нөхөр “Таны яриад байгаа наадах хүлэмжийн хий чинь мань мэтэд ямар падлий байна аа. Манай Монголд чинь агаар мандал халаагаад байхаар тийм олон хүлэмж бий бил үү?” гэх нь тэр. Хүлэмжийн хий гэхээр шууд утгаар нь ойлгодог хүмүүс олон байгаа учраас олон нийтэд бяцхан тайлбар хийхээр энэхүү нийтлэлийг тэрлэж байгаа нь энэ буюу.

Хүлэмжийн хий гэдэг нь бидний ногоо жимс ургуулдаг хүлэмжтэй огт хамаагүй бөгөөд далай тэнгис гол мөрнөөс ялгарах усны их уур, бидний сая сая тонноор нь шатааж буй нүүрс, нефть,шатах хийнээс ялгарах нүүрсхүчлийн хий, азотын исэл, oзон болон фторт устөрөгчийн нэгдлүүдээс бүрддэг. Дээр нь ус намагт газруудаас ялгарах метан нийлээд эдгээр хийн үр нөлөөгөөр нарнаас эх дэлхийд маань ирж буй инфра улаан туяаны дулааныг сансарт дэгдүүлэхгүйгээр агаар мандалд барьж байдаг учраас дэлхийн гадаргуун хэсгийн температурыг нэмэгдүүлдэг. Ийм учраас бид товчхондоо хүлэмжин дотор зуны нартай өдөр ямар байдаг билээ, түүнтэй эх дэлхийгээ зүйрлэн хүлэмжийн хий гэж нэрлээд байгаа юм.

Дэлхийн агаар мандал дахь нүүрстөрөгчийн хэмжээ сүүлийн 200-гаадхан жилийн дотор 35 % өссөн бөгөөд уур амьсгалын өөрчлөлт ийн хурдан явагдаж байгаагийн гол шалтгаан нь хүн амын эрчимтэй өсөлт, аж үйлдвэрийн эрчимжилт зэргээс үүдэлтэй нүүрсхүчлийн хий 90% өссөнтэй холбоотой.

Хүлэмжийн хийг задалж, товчхонд нь ангилан авч үзвэл:

1.Жилээс жилд асар хурдацтай өсөн нэмэгдэж буй дэлхийн хүн амын хэрэгцээний дулаан цахилгаан гаргах, тээврийн хэрэгслийг ажиллуулахын тулд нүүрс, газрын тос, шатах хийг тэрбум тэрбум тонноор нь шатаахад нүүрсхүчлийн хий маш ихээр ялгарна. 2018 онд хүний үйл ажиллагааны улмаас 33 тэрбум тонн нүүрсхүчлийн хий ялгарсан нь дэлхийн уур амьсгал дулаарахад хүргэж буй хүчин зүйлийн 75%-ийг эзэлж байгаа нь хүлэмжийн хийн дийлэнх хувь болж байна.

Ургамлын бүрхэвч ялангуяа ой мод нь ялгарч буй нүүрсхүчлийн хийн 20%-г өөртөө шингээдэг. Гэтэл хүмүүсийн өсөн нэмэгдэж байгаа хэрэгцээний улмаас ой модыг их хэмжээгээр огтолж тайрснаас дэлхийн нүүрсхүчлийн хийн ялгарлын 20% буюу жил бүр 6 тэрбум тонн нүүрсхүчлийн хий агаар мандалд хуримтлагдаж байна.

2.Эх газар болон далай тэнгисийн доорхи газрын тосны хайгуулын өрөмдлөг, олборлолт, байгалийн хийн хоолойноос алдагдах хий, нүүрсний уурхай, хог хаягдлын овоолго зэргээс их хэмжээний метан /СН4/ ялангуяа Хойд туйлын орчмоос сая сая жилийн явцад хуримтлагдсан үлэмж их метаны хий ялгардаг. Дээр нь нэмэгдээд саалийн фермүүд, мал бордох цэгүүд болон эрчимжсэн тариалангийн аж ахуйнуудаас ялгарах метан нь нийт хүлэмжийн хийн 14%-ийг эзэлдэг гэсэн судалгаа бий. Метан нь нүүрсхүчлийн хий шиг агаар мандалд удаан тогтдоггүй ч, түүний дулаан барих чадвар нь нүүрсхүчлийн хийнээс 20 дахин их учраас дэлхийн дулааралд учруулах хувь нэмэр нь багагүй.

