өчигдөр (2023.04.06) шийдвэрээ гаргалаа. Шүүхээс Ерөнхий консул асан Д.Мөнх-Эрдэнэд 3 жил 10 сар хорих ял оноож, нийтийн албанд томилогдох эрхийг нь таван жилээр хасав. Энэхүү шийдвэрийг иргэд эсэргүүцэж, олон нийтийн сүлжээнд ч ихээхэн шүүмжлэл өрнөж байна. Харин Д.Мөнх-Эрдэнийн эхнэр Д.Баянжаргал фэйсбүүк хуудастаа Хөххотод консулаар анх томилогдон очиход ямар орчин угтаж байсан хийгээд хамт ажиллаж байсан албан тушаалтнууд, шүүхийн шийдвэрийн талаар фэйсбүүк хуудастаа ийнхүү бичжээ

Ерөнхий консулын өрөөнд анх ороод их гайхсан

“Надад бичих зүйл их байна” гээд дээхнэ бичсэн тэмдэглэлээ дуусгасан. “Бичих шаардлага ч байхгүй байх” гээд хаясан байсан. Өнөөдрийн энэ шүүхийн шийдвэрийг сонсоод маш их цочирдлоо. Гэхдээ хүмүүс үнэн мөнийг мэдээсэй гэсэндээ бичиж сууна. Нэлээд урт л болох байх даа. Нөхрөө Хөххотын Ерөнхий консулаар томилогдоод удаагүй байхад араас нь явсан. Ерөнхий консулын өрөөнд анх ороод их гайхаж байсан л даа. Бүр хуучраад ноолорсон, энд, тэндээ бөөлжис гэмээр муухай толботой хивс дэвсчихсэн, тавилга энэ тэр нь хэцүү, “Бүхэл бүтэн Ерөнхий консулынх нь өрөө ийм ч байх гэж дээ” гэж бодож байлаа. Зочид ирэхэд аяга гэж юм бараг байхгүй, эрээвэр, хураавар ичмээр санагдаж байсныг нуух юун. Юун түрүүнд хадам эгчдээ Ерөнхий консулын өрөөнд дэвсэх нэлээд том Эрдэнэтийн хивс захилаа. Эгч маань ч “Оффисийн өрөөнд энэ их гоё зохино” гээд гялс хивс явуулсан. Тэгээд тэндээс зочид, төлөөлөгчид ирэхэд нь цай, кофений аяганы гурван ком чихэр, амттаны таваг, цай, кофе, чихэр авч тавилаа. Монголоос ирүүлсэн хивсээ дэвссэн чинь өнөөх өрөө нь гэгээ ороод л ирсэн. Намайг очиход тэнд ажилладаг консул эмэгтэй “Ерөнхий консулын эхнэр нь кассын нярав хийдэг юм шүү. Ер нь үе үеийн Ерөнхий консулуудын гэр бүлийн хүн энэ ажлыг хийдэг уламжлалтай” гээд тэр ажлыг нь хийхээр болсон. Ер нь визийн орлогоо бэлнээр авдаг болохоор тэр мөнгөний аюулгүй байдал Ерөнхий консултай шууд утгаараа холбоотой л юм билээ л дээ. Итгэлцэл гэх үү дээ. Тэр ажлыг нь би хийж эхэлсэн. Гэхдээ нөхөртөө “Эндэхийн банктай хамтарч ажиллая. Визийн орлогыг дансаар авдаг болъё. Хэн хэнд нь амар” гэхэд их дэмжсэн. Өмнө нь банктай хамтарч ажиллаж байгаад больсон юм билээ. Шалтгааныг нь сайн мэдэхгүй бна . Нэг өглөө ажилдаа ирээд орох гэсэн үүдэнд эрэгтэй, эмэгтэй хоёр хүн /China construction bank/ зогсож байсан. “Та хоёр ямар ажлаар явж байна вэ” гэсэн чинь “Бид хоёр банкны ажилтан байгаа юм. Танай Консулын газартай хамтарч ажиллая” гээд өвөрмонгол эмэгтэй нь надтай ярьж эхэлсэн. Би тэр