шинэчлэл, Оёдлын үйлдвэр, Тоосгон завод, Пивоны завод, Ерөөгийн Модон завод, Хатгалын Ноос угаах фабрик, Улаанбаатарын Дулааны цахилгаан станц Аж үйлдвэрийн комбинат (арьс ширний үйлдвэр, нэхэх цех, гутал, цэмбэний фабрик бүхий), Сонгины Биокомбинатын өргөтгөл, Архангайн Био үйлдвэр, Улаанбаатарын Ноос угаах үйлдвэр, Цэмбэний фабрик, Чоно голын гянт болд, молибдений уурхай, Цэнхэр мандалын цагаан тугалганы үйлдвэр, Бүрэнцогт, Түмэнцогтын гянт болдын уурхай, баяжуулах фабрикуудыг барьжээ.
Дайны дараа: Улаанбаатарын цахилгаан станц, Налайхын уурхайн өргөтгөл, Шаазан ваарын үйлдвэр, Сүүний комбинат, Чихэр боовны үйлдвэр, Мах комбинат, Талхны завод болон Улаанбаатар, Сүхбаатар, Мөрөн, Булган, Өндөрхаан, Чойбалсан, Улаангомын Гурилын үйлдвэрүүд, мөн эдгээр бүх аймагт олон арван сангийн аж ахуй байгуулж, 3000 автомашин, 2500 трактор, 350 комбайн бэлэглэжээ. Мөн 700 гаруй мэргэжилтэн ажиллаж манай тариаланчдыг сургажээ.
1961-1965 онд Дарханы цахилгаан станц, Дархан-Шарын гол, Дархан-Сүхбаатарын цахилгаан шугам, Шарын голын уурхай, Улаанбаатарын Орон сууц үйлдвэрлэх комбинат, Тосонцэнгэлийн Мод боловсруулах комбинат, Улаанбаатарын Талхны заводыг барьжээ.
1966-1970 онд Дархан хотыг байгуулав. Улаанбаатарын ахуйн үйлчилгээний шинэ төв, 1000 машины засвар хийх Авто засварын завод, Ховд, Улиастай хотод тус бүр 200 машин, 100 хөдөлгүүрт их засвар хийх Авто засварын газар барьж, Налайхын уурхайг шинэ малтагч комбайнаар хангав. Дархан-Улаанбаатарын өндөр хүчдэлийн шугам барьснаар эрчим хүчний анхны нэгдсэн системийг бүрдүүлжээ.
1969-1970 онд Чойбалсангийн Дулааны станц, Улаанбаатарын Оёдлын фабрик, Чойбалсан, Өлгий хотуудад Ноос угаах фабрик, Аж үйлдвэрийн комбинатын Эсгий, эсгий гутал болон Арьс, ширэн эдлэлийн фабрик, Сүхбаатарын Шүдэнзний үйлдвэр, Дарханы Хүнсний комбинатыг барьжээ.
1971-1975 онд Чойбалсангийн Хүнсний комбинат, Бэрхийн Жоншны уурхайн өргөтгөл, Толгойтын Алтны уурхай барьжээ.
БНМАУ-ыг тунхагласны 50 жилийн ойгоор Улаанбаатар, Дархан хотод жилд 210 мянган кв.метр хүч чадалтай Байшин үйлдвэрлэх хоёр комбинат болон бусад чухал объектыг бэлэг болгон манай улсад шилжүүлэв. Нийт 2000 гаруй охид хөвгүүд ТМС(Техник Мэргэжлийн Сургууль)-д суралцсан.
1976-1980 онд Эрдэнэт хотыг байгуулав. “Эрдэнэт” үйлдвэрийн эхний ээлж, УБ-ын III цахилгаан станц, Чойбалсангийн цахилгаан станцын өргөтгөл, УБ-Налайх-Багануурын цахилгаан дамжуулах шугам, Шарын голын уурхай, Адуунчулууны уурхайн өргөтгөл, атрын болон тэжээлийн иж бүрэн аж ахуйнууд, Салхит-Эрдэнэтийн төмөр зам, Дархан-Эрдэнэтийн засмал зам, Сэлэнгэ мөрнөөс ус татах шугам, манай улсыг ЗХУ-ын эрчим хүчний системтэй холбов.