3.Дэлхийн уур амьсгал дулаарахад хүргэж буй хүчин зүйлийн 10 орчим хувь нь азотын дутуу ислийн /N2O/ ялгаралтай холбоотой гэж үздэг. Энэ төрлийн хийн гол эх үүсвэр нь хөдөө аж ахуй (азотын бордоо, малын өтгөн шингэн ялгадас). Хүлэмжийн хийд эзлэх хувь нь ялихгүй мэт харагдавч, дулаан барих чадвар нь нүүрсхүчлийн хийнээс даруй 300 дахин их учраас дэлхийн дулааралд үзүүлэх нөлөө нь асар их юм. Хүний хүчин зүйлийн улмаас дэлхийн уур амьсгал дулаарахад хүргэж буй хүчин зүйлийн 1%-ийг хөргөлтөнд голдуу хэрэглэдэг фреоны төрлийн фторт хий, төрөл бүрийн шингэнүүд. Эдгээрийн хор хөнөөл нь азотын дутуу ислээс илүү. Ийнхүү дэлхийн хүн ам өсөхийн хэрээр хоол хүнсний хэмжээ, малын тоо толгой, автомашин, эрчим хүчний хэрэглээ жилээс жилд өсч байгаа нь хүлэмжийн хийн ялгарлыг нэмэгдүүлж, энэ бүгдээс болж эх дэлхий маань эрчимтэй халж дулаарч байна.

Дэлхий дулаарлаас болж хойд мөсөн далай хайлж, далайн усны түвшин нэмэгдэж, хот суурин газрууд усанд автаж, дулаарлаас болж цөлжилт эрчимтэй явагдаж, газар сайгүй гал түймэр асч, дэлхийн тэнцвэрт байдал алдагдаж, улмаар байгалийн гамшигт үзэгдлүүд тохиох давтамж ойртож, эрч хүч нь нэмэгдэж байна. Үүнийг л бид уур амьсгалын өөрчлөлтөөс үүдсэн гамшиг гэж нэрлээд байгаа юм. Гэхдээ эсрэгээрээ хүлэмжийн хийн давхарга хэт нимгэрэх юм бол дэлхий хүйтэрч эхлэх нь ойлгомжтой.

Эрдэмтэн судлаачид дэлхийн дулаарал арван мянган жилд 0.01 градусаар нэмэгдэж байснаа сүүлийн 200-хан жилийн дотор 0.8-1.5 градусаар огцом нэмэгдсэн гэж тодорхойлдог. Хэрэв энэ чигээрээ үргэлжлэн дулаан 2 градусаар нэмэгдчихвэл түүнийг хэнбугай ч зогсоож чадахгүй, ямар ч арга хэмжээ аваад нэмэргүй болно. Хоёрхон градус нэмэгдэхэд сүйрнэ гэнэ үү, юун сүртэй юм гэж ярих хүн олон таардаг. Таны биеийн халуун 36С. Хэрэв та 38С хүртэл халуураад хоёрхон хоноход л яадаг билээ? Яг түүнтэй адил болно.

Эрдэмтэд үүнийг өнгөрсөн зууны 80-аад оноос эхлэн мэдэрч, дэлхий нийтээр энэ асуудалд анхаарч, НҮБ идэвхи санаачилга гаргаж, НҮБ-ын уур амьсгалын өөрчлөлтийн Конвенцийг 1992 онд баталсан байдаг. Үүний дүнд 1997 оны сүүлээр батлагдсан Киотогийн протокол нь дээрх Конвенцитэй холбоотой олон улсын гэрээ бөгөөд гэрээний талууд болох хөгжсөн улс орнуудад хүлэмжийн хийн ялгаруулалтаа бууруулах үүрэг хүлээлгэсэн.

