Д.Дэмбэрэл Төрийн байгуулалтын байнгын хороонд шилжүүлжээ. Уг тогтоолд УИХ-ын бүрэн эрх, үйл ажиллагаанд хамааруулан тавьсан зарим асуудалд Төрийн байгуулалтын байнгын хорооноос хариуг нь өгсөн байна.

Хариунд юу гэж дурьдсанаас хүргэе.

-“Монгол Улсын Үндсэн хуулийн хэд хэдэн /3 заалтыг дурьдсан/ заалтыг ноцтой зөрчиж, Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг алдагдуулахад хүргэж буй МАН-АН-ын Засгийн газрыг нэн даруй огцруулах” Улсын Их Хурал тарах”гэсний тухайд:

1.Монгол Улсын Үндсэн хуулийн биелэлтэд дээд хяналт тавих, Үндсэн хуулийг зөрчсөн эсэх маргааныг магадлан шийдвэрлэх бүрэн эрх бүхий байгууллага бол Үндсэн хуулийн цэц бөгөөд маргааныг иргэдийн өргөдөл, мэдээллийн дагуу ч хянан шийдвэрлэхээр хуульчилсан байдаг. Иймээс иргэний хувьд “Засгийн газрыг Үндсэн хууль зөрчиж, улмаар Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг алдагдуулахад хүргэж байна” гэж үзэж байгаа бол асуудлаа Үндсэн хуулийн цэцэд тавих нь хуульд нийцнэ. Бусад үндэслэлээр Улсын Их Хурал тарах, Засгийн газар огцрох тухай асуудал хуулинд нарийвчлан заагдсан байгаа.

2.Улсын Их Хурлаас Засгийн газрын үйл ажиллагаанд хяналт тавьж үнэлэлт, дүгнэлт өгөх нэг хэлбэр бол Засгийн газрын үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрийн болон Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг тухайн онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн биелэлтийг жил бүр хэлэлцэж, үнэлгээ өгөх явдал байдаг. Улсын Их Хурал 2011 оны 4 дүгээр сарын 12-ны өдрөөс эхлэн Монгол Улсын Засгийн газрын 2008-2012 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн болон Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2010 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийн биелэлтийг Байнгын хороодоор хэлэлцэж эхлээд байна. Ойрын үед Байнгын хороодын саналыг Эдийн засгийн байнгын хороон дээр нэгтгэж, санал, дүгнэлтээ чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оруулж, дэгийн дагуу Засгийн газрын үйл ажиллагааны талаар Улсын Их Хурал хэлэлцэх болно.

Иймээс нийт ард түмний сонголтоор байгуулагдсан төрийн эрх барих дээд байгууллага-Улсын Их Хурал нь аль нэг байгууллага, хэсэг иргэдийн шаардлагаар Үндсэн хуулийн бус замаар тарах хууль зүйн үндэслэлгүй гэдгийг уг хариуд дурдсан байна.

-“Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээг цуцалж, шинээр байгуулахыг шаардах” гэсний тухайд:

Оюутолгой төслийн хөрөнгө оруулалтын гэрээг байгуулах эрхийг Засгийн газарт Улсын Их Хурлын 2009 оны 57 дугаар тогтоолоор өгч, гэрээ Засгийн газрын төвшинд байгуулагдсан. Харин гэрээний хэрэгжилтэд хяналт тавих, гэрээнд зарим нэмэлт, өөрчлөлт оруулах болон улмаар Ашигт малтмалын хуулийг шинэчлэн боловсруулж, Эрдэс баялгийн талаар төрөөс баримтлах бодлогыг боловсронгуй болгох чиглэлээр тодорхой ажлуудыг ойрын үед хийж гүйцэтгэхээр Улсын Их Хурал, холбогдох байнгын хороод ажиллаж байна. Үүнд:

1.“Оюутолгой ордыг ашиглах хөрөнгө оруулалтын гэрээний тухай” Улсын их Хурлын 57 дугаар тогтоолын хэрэгжилтэд хяналт тавих ажлын төлөвлөгөөг Эдийн засгийн байнгын хорооноос батлан хэрэгжүүлж байна. Төлөвлөгөөний хүрээнд Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт, Сангийн сайд С.Баярцогт, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Л.Гансүх нарын мэдээллийг сонсож, Засгийн газарт Ашигт малтмалын тухай хууль тогтоомжуудыг цэгцлэх замаар зохих өөрчлөлт оруулж, шинэчлэх, Монгол Улсын эрдэс баялгийн талаар төрөөс баримтлах бодлогын баримт бичиг боловсруулж, Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэх ажлыг түргэтгэх арга хэмжээ авах, стратегийн ордуудыг тодорхойлсон асуудлыг Засгийн газарт эргэн авч үзэх, Оюутолгойн Хөрөнгө оруулалтын гэрээний хэрэгжилтэд тавих хяналтыг сайжруулж, зарим удаашралтай байгаа асуудал тухайлбал, 2 жилийн өмнө тендер нь шалгарсан Улаанбаатар-Мандалговь-Тавантолгой-Оюутолгой гэсэн 220 квт-ын хос шугам болон цахилгаан станцын ажлыг түргэтгэх арга хэмжээ авах зэрэг асуудлаар үүрэг чиглэл өгөөд байна. Түүнчлэн Улсын Их Хурлын 57 дугаар тогтоолын хэрэгжилт, Оюутолгой ордыг ашиглах хөрөнгө оруулалтын гэрээний биелэлтийн явц байдалтай танилцах ажлын хэсгийг Байнгын хорооноос байгуулан ажиллуулж байгаа бөгөөд дүнг нь 2011 оны 1 дүгээр хагаст Байнгын хороонд танилцахаар төлөвлөж байгаа болно.

2.Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны 2010 оны 04 тоот тогтоолоор байгуулагдсан “Оюу толгой” ордыг ашиглах техник, эдийн засгийн үндэслэл болон Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөлийн дүгнэлттэй нарийвчлан танилцах ажлын хэсэг 2010 оны 2 дугаар сараас эхэлж ажилласан. Түүнчлэн Байнгын хороо эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх замаар анхны хөрөнгө оруулалтаа нөхсөний дараа төрийн эзэмшлийн хувьцааны хэмжээг 50-иас доошгүй хувьд хүргэж нэмэгдүүлэх асуудлаар хөрөнгө оруулагч талтай байгуулсан гэрээний нөхцөлийг сайжруулах талаар хэлэлцээ хийж шийдвэрлэх, Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуульд заасны дагуу бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнийн өсөлтийн түвшинд үндэслэн нөөц ашигласны нэмэлт төлбөр бий болсонтой холбогдуулан Тогтвортой байдал болон Хөрөнгө оруулалтын гэрээтэй аж ахуйн нэгжүүдэд энэ хуулийн үйлчлэлийг хамааруулах талаар хэлэлцээ хийх талаар Засгийн газарт чиглэл өгсөн тогтоол гаргасан.

3.Эдийн засгийн байнгын хороо 2010 оны 9 дүгээр сарын 23-ны өдрийн 23 дугаар тогтоолоор Ашигт малтмалын тухай хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөл боловсруулах ажлын хэсгийг байгуулсан бөгөөд улмаар уг ажлын хэсгийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэд байгуулагдсан ажлын хэсэгтэй нэгтгэн шинэчлэн зохион байгуулан ажиллаж байна. Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах төслийг энэ хаврын чуулганаар хэлэлцэхээр Улсын Их Хурал төлөвлөөд байгааг дурджээ.

