-Би МАХН-ын дэргэдэх Намын түүхийн институтэд ажилладаг байлаа. Тэнд эрдэм шинжилгээний ажил хийж байгаа хүн заавал нэг сэдэв сонгож судлах ёстой боловч зөвхөн дарга нарын зааж өгсөн сэдвийг судалдаг байлаа. Сүхбаатар жанжны намтрыг ч дарга нарын даалгаврын дагуу авч судлах болсон юм. Сүхбаатар жанжин бол монголчуудын шүтээн болсон хүн л дээ. Тэрээр 1893 онд төрж, 1923 онд яг 30 насныхаа ой дээр өөд болсон байдаг.

-Монголын түүхийг социализмын үзэл суртлын жилүүдэд нэлээд гуйвуулсан байдаг. Сүхбаатарын түүх ч ялгаагүй худал, үнэн хосолж байв уу ?
-Тэр жилүүдэд Сүхбаатарыг МАХН-ыг ч байгуулсан, Ардын төрийг ч байгуулсан гээд их магтаж байсан. Юм юмны толгойд явж байдаг, бусад улсуудынх нь нэр гардаггүй, Данзан, Бодоо гээд хамтран зүтгэгчид нь хувьсгалын эсэргүү болсон тийм үе байлаа. Тэгээд судалж үзэхэд бичиг үсгийн хувьд чадвартай, их үнэн үг хэлдэг, тэр үеийн манлайлагч байхаас аргагүй хүн байсан. Сүхбаатарын намтар 3-4 удаа гарсан байдаг ч хоорондоо зөрүүтэй байсан л даа. Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сумын хүн учраас нутаг руу нь ч очиж үзлээ. Нутгийн ард нь ч гэсэн түүнийг магтаж байлаа.

-Түүнийг Монгол хүн мөн, биш гэж маргацгаадаг. Таны судалснаар ямар гаралтай хүн бэ?

-Судалгаагаар Сүхбаатар гэж ямар хүн юм бэ гэдгийг мэдэхийн тулд гарал үүслийг нь судлах ажлаас эхэллээ. Түүний аав Цагаан дээлт Дамдин гэдэг хүн бол 1890 онд Хүрээнд орж ирсний дараа Сүхбаатар Амгаланбаатарт төрсөн, ард гаралтай ядуу гэр бүлд өссөн хүүхэд. Ядуу ч гэсэн бичиг үсэг, тоо бодлого заалгасан тухайн үедээ боловсролтой хүн байсан. Архивт байгаа бичиг баримтыг нь үзэхэд их гоё бичигтэй хүн байсан нь харагддаг. Гэтэл сүүлдээ Сүхбаатарын талаар янз бүрийн гуйвуулга их явдаг боллоо. Ялангуяа ардчилал эхэлснээс хойш түүнийг Оросоос ирсэн хиймэл хүн, Орост сургуульд сурч байсан гэдэг байв. Үнэндээ Орост сургуульд сурч байгаагүй ганц хоёр удаа л Эрхүү, Москва руу очсон байдаг юм.

Зарим нь халимаг хүн байсан гэнэ. Миний судалснаар орос яавч биш. Гарал нь Сүхбаатар аймгийн хүн ч гэсэн хүрээнд Амгаланбаатарт төрсөн хүн. Тэгээд удам судрыг нь хөөцөлдөөд байсан чинь Өвөрмонгол гаралтай хүн болоод явчихдаг юм байна. Тэгвэл энэ чинь хятад хүн байх нь уу гэтэл хятад биш ээ, жинхэнэ өвөрмонгол хүн болж таарлаа. Сүхбаатарын 4-5 үеийг нь бид мэддэг байлаа. Сүхбаатарын эцэг бол Дамдин, Дамдингийн эцэг бол Төгөө, Төгөөгийн эцэг Элбэг. Элбэгийн эцэг Төгс гэж хүн байжээ. Сүхбаатараас хойш тэр удамд тийм мундаг хүн ч гарч ирсэнгүй.

-Тэгэхээр Сүхбаатар өвөрмонгол хүм болж таарах нь ээ?