Өнгөрсөн 150 жилийн аж үйлдвэрийн хөгжлийн явцад агаар мандалд хуримтлагдсан хүлэмжийн хийн хариуцлагыг юуны өмнө хүлэмжийн хийг ихээр ялгаруулж буй хөгжсөн улс орнууд хүлээх учиртай гэж үзсэн учраас Япон улсын Киото хотноо үйлдэгдсэн протоколын хавсралтанд заасан орнуудад хүлэмжийн хийгээ бууруулах нийтлэг боловч ялгаатай хариуцлагыг оноосон байдаг. Киотогийн протокол нь батлагдсанаасаа хойш 8 жилийн дараа хүчин төгөлдөр болсны учир шалтгаан нь уг протоколд дэлхийн улс орнуудын доор хаяж, 55 нь нэгдсэн байх, тэдгээр улс орнуудын хүлэмжийн хийн ялгарал нь дэлхийн нийт хүлэмжийн хийн ялгаралтын 55%-с илүүгүй байна гэсэн нөхцөл биелэлээ олохгүй чамгүй удсантай холбоотой. Хамгийн сүүлд ОХУ нэгдсэнээр дээрх нөхцлүүд хангагдаж, гэрээ хүчин төгөлдөр болж, улс орнууд үүрэг хүлээн ажилласан боловч, төсөөлж байсан амжилтандаа хүрч чадаагүй. Энэ нь үүрэг хүлээсэн улс орнууд түүнийгээ биелүүлээгүй бол ямар хариуцлага ногдуулах гэх мэт хариуцлагын тогтолцоо нь тодорхойгүй байсантай холбоотой байлаа. Жишээ нь Хятад, Энэтхэг гэх мэт улсууд хүлэмжийн хийн ялгаруулалтаараа дээгүүрт жагсдаг мөртлөө Киотогийн протоколоор үүрэг хүлээдэггүй байсан нь ихээхэн маргаан дагуулж байв. Дараа нь НҮБ-н уур амьсгалын өөрчлөлтийн Конвенцийн оролцогч талууд Копенгагенд хуралдсан боловч бас л дорвитой үр дүнд хүрч чадаагүй.

Киотогийн протоколоор үүрэг хүлээсэн хөгжсөн зарим улс орнуудын хүлэмжийн хийгээ бууруулах боломж шавхагдсан байсан учраас ийм улс орнууд хөгжиж буй улс орнуудад хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах төсөл хэрэгжүүлэх эсвэл хэрэгжсэн төслийн үр дүнг худалдан авч, түүнийгээ өөрсдийн хүлээсэн үүрэгтээ тооцуулах боломж олгосон юм. Энэ ажил нь Киотогийн протоколын үр дүнд хийгдэн Цэвэр хөгжлийн механизм гэж нэрлэгдсэн бөгөөд хөдөө орон нутгийг нарны эрчим хүч ашиглан цахилгаанаар хангах, эрчим хүчний хэмнэлттэй уурын зуухуудыг суурилуулах гэх мэт төслүүдийг хэрэгжүүлснээр энэ механизмын үр ашгийг хүртэх боломжтой байв.

Манай улсын Дөргөн, Тайширын усан цахилгаан станц, “Салхит”-ын салхин станцын төслүүд цэвэр хөгжлийн механизмд хамрагдаж, хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулсан дүнгээ худалдаж, 1 тонн хүлэмжийн хийг ялгарлыг бууралтыг 10-15 доллараар үнэлж байлаа.

Хүлэмжийн хийгээ 100.000 тонноор бууруулахад 1 сая доллар авна гэсэн үг л дээ. Энэ механизм нь хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах үйл ажиллагааг санхүүжүүлэх анхны санаачилга, оролдлого байсан бөгөөд Хятадууд үүнийг овжин ашиглаж, нийт төслүүдийн бараг 70-80 хувийг хэрэгжүүлсэн юмдаг.

