аятай эрч хүч, эерэг цэнэгээр дүүрэн явах юм. Шив шинэхэн энэ өглөө уншигчдыгаа айл бүрийн цэнхэр дэлгэцээр арван жил “Өглөө” хөтөлбөрөөрөө учран золгосон МҮОНТ-ийн хөтлөгч, редактор Г.ГЭРЭЛТЭЙ уулзуулж байна. Бидний яриа өглөө хэмээх маргаашийн эхлэлийн тухай өрнөсөн юм.

-Энэ жил “Өглөө” хөтөлбөрийн арван жилийн ой болж байна. Та арван жилийн турш өглөө тогтмол эрт сэржээ дээ. Ер нь хэзээний эртэч хүн үү?-Эртэч ээ. Энэ бол миний давуу тал. Намайг хүмүүс “Өглөөний Гэрэлээ” гэж дууддаг болжээ. Би ч ингэж нэрлүүлэх дуртай. Хийж буй ажил үйлс минь хүнд хүрсний нэг илрэл шүү дээ. Анх 2001 оны хоёрдугаар сарын 15-ны өглөө анхны эфирээ хүргэж байсан цагаас хойш арван жил өнгөрсөн байна. Өглөө эртлэн босч, үзэгч олонтойгоо уулзахсан гэсэн хүсэлд хөтлөгдөн явсаар нэг л мэдэхэд ийм олон жил болчихжээ. Тухайн үед телевизүүдээр тогтмол гардаг өглөө, оройны нэвтрүүлэг, хөтөлбөр гэж байдаггүй байлаа. Харин манай телевизээр “Өглөө” хөтөлбөрөөс гадна “Гэрэлтэй цонх” нэвтрүүлэг гарч байсан. Ямартай ч үзэгчдэд зайлшгүй өглөө болон оройны нэвтрүүлэг бэлтгэн хүргэж байх нь зөв юм байна гэж анх Б.Ганболд дарга санаачилж байлаа л даа. Одоо бүх телевиз өглөөний нэвтрүүлэг, шөнийн хөтөлбөртэй болж. Бид анхдагч байж чадсандаа баяртай байгаа. Арван жил эфирээ тасралтгүй дамжуулна гэдэг олон хүний хүч, хөдөлмөр. Манай баг хамт олон өглөөний цагийг үнэд хүргэхийн тулд, өглөө бүр үзэгчдийг шинэ мэдээллээр хангахын төлөө ажилласаар ирлээ. -Өглөөний хүн, өглөөний Гэрэлээ гэж дуудуулах мэдээж сайхан байдаг байх. Үнэндээ энэ нэрийг өөд нь өргөж явахын тулд та ядардаг уу, нэг удаа ч гэсэн үд хүртэл унтаж, үхрийн дуунаар сэрэх юмсан гэж бодож байв уу?

-Ажил хийдэг хүн бүр л ядардаг шүү дээ. Зүгээр л миний хийх ёстой ажил учраас, өөрөө үүндээ сонирхолтой болохоор стресст орж, айхтар ядарч бухимддаггүй юм аа. Өглөө надад яг залуу нас шиг санагддаг гэж нэгэн яруу найрагч хэлсэн байдаг. Маргааш ямар өглөө байх бол боддог болохоос маргааш ямар нэгэн байдлаар ажлаас зайлсхийж унтахсан гэж бодож байгаагүй. Яг одоо “Өглөө” хөтөлбөр гарахгүй байгаа. Манай уран бүтээлчид чөлөө авчихсан, хэсэг завсарлаж байгаа юм. Учир нь нэвтрүүлгээ огт өөр орчинд, өөр өнгө аястай хийхээр болсон. Энэ сарын 20 гэхэд үзэгчид шинэ “Өглөө” хөтөлбөрийг хүлээн авах болно.

