Өргөн хүрээний сонирхолтой тэрбээр оюуны салбарыг өөрийн орон зайгаа болгон сонгожээ. Тэрбээр IQ гэр бүл салалтад хэрхэн нөлөөлдөг талаар сонирхолтой судалгаа хийжээ.

Өнөөгийн дэлхий ертөнц оюунжихын “ариун дайн”-ы хөлд дарагдаад байна. Монгол ч мөн тийм аянд морджээ. Дэлхийн болон үндэсний энэхүү эрчимт хандлагад Ц.Дэмбэрэл манлайлах үүрэгтэй оролцохыг зорилгоо болгосон хүн. Энэ удаагийн дугаартаа түүнийг урьж ярилцав.

-Гэр бүл салалтад IQ нөлөөлдөг үү, Ер нь салалтыг багасхаын тулд хүмүүсийн оюуны түвшин буюу IQ-аар дамжуулж нөлөөлж болох уу?

-Мэдээж гэр бүл салалтад хосуудын оюуны чадавхийн түвшин нөлөөлнө. Яагаад гэвэл, нэг хүн шиг байж нэгдэж амьдрах ёстой хосуудын аль нэг нь нөгөөгөөсөө оюуны чадвараар доогуур байвал тэдэнд үл ойлголцох зүйл гарч ирнэ. Тэгэхээр ганцхан хайр сэтгэл байвал бусад бүх юм болчихно гэж болохгүй. Жишээлбэл гэр бүлд эд баялгийн нөлөө гэж байдаг.

Эд баялаг чинь цаг үеэ дагаад өсөөд өөрчлөгдөөд байгаа хүмүүсийн хэрэгцээ шүү дээ. Үүний ар талд түүнийг хураах оюуны чадвар гэж юм байх ёстой. Оюуны чадвар сайтай нь илүү мөнгө олж хэрэгцээгээ хангадаг. Тийм учраас гэр бүлийн амьдрал, хайр сэтгэлийг оюуны чадвараас салгаж үзэх арга байхгүй.

-Хамтын амьдралаа эхлэхээр шийдээд байгаа хосуудад зориулаад юу гэж зөвлөх вэ?

-Залуу хосууд аз жаргалтай байх л гэж ханилан сууж байгаа учраас эхлээд бие биеэ тэвчээртэй судал. Ганцхан эмэгтэй нь ч биш эрэгтэй нь ч бас бүсгүйнхээ эерэг болон сөрөг тал, удам судрыг судлах хэрэгтэй. IQ нь ямар түвшинд байна, аливаа асуудлыг хаанаас нь яаж авч үзэж байгаа зэргээс нь эхлээд хар.

Хэрвээ IQ-ийн хувьд нэлээд зөрүүтэй хэрнээ гэр бүл болоод үр хүүхэд төрөөд амьдрал эхэлчихсэн бол IQ-аар дээгүүр нь нөгөөдөө нөлөөлж өсгө. Үнэхээр хайртай бол өсөж тэнцүү болно. Харин хайр сэтгэлгүй ханилсан бол IQ-ийн хол зөрүү амьдралд их төвөг учруулдаг юм билээ.

Энэ нь хэрүүл, үл ойлголцлоор илэрч улмаар салалтад хүргэнэ. Айл гэр бүл болно гэдэг бие бие рүүгээ харж суухын нэр биш, харин хоёулаа нэг зүг рүү харж суухын нэр юм гэж ард түмэн өөрсдөө сургасан байдаг. Энэ чинь юмыг үнэлэх адил үнэлэмжтэй бол гэсэн үг.

Барууныхан хүүхдээ багаас нь оюун ухааныг нь хөгжүүлж, өөрийнх нь сэтгэлгээний хэлбэрийн дагуу мэргэжлийн чиг баримжаа олгодог. Тэгээд иймэрхүү зан төлөвтэй, сэтгэлгээний иймэрхүү хэлбэртэй, тэдээс тэд орчим IQ-тай хүнтэй амьдралаа холбовол сайн гээд тодорхой хэлж өгдөг юм байна.

-Манайд ч ингэж болохгүй гэж үү?

-Манайд сэтгэл судлал гэдэг юм бараг алга байна л даа. Зөвлөлтийн сэтгэл судлалыг дагнаад авчихсан. Тэр нь хувь хүн төрөхдөө коммунист төрдөг. Хүн төрсөн л бол бүгд адилхан үзэл бодолтой, зан характертай байх ёстой гэж үзсэн.

Энэ явцуурлаас болоод манайд сэтгэл судлал хөгжөөгүй юм. Харин одоо л энэ талаар ярьж, ажил хийж эхлээд байна. Зөвлөгөө өгөх төвүүдтэй болж байж хосууд чиг баримжаа авдаг болох ёстой.

