Г. Ням-Очир

Энэ илтгэлийг 2011 онд Богд хаант Монгол улсын 100 жилийн ойн хурал дээр тавьсан юм. Энэ Монголын ард түмнээс Богд хаан, Эх дагнина хоёрт өргөсөн "алтан навчит өргөмжлөл" Монгол улсын хосгүй үнэт бүтээлийн жагсаалтанд энэ судалгаан дээр үндэслэн бүртгэгдсэн бөгөөд одоо Монголын Үндэсний Номын сангийн Үнэт ховор номын фондод хадгалагдаж байгаа.

Яахав жаахан сонирхолгүй байж мэднэ. Гэхдээ сонирхох хүндээ бол сонин. Хурлын эмхэтгэл дээр хэвлэгдсэн. Англи, Хятад хэл рүү орчуулагдсан. Номын сан, Соёлын яам зөвшөөрөөгүй учраас фотог оруулсангүй. Үзэх нэг нь зорьж очоод үзчихэж болно доо.

”Богд хааныг хоёр удаа хаан ширээнд залсан нь”

1911 оны 12-р сарын 29 болоод 1921 оны цагаан сарын шинийн 15-нд хоёр удаа Богд хааныг хаан ширээнд залжээ. Ингэж залахдаа хоёр удаа хаанд өргөмжилсөн өргөмжлөл өргөсөн буюу түүх, утга зохиол, төрийн ёслолын хосгүй үнэт баримт материалыг бидэнд үлдээжээ.
Богд хааны номын сан, хожмоо Монголын Үндэсний номын санд 100 жил хадгалахад ердөө хоёр удаа л судлаачид салхи оруулжээ. 1991 онд ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэнгийн төвдийн судлалын секторын эрхлэгч Р.Отгонбаатар крилл үсэгт буулгаж, ”Арга билиг” сонинд хэвлүүлсэн бол доктор, профессор Ц.Шагдарсүрэн соёмбо үсгийн дурсгал гэсэн утгаар нь нэг удаа дурджээ. Хэдий тийм боловч өнөөдөр бид энэхүү дурсгалыг монголын төвд хэлт утга зохиолын дурсгал гэсэн утгаар нь дахин хэлэлцэх хэрэгтэй хэмээн бодож байна.
Монголын Үндэсний Номын сангийн Монгол гар бичмэл, модон барын номын фондын
8067/99 дугаартай хадгаламжид ”Жал там аасол даш яннян шүгсо” буюу ”Хааны тамга өргөмжлөл өргөх өлзийт яруу эгшиг” нэртэй 9 хуудас болгомол хар цаасан дээр алтаар бичсэн ном бий.
(13.5 см х 50 см)
Энэхүү ном нь соёмбо(төвд), төвд, монгол гурван үсгээр бичигдсэн бөгөөд утга нь VIII Богд Жавзандамба хутагтыг хаан ширээнд залж буйн учир хийгээд урт удаан заларч шавь нар биднийгээ аварч ивээхийг хүсэн өргөмжилсөн доороос дээш дэвшүүлэн өргөж буй хүсэлт гуйлт өргөх бичиг гэж хэлж болох юм. Ингэхдээ яруу найргийн болоод үргэлжилсэн үгийн хэлбэрийг хослуулж, яруу тансаг бичжээ. Энэхүү зохиолын латин галиг, крилл хөрвүүлэгийг илтгэлд хавсарсан учир энэхүү өргөмжлөлөөс гарч буй хэд хэдэн утгын тайлалыг хэлье гэж бодож байна.

