Э.Зоригттой ярилцлаа.
-О.Бум-Ялагч, Д.Ба сандорж нар Ногоон нам хэвээрээ, ИЗН-тай ний лээгүй байгаа гэж үзсээр байна. Дахиад ч нэг Их хурал хийх сурагтай.
-Онц их хурал гэгчээ тэд өмнө нь хийсэн. Дахиад Их хурал хийх гэж байгаа бол бас л хууль бус болно гэсэн үг. Ямар ч нам дүрмийнхээ хүрээнд ажилладаг. Бид олонхиороо л асуудлаа шийдвэрлэсэн.
-Тэдэнтэйгээ учраа олж болохгүй байна уу?
-Олонхийнхоо шийдвэрийг дагаач, намдаа ирээч гэж бид олон удаа гуйсан, урьсан. Хэл амаа ололцохыг хүссэн. Ирэхгүй л байна. Хэдий болтол гуйх юм, бүү мэд. Тэднийг намаас хасаагүй . Одоо ч намдаа ирэх нь нээлттэй.
-УДШ-ийн намын жагсаалтын гуравт Ногоон нам бий. Энэ нь та нарын хагаралдах шалтгаан болсон уу. О.Бум-Ялагч, Д.Басандорж на рыг та нарын эсрэг турхирах нь Н.Энхбаярын сонирхол мэт зарим талаараа харагддаг. Шүүхэд хэд дүгээрт бүртгэлтэй байх нь сонгуулийн үеэр маш чухал хүчин зүйлд тооцогддог бололтой юм билээ.
-Наадах чинь улс төр сонирхогчдын таамаг юм болов уу. Саяхан их хурлаа хийж ИЗ-НН болчихоод эргээд буцна гэж байхгүй. Бидний хувьд экс Ерөнхийлөгч Энхбаяртай ямар ч холбоо байхгүй. Нөгөөдүүлийн хувьд мэдэхгүй юм. Ямар сонирхол, хэний хатгаасаар яваад байгааг нь таахын арга алга.
-Сонгуулийн тогтолцооны талаар ИЗ-НН-ын байр суурь тодорхой бол сон уу. Одоогийн нөхцөлөөр 24:52 гэсэн хувилбар буюу мажоритар да вам гайлсан холимог тогтолцоог хуульч лах ханд лагатай байна. Энэ нь сонгуулийн шинэчлэл болж чадах уу?
-Манай намын байр суурь маш тодорхой. Цэвэр про порциональ тогтолцооны төлөө байгаа. Гэсэн ч бидний хүссэнээр явахгүй бололтой. Монгол Улсын үндэсний аюулгүй байдал, ард чилал, хөгжлийн баталгаа нь сонгуулийн тогтолцоо шүү дээ.
Нам, насаараа парламентад суух хүсэлд автсан хэсэг хүн, бүлгийн хүсэл нь сонгууль биш. УИХ цэвэр пропорциональ тогтолцоог сонгож чадахгүй ч ИЗ-НН түүний төлөө байнга ажиллах болно. Энэ тогтолцоо сонгуулийг шударга явуулах, сонгогчийн санал гээгдэхгүй байх давуу талтай. Сонгогчийн эрхээ эдэлж чаддаггүй гадаадад байгаа монголчууд саналаа өгөх нь чөлөөтэй, нээлттэй болно.
Хувь хүнийг биш намыг сонгодог болохоор хилийн ча надад ажиллаж амьдарч буй мон голчууд сонгуулийн эрхээ бү рэн утгаар нь эдэлнэ гэсэн үг. Улс төрийн намууд бэхжиж, зөвхөн хөгжлийн тухай ярьдаг, өрсөлддөг болно. Сургууль, цэцэрлэгийн засвар, дээвэр бу дах тухай ярихаа болино. Гэх мэ тээр маш олон давуу талтай. На мын дотоод ардчиллыг бэх жүүлж чадвал зөвхөн мөн гө тэй бус шударга, эрдэм боловс ролтой хүн сонгуульд нэр дэвших зам нээгдэнэ.
-Цэвэр пропорциональ бол го чихоор зөвхөн намын даргаас ха мааралтай болно гэсэн сөрөг тайлба рыг нөгөө талаас өгөөд байгаа.
-Намын даргын утсан хүүхэлдэй, дохиур болж байгаа бол хохь нь шүү дээ. Дотоод ард чиллыг хүлээн зөвшөөрч ча дахгүй бол улс төрийн нам бай гаад хэрэггүй. Намын дарга, бү лэглэлд барьцаалагдсан, “богт логдсон” хүмүүс л ингэж ярьдаг юм. Пропорциональ тогтолцоог авснаар өнөө гомдол мэдүүлээд байдаг эмэгтэй чүүд чинь хууль тогтоох байгууллагад сонгогдох боломж нэмэгдэнэ. Мажо ритар байх тусам эмэгтэйчүүдийн улс төрд орох боломж хаалттай байсаар байх болно.