-Шинийн нэгний өглөө цайгаа чанаж, арванхоёрдугаар сарын 31-ний өглөө гацуураа чимж байна гэж төсөөл л дөө. Гэхдээ баярын өглөө гэртээ үлдчихмээр бодол төрдөг байлгүй дээ?

-Сүүлийн үед “Өглөөний хүн” гэсэн ойлголт, нэр томьёо, ном хүртэл гарлаа. Мэдээллийн веб сайтуудад хүртэл “Өглөөний хүн” гэсэн тусгай булан бий болжээ. Шийдвэрлэгч, шинийг эрэлхийлэгч гэсэн шинж чанартай хүнийг өглөөний хүн гэж нэрлэдэг юм билээ л дээ. Өнгөрсөн хугацаанд ийм нарийн юмыг бодолгүй ургах нартай л уралдаж ажлаа хийдэг байж. Одоо бодоход “Өглөөний хүн” гэсэн ойлголтыг цаанаа орчин үеийн нийгмийн амьдралын нэг хэсэг, шинэ цагийн хүний нэгэн дүр гэж ойлгоод байгаа. Сар шинийн өглөө ард түмэнтэйгээ Хийморийн овоон дээр учирдаг, хичээлийн шинэ жилийн өглөө зургаан настнуудтайгаа хонхон дуунаар уулздаг, наадмын өглөө Төв цэнгэлдэхийн ногоон дэвжээн дээр наадамчин олонтойгоо хамт баярладаг ийм сайхан мэргэжил гэж байх уу даа. Тиймээс баярын өглөө миний хувьд баяр, мөн ажлын өдрийн эхлэл шиг санагддаг.

-Баярын өглөө гэснээс үндэсний ёс заншил, соёлын илэрхийлэл болсон сар шинэ, эрийн гурван наадмын өглөөг хэрхэн эхлүүлэх нь та бүхний хувьд том хариуцлага. Олон нийтийн телевизийн хөтөлбөр гэдэг утгаараа шүү дээ?

-Монголын ард түмэн эрт үеэс эхлэн өглөөг бэлгэ дэмбэрэлтэйгээр угтсаар ирсэн. Ялангуяа баярын өдрийн өглөөний нарыг харах, тэр өглөөний цайг дээжлэх гээд олон зүйлд ач холбогдол өгдөг шүү дээ. Тиймээс үндэсний баярын өдрүүдийн өглөө юу гаргах вэ, юу хэлж ярих вэ гэдгээ хүртэл бодно. Үзэгчдийг баярын өглөөтэй хэрхэн угтуулах вэ гэдэг бидний хувьд хариуцлагатай ажил. Өглөөтэй хамгийн их бэлгэшээж золгодог ард түмэн монголчуудаас өөр хэн билээ гэж бодлоо л доо. Очиж байсан гаднын орнуудын хүмүүсийг ч анзаарч үзсэн. Тэгэхэд азиуд л өглөөг хамгийн их анхаардаг болох нь харагдсан. Харин ард түмэн даяараа өглөөний нарандаа хүндэтгэл үзүүлдэг, гэрийн эзэгтэй нар өглөөний цайныхаа дээжийг тэнгэртээ өргөдөг ийм эртний уламжлал, соёлтой зон олон монголчуудаас өөр байхгүй юм билээ. Тэгэхээр энэ ард түмний өглөө үзэх нэвтрүүлэг нь ч ямар байх ёстой нь ойлгомжтой шүү дээ. Гаднын телевизүүдийн өглөөний нэвтрүүлгийг үздэг. Ихэвчлэн өчигдөр хаана, юу болсон, биднийг унтаж байх зуур ямар дайралт, бөмбөгдөлт болов гэдгийг л мэдээлдэг. Өглөө сэрэнгүүтээ ийм мэдээлэл хүлээж авна гэдэг үзэгчдийн хувьд хүнд.

-“Өглөө” хөтөлбөрөөр дамжуулан арван жилийн хугацаанд янз бүрийн содон хүмүүсийг зочноор урин уулзаж байсан байх. Тэднээс хамгийн сонирхолтой аргаар өглөөг угтдаг хүн гэвэл хэнийг нэрлэх вэ?