- Одоогоос 100 жилийн өмнө Богд хаан, Эх дагина хоёрыг зөвхөн хаан, хатан төдий бус Богд хааныг урт наст, цаглашгүй гэрэлт Аюуш бурхан, Эх дагиныг амьтныг ивээгч Цагаан дара эх бурхан бодтой мөн хэмээн үзэж байжээ.
- Тусгаар улс болохоор хөдлөхөд дотоод гадаад олон хүчин зүйл нөлөөлсний дотор Чойжин буусан тухай, хаан болоод хатны тухайд юу юу гэж айлдсан тухай энд дурдаж байна. Энэхүү төрийн Чойжин буусан тухай тэр үед бүтээсэн зураг Гандан хийдэд өдгөө болтол хадгалагддаг гэсэн яриа байдаг.
- Богд хаан, Эх дагина хоёрыг нийтээр ”гурван цагийн авралын орон” хэмээн итгэж найдаж, сүсэлж биширч байсан тухай гарч байна. ”Гурван цаг” гэдэг нь бол ”өнгөрсөн”, ”одоо”, ”ирээдүй” гурав юм.
”Өнгөрсөн” цагт VIII Богд олон удаа хувилан төрж, тоолшгүй амьтныг тус үйлдсэн төдийгүй Чингис хаан, Алтан хаан, Автай сайн хааны үйл хэргийг үргэлжлүүлэгч хэмээн Монголын түүхтэй холбож өгч дурджээ. Эх дагина бол олон үеийн туршид нэгэн насандаа бурхан болсон олон хутагт хувилгаадын мудра эх буюу ”бясалгалын нөхөр” болж явсан тухай дурдсан байна.
”Одоо” цагт олон Монгол овогтон болоод шавь нарын оройн дээдэд заларч, гадаад дотоод дайсан, хорлолыг няцаах
”Ирээдүй” цагт олон монголчуудын сүнсийг Диваажин, Шамбал тэргүүтэн жаргалтай оронд хөтлөх болоод, үр хойчисын буян заяа, аз амны хишгийг даах гэхчлэн гурван үед туслах буюу гурван цагт аврах үүрэг хүлээлгэжээ.
- Эх дагинын нэрийг ”Дондүвлхам” буюу ”Тус бүтээгч охин тэнгэр” хэмээн өргөмжилжээ. Чухам яагаад Дондогдулам хэмээн нэрлэх болсон нь тодорхойгүй байна. Энэхүү өргөмжлөлийг Богд хаан, Эх дагина гэсэн хоёр хүнд л тусгайлан бичиж өргөсөн, хэвлэгдээгүй барлагдаагүй, хэн дуртай хүн болгон үзэх боломжгүй байсан болохоор нэр сунжирч дуудагдсан, гуйвсан болов уу? хэмээн санаж байна.
- Гэлүгва буюу шар малгайтны ёсыг баригч лам хувраг хүн, эхнэр авах, улмаар хаан ширээнд суух гэдэг бол шашны ёс зүйд болоод гэлүгвагийн түүхэнд урьд гарч байгаагүй цорын ганц тохиолдол байсан болов уу? гэж бодож байна. Ийм нөхцөл байдлыг олон жилийн өмнөөс Банчин Богд, Тавдугаар Богд, Царчинчойжижалбуу нар зөгнөн бичсэн байсан мэтээр тухайн үйл явдлыг тайлбарласан утга санаа байна.
- Яг үүнтэй адил ”алтан үсгийн өргөмжлөл” Манж Чингийн төрд төдийгүй хожмын Дундад иргэн улсын дотоод, гадаадад ч хэрэглэгдэж байжээ. Тухайлан судалж үзэх боломж гараагүй байгаа ч, ”Ялгасан хутагтын намтар”-т Хөндлөн цөхүр ноёны хатанд Лигдэн хаанаас ”алтан үсэгт өргөмжлөл” өргөж байсан тухай мэдээ гардаг. Хэзээ анх гарсан зэргийг нь мөшгөвөл энэ уламжлал Монголын эзэнт гүрний үед тулахыг ч байг гэх газаргүй хэмээн бодож байна. Ямартай ч энэхүү өргөмжлөл Монгол төрийн түүхэнд хосгүй үнэтэй дурсгал бөгөөд хойшид Монголын Үндэсний номын сан хадгалалт хамгаалалтын нөхцлийг сайжруулах ажил хийнэ хэмээн найдаж байна.