-Мажоритар давамгайлсан 24:52 гэсэн МАН-ын хувилбараар тогтолцоог хуульч лах байх. Түүнийгээ тог толцооны шинэчлэл, дэвшил хийж чадлаа гэж шоудах нь мэдээж. Нүглийн нүдийг гурилаар хуурна гэгч болж байна уу?
-Муухайгаар хэлбэл ард түмнээ доромжилж байгаа хэрэг шүү дээ. Таван хүний амь на сыг хохироосон “долдугаар сарын 1”-ний үймээнээс ямар ч сургамж, сэрэмж аваагүйн ил рэл. Ярьснаасаа дандаа буцдаг. Насаараа УИХ-д байх гэсэн цөөн тооны хэдэн хүн, бизнесмен үүдийн эрх ашигт нийц үүлсэн тогтолцооноосоо салж чадахгүй юм байна, МАН. Нийгмийн хүсэн хүлээсэн сонгуулийн шинэчлэлийг хийж чадахгүй бол ИЗ-НН гудамжны тэмцэл өрнүүлэхэд ч бэлэн.
Энэ үйл ажиллагаандаа УИХ-д суудалгүй нам, иргэний хө дөлг өөнүүд, залуучуудыг нэг дэхийг уриалж, хамтран тэмцэнэ. Бид энэ талаар ярилцаж байгаа. Сонгууль гэдэг чинь МАН, АН-ын хэдхэн хүний эд хөрөнгө, эрх мэд лээ баталгаажуулдаг эд биш. Мон гол Улсын ардчилал хөг жих, эс хөгжих тухай, уул уур хайгаас хэт хараат байх эсэх, хүн амын олонх нь ядуу өнөөдрийн нөхцөл байдлыг өөрчлөх эсэх тухай л асуудал шүү дээ.
-Тэгвэл АН-ын санал болгоод байгаа 50:26 буюу пропор циональ давамгайлсан хувилбарыг ИЗ-НН дэмжих үү. Батлуулж чадвал чам лахаарг үй амжилт биш үү?
-Одоогийн нөхцөлд болно. Цэвэр пропорциональ руу шилжих том алхам болоосой гэж хүсэж байна. Дэмжиж байна. Ха рамсалтай нь АН дотор 50:26 хувилбарын эсрэг байр суурьтай гишүүн цөөнгүй бий. АН нэр дэвшигчдээсээ 50 сая төгрөг татаж эхэлсэн. Мэдлэгтэй, боловсролтой хүмүүсийг шахсан ардчиллын эсрэг бу руу бодлого гэж үзэн манай нам түүнд шүүмж лэлтэй хандаж байгаа. ИЗ-НН дун даасаа мөнгөө бос гоод сонгуульд орж ир сэн. Цаашид ч энэ зарчмаараа явах болно.
-Байх ёстой шалгуурын нэг юм биш үү. УИХ 76 суудалтай. Гэтэл АН-аас сонгуульд нэр дэвших хүн хэдэн зуугаараа байна. Мөнгөний босго тавьж байж энэ олон хүнээс 76-г шигшиж байгаа хэрэг байх.
-Наад шалгуур чинь буруу. Гишүүд дундаасаа нам нь мөнгө босгож болно. Үнэхээр шалгуур байх ёстой юм бол докторын зэрэгтэй, өндөр боловсролтой хүнийг дэвшүүлнэ гэсэн нөхцөл тавьчих л даа. 50 сая төгрөгтэй л бол эрдэм мэдлэг хамаагүй хэрэг үү. Мөнгө төлсөн нөхөр панзчин, луйварчин, гэмт этгээд байх нь ч хамаагүй юм байна л даа. Мөнгөний босго бол ингэж л харагдаж байна.
-ИЗ-НН-аас сонгуульд нэр дэвшиг чид багтаж ядлаа гэж саная. Хүссэн, хүсээгүй мөнгөний босго тавина даа.
-Бид хувь хүний итгэл үнэмшил, боловсрол, мэдлэгийг гол шалгуураа болгодог. Их хэмжээний мөнгө барьж ирээд танай намаас нэр дэвшье гэвэл хөөгөөд явуулна. Тийм хүмүүсийг ИЗ-НН-аар дамжуулан хэзээ ч улс төрд оруулахгүй. Ийм үзэл бодолтой хүмүүс ИЗНН- д тунаж үлдсэн.
Го.Энхтөр
"Өнөөдөр''
.jpg "Томруулж харах")
.jpg "Томруулж харах")
.jpeg "Томруулж харах")
.jpg "Томруулж харах")
