Главлит гэж соц үед иргэн бүрийн оюун санааг хянадаг, хэлэх ярих, нийтлэх нэвтрүүлэхэд нь зөвшөөрөл өгдөг байгууллага байв шив. Нийгмийн сэтгэл зүйд үзэл суртлаар таагүй, том дарга нарыг, мөн социализмыг чимхсэн ганц ч мэдээ хүргэхгүй байх үүрэгтэй. Хүргэх аваас хүлээх хариуцлага нь тэр хүний амьдралаар шууд тоглоно. Наад зах

нь дээлийг нь нөмөргөнө. Үүнийг л главлит гэж байсан юм. Главлитаар оролгүйгээр нэг ч нийтлэл, нэг ч роман зохиол, нэг ч нэвтрүүлэг, нэг ч кино, нэг ч дуу шүлэг гарч байсангүй.

Ерэн оны ардчилсан хувьсгал гарч ирээд хамгийн түрүүнд юуг барьж авч үгүй хийсэн гэхээр энэхүү главлитыг л үгүй хийсэн юм. Ингэхгүй бол ардчилсан нийгмийн үнэт зүйл, хүний хөгжил, хувь хүний үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө, хэвлэн нийтлэх эрх чөлөөнд ахиц гарахгүй байх аюултай байсан юм. Ийм л аюултай байгууллага 20 жилийн өмнө Монгол Улсад байсныг энэ цаг үеийнхэн хийгээд ийм хяналттай нийгэмд амьдарч ажиллаж үзээгүй залуус маань мэдэхгүй болохоор эхэнд ийнхүү учирлан бичив. Залуу хархүү таны найз охинтойгоо мессежээр харьцах эсэхийг тэрхүү главлит байгууллага хянадаг, хариуцлага тохоодог байсан хэрэг шүү дээ. Дотуур хувцастай хүүхний зураг бүхий сэтгүүл залуу таны цүнхэнд явж байгаад главлитад баригдсан бол та шууд хүүхдийн колони руу ачигдана. Галсансүх шиг "Газар доор хүйтэн байна уу, Газар дээр хүйтэн байна..." гэсэн шүлэг бичээтэхсэн бол үзэл сурталгүй хэргээр шоронд сууна.

Гэтэл өнөөдрийн Засгийн газрын толгойд суугсад, олигархиуд ийм харанхуй нийгмийг буцаан авчрахыг, главлиттай болохыг санаархаж эхэллээ. Бүр ажилдаа хэдийнэ ороод байгааг иргэн та анхаармаар байна. Бүр сайтар анхааралдаа авмаар байна шүү. Үүнийгээ хэрэгжүүлэхийн тулд тэд тийм нэг тод бус далд аргаар, сэм сэм гэтэх маягаар хянах цензурдах ажлаа амжуулж эхэллээ. Үүнийг хэрэгжүүлэгч газар нь Харилцаа Холбооны зохицуулах хороо (ХХЗХ) гэж байгууллага байна. Ажлынх нь эхлэл бол эхлээд телевизүүдийн рекламыг нэг цагт 15 минутаас илүүгүй байлгахаар болгов. Энэ нь угтаа тухайн телевизийн ашиг орлогыг хянаж эхэллээ гэсэн үг. Эдийн засгаар нь хянах нь дээ. Үүний цаана юу нуугдана вэ. Дээр нь энэ байгууллага интернэтийн сэтгэгдлүүдийг хаав. Интернэтийн сэтгэгдэл гэдэг нь энэ цаг үед иргэдийн үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлж буй том индэр. Цэрэг нь даргынхаа шударга бус үйлдлийг, ёс суртахуунгүй зан чанарыг дарамт доромжлолоос ангид хэлж бичиж нийгэмд хүргэдэг чухал хэрэгсэл. Нийгэмд шударга дуугарч буй сэтгүүлч, нийтлэлч хэн бүхэн энэхүү интернэтийн сэтгэгдлээс үзэл санаа, үнэн баримтыг олж авдаг. Өнөөдрийн олигархиудын үнэн нүүр царайг илчилдэг том хэрэгсэл билээ. Ганц нэг хүнийг доромжилсныг эс тооцвол шүү. Жинлүүрийн тавган дээр интернэтийн сэтгэгдлийг тавихад үнэнийг бичиж байгаа нь илүү жин дарна. Энэхүү ХХЗХ нь ийм журмуудыг гаргаж дээрх арга хэмжээнүүдийг авч эхэлсэн нь өнөөдрийн хамтарсан Засгийн газарт үнэлж баршгүй тус болж буй хэрэг юм.