- Энэ өргөмжлөлийг хэн бичив гэдэг асуудал их анхаарал татаж байна. Ачийг өгүүлхүйеэ бэрх эрдэмт мэргэн Огторгуйн цагаан гарди хэл бичгийн ухааны доктор, профессор Лхамсүрэнгийн Хүрэлбаатар багшид нэг ном байхыг үзсэн. Энэ бол ”Боржигон гэвшийн дэрний тэмдэглэл” нэртэй Богдын ойр шадар явсан хүний бичсэн Богд хаантын үеийн түүхэн үйл явдлын бүртгэл цэс маягтай ном юм. Тэрхүү номд бичсэнээр Богдыг хаан ширээнд залах үйл явдлын ёслолын албаны даргаар Да лам Цэрэнчимэд идэвхтэй оройлон оролцсон бөгөөд төрт ёсны уламжлалын түүх бичиг сайн мэддэг хүн хэмээн онцгойлон бичсэн байдгаас үзвэл шууд зохиосон биш юм аа гэхэд үг өгүүлбэр засах, залах, гар хүрсэн байх тохиолдол өндөр хэмээн бодож байна.
Монголын Үндэсний номын сангийн гар бичмэл, модон барын номын фондод 1319/99 гэсэн хадгаламжид буй нугалбарын тухай ярья. Энэ бол 1921 оны цагаан сарын 15-нд Богд хааныг дахин хаан ширээнд залсан өргөмжлөл юм. Яаруу тэвдүү бачуу давчуу ч байсан уу? юу ч гэсэн энэ удаад алтан үсгээр бичиж амжсангүй. Гэсэн хэдий ч утга болоод найруулгын хувьд өмнөх өргөмжлөлөөсөө дутахааргүй төдийгүй олон түүхэн баримт болоод тэр үеийн монголын ард түмний орь хүслийг шингээсэн байгаагаараа онцлог юм.
Энд нэг цохон дурдмаар баримт бол Богд хаан, Эх дагина хоёрын бүрэн цол юм.
Богд хааны цол нь:
Шашныг мандуулагч
Амьтныг жаргуулагч
Аврал итгэл
Хамгийг айлдагч
Оройн чандмани
Очирдар Жавзандамба лам
Шашин төрийг хослон баригч
Наран гэрэлт
Түмэн наст
Богд эзэн гэгээн

Эх дагинийн цол нь:
Шашин төрийг хослон өрнүүлэгч
Чин үнэн сүсэгт
Тус ачлалт
Тунгалаг чандмани
Далай дайчин
Ялгуусан дагина
Эрх Цагаан дара
Эрдэнэ сэцэн ноён
Айлдал энэрэлийн эзэн
Гурван орны дагинасын эрхэм
Улсын эх дагинийн гэгээнтнээн... хэмээн бичсэн байна. 1921 онд бид хоёр засгийн газартай байсан. 1921 оны 7-р сарын 11-нд Хүрээнд орж ирсэн Зөвлөлт Орос, Монголын цэргүүдийн үйл явдалтай холбоотой үлдсэн бичгийн дурсгал байна уу? Байгаа бол жанжин Д.Сүхбаатарын хэлсэн үг л байгаа байх. Мэдээж хэрэг энэ бол хоёулаа Монголын түүх. Аль нь хууль ёсны төр болоод аль цэргийн эргэлт, тоглоомын засгийн газар байв гэсэн асуулт гарч ирнэ. Энэ үйл явдлаас хойш юу юу болсныг бид бараг цээжээр мэднэ. Гэхдээ судлаач бид эргэж харах цаг иржээ.

Энэ мэт хоёр түүхэн баримтыг уншигч судлаач та бүхний мэргэн мэлмий саруул оюунд өргөн барилаа. Бидний энд хуралдаж буй шалтгаан бол зөвхөн Богд хаант Монгол улсын 100 жилийн ойг тэмдэглэн өнгөрүүлж байгаа төдий зүйл биш юм. ХХ зууны түүхийг эргэж харах, эрүүл саруул судалгаа, үнэн зөв түүх бичлэг, алдаагаа засч, оноогоо бататгахын эхлэл хэмээн хэмээн бодож байна. Төрт ёсны уламжлалын түүхийг судлахын тулд Богд хаантын үеийн судалгааны төвийг Богд хааны ордон музейн дэргэд байгуулах саналтай байна. Бидний өнөө үед алдаж байгаа гол дутагдал бол архивт суудаг нь номын санд юу байдгаа мэддэггүй, номын санд суудаг нь музейд юу байдгаа мэддэггүй, бүртгэл судалгаа бүрэн бус байгаад оршиж байна гэж боддог.
Анхаарал тавьсанд баярлалаа.

”Богд хааныг хоёр удаа хаан ширээнд залсан нь”
Tweet
Bolod.mn

Сэтгэгдэл (1)

Уншигчдын оруулсан сэтгэгдлийн талаар манай сайт хариуцлага хvлээхгvй болохыг анхаарна уу.
Үгийн санд шүүлтүүр хийсэн болно

Зочин
Түүхийг ийм түүхий бичиж болохгүй

2013-12-31 | 05:53:16 | 180.149.97.77 |

Мэдээ
Гадаад мэдээ
Видео

Ой хээрийн хоёр түймрийг бүрэн унтраалаа
17:04

Өнөөдөр хоёр гал түймрийг бүрэн унтраасан талаар ОБЕГ-аас мэдээллээ.

»»

Өвөр Монголын цөлийг зассан туршлага
15:40

Энэ жил “Гурван умард” төсөл хэрэгжиж эхэлсний 47 жилийн ой тохиож байна. Хагас зуун жил үргэлжилсэн уйгагүй хөдөлмөрөөр Өвөр Монгол орон эх орныхоо хойд хилд нуршгүй ногоон хэрэм босгож, улс орны экологийн аюулгүй байдлыг үр ашигтайгаар баталгаажуулсан юм.

Харилцаа хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлж, Хятад Монголын найрамдлын түүхийг өгүүлнэ
15:39

6-р сарын 10-нд Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн Хүбэй муж, ӨМӨЗО дахь хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээний нээлтийн үеэр Бүх Хятадын Сэтгүүлчдийн Нийгэмлэг болон Монголын СНЭ-ыэ дарга нар захидал илгээж, хамтарсан сурвалжилга амжилттай эхэлсэнд баяр хүргэжээ.

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийнхний хамтарсан сурвалжилга эхэллээ
15:38

Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдийн Хүбэй, ӨМӨЗО дахь "Боломжоо хуваалцан, хамтдаа хөгжье" хамтарсан сурвалжилгын үйл ажиллагаа ӨМӨЗО-ны Тунляо хотод 6-р сарын 10-ны үдээс хойш эхэллээ. Энэхүү арга хэмжээг БХСН, БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ, Монголын СНЭ хамтран гүйцэтгэж, ӨМӨЗО-ны Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллин алба, Хүбэй мужийн Ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба хамтран зохион байгуулж буй юм.

Шэнь Миньжуань:Хятад, Монголын хүмүүнлэгийн солилцооны агуулгыг баяжуулж, найрамдлыг бэхжүүлнэ
15:37

БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Миньжуань Хятад, Монголын хэвлэл мэдээллийн хамтарсан сурвалжилгын арга хэмжээнд захидал илгээж, Бүх Хятадын сэтгүүлчдийн нийгэмлэг, БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайдын Яам, Монгол Улсын СНЭ, ӨМӨЗО-ны ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба, Хүбэй мужийн ардын засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас хамтран зохион байгуулж буй Хятад, Монголын сэтгүүлчдийн Хүбэй, Өвөр Монгол дахь хамтарсан сурвалжилгын ажиллагаа эхэлсэнд баяр хүргэв.

