хүртэл хаана ч хүмүүс зөвхөн амин зуулгынхаа төлөө амьдарч байлаа. Харин дараалсан гурван шинжлэх ухаан, техник технологийн үсрэнгүй хөгжлийн үр дүнд зөвхөн амин зуулгаа бодох ньхүмүүсийн амьдралын хэм хэмжээ байхаа больжээ. Машин, багаж хэрэгсэл, цахилгаан, компьютер, программ хангамж, интернэтийн сүлжээ нь аж үйлдвэрлэлийн хувьсгалыг, төд удалгүй үйлдвэрлэлийн дараахь ажил үйлчилгээний хувьсгалыг эхлүүлсэн юм. Ингэснээр хувь хүн нийгэмд илүү бүтээгч хүчин болж амин зуулгын сэтгэлгээгээ ахиулжээ.

Хөдөлмөрлөж бүтээх ухамсар хүн төрөлхтнийг хөгжүүлж, баялгийг бүтээж, биднийг адилтгахын аргагүй ондоошуулсан байна. Өдгөө амин зуулгаа дээд зэргээр эрэмбэлсэн нэгэн тэрбум тэрбумаар тоолох хөрөнгө эзэмшиж, нийгмийг, хүмүүсийг аясаараа хөдөлгөх эрх мэдлийг атгаж суухад нөгөө нь түүний гүйцэлдүүлэгч болсон нь хоёр туйл гэлтэй.Бидний ажил, орлого гагц амин зуулгын хязгаар биш нийгэмд эзлэх байр суурь, зэрэг зиндаа, сайхан амьдралыг тодорхойлогч юм.

Тиймээс ажлын байрны төлөөх өрсөлдөөнийг “дайн”-ы талбар дахь тэмцэлтэй зүйрлэж болно. Хэдийгээр мэдлэг боловсрол үргэлж чухалд тооцогдож ирсэн ч харин хэзээ ч өнөөдрийнх шиг чухлын чухлаар хөндөгдөж байгаагүй юм шиг. Цаг, минутаар хэмжигдэх хөгжлийн хэмнэл сатаарах, зогсосхийх боломжгүй урагшлах нь ямар цаг үед аж төрж буйг сануулна. Хөдөлмөрийн зах зээлд өнөөдөр амин зуулгаа залгуулах гэсэн мэргэжилгүй голдуу ажилгүйчүүд давамгайлж байхад нөгөө талд чадварлаг мэргэжилтний эрэлд гарсан ажил олгогчид бий.

Энэхүү хэрэгцээ шаардлага дунд өндөр цалинтай ажил эрхлэх хүсэлтэй чадварлаг мэргэжилтнүүд багахан хувийг эзэлнэ. Нэгэнтээ монголчууд мэргэжлээ ганзагын наймаагаар сольж байсантай харьцуулахад өнөөдөр ажил мэргэжлийн үнэ цэнэ эргэлтэд оржээ. Зурвас үед дээд боловсрол эзэмшвэл ажилтай байна гэсэн ойлголт ноёлсон нь хөдөлмөрийн зах зээлийг дипломтой ажилгүйчүүдээр дүүргэсэн юм. Бас л нэгэн сургамж. Одоо мэргэжилтэй ажилтан үнэд орж, ажил олгогчид чадварлаг мэргэжилтний эрэлд гарав.

Ирэх жилүүдэд 40 мянган ажлын байр бэлэн зэхээстэй хүлээж байна. Энд та багтах ёстой. Энэхүү хүснэгтээс та Монголд хамгийн эрэлттэй буй 20 мэргэжлийг харж болно. Монголын мянганы сорилын сангийн техник мэргэжлийн боловсролын төслөөс хийсэн судалгаанд 11 салбарын 1323 байгууллага хамрагджээ. Эндээс ойрын жилүүдэд Монгол Улсад өрнөх бүтээн байгуулалт, үйлдвэржилтэд ямар мэргэжилтэн түлхүү гар бие оролцох нь харагдана. Уул уурхайдтүшиглэн ДНБ-ий хэмжээг хэд дахин өсгөж иргэдийнхээ амьжиргааг өөд татах гэж буй энэ үед нарийн мэргэжилтэй сэхээтнүүд, мэргэжилтэй ажилтан моодонд орлоо. Харин эрэлттэй мэргэжилтнүүдийн хүртээмж тун бүрхэг.