хоёрыг Ерөнхий консултай уулзуулахаар зөвшөөрөл авч уулзуулсан. Ерөнхий консул нягтлан бодогчоо дуудаад тэр дөрөв уулзсан. Нягтлан бодогчийг “Судлаад ир. Ер нь хамтарч ажиллах нь зүйтэй” гэсэн шийдэлд хүрсэн. Тэгээд визийн урилга нь ирсэн хүмүүс визээ авахдаа банкинд мөнгөө тушаагаад баримтаа авчирч ирээд визээ авдаг болсон. Энэ нь хэн хэндээ амар болсон. Нягтлан бодогч Хятадын банкнаас Монгол банкны ГХЯ дахь данс руу шилжүүлэг хийдэг болсон. Визийн хураамж нь баримттайгаа, Монгол руу шилжүүлж байгаа нь найдвартай хардах сэрдэх зүйл байхгүй амар болсон л доо. Виз мэдүүлж байгаа, авах гэж байгаа хүмүүс бол Монгол Улсад орлого оруулж байгаа шүү. Энэ хүмүүс үйлчилгээ авч байгаа тул төвөг чирэгдэл учруулахгүй хурдан шуурхай үйлчилж, хүндэтгэлтэй хандана шүү гэдгийг байнга хэлдэг байсан

Д.Мөнх-Эрдэнэ Хөххотод хоригдож байгаа монголчуудаа эргэж 100 юань өгч байсан

Ерөнхий консулын газраас олон үйлчилгээ, туслалцаа авах гэж монгол иргэд маань ханддаг, тэр болгонд хүрч үйлчлэхийг чухалчилдаг байсан. Өөрөө ч хүний нутагт өвдөж зовсон хүнд их тусалж ажилладаг байсан олон жишээ байгаа. Монголд наадам болж байсан санагдаж байна. Хөххотод хоригдож байгаа монгол иргэдээ өөрийн биеэр эргэж тэдэнд 100 юань өгч, тэдэнтэй уулзаж, ярилцаж ирж байсан. Хожим нь тэнд хоригдож байсан хүмүүс их баярлаж байсан гэдгийг нь сонссон. Тэдэнтэй уулзаж ирээд их өрөвдөж “Хүмүүс их гэнэн байх юм. Уулзаад гарч ирээд дотор бачимдаад их хэцүү байлаа” гэж байсан. Хилийн боомт дээр очиж нүүрс зөөж амьдралаа авч явдаг жолооч нартай уулзаж тэдний санаа бодлыг дээш нь их уламжилдаг байсан. “Монголын талын боомтыг сайхан болгочих юмсан. Олон хоног жолоо барьж ядарсан жолооч нарт тав тухтай байрлах байр, усанд орох газар барьж байгуулах юмсан” гэж их ярьдаг. “Боомт дээр байж байгаад гадаад пасспортоо хаясан жолооч нарт хурдан бичиг баримтыг нь гаргаж өгч байгаарай” гэж их захина. Нэг удаа ч биш нэлээд хэдэн удаа манай Консулын газар Хөххотод сурах гэж ирээд архинд орсон эмэгтэйг Хятадын цагдаа нар авчирдаг болсон. Тэгээд Хятадын цагдаа нар “Энэ хүнээ та нар өөрсдөө авч зохицуул” гээд машинаасаа буулгана. Тэгэхэд консул эмэгтэй “Та нар өөрийнхөө газар хонуулаад эрүүлжүүлээдаваад ир” гэж хэлнэ. Тэгэхээр хятад цагдаа нар “Энэ хүн ямар нэгэн гэмт хэрэг хийгээгүй. Хулгай, дээрэм хийгээгүй, виз хэтрүүлээгүй болохоор бид энэ хүнийг хорих эрх байхгүй. Та нар өөрсдөө ав” гээд буулгачихаад явчихна. Өнөө эмэгтэй ч бас “Согтуу хүн сохор ухаантай” гэгчээр “Би хэрэг хийгээгүй шүү, хөөе. Яахаараа