2011-04-04Үндэсний аюулгүй байдлын зөв лөлийн Ажлын албаны дарга Б.Хурцыг Англид саатуулсан хэрэг
явдал дэгдсэнээр долоон жилийн өмнө Франц, Бельги, Германы хил дам жуулан “баривчилж” авчирсан Дами рангийн Энхбат агсны талаарх эмгэ нэлт түүх дахин сөхөгдсөн. Д.Энх батын гэр бүл, хүү Э.Золбоо, Э.Зол бообаяр нар ХБНГУд амь дарч байгаа юм. Нэлээд удаан хөө цөлдсөний эцэст хүү Золбоотой нь ца хим шуудангаар ярилцлаа.
-Сайн байна уу. Сайхан хаваржиж байна уу. Бидний хүсэл тийг хүлээн авсанд юуны өмнө талархлаа илэрхийлье.
-Сайн. Сайн байна уу. Сайхан хаваржиж байна. Та нарт ч бас баярлалаа. Үнэн зөв мэ дээлэл олохын төлөө хичээж буйд тань талархаж байна.
-Та нар одоо аль хотод амьдарч байна вэ. Ямар ажил төрөл хийдэг вэ. Монгол Улсын иргэншлээс гарсан гэж дуулсан?
-Берлинд ажиллаж, амьдарч байна. Бидний юу хийж байгаа нь бусдад сонин биш байх. Бусдын л адил амьдарч байна даа. Ээж, дүү бид гурав ХБНГУ-ын иргэншилтэй болсон. Яагаад, юуны учир гэдгийг та бүхэн ойлгоно биз ээ.
-Уучлаарай, аавын чинь тухай ярилцаж болох уу. Хэзээ хамгийн сүүлд аавтайгаа уулзсан бэ?
-Бололгүй яах вэ. Аав гэдэг эрхэм үг хэч нээн үнэ цэнэтэй гэдгийг хүүхд үүд бид бурхан болсных нь дараа л эргэцүүлэн боддог юм билээ. Аав нь муу нэртэй хүн байсан гэж хэлүүлэхийн зовлонг хүмүүс тэр бүр мэдэхгүй байх. Миний аав багадаа хөдөлгөөнтэй дэггүй хүүхэд байсныг ах, дүү нь хэлдэг байсан л даа.
Гэхдээ аав маань дэндүү цайлган сэтгэлтэй, хүний төлөө өөрийгөө, биднийг ч мартах шахдаг тусархаг хүн байсан юм шүү. Амьдралын урт замд алдаж, онож явсан үе аавд маань байсан гэдгийг бид ч мэднэ. Гэхдээ хүн нь хэн билээ гэдгийг хэнээс ч илүү мэдэх болохоор бид хоёр аавыгаа муу хүн байгаагүй гэдгийг хаана ч бардам хэлнэ. Б.Хурцаар ахлуулсан хүмүүс миний аавыг баривчлах өдрөөс хэдхэн хоногийн өмнө бид дөрөв Бельгид амарч байсан юм. Халуун ам бүлээрээ хэчнээн сайхан байсан гээч. Гэнэтхэн л аав маань Франц руу явах болсон. Явахдаа яагаад ч юм бэ нулимс унагаж байлаа. Одоо бодоход аав гэр бүлээрээ хамт байх ямар сайхныг, бас зөн совингоороо ийм эмгэнэлт явдал болохыг мэдэрч байсан юм болов уу гэж заримдаа бодож, сэтгэл өвддөг.
-Та хоёр аавыгаа баригдаад явлаа гэдгийг мэдсэн үү?
-Ээж маань аавыг сураггүй болчихоор хайж эхэлсэн. Монгол руу ярихаар ямар ч мэдээлэл байхгүй. Хүмүүсээс сурагласаар, аавыг барихыг харсан зарим нэг хүнээс энэ тухай сэжүүр гаргасан юм билээ. Бид нэг хэсэгтээ сэтгэлийн асар их дарамттай, айдастай амьдарсан. Харин ээж бидэнд “Аав нь удахгүй ирнэ” гэхээс өөр зүйл хэлдэггүй байсан юм. Бид ээжийн үгэнд итгэн, аавыгаа хүлээдэг байв. Гэтэл биднийхээ төлөө бүх зүйлээ зориулж явсан аавыг минь үүрд аваад явсан байсан юм. Амьдрал сайхан ч хатуу үедээ хатуу байдаг юм билээ. Би ууган хүү нь атлаа аавынхаа талаар ярих эрхгүй, аавынхаа гэм буруугүйн талаар хэн нэгэнд нотлох боломжгүй байна гэдэг ямар хэцүү гээч. Хэзээ нэгэн цагт аавынхаа тухай ярих , аавынхаа буруугүй юм шүү гэдгийг бусдад батлах өдөр ирнэ гэдэгт итгэж, өөртэйгөө ярьж явлаа. Харин өнөөдөр энэ цаг үе ирж байгаад баярлаж байна.
-Аавынхаа буяны ажилд оролцож чадсан уу. С.Зоригийн амийг хө- нөөсөн хэрэгт яагаад сэжиглэх болсон юм бол?