Засгийн газраас 2011 оныг “Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих жил” болгон зарлаж, ажлын төлөвлөгөө баталж, салбар хороод байгууллаа. Иргэдээ ажилтай, орлоготой болгохын тулд төр тулхтай анхаарал тавих нь. Юун түрүүнд төсөл хөтөлбөрийн үр дүнд хэчнээн ажлын байр бий болж байгаа, ажилгүйчүүдийн тоо ямар байгааг нарийвчлан судлах үүрэг даалгавар өгчээ. Тоо бол тоо. Ямар ч тоо гарч болно. Ажилгүйчүүд хэд байгаад ч мэргэжилгүй, хийж чадах зүйлгүй, ажиллах чин эрмэлзэлгүй бол ажилгүйдэлд цэг тавьж чадахгүй. Ажил олгогчид хэчнээн ч ажлын байр зарлаад нэмэргүй. Манайхан ажил олдохгүй байна гэдэгч үнэндээ бол ажил их байна аа, цаана чинь.

Даан ч бид гологдоод байна. Жишээ нь, “Говь” компани 300 хүн сургаж ажилд авах зар гаргахад ганц хүн ирээгүй гэдэг яриа Ерөнхий сайдыг мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүдийн үйл ажиллагаатай танилцах үеэр дуулдсан. Ерөнхий сайд мэдээлэл ил тод, ойлгомжтой бус байна гэж шүүмжилсэн ч мөнөөх хөдөлмөрийн биржүүд, ажилгүйчүүд хаачив аа. Ямар идэвх чармайлтгүй юм бэ?

Монголчууд маань дэндүү бэлэнчлэх сэтгэлгээтэй. Бас өөрчлөгдөшгүй залхуу. Ажилгүй нэгэнд ажил олоод өгөхөд шууд л өндөр цалин нэхнэ. Ажил тасална, хоцорно, хулгай хийнэ, худал ярина. Хөдөлмөрийн бүтээмж, цаг ашиглалт, хариуцлагаа ухамсар-лах чадвар маш сул байдгийг ажил олгогчид шүүмжилдэг. Тийм ч учраас ажил олгогчидхариуцлагатай,чадвартай, найдвартай ажилтан олж авах нь өвсөн дундаас зүү хайхтай адил болжээ. Хэвлэл мэдээллийн салбараар жишээлье лдээ.

Сонин, телевизийн тоо олш-рохын хэрээр сэтгүүлчийн эрэлт ихэссэн. Сэтгүүлч бэлтгэдэг олон сургууль бий ч харамсалтай нь, мэргэжилдээ тэнцэх сэтгүүлч ховорхон төгсөж буйг энэ салбарынхан хүлээн зөвшөөрөх биз ээ. Авхаалжтай, мэдрэмжтэй, мэргэжилдээ дуртай залууст өргөн боломж нээлттэй.

Төрийн болоод төрийн бус байгууллагуудаас эхлээд гадаадынхан, шашныхан хүртэл ажилгүйчүүдэд тусалж л байна. Гэтэл олонхи нь тун анхиагүй гэнэ лээ. Мэргэжил олгох сургалт явуулахаар төд удалгүй алга болдог, техник хэрэгслийг нь эвдэлж, хулгайлаад зугтах нь ч байдаг аж. Ажилгүйчүүдийг Давраах нөхцөлийг төр өөрөө ч бүрдүүлж өгчээ. Элдэв бусын мөнгөн халамж залхуучуудад хөнгөн амьдрах нөхцөл бүрдүүлж буйг үгүйсгэхгүй. Хүүхдийн 3000 төгрөг өгч байхад хөдөөд төрөлт нэмэгдэж, өгөхөө болиход багассаныг эмч нар ярьж байна.