-“Тавантолгойн орд газрыг бүхэлд нь 100 хувь ард түмний мэдэлд өгөх шийдвэр гаргах” гэсний тухайд:

Улсын төсвийн хөрөнгөөр хайгуул хийж, нөөцийг нь тогтоосон Тавантолгойн нүүрсний орд газрыг ашиглах асуудлаар 2010 онд Улсын Их Хурлаас 39 дүгээр тогтоол гаргасан бөгөөд тус тогтоол нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн үзэл баримтлалтай нийцэж байгаа. Тавантолгойн ордын ашиглалтын явцын талаар Улсын Их Хурал ойрын үед авч хэлэлцэхээр төлөвлөж байгааг дурдсан байна.

-“Архи, спиртийн үйлдвэрлэлд төрийн монополь яаралтай тогтоох” гэсний тухайд:

Монгол Улс Үндсэн хуульдаа тунхагласнаар “олон хэвшил бүхий эдийн засагтай, төр нь нийтийн болон хувийн өмчийн аливаа хэлбэрийг хүлээн зөвшөөрсөн улс” юм. Энэ үзэл бармтлалын хүрээнд эдийн засаг дахь төрийн оролцоог аль болох багасгах чиглэл барьж байгаа боловч архи, спиртийн үйлдвэрлэл, борлуулалт, хэрэглээнд төрөөс тавих хяналт, зохицуулалтыг чангатгаж, зохистой түвшинд байлгах асуудлаархи Та бүхний саналыг хуваалцаж байна. Архи, спиртийн үйлдвэрлэлд төрийн монополь тогтоох саналыг судалж үзэх болно.

-“Улсын Их Хурал, Засгийн газрын гишүүн нэр бүхий 15 хүнийг үндэсний эрх ашгаас урваж, ашигт малтмалын ордуудыг луйварчдад найр тавин өгч, шунахайн сэдэлтээр завшсан, ….. хууран мэхэлж, хуйвалдаж, хууль бусаар авсан албан тушаалаасаа өөрсдөө огцрох” гэсний тухайд:

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Арван зургадугаар зүйлийн 14 дэх хэсэгт “Гэм буруутай нь хуулийн дагуу шүүхээр нотлогдох хүртэл хэнийг ч гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож үл болно” гэж заасан. Шүүх, хууль хяналтын байгууллагаас нэр нь дурьдагдсан хүмүүсийг “үндэсний эрх ашгаас урваж, ашигт малтмалын ордуудыг луйварчдад найр тавин өгч, шунахайн сэдэлтээр завшсан” гэх асуудалд холбогдуулан шалгаж, буруутган шийдвэрлэсэн хууль зүйн ямар нэг баримт байхгүй байгаа нь Улсын Их Хурал, Засгийн газрын гишүүн нэр бүхий 15 хүнийг гэм буруутай гэж үзэх хуулийн үндэслэлгүй байна.

-”Ард түмний шүүхээр оруулж хариуцлага хүлээлгэнэ” гэсний тухайд:

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Дөчин долдугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Монгол Улсад шүүх эрх мэдлийг гагцхүү шүүх хэрэгжүүлнэ”, 2 дахь хэсэгт “Ямар ч нөхцөлд хуулиас гадуур шүүх байгуулах, шүүх эрх мэдлийг өөр байгууллага эрхлэн хэрэгжүүлэхийг хориглоно” гэж нэн тодорхой заасан. Иймд эрх зүйн энэ зохицуулалтаас гадуур өөр ямар ч шүүх байгууллага байгуулах боломжгүйн дээр үүнд чиглэсэн бүхий л ажиллагаа хууль бус, “Үндсэн хуулийн бус аргаар төрийн эрх мэдлийг авах” гэсэн ойлголтод багтдаг болно хэмээн бичжээ.

Харин “Эх орон ,тусгаар тогтнол” хөдөлгөөн уг хариуг хангалтгүй гэж үзэж бөгөөд тэмцлээ үргэлжлүүлэх аж.

Х.Бадамгэрэл

"Сонин мн"

Оюу Толгойн гэрээ хуудуутай болсныг УИХ албан ёсоор хүлээн зөвшөөрчээ
Tweet
Bolod.mn