Олон хvний хувьд орлогын өндөр тvвшинд хvрнэ гэдэг хийж буй сонголтынх нь vр дvн байдаг.

“Хэрэв та өөрийн санхvvг гартаа оруулахгvй юм бол та өөрөө тvvний гарт орно шvv”.

Америкийн агуу их философич Ёоги Беррагийн хэлснээр, хvн бvрт төлөвлөгөө хэрэгтэй. Хэрвээ бид төлөвлөгөөгvй явбал хvсээгvй газраа, хvсээгvй байр суурин дээр оччихсон явж байж магадгvй юм. Амьдралын зорилго юу ч байж болно. Мөн аз жаргалыг хvн хаанаас ч мэдэрч болно. Гэр бvл, найз нөхөд, шашин шvтлэгийн итгэл бишрэл, хобби гэх мэт. Гэвч энэ бvхнийг гvйцэлдvvлэхэд, аз жаргалыг мэдрэхэд хөрөнгө баялаг зайлшгvй хэрэгтэй. Эд баялаг ихтэй бол ямар ч зорилго, хvсэл тэмvvлэлтэй байлаа гэсэн тvvнд хvрэхэд илvv хялбар байх болно.

Хувийн санхvvгээ авч явах 12 тvлхvvр элементийг Жеймс Гуартни, Ричард Строуп нарын хамтран бичсэн “Эдийн засаг энгийнээр” номонд ийн нэрлэжээ.

1. Өөрийн харьцангуй давуу талаа олж тогтоо.
2. Шинийг эрэлхийлэгч бай.
3. Олсон орлогоо дуустал бvv зарцуул.
4. Аливаа зvйлийг тvvний жам ёсны хугацаанаас нь илvv бvv санхvvжvvл.
5. Та мөнгөөрөө хамгийн их зvйл хийж болох хоёр арга зам байна. Зээлийн картны өрнөөс зайлсхийж, хэрэглэж байсан зvйл худалдан авч байх талаар бодож vз.
6. “Бодит ертөнцийн” хадгаламжийн дансанд сар бvр мөнгө хийж эхэл.
7. Хадгаламжийн нийлмэл хvvний хvчин чадлыг ашигла.
8. Төрөлжvvл – Бvх өндгөө нэг саванд бvv хий.
9. Индексжvvлсэн vнэт цаасны хөрөнгийн компаниуд хэт их эрсдэл дагуулахгvйгээр экспертvvдээс илvv танд тусална.
10. Vнэт цаасанд урт хугацааны зорилготойгоор хөрөнгө оруулалт хий. Мөнгө хэрэгцээтэй болох vе ойртоод ирэхээр хөрөнгө оруулалт дахь бондын эзлэх хувийг нэмэгдvvл.
11. Маш бага, эсвэл бvр эрсдэлгvй гэх, өндөр ашиг амласан хөрөнгө оруулалтын сvлжээнээс болгоомжил.
12. Яаж мөнгө олох, хэрхэн ухаалгаар зарцуулах талаар хvvхдvvддээ зааж өг.

1. Өөрийн харьцангуй давуу талаа олж тогтоо. Та өөрийн харьцангуй давуу талтай ажил хөдөлмөр, бизнес vйл ажиллагааг илрvvлэн олж, тvvгээрээ төрөлжих нь та абсолют байдлаараа ямар ч сайн байснаас vл хамааран, бусад тохиолдлоос илvv мөнгө олоход тань тусална. Та өөрийн ажил мэргэжил дээрээ өсөх асуудлыг гартаа аван шийдэж, авъяас чадвараа яавал илvv хөгжvvлэх вэ, зах зээлийн хамтын ажиллагааны боломжийг өөрийн зорилгоо биелvvлэхэд яаж ашиглах вэ гэдгийг бодож тодорхойлох хэрэгтэй. Таны харьцангуй давуу талтай ажил мэргэжлийн боломжуудыг нээн гаргахад та юуг илvv сайн хийдэг вэ гэдгийг тодруулах нь хангалттай бус. Vvнд бас таны ашиг сонирхолд нийцэж, таны хvслийг дээд зэргээр биелvvлэх тийм бvтээлч vйл ажиллагааг олж тогтоох ажил орно. Та хийж буй ажилдаа сэтгэл хангалуун байж, ажлаа чухал гэдэгт итгэж байгаа бол ажлаа илvv бvтээлч, илvv сайн хийхдээ жаргалтай байх болно.

