Арлын Японд арван жил эрхэлж амьдарсны эцэст эх орондоо эргэж ирээд жил тойрох нь. Эрхэлж амьдарсан минь уянгын халил биш үнэн түүх юм. Их сургуульд бол япон оюутнууд өөрсдөө хичнээн цаг хичээлийн хажуугаар нойроо хасан хөдөлмөрлөж төлдөг байр, сургалт бүх зүйлийг ард олных нь татвараас авч төлүүлээд эрх дураараа суралцдаг тэтгэлэгт оюутан байлаа. Дэлхийд хүндтэй сургуулийн шошгыг нь зүүж явахад олонхи япончууд хүндэтгэж, биширч харьцахаас бус ямар нэгэн гадуурхал, ялгаварлал хэзээ ч гаргаж байсангүй. Төгсөөд ч сайхан хамт олонтой, хариуцлагатай ажил хийж хэдэн оныг үдсэний эцэст элэг зүрхнээс уяатай энхрий монгол нутгаа тэмцсэн билээ. Үүнийг сонсоод тэр өндөр хөгжилтэй оронд тэр тусмаа өөрсдөөс нь ч давуу эрхтэй эрхэлж явсан юм бол шороотой, түгжрэлтэй, хэрүүлтэй, стресттэй монголдоо ирээд хэцүү байгаа биз дээ гэх хүн олон гарч мэднэ. Харин ч үгүй！

Зургийн тайлбар: Энэ зургийн талаар автор бид хоёрын хооронд дараах яриа яриа өрнөсөн юм.
Автор: За тэр гуталны зураг бол пиг хүнтэй оройн харих цахилгаан тэрэгнээс буутал шинэ гуталны цэцэг алга болсон байсан хэмээх түүхэн зураг аа.
Цахим өртөө сайтын нийтлэгч миний бие: Тэгэхээр энэ гуталын зураг түүхэн зураг гэхээр ямар нэгэн он энэ тэртэй холбоотой юм биш бээз? Жишээ нь төдөн онд, тэнд, тийм тохиолоор нийтлэгдсэн зураг гэдэг ч юм уу?
Автор: Хошигносон юм аа, наад гутал чинь миний л гутал.
Ажил тарж яваад унацаныг нь мэдэхгүй гараад ирсэн чинь нэг япон пиг хүнтэй цахилгаан тэрэгэн дотроос зүтгэсээр байж гарт атгуулаад буцаад орсон. Өөрөө л гар утсаараа авсан юм.

Бидний хооронд ийм яриа өрнөсөн юм. Зураг ч, яриа ч анхандаа ач холбогдолгүй мэт боловч нэг талаас япон орны амьдралын хэв маяг, нөгөө талаас япон хүний бусад хүмүүсийн төлөө санаа тавьдаг зан араншингийн талаар төсөөлөл өгч байгаа нэгэн баримт санагдсан тул зургийг бидний хоорондын энэ яриатай нь хамт бас нийтлэчихэе гэсэн бодол төрсөн юм. - Нийтлэгч

Бас нэг тайлбар: Зарим үг, өгүүлбэрийг өнгөөр будсан нь уг өгүүллийг анх уншихдаа сэтгэгдлээ тэмдэглэж өөртөө зориулан хийсэн миний хувийн ажил байсан боловч энд арилгалгүй хэвээр нь үлдээв. - Цахим өртөө сайтын нийтлэгч

Бидний монгол бүсгүйчүүд хичнээн төгөлдөр сайхан нутаг, тэгш эрхт нийгэмд, хичнээн эрх танхил амьдарч байна вэ? Мэдээж орон нутаг дахь эмэгтэйчүүдийн боловсрол, гэр бүлийн хүчирхийлэл, өрх толгойлсон бага орлоготой эмэгтэйчүүд зэрэг олон асуудал шийдлээ хүлээж буй. Гэхдээ эдгээр асуудал шууд эмэгтэйчүүдэд хандсан соёлын шинж чанаргүй, олонхи нь ядуурал, эрэгтэйчүүдийн боловсрол, бүтцийн өөрчлөлт зэрэг нийгэм, эдийн засгийн хүчин зүйлээс үүдсэн дам хэв шинжтэй. Энэ удаа нийгэм, эдийн засгийн хүчин зүйлсийн нөлөөнөөс ялгаж харахын тулд дундаж орлоготой монгол эмэгтэйн өдөр тутмыг японыхтой харьцуулж үзье. Бүхэл бүтэн хоёр орны сая сая бүсгүйчүүдийн амьдрал, карьерийн нийтлэг хэв маягийг тодорхойлох амаргүй ч жирийн япон бүсгүйгээс жирийн монгол бүсгүй нь эрх танхил, дураараа хэв маягтай амьдарч, ажилладаг нь хөдөлбөргүй үнэн билээ.