Бас нэг солиотой журам гаргасан нь иргэдийг солонгос кино үзэхийг хориглосон явдал юм. Эх орныхоо хэдэн киног үзэж суухаас өөр боломжгүй болгож буй хэрэг бололтой. Солонгос киног үзлээ гээд юу нь Монголын ард түмэнд хор хохиролтой болчихоод байгаа юм бүү мэд. Энэ улсын кино нь нийтлэг баян хоосны ялгаа, төрийн толгойд байгсдын луйвар, тэдний эсрэг иргэдийн тэмцэж буй байдал, боломжгүйгээс боломжтойд хүрч буй ядуу иргэний тэмцэл зүтгэлийг дийлэнхдээ үзүүлдэг биш үү. Энэ нь иргэдээ өөртөө итгэх итгэлтэй, гэрэл гэгээтэй, итгэл үнэмшилтэй, хүсэл эрмэлзэлтэй болчихно гэж үзсэн хэрэг үү, өнөөдрийн томчууд. Тэгээд одоо яах юм бол, Бодоо, Данзанг дайсан гэдэг хэдэн киног үзүүлж байх юм болов уу. Энэ нь тэгээд намынх нь үзэл сурталд хэр таарч байгаа юм бол. Ирээдүйд эсэргүүцэн босч мэдэх ард түмэнд энэ мэт зүйлс оюун санааны хувьд дэм болчих вий гэж үзсэндээ энэ бүх арга хэмжээг авч энэхүү главлитын байгууллагаа шахаж ажиллаж байгаа хэрэг юм. Ард түмэнд юу үзэхийг заадаг. Юу үзэж болохгүйг бас заадаг. Юу унших, юу уншиж болохгүйг тулгадаг. Интернэтэд сэтгэгдлээ бичих, бичихгүйгээ хянуулдаг. Рекламын хугацааг дээрээс нь хэлж өгдөг. Хэнийг шүүмжилж болох, шүүмжилж болохгүйгээ хэлүүлдэг... ер нь ямар хачин жигтэй юм болж байгааг уншигч та ойлгож байгаа биз дээ. Ийм л юм болоод байна. Энэ чинь одоо хорио цээр биз дээ. Энэ бүх журмаа хэрэгжүүлэхийн тулд хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд главлиттай гэрээ байгуулна гэж байгаа юм. Гэрээг зөрчвөл шууд хаана гэж байгаа юм. Энэ бол өнөөдрийн төр засгийн зүгээс ард түмний оюун санааг эзлэн түрэмгийлж буй коммунист арга барил, эзэрхийлэл, дарангуйлал билээ.