2. Шинийг эрэлхийлэгч бай. Сонголтын vр дvн бидний санхvvгийн амжилтаар илэрдэг. Хэрвээ санхvvгийн амжилтанд хvрэхийг хvсвэл та шинийг эрэлхийлэн тунгааж бодох хэрэгтэй. Өөр маягаар хэлбэл, бусдын өндрөөр vнэлдэг зvйлийг нь бий болгохын тулд өөрийн авъяасаа хэрхэн хөгжvvлж ашиглах вэ гэдэгт анхаарлаа төвлөрvvлэх ёстой. “Өртөг зардалтай нь харьцуулахад өндрөөр vнэлэгдэх бараа, vйлчилгээг бусдад хvргэх нь санхvvгийн амжилтын тvлхvvр юм”. Хувиараа ажил эрхлэгч бизнесменvvд Америкийн саятнуудын дотор тэнцвэргvй байр суурь эзэлдэг байна. Статистик тоо баримтаас vзвэл, тэд ажиллах хvчний тавны нэгийг эзэлдэг боловч саятнуудын гуравны хоёрыг бvрдvvлж байна. Тэдний санхvvгийн амжилт нь дөрвөн vндсэн зvйлээс урган гарч байна:

• Шинийг эрэлхийлэх авъяас чадвартай. Шинэ сэдлийн бvтээгдэхvvн, зардал хэмнэсэн vйлдвэрлэлийн арга, бусдын олж хараагvй ашигтай боломжуудыг нээн илрvvлэх чадварыг нь хэлээд байгаа юм.
• Хувиараа бизнес эрхэлнэ гэдэг ажлын байран дээр ажиллахаас илvv эрсдэлтэй бөгөөд их эрсдэл, их ашиг орлого хоёр хамтдаа явдаг юм.
• Тэд хуримтлал их хийдэг учир баялаг нь нэмэгддэг.
• Бизнес эрхлэгчдийн ажлын цаг нь угаасаа урт байдаг.

Нөгөө талаас заавал хувиараа бизнес эрхлэх албагvй бөгөөд албан байгууллагын ажиллагсад ч шинийг эрэлхийлэгч бизнес хvмvvс шиг сэтгэснээр илvv амжилтанд хvрч болно. Хөлсний ажил эрхлэгчдийн цалин хөлс одоогийн болон цаашдын ажил олгогчдод өөрсдийгөө vнэ цэнэтэй байлгах чадвараас нь хамаарах болно. Хэрэв тэд өндөр цалин хөлс авдаг болъё гэвэл өөрсдийн авъяас, мэргэшлийн ур чадвар болон бусад хvмvvсийн өндөр vнэлдэг ажлын арга барилыг хөгжvvлэх хэрэгтэй.

3. Олсон орлогоо дуустал бvv зарцуул. Хуримтлал бий болгох байнгын хөтөлбөрийг өнөөдрөөс эхэл. Яг одоо хэмнэж эхэлвэл илvv хуримтлал бий болгож чадах нь тодорхой шvv дээ. Гэтэл ихэнх хvмvvс одоогийн орлого маань хэрэгцээнд арай чvv хvрч байхад, хэмнэх гэдэг байж болшгvй юм. Дараа орлогоо нэмэгдvvлээд ирэхээрээ л тодорхой хувийг нь хуримтлуулж эхэлье гэж боддог. Гэтэл орлого ихтэй, хэмнэлт их хийдэг хvмvvс орлого нь бага байх vеэс л эхлээд хуримтлуулж эхэлсэн байдаг. “Хэрэв хvн 10 000 төгрөгний орлого олоод тvvнийхээ 9999-г нь зардаг байвал тэр аз жаргалтай явна. Хэрэв хvн 10 000-аас ганц мөнгө ч гэсэн илvv зарна гэх л юм бол vvрд зол жаргалгvй болно”Чарльз Диккенд, Дэвид Копперфильд.