Дараа нь Киотогийн протоколтой ижил зорилготой Парисын Гэрээ нь 2015 онд батлагдсан бөгөөд жилийн дараа 2016 оны сүүлээр НҮБ-ын уур амьсгалын өөрчлөлтийн зөвлөгөөний 195 гишүүн орноос 194 нь гэрээнд гарын үсэг зурж, одоогийн байдлаар тэдний 117 нь гэрээг соёрхон баталжээ. Соёрхон батлана гэдэг гишүүн орнууд парламентаараа хэлэлцүүлж, хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээж, баталгаажуулна гэсэн үг. Парисын гэрээ Киотогийн протоколоос хавьгүй амжилттай болсны учир шалтгаан нь дэлхийн уур амьсгал дулаараад байгаа нь эрдэмтэдийн тооцоо судалгаанаас гадна бидний нүдэнд ажиглагдаж, амьдрал дээр мэдрэгдээд эхэлсэн явдал болов уу.

Монгол улс жилд 20 гаруй сая тонн хүлэмжийн хий ялгаруулдгийг тусгай аргаар тооцож баталгаажуулсан байдаг. Тусгай арга гэдэг нь товчхондоо хичнээн тонн нүүрс олборлож шатаасан, хэдий хэмжээний нүүрсхүчлийн хий ялгарсан, бод, бог малаас хэдий хэмжээний метан ялгарсан гээд олон хүчин зүйлийг харгалзан үзэж тооцно гэсэн үг. Манай улсын хувьд, хүлэмжийн хийн ялгарлын хамгийн том эх үүсвэр нь мэдээж эрчим хүчний салбар, дараа нь мал аж ахуй ордог. Хөгжиж буй улс орнууд Парисын гэрээний дагуу 2 жил тутамд хүлэмжийн хийг бууруулахын тулд авахаар төлөвлөсөн арга хэмжээ, үйл ажиллагааныхаа тайлангийн хамт өгдөг болсноороо нилээд үр дүнд хүрсэн юм.

Монгол улсын хувьд хүлэмжийн хийн ялгарал жил бүр өсөх хандлагатай бөгөөд 2030 он гэхэд 50 сая тонн болох тооцоо гарчээ.

Иймээс Парисын гэрээг соёрхон баталсан бусад улс орнуудын адилаар манай улс ч гэсэн сэргээгдэх эрчим хүчний ашиглалтаа нэмэгдүүлэх замаар хүлэмжийн хийн ялгарлаа 2030 он гэхэд 14%-р бууруулна гэсэн амлалт авсан байдаг. Дэлхийд 100% сэргээгдэх эрчим хүч ашиглана гэсэн амлалт авсан улс, хотууд нэг биш бий. Жишээ нь БНХАУ-ын Манжуур хот гэхэд амлалтынхаа дагуу хэрэгцээгээ 100% сэргээгдэх эрчим хүчээр хангасан байна.

Бид ч гэсэн дэлхийн жишгээр бусадтай хөл нийлүүлэн нүүрснийхээ хэрэглээг багасгаж, сэргээгдэх эрчим хүчийг өргөн хэрэглэн төвлөрсөн эрчим хүчнийхээ хэрэглээг багасгах хэрэгтэй байна. 65 сая малынхаа ашиг шимийг нэмэгдүүлэх замаар одоогийн тоо толгойг ядаж 20 хувиар багасгаж чадвал дэлхийн дулаарлыг бууруулахаас гадна жилээс жилд өсөн нэмэгдэж байгаа цөлжилтийг сааруулахад ч малчид өөрсдийн хувь нэмрээ оруулж чадах боломж бий. Дээр нь хот хөдөөгүй айл бүр хашаандаа мод тарих хөдөлгөөн өрнүүлэн нүүсхүчлийн хийн ялгарлыг бууруулах шаардлага ч амьдралаас урган гарч байгаа юм.

Ш.Пүрэвсүрэн

Хүлэмжийн хий гэж юу вэ?
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (0)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

Хятадын эрдэмтэд хүчирхэг шинэ оптик тооцоолох чип бүтээжээ
17:48

Хятадын эрдэмтэд тооцоолол хийхдээ цахилгааны оронд гэрэл ашиглаж ажилладаг компьютерийн чипийг бүтээжээ.