-Энэ ийм учиртай юм. Манайд Дорнод аймгайн хүн байна гээд нэг өвгөн ирээд өврөөсөө миний сонинд , бичсэн өгүүллэгийг гаргаад ирлээ. Tэр сонинд би Сүхбаатарыг Хайсу овгийн хүн гэж бичсэну байсан юм. Тэр өгүүллийн мөрөөр Дорнод аймагт Хайсу биш Хуайса овгийн хүн гээд бөөн маргаан болсон байж. Хуайса гэдэг нь Буриадын эртний овог учраас буриад, хуайса овгийн хүн гэж маргалдахгүй юу. Тэгээд Буриадын сэхээтнүүд Сүхбаатар халх хүн биш, буриад хүн, Оросоос ирсэн гэж маргадаг боллоо. Би ч бууж өгөөгүй юм. Тэгсэн чинь тэр өвгөн “Би бол Дорнод аймгийн Үзэмчин хошууны Хайсу овгийн хүн. Би Өвөрмонгол гаралтай учраас 1945 онд Монголын харьяат болсон юм” гэж миний Хайсу овгийнх гэдгийг баталж өгсөн юм. Тэгэхээр Сүхбаатар бол өвөрмонгол гаралтай, цэвэр монгол хүн мөн.

-Удмаараа тэмцэгч, зоригтой хүн байсан гэдэг билүү?

-Өвөө нь Элбэг гэж хүн байсан талаар Сүхбаатарын намтарт нь байдаг байхгүй юу. Зарга заальхай хийдэг, зоригтой хүн байсан гэдэг юм. Сүхбаатар аймгийн нутагт 19-тийн хонхор гэдэг газар байдаг юм. Тэнд гүнзгий нүх ухаад, шат тавьж янз бүрийн хэрэгт холбогдсон хүмүүсийг хийчихээд шатаа авч эсгийгээр бүтээчихдэг нэг ёсны шорон шиг юм байж л дээ. Тэр нүхэнд 19 хүнийг хорьсон бөгөөд шороо нь нурж тэдгээр хүмүүс бүгд дарагдаж үхсэн түүхтэй юм билээ. Тэгээд л 19-тийн хонхор гэж нэрлэж. Элбэг ч энэ 19 хүний нэг бөгөөд тэр үед 36 настай байсан юм. Тэрнээс хойш Сүхбаатарын удам нутагтаа хэл аманд их ордог, их шүүмжлэгддэг байжээ.

-Аавынхаа үхлээс болоод Дамдин гуай нутгаасаа гарч, хүрээнд ирсэн хэрэг үү?

-Элбэгийн хүү Дамдин бас л нэг ядуухан эр байж. Овоо баян айлд зарцлагдаж байгаад тэр айлынхаа охинтой дотно болчихгүй юу. Тэгээд суух гэтэл охины гэрийнхэн “Энэ удам муутай хүн, амьдруулахгүй” гэхээр нь Дамдин хүүхнээ аваад Хүрээ рүү оргочихсон байгаа юм. Энэ тухай намтарт ньбайдагл даа. 2-3 хүндундаа г а н ц морьтой 700 км явж хүрээнд ирсэн байдаг. Нутгаасаа оргоно гэдэг чинь тэр үед эзэн ноёноосоо урвасантай адил хэрэгбайлаа. Тэгэхээр зоригтой л хүн байсан хэрэг. Тэгээд хүрээнд ирснээс хойш гурван жилийн дараа Сүхбаатар төрсөн. Сүхбаатарын нөхөрлөж байсан нөхдүүд нь ч дандаа сэргэлэн улсууд. Зарим нь хулгай зэлгий гээд янз бүрийн юманд холбогдсон, ял ямба үзэж явсан тийм улсууд байдаг.

-Сүхбаатар, Янжмаа хоёр нэг нутгийн хүмүүс гэдэг байхаа?

-Тэр хоёр нэг нутгийн, хуучин ч бие биенээ таньдаг байсан. Янжмаа бол хүрээний айлын хүүхэн л дээ. Гэхдээ бас л Сүхбаатартай адил Сэцэн хан аймгийн хүн бөгөөд мөн л өртөөнөөс зугтаж хүрээ рүү нүүсэн айл. Эцгийг нь Мэмэндэй, эхийг нь Сэрээнэн гэдэг байж. Сүхбаатар Төмөрт өртөөний улаач байсан. Тэгээд 1910 онд Гачууртын наахна байдаг Хар усан тохойд нутагладаг сарлаг Дэндэв гэж айлын гадаах өвсөн овоохойд Сүхбаатар, Янжмаа хоёр гэр бүл болсон байдаг. Тэр үед Янжмаа 19-тэй, Сүхбаатар түүнээс хоёр дүү, 17-той байсан.

-Сүхбаатар гуай юуны улмаас нас барсан юм бэ? Хордуулсан гэдэг үнэн үү?

-Хордуулсан гэж кинонд гардаг нь үнэний ортой. Гэхдээ лам хордуулаагүй, өөр хүн л хордуулсан бололтой байдаг. Дээр үеийн үзэл суртлаас худлаа юм их бий. Ямар ч гэсэн тэр үед хамгийн чийрэг биетэй, одоогоор бол их сайн тамирчин, моринд гарамгай тийм хүн хамгийн түрүүнд, тийм залуудаа үхчихнэ гэдэг ямар нэгэн учиртай байх гэж бодогддог. Оросын цэргийн улсууд хор өгсөн байх гэж би боддог юм. Гэхдээ одоо тэр хорлосон, энэ хорлосон гэж хэлэх үндэс байхгүй. Хамгийн сүүлд бурханч лам Пүрэвбат бунханд байсан шарилыг нь гаргаж шинжилсэн шүү дээ. Тэгэхэд Сүхбаатарын биеийн өндөр нь таарахгүй байсан. Бунханд 1.60 хэдхэн см-ийн өндөртэй шарил байсан.

-Тэгэхээр олон жилийн турш хүмүүс Сүхбаатар жанжин биш, өөр хүний бунханд хүндэтгэл үзүүлдэг байсан гэсэн үг үү. Бунханд өөр шарил хийсэн гэхээр ямар нэг далд санаа байсан юм биш байгаа?

-Сүхбаатар бол яах аргагүй 2 метр орчим өндөртэй хүн байсан. Өндөр гэдгийг нь юугаар нотолж байна вэ гэвэл авахуулсан гэрэл зургуудыг нь харахад зэрэгцээд зогсож байгаа хүмүүсээс бүгдээс нь өндөр байдаг юм. Анх Алтан өлгийд оршуулсан байсан юм. Тэгээд 1953 онд авчирч бунхалсан. Тэгэхэд шарил дээр Нь Цэдэнбал дарга тангараг тавьж байсныг би оюутан байхдаа өөрийн нүдээр харж байлаа. Алтан өлгийгөөс авчрахдаа буруу хүний шарил авчирсан юм шиг байгаа юм. Тэрнээс шарил нь богино болчихно гэж юу гэж байхав.

-Галсан гуайг тэдний хүүхэд биш гээд байдаг?

-Гэрлэснээсээ хойш жилийн дараа тэд хүүхэдтэй болсон. “1911 онд Галсан төрсөн” гээд төрөхийн паспортон дээр ч бичсэн байдаг юм. Галсан бол гарцаагүй тэдний хүүхэд. Галсан гуай энд Дулмаа гэдэг хүүхэнтэй сууж байгаад, Ховд руу албан ажлаар очоод дахиад авгай авчихгүй юу. Түүнийг жаахан муулах юм бол авгай, архи хоёрт жолоогоо алдчихсан хүн л дээ. Архи ч их ууна, тэр үеийн жаахан сэргэлэндүүхэн охид бүгд Галсан гуайтай холбогдсон. Жанжны хүү гээд нэр хүндтэй байсандаа тэгдэг байсан уу, их ч архи уудаг, гэр бүл ч их үймүүлдэгтийм л хүн байсан.

-Хэдэн хүүхэдтэй байсан юм болоо? Зарим хүүхдээ минийх биш гэдэг байсан тухай яригддаг?

-Их олон хүүхэдтэй байсан. Дөрвөөс ч их байхаа. Миний хүү биш гэдэг нь Наран юм. Тэр нь одоо 73-тай. Төрсөн он нь яг таарч байгаа учраас Галсан гуайн хүүхэд мөн л дөө. Сүүлд нь их олон авгайтай холбогдсон. Зарим авгай нь дагуулж ирсэн хүүхдээ чиний хүү гээд байхаар нь миний хүүхэд биш гэдэг байсан байх.

Та Сүхбаатар судлалд хэдэн жил зарцуулав?

-Зөвхөн Сүхбаатарын судалгаагаар намын түүхийн институтэд 23 жил болсон. Одоо ч би Сүхбаатарыг хүндэтгэж явдаг юм. Гэрээр дүүрэн Сүхбаатарын зурагбий. Энэ 23 жилийн хугацаанд Сүхбаатарын талаар олон зүйлийг судалж гаргаж ирсний нэг нь Амгаланд төрснийг нь тогтоосон явдал. Үүнийг бид нар л анх мэдсэн байхгүй юу. Сүүлд нь бид Амгалан дахь Дарь эхийн сүмийн цаад урд талд, гадуураа холуур хашаатай гэрийн буурь байсныг олсон. Энэ бол төрсөн газар нь. Тэгээд 100 жилийн ойгоор нь “Сүхбаатарын төрсөн газар шороо мөн” гэж монгол бичгээр боржин чулуун дээр бичсэн хөшөөг буурин дээр нь босгосон.