4. Аливаа зvйлийг тvvний жам ёсны хугацаанаас нь илvv бvv санхvvжvvл. Та 4 жилийн хугацаатай зээл аваад тvvгээрээ 2 жилийн дараа эвдрээд зогсчих хуучин автомашин худалдан авбал юу болох вэ? Vvнтэй адил аливаа эд хөрөнгийг эдэлгээний хугацаанаас нь илvv урт хугацаагаар санхvvжvvлэх нь ирээдvйд таныг өнгөрсөн сэтгэл ханамж, тухайн vеийн хvслийнхээ төлөө төлбөр хийхэд хvргэх болно. Энэ нь бас таныг олж буй орлогоосоо илvv зарлага гаргахад хvргэнэ. Харин авсан эд бараагаа эдэлж дуусахаас өмнө зээлсэн мөнгөө төлж байвал зээлээр бараа авах нь vр дvнтэй. Vvнд, айл өрхvvдийн орон сууц, автомашин, боловсролд зориулан авсан зээлvvд эерэг vр дvнтэй гардаг. Учир нь эдгээр бараанууд эдэлгээ урттай. Худалдаж авахдаа зээлсэн мөнгийг нь эргэж төлсний дараа урт удаан эдэлгээтэй эд хөрөнгө нэмэлт орлого авчирсаар, эсвэл vнэ цэнэтэй vйлчилгээ vзvvлсээр байдаг.

5. Танд мөнгөөрөө хамгийн их зvйл хийж болох хоёр арга зам байна. Зээлийн картны өрнөөс зайлсхийж, хэрэглэж байсан зvйл худалдан авч байх талаар бодож vз. Банкны картуудтай харьцдаг хvнд зөвлөхөд зээлийн картаар ихэнхи vйлчилгээгээ авч байснаас, хадгаламж нээлгээд тvvнийхээ хvvгээр vйлчилгээгээ аваад байж болох юм. Учир нь зээлийн картын эрхийн vлдэгдэл бол ердөө л таны зээл авах боломжийн хэмжээг л харуулж байгаа бөгөөд таны баялгийг нэмэгдvvлэхгvй, таныг мөнгөөр нэмж хангахгvй. Зээлийн карт хэрэглэхэд амар зvйл боловч муу занд сургадаг бөгөөд зээл авах өртөг ихтэй арга зам болдог. Мөн мөнгөө зөв зарцуулах хоёр дахь арга зам нь таны хэрэгцээг бараг л шинэ юм шиг хангаж чадах эдэлж байсан хуучин эд юмс худалдан авч байх явдал юм. Шинэ барааг худалдаж авсаны дараа шууд л элэгдэл хорогдолд орж, vнэ цэнэ нь даруй буурч эхэлдэг. Эдэлж байсан зvйл буюу өнөөгийн хар яриагаар бол өмнө нь эзэнтэй байсан зvйлийг худалдан авч хэрэглэх нь ихээхэн хэмнэлт бий болгодог.

6. “Бодит ертөнцийн” хадгаламжийн дансанд сар бvр мөнгө хийж эхэл. Өөртөө санхvvгийн хамгаалалт бий болгох хэрэгтэй. Жишээ нь айл гэрт гэнэтийн зардлууд маш ихээр гарч, тэдгээр нь ихээхэн зардал чирэгдэлтэй учруулдаг. Vvнээс сэргийлж сар бvр бодит ертөнцийн хуримтлал буюу санхvvгийн хамгаалалтаа бий болгож байх нь зvй. Vvнд зориулсан дансанд байгаа мөнгө тань нэмэгдээд л байвал та заримыг нь өөр зорилгоор ашиглах юм уу, эсвэл тэтгэврийн хуримтлалдаа шилжvvлж болно шvv дээ. Энэ бол “мөнгө таныг мэдэх” –ийн оронд “та мөнгөө мэдэх” гэдэг утга учрын чухал элемент юм.

7. Хадгаламжийн нийлмэл хvvний хvчин чадлыг ашигла. Хуримтлалыг эртнээс бий болгох хоёр дахь vндсэн давуу тал. Асар их зvйлийг хэмнэж, бас нөөц бололцоогоороо их баялаг хуримтлуулна. Нийлмэл хvv гэдэг таны дансны хvvнд бас хvv тооцох тухай л юм. Та энэ жил хадгаламжийнхаа хvvг ашиглаагvй бол дараа жилийн хадгаламжийн хэмжээн дээр нэмэгдэн, улмаар хvvний хэмжээг ч нэмэх юм. Дараа жил ийм маягаар байвал та хvvний хvvний хvv гэх мэтчилэн аваад л байх болно. Хэдий чинээ их хэмнэж хураана вэ, төдий чинээ хурдцаар нийлмэл хvv таны баялгийг арвижуулах юм.

8. Төрөлжvvл – Бvх өндгөө нэг саванд бvv хий. Хvмvvс санхvvгийн хувьд ихээхэн боломжтой болмоор байгаа бол хуримтлуулсан мөнгөө хангалттай ашиг өгөхvйц хөрөнгө оруулалт болгох хэрэгтэй. Vнэт цаас эзэмших эрсдлээ бууруулахын тулд диверсификацийн замаар буюу хоорондоо холбоогvй олон тооны компанийн хувьцааг эзэмших замаар багасгаж чадна. Нилээд урт хугацаанд, тухайлбал 30-35 жилийн туршид олон төрөл ангийн vнэт цаас барьж байх, эсвэл шинээр байнга нэмж худалдан авч байх хэрэгтэй. Vнэт цаасыг янз бvрийн төрөл ангиар эзэмшиж байснаар өндөр ашиг олох бөгөөд ашгийн хувь хэмжээ хэлбэлзэх нь харьцангуй бага байх болно. Тvvхэнд өнгөрсөн 200 жилийн хугацааны дунджаар мөнгөний ханшны уналтыг хасаж тооцоход корпорацийн хувьцаа жилд ойролцоогоор 7 хувийн бодит ашиг өгчээ. Vvнтэй харьцуулахад, бондын бодит ашиг 3 хувь байсан байна. Харин нэг л компанийн хувьцааг худалдаж авах нь таны санхvvгийн орлого нэг л байгууллагын ажлын амжилтаас ихээхэн хамааралтай болоход хvргэнэ. Иймээс аль болох өөр хоорондоо хамааралгvй олон компанийн хувьцааг эзэмших хэрэгтэй. Ер нь бол санхvvгийн зах зээлийн болон vнэт цаасны зах зээлийн бусад хэрэгслvvдтэй харьцуулахад хувьцааны нэрлэсэн ашгийн хувь хэмжээ их байдаг ба vvнд корпорацийн vнэт цаасных бvр илvv гэдгийг хэлж байна. Тvvнчлэн өөр хоорондоо хамааралгvй олон байгууллагын хувьцааг эзэмшсэнээр зах зээл, мөнгөний ханш, улсын эдийн засгийн зогсонги байдал зэрэг хvчин зvйлvvдийн нөлөөгөөр гэнэтийн алдагдалд хvрэхээс сэргийлэх юм. Өөрөөр хэлбэл, эдийн засгийн зогсонги байдал зарим компанид муугаар нөлөөлж байхад заримд нь сайнаар нөлөөлж, ашиг авчирч байдаг. Эдийн засгийн тэлэлт ч мөн адил заримд нь эерэг, заримд нь сөрөг нөлөө vзvvлнэ. Жишээ нь, нефтийн vнэ буурахад нефтийн салбарын компаниудын ашиг буурч, харин онгоцны тvлшний vнэ буурсанаар агаарын тээврийн салбар дахь ашиг өндөр болдог. Иймээс олон төрлийн байгууллагын vнэт цаас эзэмших нь юунд хэрэгтэй болохыг ойлгож авсан гэдэгт найдаж байна.

