Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх зарлиг гаргаж, Япон улсын иргэн, мэргэжлийн сумо бөхийн “Исэгахама” дэвжээний багш Асахифүжи Сүгиномори Сэйяаг Алтан гадас одонгоор шагнасан бөгөөд Асахифүжи Сүгиномориг өөрийн багш хэмээн хүндэтгэн үздэг учраас өөрийн биеэр хүндэтгэл үзүүлэхээр ирсэн байна. Энэ үеэр нь түүнтэй уулзаж цөөн хором ярилцлаа.

 

-Танд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Эх орондоо хэзээ ирэв. Ямар ажлаар ирсэн бэ?

-За, танай сониноор дамжуулан нийт монголчууддаа энэ сайхан өдрийн мэндийг хүргэе. Эх орондоо өнөөдөр (өчигдөр) ирлээ.

Багш маань төрийн дээд Алтан гадас одонд тодорхойлогдоод гардан авч байгаа. Тиймээс багшдаа энэ сайхан өдөр нь өөрийн биеэр хүндэтгэл үзүүлэхээр ирээд байна.

-Багшийнхаа талаар уншигчдад маань танилцуулахгүй юу?

-Харүмофүжи Д.Бямбадорж аварга, Тэрүнофүжи Г.Ган-Эрдэнэ аварга болон надад багшилж, гурван аваргыг төрүүлсэн, Монголын нэрийг Япон төдийгүй дэлхийд гаргасан хүндтэй багш маань төрийн хүндтэй сайхан “Алтан гадас” одонгоор энгэрээ мялааж байгаад нь баяртай байна. Асахифүжи Сүгиномори багш маань одоо ирэх долдугаар сарын 6нд тэтгэвэртээ гарч, 65 нас хүрч байгаа.

Миний хувьд 2007 онд аварга болсон. Аваргын ёсолгоо чинь хоёр хэлбэртэй байдаг. Бид хэд нэг гал болж явдаг байсан. Хоёр гараа дэлгэж хийдэг аваргын ёсолгоог би энэ багшаасаа өвөлж авч, заалгаж хийж байсан түүхтэй. Ийм ач буянтай багш минь байгаа юм. Мөн анх 25 жилийн өмнө манай улсад өөрөө ирж монгол хүүхдүүдийг барилдуулж, Харүмофүжи аваргыг сонгож авч байсан. Тийм болохоор энэ багшийн маань нүд нэгэн монгол аваргыг маань их сайн таньсан байгаа юм. Тэр жааханд нь сонгож авч, гурвын гурван монгол аварга төрүүлсэн ач буянтай хүн. Монгол Улсаас Япон улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт элчин сайдаар ажиллаж байсан талийгаач С.Хүрэлбаатар сайд маань “Миний элчин сайд яах вэ, манай сумогийн хэдэн хүүхдүүд маань л биднээсээ илүү Элчин сайдын үүргийг гүйцэтгэж байгаа. Жинхэнэ гүүр болсон” гэж хэлдэг байсан.

-Та эх орондоо хэд хонох вэ?

-Багшдаа хүндэтгэл үзүүлэхээр хоёр хоногийн хугацаатай л ирсэн.

-Багшийгаа дагуулаад аавынхаа нутгаар явах уу?

-Тэр талаар төлөвлөөгүй. Зав тун хомс байгаа.

-Таны хувьд дэвжээгээ удирдахаас гадна ойрд юу хийж байна вэ?

-Өнгөрсөн хоёрдугаар сард олон улсын “Хакухо кап” хүүхдийн тэмцээн маань амжилттай болж, нийт 15 улсын 1100 хүүхэд оролцсон. Шинээр гэвэл Шотланд, Киргиз, Азарбайжан, Узбекистан зэрэг улсуудаас хүүхдүүд ирсэн. Ер нь сонирхогчийн сумо бөхөд 84 улс орчихсон байдаг юм билээ. Хүүхэд, залуучууд ч их сонирхож байгаа. Хэрвээ сонирхогчдын сумо бөх олимпийн наадамд орох юм бол монгол залуучуудаас маань олимпийн аваргууд төрөх байх гэж бодож байна.

-Монгол аваргуудыг сонгож авсан шиг таны хувьд хүүхдүүдээс сонгож авдаг уу. Цаашид яг өөрөө гардан бэлдэх бодол байгаа юу?

-Тэгэлгүй яахав, “Хакухо кап” тэмцээнд ирж байгаа хүүхдүүд маань 300 гаруй хүүхдээс шилдэг найм нь ул сын аваргаа хийгээд ирж байгаа шүү дээ. Сая багийн барилдаанд мөнгөн медаль авсан. Ганцаарчилсан барилдаанд ч маш амжилттай орж байгаа. Зөвхөн Япон гэлтгүй олон улсын багш дасгалжуулагчид яагаад мон гол хүүхдүүд ийм сайн байна вэ гээд судалж байна.

-Дараагийн монгол аваргад та хэн гэдэг бөхийг харж байна вэ?

-Сумо бөх 1500 жилийн түүхтэй. Харин өнөө жил Сумогийн холбоо гэдэг зүйл бий болоод 100 жилтэйгээ золгож байгаа аж. Энэ ойн жилийнх нь нэг сард Тэрүнофүжи аварга зодог тайлахад дараагийн монгол аварга Хошорюү маань 74 дэх нь болж залгалаа. Тэгэхээр энэ мэтчилэн дараа, дараагийн аваргууд төрөн гарах байх. Ер нь аваргагүй байна гэдэг чинь Сумогийн холбоонд алдагдалтай гэх юм уу, сонирхолгүй байдаг. Аваргын ёсолгоо гэдэг чинь маш олон утга агуулгатай байдаг.

Эх сурвалж: “Өдрийн сонин”

Т.Дарханхөвсгөл