол байдаг уу ?
- Үгүй ээ. Жил ахих тусам л улам хүндрээд байх юм. Яагаад гэвэл би нэг нүдтэй, нэг харцтай, нэг нүүр царай, дуу хоолойтой. Үүнийг 30,40 жилийн турш хувиргаж байна. Тэгэхээр хувиргах шинж чанар нь улам хомсдоод байна гэсэн үг. Хэдийгээр амьдрал барагдашгүй ч гэлээ миний ухаан амьдрал шиг хэмжээний өргөн хүрээтэй байж чадахгүй байна.

Наад зах нь бие хааны хувьд ч өөрчлөгдөөд ирэх юм. Үүнд жүжигчний мэргэжлийн хүнд хэцүү нь байдаг болов уу.

-Ямар ч хүн залуу насаараа гоёдог. Залуу нас, гоо сайхны тухайд юу хэлэх вэ?
-Нас болгон өөртөө тохирсон гоо сайхантай бас бэрхшээлтэй. Тийм учраас хүн болгон насандаа зохицож тэр үеэрээ бахархаж, тэр үедээ амьдарч байх ёстой гэж бодож байна.

-Гоо сайхандаа хэдий хэмжээний мөнгө зарцуулдаг вэ. Таны наснаасаа залуу харагддагийн учир юунд байна вэ?
-Би гоо сайхандаа их мөнгө зараад байдаг хүн биш ээ. Зүгээр л бусад эмэгтэйчүүдийн адил нүүрээ арчилдаг. Ер нь тэжээлийн тос их түрхдэг дээ.

-Ингэхэд таны хобби?
-Залуу байхдаа юм оёж нэхдэг, нарийн боов, ундаа хийдэг байлаа. Бас янз бүрийн тэмдэг, марк, ном цуглуулах гээд олон зүйл оролддог байлаа. Харин одоо шинээр гарч байгаа ном зохиолыг сонирхож худалдаж авч зав чөлөөндөө унших дуртай.

-Таны хувьд олон сонгуульт ажилтай болохоор цаг зав багатай байдаг. Гэхдээ хааяа олдсон амралтын өдрөө хэрхэн яаж өнгөрүүлдэг вэ?
-Надад яг амралтын өдөр гэж байдаггүй. Амралтын өдрүүдэд театр ажиллана. Театр амрахаар СУИС ажиллана. Тйим учраас чөлөөт цаг, амралт одоохондоо алга. Гэхдээ зав гарвал өөрийнхөө тааваар усан дотор цаг өнгөрөөх дуртай. Энэ өртөнц дээр хүнийамьдрах хугацаа тун богинохон байдаг юм байна.

Хийх зүйл шинээр судалж мэдэрмээр зүйл маш их байдаг юм байна. Харамсалтай нь энэ бүхэнд бурхнаас өгч байгаа хугацаа бага, түүн шиг чөлөөт цаг ч хомсхон байна.

-Таны нас болж тайзнаас буух хугацаа болжээ гэвэл энэ шийдвэрийг хэрхэн хүлээж авах вэ?
-Болсон бол болоо гэсэн үг. Хэдий болтол тайзан дээр байх нь тухайн хүний авьяас, хөдөлмөр зүтгэл юм. Хэрэв чадахаа больсон бол тайзнаас буух хэрэгтэй. Гадны чадалтай жүжигчид 90 хүртлээ тоглодог гэдэг. Бас 60 хүрээд үгээ цээжилж чадахаа больдог хүмүүс ч бий.

Энэ бол хувь хүний байгалиас заяасан бие махбодь, ухаан санаа, эрүүл мэнд чадвараас шалтгаална. Тйим учраас бид ямар ч арын хаалгагүйгээр тайзнаас буух цаг болсон бол буухаас аргагүй. Түүнд эмзэглэх шаардлагагүй.