Амьдрал ийн үргэлжилнэ:

Зургийн тайлбар: өглөө эрт пиг хүнтэй метронд чихэгдээд хаалганд наалдсан бүсгүйг метроны гадна талаас нь авсан зураг гэнэ. http://karapaia.livedoor.biz/archives/51794996.html

Ажил дээр: Бүтэн цагийн ажил хийдэг япон бүсгүй өглөө эртлэн босож пиг хүнтэй метрондоо суугаад ажилдаа ирнэ. Буудлаас хол амьдардаг бол зарим нь өндөр өсгийт, шилэн тиркотойгоо өртөө хүртэл дугуйдна. Нийтийн тээвэртэй харьцуулахад такси маш үнэтэйн дээр, дийлэнх япончууд хэрэглээгээ сайн хянаж зохицуулдаг тул нарнаар ч, борооноор ч хөлсөө урсгаад, зоонтикоо нэг гараараа бариад л дугуйдна. Хол амьдардаг хүн бол хоёр талдаа өглөө орой хоёр гурван цаг метронд зогсоогоороо зорчих ч энүүхэнд. Гадаад төрх, хувцаслалтад ч нарийн нямбай удирдлага хэрэгтэй. Шилбээрээ тиркогүй байх, хэт тод задгай хувцаслах, их будах зэрэг бизнес төрхийн алдаа гаргаж болохгүй. Хуучинсаг компани бол ажилдаа ирээд кофе хийх, утасны дуудлага авах гэх мэт аахар шаахар ажилд бүсгүйчүүд гүйнэ. Ажил ихтэй компанийн карьер бүсгүйчүүд бол орой, шөнө дүл болтол ажилдаг соёлоо дагаж ажиллаад сүүлийн метрондоо гүйж суугаад харьмагц, оройтож харьдаг соёлоо тусган бүтээгдсэн “арчих төдийд будаг арилгах” зориулалттай Биоре салфеткаар нүүрээ цэвэрлээд унтах бөлгөө. Ийм хэмнэлтэй харьцуулахад монголын карьер бүсгүйчүүд маань зарим нь өөрийн унаагаар ажилдаа ирж, харьцангуй эрт ажлаа дуусгаж тараад хувийн амьдралдаа цагаа зарцуулах боломжтой. Заримдаа ажлаа тараад үзвэр үзэж, гоо сайханд орчихно. Ажил амьдралын тэнцвэрээ хадгалах боломжтойн дээр эх хүнийг хүндлэн дээдэлдэг уламжлалтай монголын бүсгүйчүүдэд карьер юм уу гэр бүлийн аль нэгийг сонгох айхавтар ацан шалаа барагтай бол тулгарахгүй. Тэгж их ажилладаг, цэцэрлэг хүрэлцээгүй Тоокёод бол хүнтэй суусан бүсгүйчүүдийн 70% нь төдийг хүртэл хөгжүүлж ирсэн карьертээ цэг тавьж гэртээ суух, хүүхдээ өсгөн хүмүүжүүлэх замыг сонгохоос өөр аргагүй байдалд хүрдэг. Ийм том салаа замд ирдэг учраас бүсгүйчүүд хүүхэд гаргахаас зайлсхийх болж, төрөлтийн хувь огцом багассан нь япон нийгмийн толгойны өвчин болсон асуудал болсоор удаж буй.  