-Ер нь хүмүүс бие биенээ хараад дурладаг чи ямар IQ-тэй вэ гэж хэн ч асуудаггүй биз дээ?

-Хайр сэтгэлийн эхлэл дурлал шохоорхол мөн. Нөгөө хүнийхээ IQ-г өөрийнхтөйгөө харьцуулж үзээд хайр үүснэ гэсэн ухамсартай үйл явц хэзээ ч байхгүй. Автоматаар шууд л гал асчихдаг. Тэр гал нь өөрөө явсаар байгаад хайр болж дүрэлзэнэ.

Гэхдээ мэдээж, нэг удаа уулзаж арван үг солиод л бие биенийхээ IQ- г ойролцоогоор таньж болно. Тэгээд хэн нэг нь өөрөөс нь IQ-аар дутуу бол үг яриа зөрөхөөс эхлээд гологддог. IQ-гаараа хол зөрөөтэй хүмүүс бие биедээ хайртай болно гэж бараг байдаггүй юм.

-Мэдээж гэр бүлийн хоёр хосын хэн нэг нь арай илүү IQ-тай байж л таарна биз дээ. Харин ч хоёулаа мундаг бол бие биенийхээ дээр гарах гээд муудах биш үү?

-Амьдрал дээр байгаа бодит үнэнээс зугтах учиргүй байхаа. Оюун ухаан судалдаг хүний хувьд энэ асуултад хариулья. Эр хүн төрөлхөөсөө илүү хол хардаг учраас ойрын хараа сул, тулгамдсан асуудалд хандахад муу байдаг. Ийм эр хүн өөрөөсөө арай доогуур оюуны чадвартай эмэгтэйг шохоорхдог нь судалгаагаар ажиглагдсан.

Их тогтвортой гэр бүлийн дийлэнх нь эрэгтэйгийнх нь оюуны чадвар буюу IQ нь илүү байгаа нь тогтоогдсон. Эр хүн төрөлхөөсөө өөрийгөө уул гэж төсөөлдөг. Бусдыг өөрийнхөө нөмөрт хааж байх учиртай гэж. Тэгээд өөрөөсөө жаахан намхан уулыг нөмөрлөх дуртай.

Тэр нь гэр бүл дээр илэрдэг. Харин үүний эсрэг эмэгтэй нь өөрөөсөө доогуур оюуны чадвартай эртэй гэр бүл болсон бол нөмөрлүүлэх биш, өөрөө уул нь болчихдог. Эмэгтэй хүний өөрийнх нь төрөлхийн нандин чанар нь тэр уулын нөмөрт байх юм шүү дээ. Ийм гэр бүл тогтвор багатай байдаг.

-Эхнэрээрээ тэжээлгээд явж байдаг эрчүүд зөндөө л байдаг шүү дээ? Тэд нөмөрлөх уул байж чадах уу?

-Яг энэ амьдралаас жинхэнэ эмэгтэй хүний өвөрмөц нандин чанар харагддаг.

Яагаад гэвэл сэтгэлдээ буулт хийж энэ маань надад түшиг болж байгаа юм шүү,хань минь юм шүү, эсвэл нэг үе дажгүй сайхан явсан юм шүү, эсвэл ерөөсөө нөхөртэй хүн шиг харагдах гэсэн олон олон шалтгаанаар тэр эртэй амьдраад явдаг. Хэрвээ тийм эмэгтэйд нөхрөөс нь илүү оюун чадвартай өөрт нь уул болохоор хэмжээний эр таарвал нөгөө жижигхэн нөмөргүй уулыг орхиод л явна.

Ер нь ажиглалтаас хараад байхад оюун чадвараар дутуу хүнтэй ханилах нь эмэгтэй хүнийг их ядраадаг. Тийм ч учраас эмэгтэйлэг, нийгмийг чимдэг, өвөрмөц чанар нь бүдгэрчихдэг.

-Ер нь хүчирхэг байсан эрчүүд маань сүүлдээ оюун чадвараараа эмэгтэйчүүдээс сул болоод байх шиг. Та судлаач хүний хувьд үүнийг юу гэж үзэж байна вэ?

-Одоо манайх үеэ өнгөрөөсөн боловсролын системийг хэрэглэж байна. Энэ нь цээжлэх, дуурайх зэрэг бүтээлч биш идэвхгүй чадварт илүү тохироод байгаа юм. Эр хүн байгалиасаа энэ чанаруудаас илүү бүтээлч чанар луу идэвхждэг онцлогтой.

Харин эмэгтэй хүн дуурайх, цээжлэх тал руугаа илүү идэвхждэг онцлогтой. Бид боловсролын системийг сууриар нь өөрчилж эрэгтэйчүүдээ идэвхжүүлэх зүйлээр баяжуулахгүй бол энэ байдал өөрчлөгдөхгүй шүү дээ. Тэрнээс биш манай эрчүүд оюун чадвараар муу биш.