- Яг одоо сонирхолтойгоор өглөөг угтдаг хүн нэрлэ гэвэл сайн мэдэхгүй байна. Надтай уулзаж байсан бүх хүнийг би “Өглөөний хүн” гэж нэрлэнэ. Амьдрал нь ерөөсөө л ажил хөдөлмөр, амжилт бүтээлээр дүүрэн хүмүүстэй уулзаж, ярилцаж явлаа. Нэг зүйлийг тодотгож хэлэхэд манай хөтөлбөртэй ахуй амьдралаа холбосон хүмүүс бүгд сайн сайхан явдаг юм шүү. “Өглөө” хөтөлбөрөөс гадна манай телевизийн “Тавтай морил”, “Замд гаръя”, “Зочны яриа”, “Таны зоог” гээд олон сайхан нэвтрүүлэг дээр уран бүтээлчидтэйгээ хамтран ажилласандаа таатай байдаг. “Тавтай морил” нэвтрүүлгийнхээ анхны дугаарыг гаргахын тулд 600-гийн студидээ хонож байлаа. Эх орныхоо дөрвөн зүг, найман зовхист хүрч “Замд гаръя” нэвтрүүлгээ хүргэж байв.

-Өглөөг хар бараан бодлоор угтдаг хүн байхгүй. Гэхдээ өглөө бүхэн сайхан биш шүү дээ. Таны нэгэн ярилцлагыг уншиж байхад 2008 оны долдугаар сарын 2-ны өглөө хамгийн хүнд, хэцүү байсан гэж ярьсан байна лээ?

-Өглөө бүхнийг аз жаргалтай эхлүүлдэг амьдрал гэж өөрөө хаана байх билээ. Зүрхнээс арилаагүй гунигтай дурсамж, өвчин зовлон, үхэл хагацлын бараан сүүдрийг тээсээр өглөө сэрэх тохиолдол хүний хорвоод бий. Гэхдээ ямар ч хүн маргааш өнөөдрөөс арай дээр өдөр болно гэж итгэдэг. 2008 оны долдугаар сарын 1-ний өдөр ямар аймшигтай үйл явдал болсныг бүгд мэднэ. Маргааш өглөө нь ажилдаа явахад ямар хэцүү байв. Замын голд дөрвөн танк, буу шагайсан цагдаа нар...Нэг өглөө л бүх орвонгоороо эргэчихсэн байлаа. Гэхдээ тэр өглөөг надтай адилхан угтсан хүн олон бий. Харин хамгийн их баярласан нь Олимпийн аваргатай болсны маргаашхи өглөө нь юм. Гудамж дүүрэн монгол хүн бие биетэйгээ тэврэлдээд л. Хүний амьдралын өглөө хар, цагаан ч гэсэн итгэл найдвар, хүсэл тэмүүллээр дүүрэн байдаг нь сайхан юм шүү.

-Хотод хонь майлалдахыг сонсч, малчны гэрт өглөөг угтаж үзэв үү?

-Үзэлгүй яахав, монгол хүн юм чинь. Яасан сайхан амар амгалан байсан гээч. Эгэл жирийн, намуун тайван тийм өглөөг хотод амьдардаг хүн бүхэн үзээсэй гэж боддог.

-“Өглөө” хөтөлбөрийн хөтлөгч, редактор гэдэг утгаар таныг “Өглөөний хүн” хэмээн нэрлэдэг. Харин надад өөрийг тань “Өглөөний хүн” гэж дуудах бас нэгэн шалтгаан байна. Та бол хүний хань, хүүхдийн ээж хүн. Өглөөтэй түрүүлж учирдаг хүн бол айл гэрийн эзэгтэй байдаг шүү дээ. Ажлаас гадна мөн энэ утгаар ч өглөөг угтдаг биз дээ?