би эдэнтэй явах ёстой юм” гээд орилно. Тэгээд л дуртай, дургүй нэг хямд буудалд хонуулаад Эрээн рүү явуулж хил гаргана. Энэ байдал өвөл Ерөнхий консулыг байх үед давтагдсан. Өнөөх эмэгтэй маань бүр хоёр настай хүүгээ дагуулж архи ууж өөрийн мэдэлгүй болсон байхад нь хятад цагдаа нар авчирсан. Бас л Консулын хэд уурлаж уцаарласан. Хүү нь өмдөндөө баагаад баас нь гуяндаа хөлдсөн байсныг нь харин ч жаахан эмчлээд аваад ирсэн байсан. Ээж нь гээд настай хүн цуг үглэсэн, айсан янзтай явж байсан. Ерөнхий консул ээжийг нь тайвшруулаад тэр гуравт Эрээн явах такси дуудаад ээжид нь хоол унд, буудал, таксины төлбөрийг нь өгөөд “Хурдан явж Монгол руугаа гараарай. Тэгэхгүй бол охины чинь сарын хугацаа дууслаа шүү” гээд явуулж байсан. Хөөрхий настай ээж нь “Баярлалаа” гээд нүдэндээ нулимстай явж байсан. Консулд ажиллаж байгаа ГХЯ-ны ажилчид ийм юманд их хойрго ханддаг нь ажиглагдсан. Ер нь ууртайдуу хандана шүү. Гэхдээ бүх хүн тийм биш л дээ. Бидэнтэй цуг ажиллаж байсан Багахүү гээд консул байсан. Ажилдаа их чамбай, монголчуудынхаа төлөө сайн ажилладаг, ажлаа маш сайн мэддэг, Д.Мөнх-Эрдэнэтэй олон ч ажлын ард амжилттай гарч байсан даа. Жолооч Ганболд ах бас их тусч, ажлаа сайн гүйцэтгэдэг, та нартаа баярлаж явдаг шүү. Урилга нь ирээд визээ авах гэж байгаа хүмүүст ууртай ширүүн хандана. Намайг хүртэл “Наад нэг юмаа загнаач” гэж л байсан. Би “Надад гэм хийгээгүй хүнийг яагаад загнана” гэж гээд хариулж л байлаа. Нэг өдөр дүү маань танай Консулын гадаа найз маань “Визээ авах гэсэн айгаад орж чадахгүй байна” гэнэ ээ” гэж залгав. Яагаад “Айгаад гэж, бичиг баримтаа шалгуулаад орж ирээд анкетаа бөглө гээ” гэхэд нэг залуу орж ирээд эхлээд урилгаа шалгуулсан чинь урилга нь ирсэн байсан. Тэгээд анкетаа бөглөөд мөнгөө тушааж ирээд визээ аваад “Их баярлалаа” гээд явж байсан. Сүүлд дүүд маань “Виз авахад их хэцүү. Урдаас загнана, хашгична. Би тэгээд айгаад орж чадахгүй байсан юм. Харин “Шинэ Ерөнхий консул ирээд гайгүй болсон” гэж дуулсан нь үнэн байна” гэж ярьсан байсан. Д.Мөнх-Эрдэнэ “Хөххот нүдэн дээр минь цэцэглэн хөгжиж байна. Монгол Улсаас ирж байгаа хүмүүс маань хөгжил цэцэглэлтийг хараад улсдаа хэрэгжүүлээсэй. Гэртээ хариад хашаандаа, аймагтаа, сумандаа мод тариасай. Эднээс хийж байгаа зүйлийг нь сураад мэдээд хэрэгжүүлээсэй” гэж их ярьдаг байсан. Ирсэн хүмүүст ч гэсэн уйгагүй л хэлж ярьдаг байсан. “Хил орчмын аялал жуулчлалыг хөгжүүлбэл хөдөөгийн малчид маань яагаад нэг хонио, ямаагаа боодогхийгээд 2000 юаньтай дүйцэх үнээр борлуулж орлого олж болохгүй гэж бүгд боломжтой шүү” гэж их ярьдаг байсан. Нэг удаа надад “Баянаа надад нэг санаа байна. Хоёулаа Баянхонгорынхоо сургууль, цэцэрлэгт ажилладаг үйлчлэгч нарыг урья” гэхэд нь дэмжиж хоёулаа Баянхонгорт байдаг дүү нар руугаа залгаж энэ тухай хэлэхэд их уриалгахнаар хүлээж авч энэ ажлыг хэрэгжүүлэхээр болсон. Зарим нь Хөххот битгий хэл Улаанбаатар хот руугаа ч цөөхөн явдаг хүмүүс ч хүртэл байсан. Бүгдэд нь гадаад пасспорт авч аялал эхэлсэн дээ. Тэднийг ирэхэд нь хүлээн авч уулзаж “Та нар минь сайхан аялаад их зүйл үзээд танилцаад ирээрэй. Энэ орноос суралцах, хэрэгжүүлэх зүйл маш их байгаа шүү. Ядаж л мод ногоог яаж тарьж ургуулж байгааг хараарай. Та нар очоод хашаандаа мод тарь. Энэ орны бүтээн байгуулалт нүдэн дээр л цэцэглэж байна” гэж хэлж байсныг тодхон санаж байна. Тэд нар маань аялж ирээд сэтгэл өндөр нутаг буцаж байсан. Өвөрмонголын Алшаа хотын нэг сургуульд очоод их сэтгэл өндөр ирсэн. Яасан гэсэн чинь тэр сургуульд Монголын хүүхдүүд сурдаг юм байна. Тэгээд “Манай орны хүүхдүүдэд эрдэм ном заахын хажуугаар тэд нарт ямар сайхан сэтгэлээр ханддаг юм бэ” гэж их баярлаж ярьж байсан. Тэгээд баярласан сэтгэлээрээ тэр багш нарыг зуны амралтаар нь Монголын сайхан газруудаар аялуулж нутаг буцааж байсан. Багш нар маш өндөр сэтгэгдэлтэй буцаж байсан.

Ж.Батзандангийн ах Ж.Баатаржав “Эхнэр бид хоёр аваарт орсон” гэж худлаа жүжиглэсэн

Хамт олон дунд янз бүрийн л хүмүүс байдаг. Ерөнхий консул аль болох бүгдтэй нь энгийн харьцаж, ажил үүргийн хувиар янз бүрийн доголдол байвал шууд хэлчихдэг тийм л хүн. Зарим хүн дотроо уурлаад л бид хоёрыг ажиллаж байхад Улаанбаатарт сайтаар худал мэдээ цацуулж л байсан. Энэ бүгдийг мэдээд мэдээгүй юм шиг л хэвийн л ажиллаж байсан. Ажилчдынхаа зовлон, жаргалыг сонсож хамт үүрэлцээд ажилладаг байсан, ГХЯ-ны Н.Анхбаяр даргатай ажил үүргийн хувьд хэвийн харилцаатай ажиллаж, өгсөн үүрэг даалгаварыг нь хамт олонтойгоо биелүүлээд тайлан, тооцоогоо цаг бүрт нь өгөөд явж байсныг сайн санаж байна. Монгол очоод ирэхээрээ “ГХЯ орсон. Н.Анхбаяр дарга, тэр, энэ хүмүүстэй уулзаад ажлынхаа талаар ярилаа. Боомтод үүсээд байгаа нөхцөл байдал” гээд надад ярьдаг л байсан. Яагаад энэ хүнтэй муудаж бүр ийм байдалдаа хүрэв ээ гэж янз бүрийн л юм бодогдох юм. ГХЯ-аас томилогдсон консул эмэгтэй хугацаа дуусаад буцсан. Бид хоёр тэдэнд сайн сайхныг хүсээд л гаргаж өгч, нүүж суухад нь хүртэл туслаад явуулж байсан. Яг тэр үед Хөххотын консул дээр шалгалтаар ирсэн гээд ГХЯ-ны нэг дарга ирсэн /нэрийг нь санадаггүй ээ/ байж таараад Консулын газрыг шалгаад “Эрээний консул руу явлаа” гээд явж байсан. Тэгсэн Хөххотоос нүүсэн консул эгч маань Эрээнд очоод Эрээний консулынхантай, нөгөө шалгалтын даргатай хоол идэж байснаа Д.