-Зарим нэг талаар түүний намтар түүхийг бүдгэрүүлж, дарах асуудал байсан болов уу. Түүний талаар судлахад хэцүү асуудал, аюул заналтай хэр тулгарч байв?

-Аюул занал ч юу байхав. Хамгийн гол нь зарим нь оросоос гаралтай буриад, зарим нь халимаг гаралтай гээд маргалдана, хэрэлдэнэ. Гэрийнхээ гадаа салхинд гараад суухаар зарим нэг архичин намайг зодох гэж, бүр алах гэж оролддог байсан. Түүх бол үнэнээрээ л байх өстой. Үнэнээрээ явбал ялдаг жам бий. Түүх бол үнэний төлөө тэмцсэн шинжлэх ухаан.

Зиндаа сонин, 2007 он

О.Пүрэв: Бунханд байсан шарил Сүхбаатарынх биш байсан
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (23)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
Бодоо Данзанг мартаад ганц Сїхбаатарыг яриад байгаа нь хэлмэгдїїлэлтийн модон толгойтнуудын їзэл бєх байгагын шинж

2011-02-25 | 08:27:30 | 202.72.245.190 |

Зочин
жанжин мини энэ мунхаг хумуусийг өршөөө

2011-02-24 | 21:55:21 | 202.131.236.130 |

Зочин
ум ма ни бад мэ хум энэ түүхч талийгч болсон шүү дээ Сүхбаатарыг олон жил судалсан гэж сонссон юм байна

2011-02-24 | 18:33:54 | 202.179.8.174 |

Зочин
ум ма ни бад мэ хум энэ түүхч талийгч болсон шүү дээ Сүхбааатарыг олон жил судалсан гэж сонссон юм байна

2011-02-24 | 18:33:50 | 202.179.8.174 |

Зочин
зоног овгон худлаа шаагаад оорийгоо оод н татаж байгаа юм

2011-02-24 | 18:05:43 | 202.179.7.5 |

Зочин
одоо бид нар төвдүүдээс долоон дор байдалд орчлоо үнэндээ төбдүүд чинэ өөрийн түүхээ хятадад алдаагүй шдээ харин бид бүхэл бүтэн тусгаар улс байжийж өөрийн түүх соёлоо алдчихлаа тэгээд ч энэ бол элбэгдөржийн явүүлга хамаг соёлийг хятадууд өмчилж байхад эрхэм төрийн тэргүүн юуч дугараагүй алгаа тосоол суусан учир ни элбэгдөрж бол хятад угсааний хүн энэ бол үнэн сүхбаатар жанжинг өвөрлөгч болгосноор элбэгдоржид хэрэгтэй юм учир монголийн төрийг гуйвуулах гэсэн хятадийн маш эртний санаа болон лүнзийн сургаалийн нэг юм

2011-02-24 | 17:04:37 | 119.238.74.218 |

Зочин
худлаа юм ыриж бичэхээ болимооор юмдаа энэ зөнсөн өбгөн хэний захиалгаар ийм юм бичээд б,а

2011-02-24 | 16:47:16 | 118.130.199.29 |

Зочин
тэр шарил чин ган шудтэй байсан гэсэн . шаабар хотлоно.Тэр Хиагт 10000 гамин бол жинхэнэ улгэр дээ.

2011-02-24 | 16:32:56 | 124.158.69.189 |

Зочин
100 н жилийн омнох гэрийн буйрийг ни олоод харчихдаг овоо муу хогшин тогцог бэээ!!!!!!!!!!!!!!!!!!! хахахахаха

2011-02-24 | 16:24:28 | 202.179.1.33 |

Зочин
магтан матав гэж.......