-Гэрийн эзэгтэй хүн өглөөг яаж угтдаг, яг л тэр жамаар шинэ өдрийг эхэлнэ дээ. Өглөө эрт босно, цайгаа дээжилнэ, хоолоо хийнэ. Нэг онцлог нь би бусад ээжээс илүү олон шинэ мэдээлэлтэйгээр өглөөтэй учирдаг. Мөн өглөө бүр шинэ танилтай болдог.

-Тэгвэл хүний эхнэр болсны маргааш өглөө сэрэхэд юу боддогддог юм бол?

-Амьдралын бас нэгэн хуудас шинээр эргэж байна даа л гэж бодогдсон. Нэг өглөө нэг их сайхан байж билээ. Би шөнө төрсөн юм. Төрсөн даруйдаа ядраад унтчихсан л даа. Өглөө нь өлгийтэй бяцхан “амьтан”-г хараад, эх хүн болсноо мэдэрсэн тэр өглөө миний амьдралын хамгийн нандийн түүх. Магадгүй хүү мань надтай өглөөд учирч байсан зочдоос хамгийн гэнэтийн хийгээд, хэзээ мартахааргүй “зочин” байсан болов уу. Тэр өглөө хүүгийнхээ ямар царайтай байсныг, яаж хөхөө амлаж байсныг одоо ч тод санаж байна.

-Гэр бүлээрээ амралтын өдрийн өглөө голдуу юу хийдэг вэ?

-Нэг сайхан хоол хийж иднэ, сонин сэтгүүл уншина. Харин нэг сонин юм нь бид шинэ киног цаг алдалгүй үздэг.

-Одоогоор “Өглөө” хөтөлбөр түр завсарлаж, өөр өнгө төрхийг эрэлхийлж буй юм байна. Тэгэхээр таны өглөөний хэмнэл бага зэрэг алдагджээ дээ?

-Би шинээр гарах “Өглөө” хөтөлбөрийнхөө ажлыг хийхээс гадна өөр нэвтрүүлгүүд дээр ажиллаж байгаа. Мөн дэлхийн 115 орны залуусыг нэгтгэсэн “GCI” хэмээх төрийн бус, ашгийн бус байгууллагад ажиллаж байгаа. Би өөрөө залуу хүн болохоор ч тэр үү Монголын залуучуудыг улстөр, намгүйгээр хэрхэн дэлхийн төвшний залуу болох вэ гэж бодоосой гэж хүсдэг. Өндөрлөгт хүрэхийн төлөө өөрийгөө цаг тутамд боловсруулж амьдрах хэрэгцээ залуу хүн бүрт байдаг юм байна.

-Тэгэхийн тулд цаг хугацаанд маш “харамч” хандах хэрэгтэй болов уу. Өглөө бүх ажлаа төлөвлөөд өдрийн үр бүтээмжийн тухай орой нь дүгнэлт хийдэг телевизийн уран бүтээлчийн хувьд цаг барих чадварыг хэр үнэтэйд тооцдог вэ?

-Байнга уралдаж, уралцаж, айж явдаг нэг өрсөлдөгч бол цаг хугацаа яалт ч үгүй мөн. Ялагдахгүйн тулд ягштал барихаас өөр гарц байдаггүй. Цаг барих чадвар хүн бүрт байх хэрэгтэй. Ялангуяа сэтгүүлчдэд. Нийгмээс нэг алхмын өмнө гишгэж, шинэ соргог бүхнийг эрэлхийлж явдаг нь бидний онцлог юм. Цаг үеийн үйл явдлыг өрсөж мэдэн, бусдад дамжуулан мэдээлдэг болохоор цагийн үнэ цэн, хэнд ч өршөөлгүй загнадгийг бид хамгийн сайн мэддэг гэж би боддог.

-Маргааш өглөө босоод хамгийн түрүүнд юу хийх вэ?

-Суниаж босоод, хөшгөө нээх байх даа. (инээв)

Үндэсний шуудан

Б.Баярбаясгалан