Мөнх-Эрдэнийг амандаа багтах муу үгээрээ муулж гарч. Тэгсэн өнөө шалгалтаар ирсэн дарга консул хүүхнийг нам загнаад хөөж гаргаж байсан гэсэн. Нөхрийг нь /нөхөр нь консулд нягтлан бодогч хийдэг байсан/ үлдээж байгаад нөхөрт нь сайн хэлж байсан гэсэн. Ер нь консул эгч буцаж байгаадаа их дургүй байсан. Гурван жилийн томилолттой ирээд дахиад нэг жил сунгаж ажиллачихаад буцах тун дургүй. Тэнд үлдэж байгаа бүх хүнд уураа гаргаж байсан нь инээдтэй шүү. Тэгээд Төрийн нарийн болохоор явлаа гээд явж байсан даа. Тухайн үед ажиллаж байсан Эрээний консулынхан ч сонсож байсан гэсэн. Хүн гэж амьтан инээдтэй шүү, босго даваад л муулна. Бид хоёр уг нь сайн сайхныг хүсээд гаргаж өгч байсан юмсан. Дараа нь ийм юм сонсох эвгүй л юм билээ. Одоо дахиад очсон сурагтай байна лээ. Тэгээд оронд нь дэд консул гээд Ж.Батзандангийн ах Ж.Баатаржав гэдэг хүн ирсэн. Консулын оронд визэн дээр ажиллах сонирхол ихтэй хүн байсан, хэхэ. Ёстой компьютер дээр хайж хайж нэг товч дардаг тийм л хүн байсан. Ерөнхий консул “Та монгол иргэдийнхээ асуудлыг хариуцаад ажилла. Виз та шивж чадахгүй ээ. Наад ажлыг чинь ГХЯ-аас ирсэн техник ажилтан хийдэг юм аа” гэж хэлж байсан. Ж.Баатаржав гуайн эхнэр нь нягтлан бодогчоор ирж байсан. Бид хоёрыг буцан буцтал цуг ажиллаж байсан. Бид хоёрыг нутаг буцав уу, үгүй юү эргээд визийн орлогоо бэлнээр авдаг болсон байсан нь инээдтэй шүү. Ер нь ажилчдын дунд хов ярьж, маш их хор хутгаж байсныг нь сүүлд мэдсэн. Ямар ч урилгагүй 50, 60 хятадад виз авна гэж нэг танилаараа явуулаад техник ажилтан “Урилгагүй ийм хүмүүст виз олгох боломжгүй” гэж явуулж байсан санагдаж байна. ГХЯ-ыхны хооронд маш их худлаа ярьж хооронд нь хов хутгаж байсан юм билээ. Тэрхэн үед нэг хамт олон гээд инээлдэж хөхрөлдөөд ажиллаж байснаа тод санаж байна. Төд удалгүй Д.Мөнх-Эрдэнийн толгойг тасдаж фотошоп хийгээд таваг долоож буй зураг Монголоор нэг тараасан байсан. Бас л Ж.Баатаржав гуай эхнэртэйгээ, хэсэг найзуудтайгаа хийсэн “уран бүтээл” байсныг нь мэдэж авсан. Аймаар шүү. Бид хоёрыг буцсаны дараа 800 хятад гээд бөөн юм болсон. Бас л “Д.Мөнх-Эрдэнэ тэгсэн гэнэ” гэж гүтгэх гэж үзсэн, хөгийн шүү. Өнөөх л Ж.Баатаржав гуай эхнэртэйгээ л хийсэн юм шиг байгаа юм. Хожим сонсох нь ээ 800 хятадын хэргийг шалгах шалгалтын комисс очих сургаар Ж.