9. Индексжvvлсэн vнэт цаасны хөрөнгийн компаниуд хэт их эрсдэл дагуулахгvйгээр экспертvvдээс илvv танд тусална. (Vнэт цаасны зах зээл өндөр хөгжсөн орнуудад энэхvv индексжvvлсэн vнэт цаасны тухай ойлголтыг ярьдаг. Манай оронд бусад орнуудтай харьцуулахад харьцангуй цөөн төрлийн vнэт цаас, бонд, брокер дилерийн болон бусад vнэт цаасны хөрөнгийн компаниуд байдаг. Гэхдээ энэ тухай товч мэдээлэл хvргэе.) Хөрөнгөө арвижуулах сонирхолтой хvн бvр vнэт цаасны зах зээлд оролцож, хангалттай амжилт гаргах боломжгvй юм. Энэ нь тун их судалгаа, мэдлэг, магадлал шаардсан байдаг ба ердийн хөрөнгө оруулагчдын хувьд хамгийн сайн хувилбар нь өөрийн урт хугацааны хуримтлалын дийлэнх хэсгийг индексжvvлсэн vнэт цаасны хамтын санд оруулах явдал юм. Индексжvvлсэн сан гэдэг нь хамтын сангийн нэг тусгай төрөл бөгөөд санхvvгийн тодорхой биржийн индексийн хөдөлгөөн, эсвэл зах зээлийн нөхцөл байдлаас vл хамаарсан өмчийн vл хөдлөх зарчмуудын багцыг автоматаар даган мөрдөж байдаг байна. Энэ санг ажиллуулахад зардал бага ордог, их олон судалгаа vнэлгээ шаарддаггvй бөгөөд дундаж ашиг нь ч бусад удирдлагад тулгуурласан сангуудаас илvv байдаг. Vнэт цаасны зах зээл дээр vйл ажиллагаа явуулах нь урьдчилан тооцоолохын аргагvй, тогтворгvй. Жишээ нь, 1980-аад онд эхний 5-н байранд орж байсан топ сангууд, 1990-ээд он гэхэд 1100-аад байранд ортлоо унасан байх vзэгдэл цөөнгvй. Vнэт цаасны зах зээл тvvхийн туршид хөрөнгө оруулалтын бусад ангиллыг бодвол илvv их ашигтай байж ирсэн бөгөөд индексжvvлсэн сан нь аль нэг vнэт цаас юм уу, тодорхой хамтын санг сонгох гэж vйлээ vзэлгvй тийм их ашиг боломжийг ердийн хөрөнгө оруулагчид олгодог юм.

10. Vнэт цаасанд урт хугацааны зорилготойгоор хөрөнгө оруулалт хий. Мөнгө хэрэгцээтэй болох vе ойртоод ирэхээр хөрөнгө оруулалт дахь бондын эзлэх хувийг нэмэгдvvл. Өөрийн санхvvгийн ирээдvйд санаа тавьдаг хvмvvс орон сууцны урьдчилгаа төлбөр, хvvхдvvдийнхээ дээд сургуульд сурах зардал, тэтгэвэрт гарах vе зэрэг тодорхой зорилготой мөнгө хурааж, хөрөнгө оруулалт хийдэг. Эдгээр зорилго тус бvрт зориулсан тусдаа хуримтлал юм уу, vнэт цаасны багц бий болгох нь ухаалаг алхам бөгөөд vнэт цаасанд тулгуурласан төлөвлөлтийн хувьд, төлөвлөгөөгөө яс баримтлах, зах зээлийн өсөлт, уналтыг даван гарах чадвар байх ёстой. Тодорхой зорилго, цаг хугацаанд vнэт цаас эзэмших замаар хөрөнгө оруулалт хийсэн бол, танд бэлэн мөнгө хэрэгтэй болох цаг дөхөж ирэхэд хөрөнгөө vнэт цааснаас бондын зах зээл рvv аажмаар шилжvvлэх нь эрсдлийг тань багасгана. Ингэснээр та vнэт цаасныхаа нилээд хэсгийг зах зээл дээр хэвийн бус бага vнээр зарах шаардлагаас зайлсхийж чадах юм. Харин бонд эзэмшихэд гардаг хамгийн том эрсдэл бол мөнгөний ханшны уналт буюу инфляци юм. Мөн танд мөнгөний хэрэгцээ гарах тэр vед хугацаа нь дуусч байх бонд худалдан авах нь зvйтэй. Ахиад хэлэхэд, мөнгө хурааж хуримтлуулах ажлаа аль болох эрт эхлэх нь чухал юм шvv. Дvгнэж хэлэхэд, vнэт цаасны хэлбэрээр хөрөнгөө өсгөх нь ашигтай боловч vнэт цаасны зах зээл маш тогтворгvй. Тиймээс хөрөнгө оруулагч эрсдлийн даван туулах чадвартай байх хэрэгтэй бөгөөд танд бэлэн мөнгө чинь хэрэг болох хугацаа ойртмогц хөрөнгөө аажмаар бондын зах зээл рvv шилжvvлж, эрсдлээс хамгаалах нь зөв хэрэг болно. Учир нь бондын зах зээл 10 жилээс бага хугацаанд тогтворгvй байх нь ерөнхийдөө бага байдаг онцлогтой.