Дэлхий ертөнцөд гарч буй сүүлийн үеийн бүх хувьсгалууд интернэтээр буюу Facebook-ээр хийгдэж байна. Энэ нь өнөөдөр Монголын төрийг барьж буй олигархиудад хамгийн их болгоомжлолыг төрүүлж байгаа юм. Facebook бол мессенжерийг бодвол хамарч болох цар хүрээ, тарж түгэх далайц, хурд, иргэдэд нөлөөлөх итгэл үнэмшил, дээр нь нийгмийн хамгийн цочрол, мэдрэмж ихтэй залуу үеийнхнийг хамрах үйл явцаараа юунд ч гүйцэгдэхгүй, торохгүй цахим сүлжээ болоод байна. Facebook-д хаяг нь байршсан Болдын сүлжээнд найз нөхөд, таньж мэдэх хүмүүс, ер нь харьцдаг хүн тус бүрийн дэлгэрэнгүй мэдээлэл нь бий. Энэ тоо дээд тал нь 5000 хүрч болно. Асар өргөн сүлжээ гэсэн үг. Харин мессенжерт бол дээд тал нь 100 хүний багтаамж л бий. Дээр нь тэд мессенжерээс ч хурдтай мэдээлэл солилцож санал бодлоо ширээний хоёр талд байгаа юм шиг ярилцана. Хэн хэнийхээ үзэл бодол, хүсэл хяслыг мэдэцгээнэ. Тэдний бүх харилцаа хяналтгүй, бас хязгааргүй. Ингээд яадаг гэхээр "Өнөөдөр 14.00 цагт Боловсролын яамны үүдэнд бүгдээрээ цуглаж гадаадад сурах тэтгэлэгт хөтөлбөрийг төрд буй хэдэн том дарга нарын хүүхдүүд авдгийн эсрэг жагсъя, тэмцье. Дарга нарыг ширээнээс нь авч хаяя" хэмээн Болдоос уриалж Facebook-т буй 5000 нөхдөдөө хүргэхэд тэрхүү 5000 хүн тус бүртээ өөрийн хаяг дээр буй 5000 хүндээ дамжуулж уриална гэсэн үг. 5000 хүн тус бүрийн ард дахиад 5000 хүн бий гэхээр цуглаж жагсах мэдээлэл нийтдээ хэдэн сая, хэдэн миллиард хүнд хүрнэ гэсэн үг вэ. 5000-аас ядаж 50 хүн нь заавал ирж жагсдаг, тэмцдэг болох нь Арабын орны хувьсгалаас өнөөдөр хүн төрөлхтөн харлаа. Ард түмний хувьд агуу их далайлт, авлигачдын хувьд бол аймшигтай их хүч, цунами байгаа биз. Энэхүү Facebook нь хэдийд хүн төрөлхтний дунд хэрэглэгдэж, тарж эхлэв. Ердөө 2007 оноос шүү дээ. Үүнийг зохиосон залуу нь 2010 онд "Time" сэтгүүлийн оны шилдэг хүнээр шалгарсан юм. Гэтэл хүн төрөлхтөнд ашиглагдаж эхэлснээс хойших гуравхан жилийн дотор дэлхийн улс орнуудад хувьсгалыг хийх хэрэгсэл болтлоо асар хурдацтай түгэн дэлгэрч байна. Өнөөдөр Монголд Facebook ид хүчээ авч байна. Монголчууд дэндүү соргог, мэдрэмжтэй ард түмэн. Ашиглаж чадна шүү дээ. Үүнийг л өнөөдөр Арабын ертөнц, тив дэлхийгээр доншуучилж буй олигархижсан нөхдүүд эрт мэдэрч хараад "Ийм хувьсгал гарчих бий" хэмээн урьдчилсан арга хэмжээг авч эхэлж байгаа нь Харилцаа холбооны зохицуулах хороо гэдэг главлитыг бий болгож байгаагаас тод харагдаж байна. Бий болгосныхоо шалтгийг "Интернэтээр дарга нарыг их доромжилж байгаагаас болж..." гэсэн тайлбараар хаацайлах жишээтэй. Анх интернэтийн сэтгэгдлийг хаахад манай хэвлэл мэдээллүүд зөв гэж байлаа. Гэвч өнөөдрийн олигархиудын ов мэх, арга заль, алсын айдсыг нь анзаарсангүй. Гаргасан журам, байгуулсан гэрээг нь зөрчвөл ганцхан кноп дараад ард түмнийг харанхуй болгох хэмжээнд хүрсэн хойно нь өнөөдөр нэг юм анзаарлаа. Энэ аймшигт үйл явцыг Сү-гийн Засгийн газар сүрхий, үнэхээр чимхлүүр хийж байгаа нь хэвлэлийн биднийг хийдүүлсэн энэ байдлаас нь харагдаж байна. Энэ бүхний эцсийн зорилго бол Хятад шиг, хойд Солонгос шиг ард түмнээ атгандаа багтааж, гэрэл гэгээгүй нийгэмд байлгахыг зорьж буй С.Батболдын Засгийн газрын бодлого юм.

Байдал нэгэнт иймдээ хүрсэн болохоор манай хэвлэл мэдээллүүд огт хөдлөхгүй сууж болмооргүй байна. Ялангуяа хувийн хэвлэл мэдээллийн эзэд огт дуугүй байна. Уг нь бол тэдний улаан цагаан нүүрэн дээр энэ бүхэн хийгдэж, Олон нийтийн хэвлэл мэдээлэлтэй болгох тухай ярьцгаасан байгаа юм. Энэ нь хувийн хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудыг нийгэмчилнэ гэсэн үг. Монголын ашигт малтмалын уурхайнуудыг нийгэмчилнэ гэж Уго Чавес шиг дайрвал эзэд нь яаж эсэргүүцэн тэмцэх бол. Хэвлэлийн эрх чөлөө, хувь хүний үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө бол бүгд хувийн хэвлэл дээр босдог гэдгийг санацгаая. Ер нь бол Сү сүрхий айдастай, зориг муутайхнаар хэвлэл мэдээлэлтэй тэмцэх энэ үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн юм шүү дээ. Гэтэл бид мэдэрсэнгүй юу, арга залинд нь оров уу. Аа эсвэл худалдагдчихав уу. Ер нь л нэг юм боллоо. Ингэж хардах эрх минь ядаж энэ цаг үед үлдсэн дээрээ одоо бүгдээрээ сэрэмжтэй байцгаая.