2011-02-24 | 16:02:06 | 182.160.23.130 |

Зочин
эвий дээ хүрэлсүх

2011-02-24 | 15:56:01 | 122.201.21.66 |

Зочин
Сүхбаатар Хиагтын тулалдаанд гамин цэргийн ялаагүй бол Монгол улс гэж одоо байх уу. Тийм учраас тэр бол Чингис хааны дараагийн хүн

2011-02-24 | 15:47:51 | 203.91.118.178 |

Зочин
90 ЖИЛИЙН ТЇЇХТЭЙ ЭХ ОРОНЧИД ЄВЄРМОНГОЛЫГ ХЭЗЭЭ ГАЗРЫН ЗУРАГНЫ ГАДУУР ОРХИСНЫ ХАРИУЦЛАГЫГ ЯАГААД МАРТААД БАЙНА,ТЭРТЭЭ ТЭРГЇЙ ЇНДЭСНИЙ ЭРХ ЧЄЛЄЄНИЙ ХЄДЄЛГЄЄН ДЭЛХИЙ ДАЯАР ЄРНЄЖ африкийн УЛСУУД Ч ТУСГААР ТОГТНОО БИЗ ДЭЭ

2011-02-24 | 14:35:14 | 202.72.245.190 |

Зочин
асуудал н д.сухбаатарт байгаа юм биш ээ. сайн хуний нэрээр олж идэж буй муу хоол оо тсайруулж , ахиухан олж идэх гэсэн ялихгуй муу хулгайч , улстурчдийн ядуухан арга залиний нэг л тудий юм . угаасаа хулгайч хун гэдэг угаасаа л хулгайч байдаг юм шуу. олон ард мин ээ.мэдээрэй.

2011-02-24 | 14:16:47 | 202.55.183.46 |

Зочин
буриад монгол ,өвөр монгол, ар монгол бид адилхан монголчууд шүүдээ, тэр үэйин доройтсон төр засагийн бодолгоос болж хэдэн хэсэг бутарчихсан л болохоос биш, гэхдээ хэзээ нэгэн цагт монголчууд нэгдэх л болно гэдэг итгэж бна,

2011-02-24 | 12:58:10 | 120.74.204.54 |

Зочин
СОСОРБАРАМ, ЦОГТБАЯР. ХИШИГБАТ ТӨМӨРБААТАР НАРЫГ ШҮҮХЭД ӨГӨХ НЬ ЗӨВ ГЭХДЭЭ СҮ,БАТБОЛД ХҮРЭЛСҮХ НАР ХЭРЭГГҮЙ ТЭДНИЙХЭЭР БОЛБОЛ БОЛОГ ГЭЭД СУУЖ БАЙНА ГЭСЭН ТЭДНИЙГ ХАЛЗ МЭТГЭЛЗЭЭНД УРЬСАН ЧИНЬ ИРЭХГҮЙ БАЙНА ГЭЭ БИЗ ДЭЭ ТЭР ХИШИГБАТ МАН-МАХН-МАН-ЫГ АРД ОЛНООС УУЧЛАЛ ГУЙ ӨРШӨӨЛ ГУЙ ГЭЖ ШААРДДАГ ХЭН БЭ ШҮҮХЭД ӨГ

2011-02-24 | 12:53:26 | 202.131.234.18 |

Зочин
овор монгол ч бай ар монгол ч бай бид чин нэгл монгол шуудээ. одоол хуви заяний эрхээр 3 улсад хуваагдсан болхоос биш. хэзээ нэгэн одор бух монголчууд нэгдэх болтугай. чингисийн хучирхэг гурэн дахин бий болох болтугай.

2011-02-24 | 12:33:33 | 202.180.218.215 |

Зочин
УГЖ СОСРБАРАМЫН найруулж байгаа хороо гэж ,,, удахгуй Элбэгээ хууль гаргаж Сухбаатарын талбай Со гиинх болно нууц эзэн нь ЭЛБЭГЭЭ

2011-02-24 | 12:06:38 | 182.160.48.242 |

Зочин
УГЖ СОСРБАРАМЫН найруулж байгаа хороо гэж ,,, удахгуй Элбэгээ хууль гаргаж Сухбаатарын талбай Со гиинх болно нууц эзэн нь ЭЛБЭГЭЭ

2011-02-24 | 12:06:15 | 182.160.48.242 |

Зочин
ай хөөрхий сайхан

2011-02-24 | 11:45:03 | 203.194.117.70 |

Зочин
убур монгол чууд угаса тэмцэгч хумуус байдаг юм байна лэ

2011-02-24 | 11:17:22 | 112.223.88.2 |

Зочин
100 жилийн омнох гэрийн буйрийг ни олчихдог овоо муу хогшин тогцог бэ!

2011-02-24 | 11:14:54 | 202.179.1.33 |

Зочин
хїрэлсїх монголын тїїхийн хагас боловсролтой цэргїїдэд хичээл зааж байгаа адил сурталчилаад байгаа нь хєєрхий,шинэ їеийн тїїхийг эрдэмтэн гээд байгаа улсыг хариуцдаг орос багш нар нь їгийг нь хэлж бичїїлж байсан шїї дээ

2011-02-24 | 10:28:44 | 202.72.245.190 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа
17:04

Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.

