хоногийн цахим хуудас дахь гол сэдвийн нэг болов. Түүнийг сүүлийн хэдэн жилийн турш хууль хяналтынхан шалгасан. 2006-2009 онуудад Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийн захирлаар ажиллаж байх үеийнх нь ноцтой баримтууд сөхөгдсөн гэдэг. Эдгээрийн нэг нь Эрдэнэт үйлдвэртэй холбоотой ган бөмбөлөг байлаа. Ган бөмбөлөг одоо ч яригдсаар. Мөн түүнтэй хамт ажиллаж байсан нягтлаг бодогч н.Наранцэцэг гэгч нь үйлдвэрийнхээ тамга, тэмдгийг ашиглан их хэмжээний мөнгө завшсан юм байх.

Харин Т.Ганболдоос мөрдөн байцаагч нар хэд хэдэн удаа мэдүүлэг авах гэсэн боловч тэр дуудсан ёсоор ирээгүй гэнэ. Тиймээс түүнийг мөрдөн байцаалтын ажиллагаанд саад учруулахыг оролдсон гэдэг үндэслэлээр баривчлан саатуулсан бололтой. Цагдаагийн байгууллагаас энэ тухай тодруулахаар очиход мөрдөх албаны ажилтнууд нь “Тухайн хувь хүний асуудлаар ямар нэгэн мэдээлэл өгөх боломжгүй. Учир нь шинэ хуулиар мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдаж буй тохиолдолд бид дур мэдэн янз бүрийн юм ярихыг хориглосон. Хэрвээ дараа нь тэр хүн гомдол мэдүүлбэл яах болж байна. Мэдээлэл өгсөн, түүнийг нь бичсэн хүн буруутан болох уу. Тэгж болохгүй” гээд хэргийн талаар ам нээсэнгүй.

Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр бол төрийн өмчит компани бөгөөд үе үеийн дарга нараа тэжээсэн саалийн том “үнээ” юм. Т.Ганболд эндээс хөрөнгөжиж, “Толдстрим инк” компаниа байгуулаад 2011 онд нөгөө алдар цуутай С.В.Паушокоос “Алтан дорнод Монгол” компанийг нь өмнөх жилүүдийн өрийн данстай нь худалдаад авчихсан байв.

Оросын толгой баячуудын нэг С.В.Паушок нь Сэлэнгэ, Дарханы сав газар, ялангуяа Заамараас олон тонн алт ухаж аваад, татвараас оргон зайлсан хэргээр мөрдөгдөж байхдаа манай Засгийн газартай Олон улсын арбитрын шүүх дээр маргаан үүсгэж, эцэст нь ялагдал хүлээсэн юм. Гэвч шүүхийн шийдвэр гарсны дараахан Ерөнхий прокурор Д.Дорлигжав “Паушокын хэргийг хэрэгсэхгүй болголоо” гэсэн. Олон улсын шүүх дээр манайх өмгөөллийн хөлс төлөх гэж дөрөв, таван тэрбум төгрөг гаргасан байлаа. Манай хуулийнхан болон арбитор, санхүүгийн ажилтнууд энэ хэрэг дээр хоёр жил гаруй хугацаанд цаг наргүй ажилласан нь ингээд талаар өнгөрсөндөө, хөөрхий.

“Алтан дорнод Монгол” компани нь 2007, 2008 онд зарим бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийн гэнэтийн ашгийн албан татварт төлөх 56.9 тэрбум төгрөгийг төлөхөөс зайлсхийсэн хэмээн ҮТЕГ-аас үзээд хууль хяналтын байгууллагад хандсан байлаа. Үүнээс үүссэн эрүүгийн хэргийг С.В.Паушок болон гүйцэтгэх захирал Б.А.Игошин нарт холбогдуулан УМБГ-аас сүр бараатай ажлын хэсэг гарган шалгаж байсан нь ч мөн “будаа” болсон юм. Яасан бэ гэтэл, энэ хэрэгт хөндлөнгийн шинжээчээр оролцсон шинжээчид нь “Алтан дорнод Монгол” компани Монгол улсын татвараас зайлсхийгээгүй гэдэг байгаа. Ингээд л бүх юм С.В.Паушокт ашигтайгаар эргэж, өнөөдөр буурин дээр нь Т.Ганболд нар бүжиг эргэж байна.

“Алтан дорнод Монгол” нь “ Востокнефтгаз”,”Бумбат алт” зэрэг охин компанитай байв. Эдгээрийг Т.Ганболд 300 гаруй сая ам.доллараар бөөндөж авсан гэвэл итгэх хүн хэд байгаа бол. Юун түрүүнд ийм их мөнгө хаанаас нь гараад ирэв хэмээн гайхах ч бүр энүүхэнд. Түүнийг УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэлийн төрсөн эгч С.Маналдуламын хүү гэдгийг Монголын сэтгүүлчид бүү хэл захын бор овоохойд суугаа эмээ нар мэднэ. Тэр Нүхтэд бас зочид буудалтай, эхнэр А.Гаажид нь өдөр өнжүүлэх төв ажиллуулж байгаа. Урьд нь Т.Ганболд Дарханы хар төмөрлөгийн үйлдвэрийн даргаар ажиллаж байхдаа төмрийн хүдрийн арматурыг өөрийн компаниар дамжуулж дамлан худалдаалсан, авлига авсан, өгсөн гэх хэргээр АТГ-тбас шалгагдаж байсан юм. Үнэхээр тэр “Алтан дорнод Монгол”-ыг дээрх 300 сая ам.доллараар авсан нь үнэн бол ийм их мөнгийг хаанаас, яаж бүрдүүлснийг шалгах нь зайлшгүй.

Чив чимээгүй алга болсон С.В.Паушок харин гэнэт сэрсэн мэт хэдэн сарын өмнө Монголын ETV телевизээр ярилцлага өгөхдөө “Намайг С.Баяр, Ц.Нямдорж, Сү.Батболд нар “устгаад” зогсохгүй бусад алт олборлогчдын хувь заяагаар тоглосон. Миний гүйцэтгэх захирал Б.А.Игошин зүрхний шигдээсээр нас барсанд Ц.Нямдорж буруутай” гэж шуугиан дэгдээсэн юм. Түүний иймэрхүү хатгаасыг Ц.Нямдорж тэр дор нь О.Чулуунбат руу чиглүүлж, тэд хоорондоо С.В.Паушокын алтыг Монгол банканд бүрэн тушаасан, тушаагаагүй хэмээн маргалдаж эхэлсэн. С.В.Паушок хэзээ яаж манай томчуудаар “тоглохоо” тооцоолж байсан болов уу. Хэргээс эвтэйхэн мултарч гарахыг тулд Ерөнхий прокурор Д.Дорлигжавын найз Ч.Бямбаад “Алтан дорнод Монгол” компанийнхаа охин компани гэгдэх ”Бумбат алт”-ыг бэлэглэсэн гэдэг яриа ортой байж болох л юм. М.В.Паушокын “Алтандорнод Монгол”-оор урласан аалзны иймэрхүү тор ямартай ч Т.Ганболдоос гадна томчуудын хүрээг хамраад байгаа юм.

Б.Отгонбаяр

Үргэлжлэл бий