Дэлхийн тив дамнасан мэдээллийн том агентлагууд бүгд хувийнх. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд ийн хувьд, хараат бус байдаг учраас шударга хэвлэл мэдээллийн хөгжил өнөөдрийн энэ түвшинд хүрч ирсэн байдаг юм. Гэтэл өнөөдөр Монголд "Олон нийтийн" болгоно гээд байгаа нь бүтэж гэмээнэ, Олон нийтийн статустай гэх хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд олширч гэмээнэ тэр хэрэгслээр хэн нь юугаа ч донгосч болно. Ингэх сонирхол эрх мэдэлтнүүдэд их бий. Ингэж донгосдог, донгосуулдаг олон нийтийн гэх хэвлэл мэдээлэлд хариуцлага хүлээх эзэн гэж байдаггүй юм. Олон нийтийн гэх нэрийн дор, нийтийн дунд хариуцлага хаягддаг. Олон хүн, олон эзэн гарч ирдэг. Хэн нь хариуцлага хүлээх нь тодорхойгүй. Тэр олон эздийн нэгэнтэй нь тохирохгүй бол нөгөөтэй нь тохироод донгосч болно. Буух эзэнтэй, буцах хаягтай байх ёстой хэвлэл мэдээлэл. Эзэнтэй юман дээр дураараа тонгочдог хүн гэж байдаггүй юм. Өөрийнхөө хотонд өөр хүний хонийг хургалуулдаггүйтэй агаар нэг юм. Яагаад гэвэл эзэн эдийн засгийн хөшүүрэг дээр сууж байдаг болохоор тэр. Тэгэхээр эзэнтэй чөлөөт хэвлэл мэдээллийг эзэнгүйдүүлэх нь, тэгээд худалдаж авах нь энэ цаг үеийн Монголын олигархиудын эцсийн зорилго биш үү. Гэвч Үндсэн хуульд хувийн өмчийг хурааж авах, нийгэмчлэхийг хориглосон байдаг. Үндсэн хуулийг өөрчлөхгүй юм бол эдний санаа бүтэхгүй.

udriin sonin

Харилцаа холбооны зохицуулах хороо гэж ямар ГЛАВЛИТ бий болчихов
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (6)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
Солонгос кино гаргах ни унэхээр хэтэрч байгаа ни унэн шуу! Солонгосуудийн бутээн байгуулалт,зориг тэвчээр,улалмжлалт гайхамшигт арга барилааас суралтсах биш баян ядуу,зодоон ,хоосон биэ хамгаалагчид,шуналтай авгай ,ажилгуй ганаган охидийн тэнэг авир аашийг л суртсгааж ,ТВ мууд дэлгэрүүлж байна шуудээ! ТВ гийн удирдлагууд оорсдоо жинхэнэ эх оронч сэтгэл гаргахгуй байгаа ни унэн шуу!! Жишээ ни ТВ 5 -Сарангэрэл зовхон албан тушаалийн толоо дуу хооолой ни алга болчихсон.

2011-06-16 | 08:11:33 | 182.160.20.85 |

Зочин
ХХЗХ нь монополь олигархуудын төлөө байдаг байгууллага юм. Интернетийн агуулга болон харилцаа холбооны компаниудыг олигархийн эрх ашгийн төлөө зохицуулах байгууллага. Болдбаатар гэж физикийн багш энд олигархийн төлөөлөл болж суудаг бөлгөө.

2011-04-05 | 18:59:11 | 202.179.19.235 |

Зочин
Солонгос кино хэрэггүй ээ. Худлаа тархи угаасан, сэтгэлийн хатгүй, өлбийсөн амьтад болохыг хүүхэд багачуулд сурталчилсан хогийн эд

2011-04-02 | 20:07:58 | 202.179.11.58 |

Зочин
Ñîëîíãîñ êèíî ã õààõ õýðýãòýé Õàíã¿ã ñóðòàë óõóóëàãà áºãººä àæèë õèéäýãã¿é ìºðòëºº ºäºðæèí ñîëîíãîñ êèíîã äîíòîí ¿çäýã õ¿ì¿¿ñ ÷ áèé áîëæýý Ñîëîíãîñò àæèëëàæ àìüäàð÷ áàéãàà ìîíãîë÷óóä ÷ ¿çäýãã¿é þì áèëýý Õàðèí áóñäèéã íü äýìæèæ áíà

2011-04-01 | 21:36:18 | 203.91.117.4 |

Зочин
яг зув бичжээ

2011-04-01 | 16:13:44 | 202.179.20.200 |

Зочин
яг зув бичжээ

2011-04-01 | 16:13:43 | 202.179.20.200 |