»»

Ливерпулийн довтлогч Диого Жота 28 насандаа таалал төгслөө
17:44

Английн Премьер лигийн аварга Ливерпуль багийн довтлогч Диого Жота Испанид автомашины ослоор өөд боллоо.

»»

Өсвөрийн шатарчдын “Дэлхийн цом” тэмцээнээс И.Цэлмүүн хүрэл медаль хүртжээ
17:36

Монгол Улсын дөрвөн удаагийн аварга шатарчин И.Цэлмүүн өсвөрийн шатарчдын “Дэлхийн цом” тэмцээнээс хүрэл медаль хүртсэн байна.

»»

Үндэсний их баяр наадамд зодголох бөхчүүдийн бүртгэл даваа гаригт эхэлнэ
16:22

Тулгар төрийн 2234, Их Монгол Улсын 819, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 114,

»»

II улирлын баримтаа энэ сарын 8-ны дотор бүртгүүлж, НӨАТ-ын буцаан олголт авна
16:07

2025 оны хоёрдугаар улирлын төлбөрийн баримтаа долоодугаар сарын 8-ны 23:59:59 цагаас өмнө амжиж бүртгүүлэн НӨАТ-ын буцаан олголтын урамшууллаа авна.

»»

Хойд Солонгос улс аялал жуулчлалын шинэ бүсээ нээв
15:46

Хойд Солонгос улс зургадугаар сарын 24-ний өдөр Вонсан Калма аялал жуулчлалын бүсийг нээлээ. Далайн эргийн шинэ

»»

Чансаатай хөгжлийг дэмжиж буй Өвөр Монголын практик
14:58

ХКН-ын төв хорооны ерөнхий нарийн бичгийн дарга Ши Жиньпин 2023 оны 06-р сард ӨМӨЗО-нд дөрөв дэх удаа ажиллаж, Өвөр Монголын ажлыг удирдан чиглүүлэв. Ши Жиньпин дарга:

- Бид ХКН-ын төв хорооноос ӨМӨЗО-нд авч буй стратегийн бодлогыг тууштай баримталж, хөгжлийн шинэ үзэл баримтлалыг бүрэн, үнэн зөв, иж бүрэн хэрэгжүүлэх ёстой. Чансаатай хөгжлийг ахиулах үндсэн зорилтод анхаарлаа хандуулан, Хятадын үндэстнүүдийн хамтын цогцын ухамсрыг бэхжүүлж, хөгжил, аюулгүй байдалд адилхан ач холбогдол өгөх ёстой. Экологийг тэргүүнд тавих ногоон хөгжлийн чиг баримжааг баримталж, хөгжлийн шинэ хэв маягийг бий болгоход идэвхтэй нэгдэж, үйлчилнэ. "Экологийн болон аюулгүйн халхавч", "Хоёр бааз", "Нэг гүүрэн гарц"-ын бүтээн байгуулалтад шинэ амжилт үзүүлж, Өвөр Монголд Хятад маягийн орчин үеийн шинэчлэлийн шинэ хуудсыг нээх ёстой гэж онцоллоо.

2025 оны Зуны Давосын форум дах ”Хятадын хэв маяг”
14:55

2025 оны Зуны Давосын форумын үеэр Тяньжинь хот хамгийн сүүлийн үеийн технологи, ухаалаг үйлдвэрлэл, түүхэн соёл, хотын өнгө үзэмж зэрэг олон төрлийн сэдвийг хамарч, үүний зэрэгцээ соёлын биет бус өвийн гайхамшигт төслүүд, соёл урлагийн тоглолт, тусгай хоолны амталгаа болон бусад арга хэмжээнүүд зохион байгуулж, өнгөрсөн ба одоо үеийг хослуулсан, нээлттэй, хүртээмжтэй байдал, инновац ба дэвшлийг агуулсан "Хятадын хэв маяг"-ийг зочдод мэдрүүлсэн байна.