-Театрын урлагтанд юуг өгөв?
-Надад байгаа бүх зүйл театрын урлагтай холбоотой. Энэ ертөнцөд амьдарч хийж бүтээсэн алдаа оноо бүгд ажил хөдөлмөртэй минь холбоотой. Өөрөөр хэлбэл миний амьдралд байгаа бүх зүйл театрын урлагтай холбоотой.

-Өнөөдөр хүний ажил амьдралд энерги чухлаар нөлөөлдөг болсон цаг. Та ч мөн сайн, муу энергийн тухайд ач холбогдол өгч явдаг биз?
-Хүн дотроо ямар энергитэй байна түүнээсээ хамаарч ажил амьдралд нь нөлөөлдөг .Түүнээс хүний доторхи энергийг хэн нэгэн хүн сороод авна гэж байхгүй. Тиймээс сайн, муу энергитэй байх нь хувь хүнээс өөрөөс нь шалтгаална. Мөнхийн амьдралыг ямар нүдээр, ямар цэнэгээр харна тэр нь эргээд өөрт нь нөлөөлж байна гэдгийг ойлгох хэрэгтэй байх.

Муу муухай бодол, харцаар амьдрал орчин тойрноо харж байгаа бол бүх хар зүйл чамаар дамжиж чиний дотор оршино. Харин эргэн тойрныг зөв нүдээр сайн сайхныг олж харж түүнийг мэдэрч чадаж байгаа бол тэр хэмжээгээр ажил үйлс нь бүтэмжтэй сайн сайхан зүйл хуримтлагдаад явна гэсэн үг.

-Та хэр шүтлэгтэй вэ?
-Би учиргүй тахиж шүтээд явдаггүй. Гэхдээ би сүсэглэдэг бурхан хүн болгоны дотор бий. Бас чөтгөр ч бий. Харин бурхан шиг явахуу, эсвэл чөтгөр шиг явах уу гэдэг нь хувь хүнээс шалтгаална гэж боддог. Зав гарвал Гандантэгчилэн хийдээр орж бурханд мөргөж залбирдаг.

-Реклам кинонд тоглох санал нэлээд ирдэг байх. Ялангуяа “Өүлэн ээж”-ийн сүүнд тоглосон реклам хүмүүст их хүрсэн байдаг?
-”Өүлэн эх” сүүний хайрцган дээр байгаа зургаа сүүний реклам болохоор нь бэлэгшээж зөвшөөрсөн. Түүнээс өөр нэг их рекламд тоглоогүй.

Рекламд тоглоход авьяас хэрэгтэй учраас би өөрийгөө нэг их авьяас чадвартай хүн гэж хэлэхгүй.

-Урлагийнхан их уярамтгай хүмүүс. Бүтээлдээ орсон үедээ бүх бодол санаагаа чиглүүлчих нь ч бий?
-Мэргэжлээс шалтгаалдаг юм уу,эсвэл эмэгтэй хүний хувьд уян хатан байдаг юм уу би хүүхэд байхын уяруун, уйланхай байсан. Тэр хэвээр л насыг барж байна. Ер нь тэгээд тайзан дээр, амьдрал дээр инээж, уйлж гутрах зүйл гарна шүү дээ.

Тэр бүхнээс би тойрч гардаггүй. Хүний амьдрал ямар байдаг вэ, тэр хэмээр миний амьдрал урсан өнгөрдөг.

-Хүү Бат-Оргил тань “Аж богдын харуул” дуугаараа үзэгчдийн танил болсон. Нэг үе Америкт байж байгаад ирсэн. Одоо юу хийж байгаа вэ. Хүүгээ урлагаар явсан бол амжилтанд хүрэх байсан гэж бодогддог уу?
-Хүүгээ заавал урлагийн хүн болох ёстой, эсвэл дарга болох ёстой гэж боддоггүй. Яагаад гэвэл тэр хүнд өөрийнх нь хувь заяа байгаа. Түүгээрээ л явж байгаа. Одоо нэг ширээний ард суудаг завгүй хүн болчихоод л яваа шүү дээ.