1981-1985 онд УБ-ын IY цахилгаан станц, Багануурын уурхайн эхний ээлж, УБ-Дархан, Багануур-Чойрын болон аймгийн төв, хөдөө орон нутагт 1000 гаруй км урт өндөр хүчдэлийн шугам, УБ-ын III цахилгаан станцын өргөтгөл, Хөтөлийн цемент, шохойн иж бүрэн үйлдвэр, Улаанбаатар, Ховд, Мандалговь хотуудад тоосгоны үйлдвэр, Эрдэнэтийн Хивсний үйлдвэр, Улаанбаатарын Ээрмэлийн үйлдвэр, Сүлжмэлийн үйлдвэр, Эрдэнэтийн Хүнсний комбинат, Улаанбаатарын Талх, чихрийн комбинат, Модон эдлэл, Ханын мебель үйлдвэрлэх Мебелийн үйлдвэр, Сүхбаатарын Мод боловсруулах комбинатын өргөтгөл, Бор-Өндөрийн Хайлуур жоншны баяжуулах үйлдвэр, Зүүн цагаан дэлийн Хайлуур жоншны уурхай, Их-Алтатын Алтны уурхайн өргөтгөл, Улаанбаатар-Дархан, Эрдэнэт, Багануур, Хөтөл, Шарын голд 800 орчим мянган кв.м талбай бүхий орон сууц зэргийг барьж өгчээ. Манай 9 мянга гаруй ажилчин, ИТА(Инженер Техникийн Ажилтны) курс дадлага, сургалтанд хамрагдаж, 7,5 мянган залуус ТМС(Техник Мэргэжлийн Сургууль)-д суралцжээ.
1986-1990 онд Тэжээлийн аж ахуй 5, УБ-ын ІY цахилгаан станц, Дарханы цахилгаан станц, Шарын голын уурхайн өргөтгөл, УБ-ын ІІІ цахилгаан станцын техник, тоног төхөөрөмжийн шинэчлэл, Эрдэнэтийн Цахилгаан станц, Багануурын Цахилгаан станцын барилгын ажлыг эхэлж, 7 хотын төвлөрсөн уурын зуух, 35 квт-ын 1600 км, 110 квт-ын 900 км, 220 квт-ын 4000 орчим км цахилгаан дамжуулах шугам шинээр барьж, Багануурын уурхайг ашиглалтанд оруулав.
Хөтөлийн Цемент шохойн үйлдвэр, Дарханы Керамзитын үйлдвэр, Улаанбаатарын Тоосгоны завод, Цахилгаан, сантехникийн үйлдвэрийн өргөтгөл, Увсын Тоосгоны завод, Улаанбаатар болон Дарханы Угсармал орон сууцны трестийн ханын керамик бетон эдлэлийн цех, Барилгын материалын үйлдвэрийн тоног төхөөрөмжийн засварын газрыг барьжээ. Хамгийн сүүлд Багануурт хүүхдийн хувцасны, Зуунмодод ажлын хувцасны үйлдвэр барьж ашиглалтанд оруулах гэж байсан юм.
Эдгээрийн дээр соёл, шинжлэх ухаан, төмөр зам, авто болон агаарын тээвэр, зам харилцаа, шуудан холбооны сүлжээ, мал эмнэлэг, зоо техникийн албадууд, батлан хамгаалах болон хүчний байгууллагуудад үзүүлсэн тусламжийг тоолж баршгүй. Энд би асар олон сангийн аж ахуй, сүүний ферм, хүнсний үйлдвэрүүд, театр, соёлын ордон, сургууль, ясли, цэцэрлэг, эмнэлэг, телевиз, радио зэргийг “жижиг сажиг” гэж үзээд оруулаагүй болно.

Судлаач Д. Ганхуяг

Оросуудын Монголд барьж байгуулж өгсөн, хийж бvтээж тусалсан, бэлэглэсэн зvйлсийн жагсаалт
Tweet
Bolod.mn