»»

УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг Counter strike-2 тоглоомын дэлхийн аваргын дэд байрт шалгарсан “THE MONGOLZ” багийн тамирчидтай уулзлаа
13:36

АНУ-д болсон Countre strike-2 энэ оны эхний дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс Монголын The MongolZ баг Ази тивээс

»»

Унадаг дугуйтай бага насны хүүхэд замын хөдөлгөөнд оролцож байх үедээ ачааны машинд дайруулж, амь насаа алджээ
13:27

Энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдөр Увс аймгийн цагдаагийн газарт “Гурван замын уулзварт ачааны автомашин унадаг

»»

Японы хаан Монголд айлчлах үеэрээ Япон цэргүүдийн булшийг эргэнэ гэв
11:58

Японы Цог Жавхлант Эзэн хаан, Эрхэм Дээд хатны хамт энэ сарын 6-ны өдрөөс Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхтэй

»»

P. Diddy-г хүнд гэмт хэргүүдэд буруугүй гэж үзжээ
11:22

ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 3 /DW/. P.Diddy, Puff Daddy, Diddy гэсэн тайзны нэрээр алдаршсан Америкийн

»»

Ойн түймэр 77.1 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна
10:17

Улсын хэмжээнд өнөөдөр /2025.07.02/ 11:00 цагийн байдлаар Сэлэнгэ аймгийн Хүдэр суманд-2, Баянгол, Алтанбулаг суманд

»»

Далай лам дахин төрнө гэдгээ зарлаж, хойд дүрийг нь зөвхөн Гадэн Подран сан хайх эрхтэй гэв
09:45

Төвөдийн оюун санааны удирдагч Далай лам лхагва гарагт мэдэгдэхдээ, өөрийн нас барсны дараа дахин төрнө гэж баталж,

»»

Хэт халалтын улмаас Франц сургуулиудын үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарлав
09:44

Европт хэт халалт эхэлсний улмаас Франц сургууль, цэцэрлэгүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож, Итали гадаа ажиллахыг хязгаарласан байна.

»»

”Солонго ярилцлага”｜Г.Баатар: Тэнгэрлэг сайхан аав минь
17:34

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” үргэлжилсээр
17:18

“Бүс ба Зам - Гэрэлт аялал” Монгол улс дахь төслийн 2025 оны үйл ажиллагаанд хамрагдахаар Монгол Улсын нүдний болор цайх өвчтэй 121 хүн 06 дугаар сарын 20-ны өдөр Эрээн боомтоор Хятад улсад иржээ.

Авлига авсан ХХЕГ-ын Нууцын албаны ажилтнуудын 2 жил нийтийн албанд томилогдох эрхийг хасаж, ₮6 саяар торголоо
15:18

Хил хамгаалах ерөнхий газар (ХХЕГ)-ын Нууц, мэдээллийн аюулгүй байдлын албаны Бүртгэлийн нэгдсэн системийн

»»

Долдугаар сард ЦАГ АГААР ямар байх вэ?
13:17

Цаг уурын байгууллагаас долдугаар сард нутгийн өмнөд хэсэг болон говийн аймгуудын нутгаар бороо хур ихтэй байх төлөвтэй байгааг мэдээлжээ.

»»

BTS хамтлаг 2026 онд шинэ цомог, дэлхийн аялан тоглолтоор эргэн ирнэ
12:49

Мягмар гарагийн /2025.07.01/ орой Өмнөд Солонгосын алдарт BTS хамтлаг ирэх жил эргэн эрэлтээ хийнэ гэж Weverse

»»

Путин, Макрон нар гурван жилийн дараа дахин утсаар ярилаа
12:47

ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин, Францын Ерөнхийлөгч Эммануэль Макрон нар долдугаар сарын 1-ний өдөр утсаар

»»

“Дээлтэй Монгол” наадам энэ сарын 8-нд болно
10:33

Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Соёл, Спорт, Аялал жуулчлал,

»»

Дэлгүүрийн худалдагчийг зодсон эрэгтэйг 48 цаг саатуулжээ
09:06

Цагдаагийн байгууллагад энэ оны 06 дугаар сарын 27-ны өдрийн 22:40 цагт Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын 7-р багийн

»»

Нагоя башёд Монголын 20 бөх барилдана
08:45

Японы сумо бөхийн холбооноос ирэх сарын 13-нд эхлэх Нагоя башёгийн банцүкэг өчигдөр зарлаж манай улсаас 20 бөх дөрвөн зиндаанд зодоглох юм.

»»

Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа
17:04

Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.

»»

Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага
15:40

Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.

Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ
15:39

6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ
15:38

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.

Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ
15:37

БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.

Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв
15:36

4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.

Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.

Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ
14:53

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн

»»

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна
14:31

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар: Засгийн газар үнэнч, ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг тууштай баримтлана. Хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй бодлого хэрэгжүүлж, тэдний эрх ашгийг хамгаалж ажилллана
13:57

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон

»»

Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шав тавилаа
12:55

Хятад, Монголын уламжлалт анагаах ухааны эмчийн ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт болов
12:37

Эрч хүчтэй залуу насаа хайрлая
12:00

Найруулагч:	С.УРЬХАН
Эх сурвалж:	СОЛОНГО

Уламжлалт заслаар бяцхан охины ”Нойрмог”нүдийг сэргээлээ
11:50

Зохиогч:	Ц.Урантунгалаг,Б.Сурнаа
Найруулагч:	Б.СУРНАА
Эх сурвалж:	solongonews.mn

2025 онд ахмад настанд амралт, сувиллын үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагын жагсаалт гарлаа
09:57

Ахмад настны тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.2-т заасан эрхийн бичгийн хөнгөлөлттэй үнээр ахмад настанд амралт,

»»

Дональд Трампын дэвшүүлсэн хуулийн төслийг Маск дахин шүүмжлэв
09:25

Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө

»»

Аутизмын хүрээний эмгэгийн оношилгоог эрт илрүүлж, эмчлэх боломж нээгдлээ
15:34

”Монгол Улсад эмчлэгдэх боломжгүй өвчлөлийг бууруулах” бодлогын хүрээнд СЭМҮТ-ийн нарийн мэргэжлийн хүүхдийн

»»

Баруун Европ даяар хэт халж байна
15:25

БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм

»»

Blue Origin жуулчдыг сансарт аялуулжээ
12:44

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /TASS/. Америкийн “Blue Origin” компани сансрын дэд тойрог замд

»»

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ
10:25

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ

»»

Улаанбурханы товлолт дархлаажуулалтад бүрэн хамрагдаагүй хүүхдүүдийн гэрт нь очиж вакцин хийнэ
09:49

Улаанбурханы нөхцөл байдалтай холбоотойгоор дархлаажуулалтыг эрчимжүүлэхээр болоод байна.

»»

"Багийн бага сургууль"-д хувийн хэвшлийнхэн хөрөнгө оруулна
09:24

Боловсролын яам, НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн хамтын ажиллагааны хүрээнд хэрэгжүүлэх “Багийн бага сургууль” санаачилга албан ёсоор эхэллээ.

»»

"Түймрээр эхээсээ өнчирсөн хоёр янзагыг хариуцлагатай айлд хүлээлгэн өгнө"
09:16

Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сумын ойн түймэрт өртөж, эхээсээ өнчирсөн 2 янзагыг өөрсдийн нутагт нь амьдардаг

»»

С.Молор-Эрдэнэ Монголчуудтай “таарсан” анхны философич гэж үү?
08:58

Олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг хүмүүсийн нэг бол философич С.Молор-Эрдэнэ . Тэрээр “Монголчууд анх удаа л

»»

“GEM Mall”-д эхнэрээ хутгалж хөнөөсөн хэрэг гарлаа
08:07

Өнөөдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “GEM Mall” худалдааны төвд эмэгтэй хүнийг

»»

Дорнодын түймрийг унтрааж, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Булган аймагт гарсан 7 түймрийг цурамд оруулжээ
19:16

Дорнод аймгийн Баян-Уул сумын Өвөр эрээн багийн “Тарам” гэдэг газар өчигдөр буюу энэ сарын 26-нд гарсан ой,

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн ажлын талаар УИХ-д мэдээлэл хийлээ
19:14

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн

»»