Гэрт: Ажлын ачаалал ихээс гадна гэр ахуйн ажлын хувьд                                                                                                                                               

ч өндөр шаардлагатай соёл, уламжлал бүхий тул гэр бүл, карьерийг зэрэгцүүлэхэд ярвигтай. Эрүүл, тэнцвэртэй хоолтой, дэлхийд хамгийн урт насалдаг үндэстнийг бүтээсэн эзэгтэй нар өглөө эртлэн 5 цагт босож шинэхэн будаа агшааж, мисо шөлөө чанаад өглөөний хоол бэлдэнэ. Хүүхдүүдийнхээ өдрийн хоолонд өнгө ногоо нь алагласан бэнто бэлдэж өгнө. Цэцэрлэгийн зугаалгын хоол гэж хүнсний биш урлагийн гэмээр бяцхан өрсөлдөөн ээжүүдийн дунд өрнөж, далайн байцааг жижиг жижиг хайчилж нүд чих хийх цаг хүртэл гаргана. Ангийнхаа япон охинд ээжээрээ бэнто бэлдүүлж үзээгүй гэтэл итгэж өгөхгүй, ухаж ойлгохгүй байх жишээтэй. Хүүхдийн шүдний цооролтгүй орон болж чадсан нь ч хүүхдийн шүдийг яаж угаах ёстойг яг ёсчлон биелүүлдэг ээжүүдийн гавьяа. Тэд мөн Азидаа угаалгын бодисны хэрэглээгээрээ тэргүүлдэг, эрүүл ахуй, цэвэр цэмцгэр байдалд хэтийдсэн гэмээр ач холбогдол өгдөг улс. Эрчүүд нь харихаа мэдэхгүй ажиллах тул тэр хэрээрээ маш нягт нямбай гэрийн угаалга, тордлогоо бүсгүйчүүдийн ажил болно. Хүүхдүүдээ жоохон том болоод ирэхээр цагийн ажил хийж, гэрийн төсөвтөө нэмэрлэнэ. 30 хэм давсан чийгтэй халуунаар ч унадаг дугуйныхаа урд сагсанд нэг үрээ, ард сагсанд бас нэг үрээ хамгаалалтын малгайтай суулгаад мөнөөхөн эрүүл хоолныхоо нарийн ногоо, материалыг цуглуулахаар дугуйдаад гүрийж явах ээжтэй олон таарна. Гэтэл бидний монгол ээжийн хүүхдүүд өглөө талх боорцогхон идээд сургууль цэцэрлэгтээ явцгаадаг. Чамбай эзэгтэй нар мэдээж бий ч, ерөнхийдөө өглөө эртлэн босож гэр бүлээ халуун хоолтой угтах зэрэг босго өндөр соёл манайд хараахан бүрдээгүй. Өдгөө өөрийн гэсэн унаа унаад, нөхөр нь жолоогоо барьж эхнэр нь хүүхдээ хөхүүлсэн шиг сууж яваа өрх их олширчээ. Тоокёод мөн “төвөг удахгүй байх” зарчим хамаатан саданд ч үйлчлэх тул бидэн шиг ажиллах, шоудахдаа аав ээжийн тусламжид сэтгэл амар найдах аргагүй. Миний нэг найз охин 2 ойтой хүүтэйгээ аав ээжийндээ түр буцаад, гэр бүл цуцлуулах шүүх үргэлжилж байхад ээж нь – Би өөрийн амьдралтай, хүүхэд хараад сууж чадахгүй гэснээр яаралтай ажил, байраа олж нүүхэд хүрэх жишээтэй. Найзан дундаа, харьцангуй ямбалаг өрхийн эзэгтэй бид гэрийнхэнтэйгээ зэрэг шахуу босоод хамтдаа ажилдаа гарч, нийгмийн амьдралд ч идэвхитэй оролцоо хийх илүү бололцоотой. Хоюулаа ажилладаг гэр бүлд нөхөр нь хуучинсаг сэтгэлгээтэй бол эхнэр, ээж хүний ачаалал яах аргагүй ихэсдэг. Ийм гэр бүлийн ачааллыг дааж яваа бүсгүйчүүд цөөнгүй байж таараа ч ямартай ч бид гэр бүл, карьерийн аль нэгийг сонгох хэцүү салаа замд орхигдоогүй.

Зургийн тайлбар: Валентинээр шоклад аваад худлаа боловч гайхаж баярласан дүр үзүүлж бгаа япон коллеги. http://okini.calamel.jp/?eid=52

Амралт, баяр ёслолоор. Японд бол валентины баяраар гэхэд бүсгүйчүүд шоколад бэлдэж залуудаа өгнө. Тэр байтугай ажлынхаа бүх эрэгтэйчүүдэд “хүндэтгэлийн шоколад” гээчийг бэлдэж ирээд тойрч явж амсуулна. Харин монголд бол харахад охидууд нь нэг нэг сарнай атгачихсан, “даам гараад” явж байх нь олонтоо нүдэнд тусна. Дээр нь нэмээд мартын 8, эх үрсийн баяр, төрсөн өдөр. Ажлынхаа бүсгүйчүүдийг баярлуулах гэж өдөржин шивнэлдэж, бэлдэж, цэцэг вино идээ будаагаар баярлуулдаг романтик жентельмэнүүд өөр ямар оронд байна вэ? Өөр ямар орны залуус эгнэж зогсоод дэлхий ээж тандаа... гээд эмэгтэйчүүддээ зориулж хоор дуулах сэтгэл гаргах вэ? Ажилдаа ороод удаагүй байхад ажлын залуу маань найз охиныхоо төрсөн өдрөөр цайны цагаар торт, бэлэг, цэцэг авч гүйгээд л нэлээн тэвдүү нэг өдрийг өнгөрөөж байна. Тэгээд нэхэн анзаарваас арван жилд найз охиндоо тийн хөл алдан гүйж байсан япон залуу нэгийг ч хараагүй юм. Эрчүүд ядруухан явахад хаа газар адаглаад гудамжинд бүдүүлэгтэх зэргээр эмэгтэйчүүд дам хохирогч болж, элдэв асуудал олширдог. Чадуухан явахдаа харин эмэгтэй хүнд хэрхэн хандах нь улс орон бүр ялгаатай. Монгол эрчүүд маань энэ талаар бол эмэгтэй хүнийг хүндлэх, хүндлэлээ илэрхийлэх, баярлуулах тийм ч амаргүй, ховор чадварыг эзэмшсэн дэвшилтэт соёлтой нь бидний аз юм.