-Би тэр тухай нарийн зүйл мэдэхгүй ч аавыгаа тэр аймшигт гэмт хэргийг үйлдээгүй гэдэгт итгэлтэй байдаг. Миний аав ийм гэмт хэрэг үйлдээгүй гэдгээ амьдралынхаа эцсийн мөч хүртэл хэлж байсан юм билээ. Энэ хэргийн амьд гэрч нь гэмт хэрэгтнүүд бие биенээ Батаа, Оюунаа гэж дуудаж байсан гэдэг юм билээ. Тэр Батааг миний аав гэж таамаглаж байсан бололтой.
Хэн нэгнийг гэмт хэрэгт сэжигтнээр татаж болно л доо. Гэхдээ сэжиглэсэн хүнийхээ амийг хөнөөж болохгүй гэсэн хууль байдаг биз дээ. Миний аав амьд явж, үр хүүхэд бидэнтэйгээ хамт байх эрхтэй хүн. Гэтэл зодож, хилсээр хэрэг хүлээлгэх гэж хэрхэн тамласан тухай ярьсан бичлэг нь бий.
-Та нар Монголын төр засагт хандаж хууль бус ажиллагаа явуулсан тагнуулынхны хэргийг шалгах хүсэлт гаргасан уу?
-Миний аавын амь нас хохирсон нь хэнд ч хамаагүй мэт сэтгэгдэл нийгэмд бий болгосныхоо учрыг тайлж, биднийг шаналгаж байсан долоон жилийн зовлонг нимгэлж өгөөч гэж бид хүсээгүй. Б.Хурц нарын үйлдэл хууль ёсны байсан уу, үгүй юү гэдгийг дэлхий нийт мэдэх болжээ. Энэ хүмүүс саяхныг хүртэл гэм буруутай үйлдлээ нуун дарагдуулах эрх мэдэлтэй байсанд харамсах юм.
-Ерөнхийлөгчид хандан аавынхаа нэр төрийг сэргээх хүсэлт гаргасан гэсэн мэдээлэл нэг хэсэг эндхийн хэвлэлээр гарлаа. Гэсэн ч Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, Хуулийн бодлогын зөвлөх, Хэвлэл мэдээлийн алба нь энэ талаар мэдэхгүй, өргөдөл ирээгүй гэсэн хариулт өгч байсан?
-Өнөөдөр бидэнд тагнуул, цагдаагийнхан болоод Б.Хурцын асуудал сонин биш. Олон жилийн уртад үнэн худал нь ялгарч, бүх зүйл олны өмнө ил тод болно, болж ч байна. Бидэнд аавынхаа нэр төрийг цагаатгах л чухал. Бурхан болсон эцэг минь “Аав аа” гэж дуудуулах хоёр хүүтэй хүн шүү дээ. Бид аавынхаа нэр төрийг сэргээлгэж чадвал, тэнгэрээс аав минь “Намайг гэх хүүтэй хүн дээ би “ хэмээн баярлах байх. Аавынхаа нэр төрийг сэргээлгэх өргөдлөө бид 2010 оны арванхоёрдугаар сарын 17-нд Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Засгийн газрын гишүүдэд цахим шуудангаар илгээсэн боловч хариу ирээгүй. Өнгөрөгч хоёрдугаар сарын 28- нд Ерөнхийлөгчийн Хэвлэл мэдээллийн албаны С.Эрдэнэболдод илгээхэд “Бид захидлыг хүлээн авлаа.
Баттулга дарга, зөвлөх Цагаанд хүргүүллээ” гэсэн хариу ирсэн. Мөн Ерөнхийлөгчийн хэвлэлийн төлөөлөгч С.Батзаяад явуулахад хүлээн авсан гэдгээ мэдэгдсэн.
-Долоон жилийн өмнө аавын чинь үхлийн шалтгааныг огт хэрэгсэхг үй орхиж, түүгээр ч барахгүй өмгөөлөгчөөр нь ажиллаж байсан Л.Санжаасүрэн гэмт хэрэгт татагдан, хэлмэгдсэн. Одоо ямар нэгэн нааштай хариу гарна гэдэгт итгэж байна уу?
- Долоон жилийн өмнө ээж, ах дүү нарт минь өгч байсан шиг хариу ирэхгүй гэдэгт итгэж байна. Мний аав зохион байгуулалттай гэмт хэргийн хохирогч болж, эрүү шүүлтийг даалгүй нас барсан нь үнэн. Дахин ийм зүйл бүү болоосой. Хүний эрхийг дээдэлсэн чөлөөт, ардчилсан нийгэмд хүн хилс хэргээр бусдын гарт амь үрэгдэх ёсгүй гэж би боддог. За ингээд дуусгая. Монголын төр бидний хүсэлтийг хүлээн авна гэдэгт итгэж байна.
-Зав гарган ярилцсанд баярлалаа. Та нар эх орноосоо яваад уджээ. Монголдоо ирэх бодол байдаг уу?
-Тэгэлгүй яах вэ. Иргэншил өөр ч бидний биеэр монгол цус гүйж байгаа болохоор эх орноо байнга л санадаг. Очих өдөр ирэх биз ээ. Бидэнтэй холбогдсон та бүхэнд баярлалаа.
Х.Оюунсүрэн
"Өнөөдөр"