Хятад улс сансар судлалын өдрөөрөө Хятад маягийн сансар судллын шинэ аяллаа эхлүүлэв
15:36

4-р сарын 24-ний өдөр бол Хятадын сансар судлалын арав дах өдөрлөг юм. Энэ өдөр мөн Хятад улсын анхны хиймэл дагуул "Дүнфанхүн-1"-ийг амжилттай хөөргөсний 55 жилийн ой юм. Энэ өдөр "Шэньжөү-20" нисэгчтэй сансрын хөлгийг хөөргөж, орчлон ертөнцийг судлах шинэ аяныг дахин эхлүүлсэн юм.

Өнөөдөр бид бүгдээрээ одон орон сонирхогчид болсон. 04-р сард бид сансрын нисгэгчиддээ хүндэтгэл үзүүлэх ёстой, уудам орчлонгийн нууцыг тайлж, сансрын нисгэгчдийн бичсэн хятад маягийн романтикийг мэдрэх ёстой.

Супер хиймэл оюун бүтээх лаборатори байгуулжээ
14:53

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны долоодугаар сарын 1 /Bloomberg/. Өгөгдсөн даалгаврыг хүний түвшинд эсвэл бүр илүү сайн

»»

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна
14:31

Баяр наадмын нээлтийн тасалбар 07 сарын 02 буюу маргааш 07 цагаас худалдаанд гарна

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар: Засгийн газар үнэнч, ил тод, хариуцлагатай байх зарчмыг тууштай баримтлана. Хөрөнгө оруулагчдад ээлтэй бодлого хэрэгжүүлж, тэдний эрх ашгийг хамгаалж ажилллана
13:57

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар гадаад улсаас Монгол Улсад суугаа дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон

»»

Ганцмод-Гашуунсухайт боомтын хил дамнасан төмөр замын шав тавилаа
12:55

Хятад, Монголын уламжлалт анагаах ухааны эмчийн ур чадварыг дээшлүүлэх сургалт болов
12:37

Эрч хүчтэй залуу насаа хайрлая
12:00

Найруулагч:	С.УРЬХАН
Эх сурвалж:	СОЛОНГО

Уламжлалт заслаар бяцхан охины ”Нойрмог”нүдийг сэргээлээ
11:50

Зохиогч:	Ц.Урантунгалаг,Б.Сурнаа
Найруулагч:	Б.СУРНАА
Эх сурвалж:	solongonews.mn

2025 онд ахмад настанд амралт, сувиллын үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагын жагсаалт гарлаа
09:57

Ахмад настны тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.2-т заасан эрхийн бичгийн хөнгөлөлттэй үнээр ахмад настанд амралт,

»»

Дональд Трампын дэвшүүлсэн хуулийн төслийг Маск дахин шүүмжлэв
09:25

Зургадугаар сарын 28-ны өдөр Америкийн бизнес эрхлэгч Элон Маск АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трампын дэвшүүлсэн "том мөртөө

»»

Аутизмын хүрээний эмгэгийн оношилгоог эрт илрүүлж, эмчлэх боломж нээгдлээ
15:34

”Монгол Улсад эмчлэгдэх боломжгүй өвчлөлийг бууруулах” бодлогын хүрээнд СЭМҮТ-ийн нарийн мэргэжлийн хүүхдийн

»»

Баруун Европ даяар хэт халж байна
15:25

БЕРЛИН, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /DW/. Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Баруун Европын орнуудад агаарын хэм

»»

Blue Origin жуулчдыг сансарт аялуулжээ
12:44

НЬЮ-ЙОРК, 2025 оны зургаадугаар сарын 30 /TASS/. Америкийн “Blue Origin” компани сансрын дэд тойрог замд

»»

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ
10:25

Хөх хот Улаанбаатар чиглэлд шууд нислэг үйлдэнэ

»»

Улаанбурханы товлолт дархлаажуулалтад бүрэн хамрагдаагүй хүүхдүүдийн гэрт нь очиж вакцин хийнэ
09:49

Улаанбурханы нөхцөл байдалтай холбоотойгоор дархлаажуулалтыг эрчимжүүлэхээр болоод байна.