11. Маш бага, эсвэл бvр эрсдэлгvй гэх, өндөр ашиг амласан хөрөнгө оруулалтын сvлжээнээс болгоомжил. Энэ тал дээр сайн анхаарах хэрэгтэй. Ямар нэгэн төсөл санхvvжvvлэх мөнгө хайж байгаа хэн боловч юуны өмнө зардал багатай мөнгөний эх сурвалж, арга замыг сонгон ажилладаг. Эрсдэл багатай, ашиг өндөр гэх санал нь банкны зээлдvvлэгч, хөрөнгө оруулалтын бусад мэргэжилтнvvдийн сонирхлыг амархан татна. Хэрэв өртөг багатай санхvvжvvлэгч олдож байвал, зориуд хөрөнгө оруулагч хайж, ашгийн өндөр хувь санал болгох нь утга учраа алдана. Харин тийм биш бол тэрхvv төсөл нь бизнесийн санхvvжилтийн ердийн эх сурвалжийн хvлээж авах хэмжээнээс илvv их эрсдэлтэй байх нь бараг л тодорхой. Тийм эрсдлийг та өөртөө авах уу? Vvнтэй холбоотойгоор дараах зөвлөгөөг өгье:

• Таны мөнгийг олж авахын тулд юу ч хийхэд бэлэн тийм хөрөнгө оруулалтын маркетинг хайгчид байж л байдаг. Тэднээс болгоомжлох хэрэгтэй.
• Босгосон хөрөнгөө хамгаалж чаддаг тийм талуудтай л зөвхөн ажил хэрэг ярьж болно.
• Утас, эсвэл цахим шуудангаар санал болгож буй хөрөнгө оруулалтын урхинд бvv ор.
• Таныг хурдан шийдвэр гаргахын шахаж шаардахад бvv автагд.
• Хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргахдаа найз нөхдийн нөлөөнд бvv ор.
• Хэт их шахаж шавдуулсан маркетингтай учирвал хадгаламжийн дэвтрээ аваад шал эсрэг зvгт нь ажилла.

12. Яаж мөнгө олох, хэрхэн ухаалгаар зарцуулах талаар хvvхдvvддээ зааж өг. Ерөнхий амжилт болон санхvvгийн амжилт 2 ер нь хамт явж байдаг бөгөөд хvvхэддээ зааж зөвлөн, насны эртэд мөнгө олох, хурааж хуримтлуулах замд оруулах нь нэг арга юм. Залуу хvмvvст хариуцлагын талаар зааж сургах хамгийн чухал аргын нэг нь мөнгийг яаж олдог тухай мэддэг болгох юм. Тэдэнд өдөр бvр халаасны мөнгө өгч байхаар аливаа амжилтынх нь шагнал болгон өгч бай.Мөн хvvхдvvдэд хэмнэх ойлголт өгөхийн тулд хувцас худалдаж авах мөнгийг нь өөртсдөд нь өгөөд, харин илvv хямд хувцас аваад илvv гарсаныг нь өөртөө vлдээж болох нэг хувилбарыг сануулан хэлээрэй. Мөнгөө зарцуулах ухаанд нь хэмнэлт, хуримтлуулах гэсэн ойлголтыг нэмж өгөх нэг арга нь юм. Мөн хvvхдэдээ хариуцлагыг нь ухамсуурлуулан сайн ойлгуулах хэрэгтэй. Ер нь дээд сургуулийн насны хvvхэддээ “чөлөөтэй давхих” бололцоо олгох нь тvvний хувийн хариуцлагыг сулруулах хандлагатай байдаг. Vvнд авах арга хэмжээ гэвэл, дээд сургуулийн төлбөрийнх нь талыг та, талыг нь хvvхэд тань өөрийнхөө хөдөлмөрөөр олдог байж болох юм. Энэ тохиолдолд хvvхэд тань мөнгөний vнэ цэнэ болоод өөрийнхөө хөдөлмөрийг vнэлж сурна. Тэгээд их сургуульд vр дvнтэй, чанартай суралцаж эхлэх нь гарцаагvй юм.

Өөртөө зорилго тавин, тvvндээ хvрэхийн тулд шургуу ажиллаж, бидний ажил vйлс маань бусдад яавал ашиг тустай байх бол гэдгийг олж мэдэн, тодорхой зорилгоор мөнгө хэмнэн хуримтлуулж, мөнгийг ухаалгаар зарж зарцуулах явдал бол амьдралдаа амжилт олохын томоохон нөхцлийг бvрдvvлдэг юм. Сайн эцэг эх байна гэдэг бол хvvхдvvддээ багаас нь эхлэн ийм хvмvvжил олгохыг хэлнэ.