»»

Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага
15:40

Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.

Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ
15:39

6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ
15:38

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.

Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ
15:37

БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.

Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв
15:36

4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.

Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.

Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ
14:53

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн

»»

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна
14:31

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар: Засгийн газар үнэнч, ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг тууштай баримтлана. Хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй бодлого хэрэгжүүлж, тэдний эрх ашгийг хамгаалж ажилллана
13:57

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон

»»

Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шав тавилаа
12:55

Хятад, Монголын уламжлалт анагаах ухааны эмчийн ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт болов
12:37

Эрч хүчтэй залуу насаа хайрлая
12:00

Найруулагч:	С.УРЬХАН
Эх сурвалж:	СОЛОНГО

Уламжлалт заслаар бяцхан охины ”Нойрмог”нүдийг сэргээлээ
11:50

Зохиогч:	Ц.Урантунгалаг,Б.Сурнаа
Найруулагч:	Б.СУРНАА
Эх сурвалж:	solongonews.mn

2025 онд ахмад настанд амралт, сувиллын үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагын жагсаалт гарлаа
09:57

Ахмад настны тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.2-т заасан эрхийн бичгийн хөнгөлөлттэй үнээр ахмад настанд амралт,

»»

Дональд Трампын дэвшүүлсэн хуулийн төслийг Маск дахин шүүмжлэв
09:25

Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө

»»

Аутизмын хүрээний эмгэгийн оношилгоог эрт илрүүлж, эмчлэх боломж нээгдлээ
15:34

”Монгол Улсад эмчлэгдэх боломжгүй өвчлөлийг бууруулах” бодлогын хүрээнд СЭМҮТ-ийн нарийн мэргэжлийн хүүхдийн

»»

Баруун Европ даяар хэт халж байна
15:25

БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм

»»

Blue Origin жуулчдыг сансарт аялуулжээ
12:44

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /TASS/. Америкийн “Blue Origin” компани сансрын дэд тойрог замд

»»

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ
10:25

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ

»»

Улаанбурханы товлолт дархлаажуулалтад бүрэн хамрагдаагүй хүүхдүүдийн гэрт нь очиж вакцин хийнэ
09:49

Улаанбурханы нөхцөл байдалтай холбоотойгоор дархлаажуулалтыг эрчимжүүлэхээр болоод байна.

»»

"Багийн бага сургууль"-д хувийн хэвшлийнхэн хөрөнгө оруулна
09:24

Боловсролын яам, НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн хамтын ажиллагааны хүрээнд хэрэгжүүлэх “Багийн бага сургууль” санаачилга албан ёсоор эхэллээ.

»»

"Түймрээр эхээсээ өнчирсөн хоёр янзагыг хариуцлагатай айлд хүлээлгэн өгнө"
09:16

Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сумын ойн түймэрт өртөж, эхээсээ өнчирсөн 2 янзагыг өөрсдийн нутагт нь амьдардаг

»»

С.Молор-Эрдэнэ Монголчуудтай “таарсан” анхны философич гэж үү?
08:58

Олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг хүмүүсийн нэг бол философич С.Молор-Эрдэнэ . Тэрээр “Монголчууд анх удаа л

»»

“GEM Mall”-д эхнэрээ хутгалж хөнөөсөн хэрэг гарлаа
08:07

Өнөөдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “GEM Mall” худалдааны төвд эмэгтэй хүнийг

»»

Дорнодын түймрийг унтрааж, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Булган аймагт гарсан 7 түймрийг цурамд оруулжээ
19:16

Дорнод аймгийн Баян-Уул сумын Өвөр эрээн багийн “Тарам” гэдэг газар өчигдөр буюу энэ сарын 26-нд гарсан ой,

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн ажлын талаар УИХ-д мэдээлэл хийлээ
19:14

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн

»»

Японд ажлаас үүдэлтэй сэтгэцийн өвчлөл дээд хэмжээнд хүрчээ
18:24

ТОКИО, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /NHK/. Японд ажилтай холбоотой сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлаар

»»

Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн Жамсрангийн Самбуугийн алдар гавьяаг мөнхжүүллээ
17:31

АРД ОЛОНДОО МОНГОЛ ТӨРИЙН МЭРГЭН ӨВӨӨ ХЭМЭЭН АЛДАРШСАН ТӨР, НИЙГМИЙН НЭРТ ЗҮТГЭЛТЭН

»»

Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын анхны галт тэрэг Ши-Аниас аялж эхэллээ
16:23

Энэ онд Казахстаны "Хятадын аялал жуулчлалын жил" тохиож байна. Хятад, Казахстаны соёлын солилцоог дэмжиж, Хятад, Төв Азийн орнуудын дэд бүтцийн холболтыг гүнзгийрүүлэх зорилгоор өчигдөр Хятадын Ши-Ань хотоос Казахстаны Алматы хот чиглэлийн Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын тусгай галт тэрэгний анхны галт тэрэг Ши Ань өртөөнөөс хөдөллөө. Тусгай галт тэрэг Шааньши, Ганьсу, Шиньжян зэрэг муж, өөртөө засах орныг дайран өнгөрч, Хоргос боомтоос хил гарч, 05-р сарын 31-нд Алматы хотод ирэх төлөвтэй байна.

»»

Долоодугаар сарын барилдааны хуваарь
16:03

Долоодугаар сарын 11-12-нд Ардын хувьсгалын 104 жилийн ой, Үндэсний Их баяр наадам хүчит 512 бөхийн брилдаан,

»»

НҮБ: Дэлхий даяар мансууруулах бодис хэрэглэгчдийн тоо нэмэгджээ
15:56

ВЕНА, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /DW/. Дэлхий дахинд тогтворгүй байдал нэмэгдэж буй энэ үед мансууруулах

»»

Хүний эрхийн дэд хороо: Гадаад улсад зорчиж буй, ажиллаж, амьдарч байгаа иргэдийн эрхийг хамгаалах чиглэлээр шийдвэр гаргав
13:48

БНСУ-д оршин суугаа иргэд болон хил, гааль дээрээс буцаагдаж байгаа, хүний эрхийн зөрчилд орж байгаа гэх мэдээллийн дагуу хэлэлцлээ.

»»

АНУ, Хятад улс худалдааны хэлэлцээр байгуулжээ
13:46

ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /TASS/. АНУ энэ сарын 25-нд БНХАУ-тай худалдааны шинэ

»»

Labubu хүүхэлдэй хэрхэн дэлхий нийтийг байлдан дагуулах болов?
11:43

Сүүлийн үед “Labubu” гэсэн нэрийг сонсоогүй хүн гэж бараг байхгүй болов уу. Гудамжинд зөрөөд өнгөрөх бараг хүн бүрийн

»»

Хуурамч зар байршуулан иргэдийг залилсан этгээдийг баривчилжээ
11:17

Мөрдөн байцаах албаны Залилах гэмт хэрэгтэй тэмцэх газар, Баянхонгор аймгийн цагдаагийн газрын алба хаагчид

»»

Х.Нямбаатар: Эвдэрсэн замыг гүйцэтгэгч байгууллагууд руу шаардлага хүргүүлэн өөрсдийн хөрөнгөөр нь засварлуулна
10:47

Дулааны шугам засах ажлын хүрээнд, нийслэлээс шинэчилсэн явган хүний болоод авто замуудыг хуулж, эргээд хучихдаа

»»

Өмнөговийн Гурвантэст үер бууж, 4 гэр, нэг машин усанд автжээ
10:25

Өмнөговь аймгийн Гурвантэс сумын Шугшаа, Мөргөцөг, Тост, Хөв, Мод үржүүлэг хорооллуудад 06.25-ны өдрийн 15:05-16-20

»»

Кенид улс даяар жагсаал болж, 16 хүн амь үрэгджээ
10:16

“Amnesty Kenya” байгууллага мэдэгдэл хийхдээ лхагва гарагт /2025.06.25/ улс даяар явагдсан засгийн газрыг эсэргүүцсэн

»»

Интерполын шугамаар эрэн сурвалжлагдаж иргэн “А”-г баривчилжээ
10:15

Мансууруулах бодис улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлсэн гэх эрүүгийн хэрэгт Интерполын шугамаар олон улсын

»»

Төмөр замаар нүүрс тээвэрлэх урт хугацааны гэрээний "анхны тээвэр" хөдөллөө
10:05

“Монголын төмөр зам” ТӨХК болон “Чайна Энержи Коксжих нүүрс (Тяньжин)” ХХК хоорондын нүүрс тээвэрлэлтийн урт

»»

Д.Мөнх-Эрдэнэ, Ж.Энхжаргалан нарт оногдуулсан анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээлээ
08:43

Иргэн Д.Мөнх-Эрдэнэ, "Төв цэнгэлдэх хүрээлэн"-гийн гүйцэтгэх захирал Ж.Энхжаргалан нар нэг нэгэндээ салаавч гаргаж,

»»

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал Кейти Жаксоныг хүлээн авч уулзав
15:31

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал Кейти Жаксоныг хүлээн авч уулзлаа.

»»

Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ
14:12

Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ. Улсын хэмжээнд хэт халалтын улмаас аадар бороо үргэлжилж, сүүлийн өдрүүдэд агаарын хэм 40°C давжээ.

»»

Х.Нямбаатар: Олон жил гацсан, хогийн цэг болсон барилгуудыг буулгаж, чөлөөлнө
14:00

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатарын дөрөвдүгээр сарын 3-ны өдрийн дүүрэг,

»»

Ж.Чинбүрэн: Улаанбурхан өвчний халдвар ковидоос ноцтой
12:05

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар өчигдөр /2025.06.21/ ХӨСҮТ-д ажиллалаа. Энэ үеэр Эрүүл мэндийн сайд Ж.Чинбүрэн

»»

Хөрш улсын залуусыг гайхшируулсан аялал
11:49

Хятад, Монгол хоёр орон стратегийн хамтын ажиллагааны харилцаатай мөнхийн найрсаг хөршүүд. Бид хөрш оронтойгоо хамтран ажиллах нь гарцаагүй. Саяхан Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Очирбат БНХАУ-д айлчлах үеэрээ Монголын компаниуд Хятадад ирж хамтран ажиллах талаар яриа хэлэлцээ өрнүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн юм.

»»

”Хятадтай танилцах аялал” олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны баг Улаанцав хотод айлчиллаа
11:41

Хятадын Кибер орон зайн удирдлагын сүлжээний харилцааны товчооноос удирдаж, Хятадын олон нийтийн дипломатын нийгэмлэг болон Глобал сүлжээнээс санаачлан, ӨМӨЗО-ны интернэт мэдээллийн албанаас зохион байгуулсан 2025 "Хятадтай танилцах аялал" олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны баг 05-р сарын 14-ны өдөр Улаанцав хотод айлчиллаа.

»»

Өчүүхэн дүүрэн
11:38

“Өчүүхэн дүүрэн” нь жил бүрийн аргын тооллын 05 дугаар сарын 20-22-ын өдрүүдэд тохиодог бол энэ жилийн хувьд 21-ний өдөр тохиох аж.

»»

Хятад улс хөрөнгө оруулалт, хамтын ажиллагааны чухал орон хэвээр байна
11:34

Дэлхийн эдийн засгийн форумын гүйцэтгэх захирал Лян Жиньхүйтэй хийсэн ярилцлага.

Дэлхийн эдийн засгийн форумын “Шинэ аваргуудын” XVI уулзалт /“Зуны Давосын форум”/ өнөөдөр буюу 06-р сарын 24-ний өдөр болж байна. Тус форум “Шинэ эриний бизнес эрхлэлт" сэдвийн дор 06-р сарын 24-нөөс 26-ны өдрүүдэд Хятадын Тяньжинь хотод болно. Нийт 90 гаруй улс орон, бүс нутгаас ирсэн 1800 гаруй зочид энэхүү форумд оролцлоо. Энэхүү тохиолдолд тус форумын гүйцэтгэх захирал, Их Хятадын бүсийн дарга Лян Жиньхүй Синьхуа агентлагт ярилцлага өгсөн байна.
Лян Жиньхүй:

- Энэ форум хэдийгээр дэлхийн эдийн засагт тодорхойгүй байдалд байгаа нөхцөлд зохион байгуулагдаж байгаа ч оролцогчдын тоо түүхэн дээд хэмжээнд хүрэх төлөвтэй байна. Энэ нь олон улсын компаниуд болон хөрөнгө оруулагчид Хятад, Азийн зах зээлийг сонирхож буйг бүрэн харуулж байна. Тэд хиймэл оюун ухаан, дэвшилтэт үйлдвэрлэл, эрүүл мэнд зэрэг салбарт хамтран ажиллах боломжийг идэвхтэй эрэлхийлж байна.

Тэрээр улс орон, бүс нутгийн хөрөнгө оруулалтын орчныг авч үзэхдээ бодлогын уялдаа холбоо, тууштай байдал, хүний нөөцийн хүртээмж, технологийн бэлэн байдлыг анхаарч үзэх хэрэгтэй. Миний бодлоор Хятад, Азид тохирох хүчин зүйл нэлээд хүчтэй байна. Хятад улс хөрөнгө оруулагчид болон бизнесийн түншлэлд таатай орчныг бий болгосон.