-Өөрсдийгөө таарамжтай гэр бүл болох эсэхээ мэдэхийг хүсэж байгаа хосуудад зөвлөгөө өгөхгүй юу? Ер нь хүнийг оюун ухааны чадвараар нь эцэг, эх болоход бэлэн эсэхийг нь мэдэж болох уу?

-Манайхан орчин нөхцөлөөс болоод зурхай, лам гээд явчихдаг. Бид бол хүн бүрийг оюун ухаанаа сайн хөгжүүл л гэж хэлнэ. Ухаантай, оюуны чадвар ижил хүмүүс юмыг нэг янзаар хүлээн авч, адилхан бодож сэтгэж, нэг адил шийдвэр гаргадаг.

Тэнд ойлголцохгүй зүйл гарахгүй. Бат суурьтай гэр бүл болно. Хамгийн энгийн жишээ бол эмэгтэй нь IQ-ийн хувьд илүү буюу тогтворгүй гэр бүлд өссөн хүүхэд ноён нуруу муутай байдаг.

Хүүхдийн хүмүүжилд бас нөлөөлж байгаа биз. Юм бүхэн оюун ухаантай холбоотой болохоор эцэг, эх болоход бэлэн эсэхээ мэдэж бололгүй яах вэ. Тэнэг хүмүүс хоорондоо суугаад үр хүүхэд төрөхөд тэнэгийн генетикийн код удамшдаг нь нотлогдсон баримт шүү дээ.

Оюуны чадварын зөрүүгээс шалтгаалж хэрүүл гардаг. Оюун чадвараа хөгжүүлж тухайн нэг асуудлыг олон талаас нь ойлгоогүйгээс болдог. Монгол хүмүүсийг сэтгэлгээний айн 30 хувийг эзэлдэг латерал сэтгэлгээнд сургах хэрэгтэй байна.

Энэ нь шавхаж сэтгэх буюу юмыг олон талаас нь бодож үзэх арга. Ер нь гэр бүл чинь улсын үндэс болохоор салалтыг багасгахын тулд оюунлаг гэр бүлийг олон болгох хэрэгтэй. Тогтвортой гэр бүл бүхэн оюунлаг байсан.

Энэ нь тэр айлд оюуны үнэт зүйлс, хүний нандин чанарууд цогцолсон, халуун дулаан уур амьсгалтай байхыг хэлж байгаа юм. Заавал дээд мэргэжил эзэмшсэн биш жирийн нэг малчин айл ч гэсэн оюунлаг байдаг юм.

-Гэр бүл тогтвортой байхад нөлөөлдөг нэг зүйл нь секс гэдэг шүү дээ. Тэгвэл оюун ухаан нь секстэй ямар холбоотой вэ?

-Оюун ухааны талын баримжааг хэлье. Секс гэдэг бол хүний амьдралын их аз жаргалтай, амттай мөч юм. Үүний гоё сайхныг амсья гэвэл оюун ухаанаа улам хөгжүүлэх хэрэгтэй гэж судлаачид баталсан байгаа. Оюуны чадвар хэдий чинээ сайн хөгжсөн байна, тэр хүний сексээс авах мэдрэмж нь төдий чинээ илүү байдаг.

Харин оюун чадвар доогуур сул бол түүний сексээс авах таашаал амьтныхтай төстэй байдаг гэнэ. Сонин байгаа биз. Хүүхэд олох үед хосууд ямар араншин гаргах нь төрөх хүүхдэд тэр хэвээрээ өвлөгддөг гэж нэг эрдэмтэн бичсэн байна. Дэлхий нийтээр бүтээгдэхүүний чанарт их анхаарах боллоо.

Хөлдөө таарсан гутал өмсөхийн тулд нэг итали эмэгтэй 250 гутал өмсөж үзэж байж нэгийг нь сонгодог байна. Гуталчин энэ дундаас сонгогдохын тулд гутал үйлдвэрлэхэд их нарийн хандаж байхад хүүхэд үйлдвэрлэхэд яагаад хайхрамжгүй санамсаргүй тохиолдол болгож байна вэ.

Манайхны хувьд хүүхэд үйлдвэрлэх нь санамсаргүй гэнэтийн тохиолдлын чанартай байх нь их учраас 1000 хүүхэд тутмын 10 нь, зарим нутаг 10 нь тэнэг төрж байна. Дэлхий нийтэд энэ тоо 3 орчим гэж тэмдэглэгдсэн байдаг.

Б.Саранжаргал, Д.Догсмаа

Эх сурвалж: “Монцамэ”

Эмэгтэй хүн нөхрөөсөө дээгүүр IQ-тай бол өөрт нь нөмөр болохоор илүү эр лүү явчихдаг
Tweet
Bolod.mn