-Ач зээ жилээс жилд нэмэгдээд л байна уу?
-Би таван ачтай. Даан ч эмээгийнхээ үүргийг гүйцэтгэж чадахгүй явна.

-Уран бүтээлээсээ ямар үед кайф авдаг вэ?
-Миний уран бүтээл надад үргэлж шинэ зүйлийг авчирч түүнээсээ кайф авдаг. Гэхдээ ялангуяа судалгааны үед их сонин байдаг юм. Дүрийн судалгаа гэдэг хүн, нийгэм, түүх гээд хамгийн сонирхолтой үеийн судалгаа юм л даа.

-Одоо та реалити шоу шүүж байгаа. Шүүх явцад хүүхэд, залуучууд юуг чадаж бас юун дээр алдаа гаргаж байна. Танд энэ байдал хэр ажиглагддаг вэ?
-УДЭТ-ын 80 жилийн ойд зориулж UBS телевизээс шоу зохион байгуулж байгаа юм. Хүүхэд залуучуудын авьяас билгийг нээж хөг-жүүлсэн сайхан шоу зохион байгуулж буйд манай театрын зүгээс баяртай байгаа. Бид энэ тал дээр жүжигчний өндөр түвшингийн асуудлыг ярихгүй байгаа. Харин хүнийг өөрийгөө илэрхийлэх чадвар, өөрийн гэсэн үзэл бодлыг нь илүү харж байгаа.

Жүжигчин гэдэг худлаа тоглож, худлаа өөрийгөө үнэлүүлэх асуудал биш. Хүн өөрөө өөрийгөө илэрхийлэх чадвартай байж цаашаа хөгжиж мэргэжлийнх болдог. Түүнээс өөрийгөө байгаа байдлаараа илэрхийлж чадахгүй байгаа хүн цаашид жүжигчний мэргэжил эзэмшинэ гэж байхгүй.

Тийм учраас энэ байдлыг нь илүү харж хянаж байна. Ер нь хүний сэтгэх чадвар, хэл яриа, үйл хөдлөлөөр илэрхийлэх чадвар буюу оюуны баялаг хичнээн тансаг, гүн гүнзгий байна тэр хэмжээгээр хүн өөрөө өөрийгөө илэрхийлэх чадвартай байх ёстой.
Шоунд оролцож байгаа залуучууд дотор сайнбэлтгэлтэй хичээж зүтгэж байгаа залуучууд байна. Гэсэн хэдий ч манай залуучууд өөрөөсөө өөр зүйлийг сонирхохгүй, юм уншихаа больсон, амьдралыг ойлгох гэж хичээхгүй байгаа нь харамсалтай санагддаг.

Амьдралыг мэдэхийн тулд хүн их сониуч байх ёстой. Угтаа сайн сайхан амьдрах боломжийг хүн өөрөө л бий болгоно шүү дээ. Зөвхөн өөрөө өөрийгөө хайрлаад өөрөө өөрийгөө сонирхоод байгаа хүн оюун сэтгэлгээний хувьд баян тансаг байж чадахгүй байгаа.

Тийм учраас үзүүлж байгаа үзүүлбэр нь ч мөн адил чамлалтай ядуу байна. Энэ үүднээс залуучуудыг юм уншаасай, амьдралд илүү сониуч байж, амьдралыг, бас өөрийгөө танин мэдэхийн тулд их зүйл боддог, уншдаг, мэддэг, сэтгэдэг байгаасай гэж бодож явдаг.

Жүжигчин гэдэг өөрийн гэсэн онцлогтой мэргэжил учраас яг мэргэжлийн жүжигчин болно гэдэг нэг өөр. Бас амьдралдаа өөрийгөө илэрхийлэх чадварыг эзэмшинэ гэдэг нэг өөр асуудал гэж би хувьдаа үздэг.

Д.Нэргүй
Эх сурвалж: “Нийслэл таймс”