Бизнесийн талбарт:

Албан тушаал, карьер дэвшлийн хувьд ч монгол эмэгтэйчүүд япон бүсгүйчүүдээс хол давуу байр суурьтай. Хэдийгээр дэвшил гарч өөрчлөгдөж ирж буй ч Япон улс эмэгтэйчүүдийн карьер хөгжлийн түвшнээр хөгжсөн орнууд дундаа сүүл мушгиж явна. Харвардын Бизнес Шүүмжээс хийсэн судалгаагаар 500 глобал корпорацийг харьцуулахад АНУ-д бизнесийн дээд түвшний удирдлагын 20％, Их Британид 16%-ийг, Хятадад 9%-ийг бүсгүйчүүд эзэлж байхад Япон 1% хүрэхтэй үгүйтэй. Миний бие бизнес консалтинг компанид шалгалт өгөх гээд хаалга таттал дан хар костюмтай эрчүүд ирийтэл сууж байгааг хараад цочиж байснаа санадаг юм. Консалтинг үйлчилгээ голдуу дээд түвшний удирдлагатай ажиллах агаад өөрийн багийн баахан харчууд дээр япон компанийн удирдах багийн ахимаг насны эрчүүдийг нэмсэн баахан эсрэг хүйстнүүд дунд нугасны муухай дэгдээхий шиг юм сууж байдаг сан. Харин Монголдоо ирээд нэг жил ажилласан хугацаанд удирдах шатны эрчүүдээс илүү эмэгтэйчүүдтэй уулзаж, хамтран ажиллалаа. Надаас ч залуухан, хоёр юм уу түүнээс ч олон хүүхдээ гаргачихсан, баг байгууллага, бизнес удирддаг “барибари” [1] бүсгүйчүүдтэй олон таарч, соёлын ялгаа, бизнес дэх бүсгүйчүүдийн оролцооны ялгааг тод мэдэрч явна. Дэлхийн эдийн засгийн форумаас гаргасан олон улсын хүйсийн ялгааны тухай 2013 оны репортод эмэгтэйчүүдийн эдийн засгийн оролцоо, боломжийн индексээр манай улс алдарт Норвегийг л урдаа оруулж өнгөлсөн байв. Нийт бизнесийн 36% эмэгтэй захиралтай, 52% эзэмшилдээ эмэгтэй гишүүнтэй. Браво!

                                        Зургийн тайлбар: Хоёр хүүхдээ суулгаад хөдлөх гэж буй ээж

                                                                http://tanukicycle.blog75.fc2.com/blog-entry-665.html

Энэхүү тэмдэглэлд хувь хүний туршлага, үзэл бодлын өнцгөөс харсан тал бийг үгүйсгэхгүй ч дэлхийн хамгийн өндөр хөгжилтэй нэг орны бүсгүйчүүдийн зүгээс харахад атаархам жентельмэн соёл, эмэгтэй хүнийг эрх тэгш хүндэтгэн үзэж эрхлүүлдэг сэтгэлгээний суурь хөрстэй нийгэмд монгол бүсгүйчүүд бид ажиллаж амьдарч байна. Ийм хөрсөн дээр зогсоод өөрийгөө улам хөгжүүлэх, боломжийг бүрэн ашиглах, эрчүүддээ талархаж харилцан хөгжих, бусад орны бүсгүйчүүдийн сайн зан чанараас нийлэгжүүлэн шингээж авах, хөвгүүдээ чадварлаг, соёлтой жентельмэн болгон өсгөх зэрэгт хичээж үр хүүхэд, хойч үедээ үлгэр дууриалтай, ажил хэрэгч эмэгтэйчүүдийн арми болж чадвал аралын Япон төдийгүй Норвеги, Финлянд зэрэг эмэгтэйчүүдэд ээлтэйгээрээ дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдсөн орнуудтай ч эн зэрэгцэх боломж бидэнд бүрэн бий. Хайр дааж хариуцлагатай ажиллаж, улам хөгжье, монголын сайхан бүсгүйчүүд ээ!