Баатаржав гуай “Эхнэртэйгээ гялс Монголд хариад эргээд очиж байна” гэж дүр эсгэхдээ машинтай Замын-Үүдийн наахна явж байгаад албаар машинаа хажуулдуулж унагаад “Бид хоёр аваарт орсон” гээд хил гараад Хөххотод очоод эмнэлэгт хэвтээд шалгалтынхныг явсаны дараа эмнэлгээс хоёулаа гараадхөтлөлцөөд дуу аялаад Консул дээр очсон сурагтай байсан шүү. Төгсөрчихсөн жүжигчингүүд шүү. Бид хоёрыг буцсаны дараа л Үндэсний аудитын газраас шалгалтаар ирэхэд л Ж.Баатаржав гуайн эхнэр Оюунгэрэл нь төсвийн дагуу гарсан зардлуудыг л нэлээд онгичиж худал дүгнэлт гаргуулж кино шийг бол сайн найруулсан юм шиг байгаа юм. Тухайн үед ажиллаж байсан Консулын нөхөр нягтлан бодогч хийж байсан тэр хүнээс байцаалт авсан уу, бас Ерөнхий консулын тайлан тооцоог шалгадаг байсан ГХЯ-ны нягтлангууд аа, та нар нэг юм хэлээч ээ. Бидний тайлан тооцоо албан тушаалаа хэтрүүлэн ял автлаа завшсан байсан уу. Гэхдээ та нар ганц ч үг ганхийхгүй л дээ. Та нар бас хоолноосоо салмааргүй байгааг ойлгож байна. Цуг ажиллаж байсан битгий хэл хамгийн дотны хүн маань хүртэл тухайн үед бид хоёрын дунд хов хаяж муудалцуулж байхад шунал нь ихэдсэн хорон санаатнууд ийм юм хийх нь аргагүй шүү дээ. Шүүхээс хэд гэсэн бэ, би ч зүрх түгшээд сонсож чадсангүй. “82 сая гэсэн үү төлбөр төл” гээд. Тэнд ажиллаж байсан ажилчдын хүүхдүүдийн сургалтын төлбөр, нутаг буцсан хүмүүсийн авсан замын зардал /Жич: Манай гэр бүл нутаг буцахдаа энэ зардлыг аваагүй шүү/, орчуулгын 3000 юань, байрны зардал гээд эргээд бид хоёр төлөхөөр болчихов уу. За яах вэ, шийдвэр нь гарсан бол төлөх л байх даа!!! Хорон муу санаат хүмүүсийн увайгүй явуулгаар ял авч байгаа нь өөрөө шударга ёсонд хэр нийцэж байна вэ ингэхэд!!! Хов живээр ажлаа явуулдаг Н.Анхбаяр дарга, Үндэсний аудитын газрын С.Оюунбилэг гэдэг хатагтайгаар хуурамч дүгнэлт гаргуулаад яллаж байгаа нь тэгээд шударга ёс уу. Өнөөдөр миний хүүхдүүд уйлж байгаа ч хэзээ нэг өдөр ээлж нь ирэхвий дээ. ҮЙЛИЙН ҮР ХААЛГА АНДУУРДАГГҮЙ гэж. Өөрийн толгой байхгүй, эрхтэн ямбатнуудын харцаар хөдөлж ажлаа явуулдаг Ганхөлөг прокурор, шүүгч Отгонцэцэг хөөрхийлөлтэй юм аа. Гэхдээ өнөөдөр та хоёр даалгавраа маш сайн биелүүлжээ!!! Эцэст нь хэлэхэд миний хань хэчнээн лайв хийж орилж, хашгичиж үнэнийг хэлж байсан ч цаанаа их өрөвч, цайлган, хар буруу санадаггүй шүү. Ганхөлөг прокурор оо, Отгонцэцэг шүүгч ээ, нөхрийг минь ялласан юм чинь алив одоо алдарт НҮҮРСЧИД, ЖДҮ-чдээ гялс машиндчих. Ард түмэн чинь харж байгаа, хүлээж байгаа.

Ингээд дуусгая даа.

Д.Баянжаргал: Н.Анхбаяр С.Оюунбилэгээр хуурамч дүгнэлт гаргуулаад Д.Мөнх-Эрдэнийг ялласан нь шударга ёс уу
Tweet
Bolod.mn