Нэгэн засаг дарга сумынхаа хэдэн ажилгүй залууг жорлонгийн нүх ухуулах гээд бүр ядсанаа ярьсан. Нэг бол архидаад, нэг бол залхуураад байна гэнэ шүү. Иймэрхүү ажил голдог атлаа хийж чаддаггүй, аав ээжийнхээ тэтгэврээр тэжээлгэсэн, архи угжаастай залуус олоон. Тэгэхээр “Ажил олдохгуй байна. Засаг надад ажил өгсөнгүй” гэж нэхэгсэд нэгийг бодох ёстой юм” Гээндээ ч бий.гоондоо ч бий гэгчээр ажилгүй алхаж яваа танд их учир байна аа гэсэн үг.

Л. Эрдэнэмаа
Эх сурвалж: “Монголын үнэн”

Ажил байна. Харин бид гологдоод байна
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (7)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
Монголчууд хэнэггүй залхуу унэн.уалангуа хөдөө сумийн төвийн залуучууд өдөр цагийг дэмий өнгөрөөж архи уухаас өөр ажилгуй амидарлийн ямарч зорилогогүй ,дээр ни монголд байгаа оутан залуус охидууд,эцэг эхээсээ мөнгө нэхээд бар сав хэсээд хайран цагийг дэмий өнгөрөөж бнө.

2011-02-18 | 07:10:50 | 75.36.236.32 |

Зочин
ажилийн байр байна гэхдээ монгол хун бол 176см дээш өндөртэй царайлаг ,компуйтэрийн бух программ дээр ажилдаг ,унаган англи хэлтэй байх ..... а харин хужаа бол хамаагуй тосгоны болон битсиг усэггүй байсан тс авна. монголийг ни барилгын туслах ажилтанаар ,хужаагийн мэргэжилийн ажилтанаар авна

2011-02-18 | 00:37:40 | 77.185.196.249 |

Зочин
SHAL TENEG YUM BICHIH YUM MONGOLD TIIM ONDOR MERGEJIL SHAARDAH DELHIIN HEMJEENII AJIL BAIH CHGVI TIIM VILDVER TEHNOLOGI CH BAIHGVI BAIJ NEG SHAVAR ZUURAH AJIL DEER HEDEN HUJAA ORUULJ IREH GEED L OLON YUM DONGOSTSGOOGOOD BAIH YUM SHAVRIIG CHIN BID ZUURII HARIN TER HUJAADAA OGDOG TSALINGAA BIDEND OGOODOH MONGOL HVND 100000 IIG OGCHOOD HUJAA NART BOLHOOR 500000 IIG OGDOG CHIN HAANAHIIN YOS VE HYATAD YOSUU MONGOL UU

2011-02-17 | 15:34:19 | 175.211.50.14 |

Зочин
энэ үнэн үг бна даа залхуу залуучуул их бна хог түүдэг хүмүүс залуужсан бна яах юм болдоо

2011-02-17 | 15:29:00 | 202.126.91.42 |

Зочин
за хэдэн хужаа оруулж ирэх гээд тархи угаагаад бна уу .тийм л дээ сонгуулы дөхсөн өрсөлдөх мөнгөө тэд нараас абдаг болхоор аргагуй .та нар битгий худлаа монгол хуний унлэмжийг унагаагаад бай . гадаадад байгаа монгол хумуусийг хар харицуул тэдэн шиг эзэндээ ашиг олж өгдөг хумуус алга бна

2011-02-17 | 15:16:52 | 77.12.25.115 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео