Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2010 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн хэрэгжилтийг нэгтгэн дүгнэж, УИХ-аас шийдвэр гаргах, Эдийн засаг, нийгмийг 2012 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийг УИХ-аар хэлэлцүүлж батлуулах, 2010 оны улсын төсвийн гүйцэтгэлийн талаар санал, дүгнэлт гаргах, Хадгаламж, зээлийн хоршооны тухай, Зээлийн мэдээллийн тухай, Компанийн тухай зэрэг томоохон хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэж оруулах, түүнчлэн хяналт шалгалтын чиглэлээр зарим хууль, тогтоомжийн хэрэгжилттэй танилцах, тус хорооны эрхлэх асуудлын хүрээнд багтдаг байгууллагуудын 2010 оны ажлын тайлан, мэдээг хэлэлцэх зэрэгт чиглэж байлаа.

Тайлант хугацаанд тус Байнгын хороо нийт 22 удаа, хуулийн төсөл хэлэлцүүлэгт бэлтгэх болон хяналтын чиглэлээр хорооноос байгуулагдсан ажлын хэсэг 70 гаруй удаа тус тус хуралдаж, эдгээр хуралдаанд ойролцоогоор 280 гаруй цаг зарцуулсан байна.

Нэг. Хууль тогтоох үйл ажиллагааны талаар

2011 оны хаврын ээлжит чуулганы хугацаанд тус Байнгын хороо давхардсан тоогоор 40 гаруй асуудал хэлэлцэж, тэдгээр асуудлаар нийтдээ 40 шахам санал, дүгнэлт, танилцуулга бэлтгэн УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүлсний зэрэгцээ хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх чиглэлээр 20 шахам ажлын хэсэг байгуулан ажиллууллаа.

Ээлжит чуулганы хугацаанд тус Байнгын хороогоор хэлэлцсэн нийт 33 хууль, бусад шийдвэрийн 15 хувийг буюу 6 хууль, бусад шийдвэрийг эцэслэн баталж, олон улсын 3 гэрээ, хэлэлцээрийн төсөл зөвшилцөж, бусдыг нь анхны болон эцсийн хэлэлцүүлэгт шилжүүллээ. Ээлжит чуулганы хугацаанд батлагдсан нийт 6 хууль, бусад шийдвэрийн 5 нь УИХ-ын тогтоол байна.

Чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуульд оруулсан өөрчлөлтийн дагуу Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2010 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн биелэлтийг тусгайлан хэлэлцэж, Үндсэн чиглэлд тусгагдаад хэрэгжилт нь хангалтгүй байгаа зорилт, арга хэмжээний гүйцэтгэлийг шуурхай ханган, УИХ-д танилцуулах, хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн тухай хуулийн төсөл боловсруулах, Үндсэн чиглэлийн хэрэгжилтэд тавих дотоодын хяналтыг хүчтэй болгох, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний талаарх Засгийн газрын байгууллагуудын чадавхийг сайжруулах, Үндсэн чиглэлийн биелэлтийг үйл ажиллагааны хэрэгжилтээр бус, үр дүнд суурилсан үнэлгээ, аргачлалаар дүгнэж байх зэрэг асуудлаар Засгийн газарт үүрэг чиглэл өгсөн тогтоол батлан гаргасан нь жил бүр батлагддаг хөгжлийн үндсэн чиглэлийн биелэлтийг УИХ-аар анх удаа тусгайлан авч хэлэлцсэн хяналтын томоохон арга хэмжээ боллоо.

Хаврын ээлжит чуулганы хугацаанд хэлэлцүүлэг зохион байгуулж, батлуулсан Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2012 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл нь Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогын хүрээнд Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн 2010-2015 оны тэргүүлэх чиглэлүүдэд тусгагдсан зорилтыг хэрэгжүүлж, тэргүүлэх ач холбогдол бүхий салбарууд, ялангуяа ашигт малтмал, уул уурхайн томоохон ордуудыг эдийн засгийн эргэлтэнд оруулах ажлыг эхлэх, бэлтгэлийг нь хангах, эдийн засгийг төрөлжүүлэн эрчимтэй хөгжүүлэхэд чиглэсэн томоохон төсөл, арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлэхийн зэрэгцээ хүн амын амьжиргааны түвшинг дээшлүүлэх чиглэлээр төр, засгаас хэрэгжүүлж буй арга хэмжээг үргэлжлүүлэн иргэн бүрт эх орны хувь, хишиг хүртээх, ажил хөдөлмөр эрхлэх, орлоготой болоход нь төрөөс үзүүлэх дэмжлэгийг нэмэгдүүлэх зорилт дэвшүүлэхэд чиглэлээ.

Үндэсний үйлдвэрлэгчдийг дэмжих, ажлын байр нэмэгдүүлэх зорилгоор ноолууран утас болон эцсийн бэлэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчдэд 100 тэрбум, хонь, тэмээний ноос боловсруулах үндэсний үйлдвэрүүд болон тэдгээрт ноос бэлтгэж тушаасан хоршооны гишүүн малчдад олгох мөнгөн урамшуулалд 50 тэрбум, жижиг, дунд үйлдвэрийг дэмжихэд 150 тэрбум, нийт 300 тэрбум төгрөгийн нэрлэсэн үнэ бүхий таван жилийн хугацаатай үнэт цаас гаргаж арилжаалах, хонь, тэмээний ноос боловсруулах үндэсний үйлдвэрүүдэд хоршооны гишүүн малчны бэлтгэж, тушаасан нэгдүгээр зэргийн хонь, тэмээний ноосны килограмм тутамд мөнгөн урамшуулал болгон 2000 төгрөгийг жил бүрийн улсын төсөвт тусган олгох, Засгийн газрын үнэт цаасны хүү, хүүгийн зөрүүг 2012 оноос эхлэн жил бүрийн төсөвт тусган төлөх, хөнгөлөлттэй нөхцөл бүхий зээл олгох, хонь, тэмээний ноос бэлтгэлд мөнгөн урамшуулал өгөхөд тавигдах шаардлага, Засгийн газрын үнэт цаасны санхүүгийн эх үүсвэрийн болон түүхий эд бэлтгэлийн үйл ажиллагааны шат дарааллын бүдүүвчийг тогтоосон холбогдох журам батлан мөрдөх, үнэт цаасны арилжааны орлогоос үйлдвэрлэгчдэд олгох зээлийн хүүг 7 хувиас ихгүй байхаар тооцохыг Засгийн газарт үүрэг болгосон тогтоол баталсан нь Үндэсний үйлдвэрлэгчдийг дэмжсэн бодлогын чухал арга хэмжээ боллоо.

Ашигт малтмалын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл шинээр олгохыг 2011 оны 4 дүгээр сарын 30-ны өдөр хүртэл хориглосон үндэслэл, шалтгаанууд бүрэн арилаагүй, хайгуулын тусгай зөвшөөрлийг дахин шинээр олгож эхлэх нөхцөл хангагдаагүй байдалд үндэслэн дээрх хугацааг сунгасан хууль батлан гаргав.

Санхүүгийн зохицуулах хорооны бүрэлдэхүүний бүрэн эрхийн хугацаа дууссантай холбогдуулан тус хорооны дарга, гишүүдийг томилох ажил зохион байгуулсны зэрэгцээ засгийн газрын гишүүн-Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайдыг огцруулах эсэх тухай асуудлыг Байнгын хорооны болон чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцүүллээ.

Ээлжит чуулганы хугацаанд Компанийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга, Хот, суурины ус хангамж, ариутгах татуургын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл, Хадгаламж, зээлийн хоршооны тухай хуулийн төсөл зэрэг 15 хуулийн төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт, Зээлийн мэдээллийн тухай хуулийн төсөл, Үндэсний аюулгүй байдлыг хангахад стратегийн ач холбогдол бүхий аж ахуйн нэгжид гадаадын хөрөнгө оруулалтыг хэрэгжүүлэх тухай хуулийн төсөл зэрэг 16 хуулийн төслийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгэх ажил зохион байгуулаад байна.

Түүнчлэн Ашигт малтмалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл боловсруулах болон ажлын байр нэмэгдүүлэх, Жижиг, дунд үйлдвэр хөгжүүлэх ажлын хүрээнд банкны зээлийн хүүг бууруулах болон зээлийн баталгааны сан байгуулах асуудлаар тооцоо, төсөл бэлтгэж, санал боловсруулах ажлын хэсгүүд чуулганы хугацаанд идэвхтэй ажиллаа.

Хоёр. Хяналт шалгалтын ажлын талаар

2011 оны хаврын ээлжит чуулганы хугацаанд Байнгын хорооноос хяналт шалгалтын чиглэлээр өмнөх чуулганы хугацаанд байгуулагдсан Авто тээврийн тухай хууль тогтоомж, УИХ-ын 2009 оны 57 дугаар тогтоолын хэрэгжилт, Оюутолгой ордыг ашиглах хөрөнгө оруулалтын гэрээний биелэлтийн явц байдалтай танилцах зэрэг ажлын хэсгүүд үргэлжлэн ажилласнаас гадна 2011 оны төсвийн хөрөнгө оруулалтын гүйцэтгэлийн явцыг дүгнэж, санал, дүгнэлт боловсруулах ажлын хэсэг байгуулагдан ажиллалаа.

Түүнчлэн тус Байнгын хорооны зарим гишүүд Санхүүгийн Зохицуулах Хороо, Монголбанкны үйл ажиллагаа болон Тавантолгойн нүүрсний орд газрыг ашиглах бэлтгэл ажлын явцтай танилцах ажил зохион байгуулсан болно.

Тайлант хугацаанд Санхүүгийн зохицуулах хороо, Үндэсний статистикийн хорооны 2010 оны үйл ажиллагааны тайланг Байнгын хорооны хуралдаанд сонсож, тэдгээрийн үйл ажиллагаанд үнэлэлт, дүгнэлт өгч, ажлыг нь цаашид эрчимжүүлэх чиглэлээр тодорхой үүрэг чиглэл, зөвлөмжүүдийг хуралдааны тэмдэглэл хэлбэрээр хүргүүллээ. Түүнчлэн дээр дурдсан байгууллага болон тус байнгын хорооны эрхлэх асуудлын хүрээнд багтдаг Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд, Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдын 2010 оны төсвийн зарцуулалтын гүйцэтгэлийг хянан хэлэлцэж, төсвийн хяналт, хариуцлагыг хүчтэй болгох, төлөвлөлтийг сайжруулах чиглэлээр удирдамж, чиглэл өгөв. Хаврын ээлжит чуулганы хугацаанд Байнгын хорооны төлөвлөгөөний дагуу Төмөр замын тээврийн талаар төрөөс баримтлах бодлогыг хэрэгжүүлэх ажлын явц, Үндэсний хөгжил, шинэтгэлийн хорооны үйл ажиллагаа, 2012 онд Засгийн газраас хөрөнгө оруулалтын талаар баримтлах чиглэл, Монголын Хөрөнгийн биржийн үйл ажиллагааны байдал, Зэс хайлуулах үйлдвэр байгуулах тухай УИХ-ын 2010 оны 21 дүгээр тогтоолын хэрэгжилт, явц, үр дүн, 2009-2010 онд гаргасан Засгийн газрын үнэт цаасны арилжааны байдал, үр дүн, Монгол Улсын гадаад өр, зээлийн байдал, 2010 онд зохион байгуулсан Хүн ам, орон сууцны ээлжит тооллогын дүн зэрэг мэдээллийг Байнгын хороонд сонсох ажил зохион байгуулсан нь Засгийн газар, холбогдох яам, агентлагуудын үйл ажиллагаанд шуурхай хяналт тавихад чухал нөлөөтэй байлаа.

Гурав. Байнгын хорооны дотоод ажлын талаар

2011 оны хаврын ээлжит чуулганы хугацаанд Тус Байнгын хороонд хандаж төрийн болон бусад байгууллага, хуулийн этгээд, иргэдээс 300-аад албан бичиг, 130 гаруй өргөдөл гомдол /нийт 515 хуудас/ ирүүлснийг тухай бүрт нь шийдвэрлэн, хариуг хүргүүлж байв. Ээлжит чуулганы хугацаанд Байнгын хорооноос 20 шахам тогтоол, 20 гаруй хуралдааны тэмдэглэл гаргасны зэрэгцээ Засгийн газар, яам, газар, байгууллагад нийт 150 гаруй албан бичиг, хуралдааны тэмдэглэл хүргүүлсэн байна.

Батлагдсан хууль, бусад шийдвэрийн хувийн хэрэг 10, хяналт шалгалтын материал 2 нэгж, хуралдааны протокол 22, албан бичиг 2 нэгж, нийт 36 нэгж, /нийт 4239 хуудас/ тус тус бүрдүүлж архивт хүлээлгэн өглөө.

Тайлант хугацаанд Байнгын хорооноос 31 удаа /нийт 49800 хуудас/ хууль, УИХ-ын шийдвэрийн төсөл болон бусад материалыг олшруулж тараав. Ээлжит чуулганы хугацаанд Монголбанктай хамтран “Зээлийн мэдээллийн сангийн тогтолцоо: БНСУ-ын туршлага” сэдэвт семинар зохион байгуулав. Түүнчлэн Жижиг, дунд үйлдвэрийн хөгжлийн асуудлаар зохион байгуулсан нээлттэй сонсголд 100 гаруй хүн оролцож, уг асуудлаар 10 гаруй илтгэл хэлэлцүүлж, олон тодорхой санал гаргасан нь чухал ач холбогдол бүхий арга хэмжээ боллоо.

Энэ ээлжит чуулганы хугацаанд Байнгын хорооны хуралдааны өмнө болон хойно тусгай хуваарийн дагуу тодорхой хэд хэдэн сэдвээр шуурхай мэдээлэл сонсох ажил зохион байгуулж байсан нь хурлын ирц, гишүүдийн идэвхийг дээшлүүлэх, улмаар гишүүдийг цаг үеийн мэдээллээр хангахад дөхөм болж байлаа.