»»

"Багийн бага сургууль"-д хувийн хэвшлийнхэн хөрөнгө оруулна
09:24

Боловсролын яам, НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн хамтын ажиллагааны хүрээнд хэрэгжүүлэх “Багийн бага сургууль” санаачилга албан ёсоор эхэллээ.

»»

"Түймрээр эхээсээ өнчирсөн хоёр янзагыг хариуцлагатай айлд хүлээлгэн өгнө"
09:16

Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сумын ойн түймэрт өртөж, эхээсээ өнчирсөн 2 янзагыг өөрсдийн нутагт нь амьдардаг

»»

С.Молор-Эрдэнэ Монголчуудтай “таарсан” анхны философич гэж үү?
08:58

Олон нийтийн анхаарлын төвд байдаг хүмүүсийн нэг бол философич С.Молор-Эрдэнэ . Тэрээр “Монголчууд анх удаа л

»»

“GEM Mall”-д эхнэрээ хутгалж хөнөөсөн хэрэг гарлаа
08:07

Өнөөдөр Баянгол дүүргийн 6 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “GEM Mall” худалдааны төвд эмэгтэй хүнийг

»»

Дорнодын түймрийг унтрааж, Хөвсгөл, Сэлэнгэ, Булган аймагт гарсан 7 түймрийг цурамд оруулжээ
19:16

Дорнод аймгийн Баян-Уул сумын Өвөр эрээн багийн “Тарам” гэдэг газар өчигдөр буюу энэ сарын 26-нд гарсан ой,

»»

Ерөнхий Сайд Г.Занданшатар Хүнс, Хөдөө Аж Ахуй, Хөнгөн Үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн ажлын талаар УИХ-д мэдээлэл хийлээ
19:14

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын цаг үеийн

»»

Японд ажлаас үүдэлтэй сэтгэцийн өвчлөл дээд хэмжээнд хүрчээ
18:24

ТОКИО, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /NHK/. Японд ажилтай холбоотой сэтгэцийн эрүүл мэндийн асуудлаар

»»

Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн Жамсрангийн Самбуугийн алдар гавьяаг мөнхжүүллээ
17:31

АРД ОЛОНДОО МОНГОЛ ТӨРИЙН МЭРГЭН ӨВӨӨ ХЭМЭЭН АЛДАРШСАН ТӨР, НИЙГМИЙН НЭРТ ЗҮТГЭЛТЭН

»»

Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын анхны галт тэрэг Ши-Аниас аялж эхэллээ
16:23

Энэ онд Казахстаны "Хятадын аялал жуулчлалын жил" тохиож байна. Хятад, Казахстаны соёлын солилцоог дэмжиж, Хятад, Төв Азийн орнуудын дэд бүтцийн холболтыг гүнзгийрүүлэх зорилгоор өчигдөр Хятадын Ши-Ань хотоос Казахстаны Алматы хот чиглэлийн Хятад-Төв Азийн олон улсын соёл аялал жуулчлалын тусгай галт тэрэгний анхны галт тэрэг Ши Ань өртөөнөөс хөдөллөө. Тусгай галт тэрэг Шааньши, Ганьсу, Шиньжян зэрэг муж, өөртөө засах орныг дайран өнгөрч, Хоргос боомтоос хил гарч, 05-р сарын 31-нд Алматы хотод ирэх төлөвтэй байна.

»»

Долоодугаар сарын барилдааны хуваарь
16:03

Долоодугаар сарын 11-12-нд Ардын хувьсгалын 104 жилийн ой, Үндэсний Их баяр наадам хүчит 512 бөхийн брилдаан,

»»

НҮБ: Дэлхий даяар мансууруулах бодис хэрэглэгчдийн тоо нэмэгджээ
15:56

ВЕНА, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /DW/. Дэлхий дахинд тогтворгүй байдал нэмэгдэж буй энэ үед мансууруулах

»»

Хүний эрхийн дэд хороо: Гадаад улсад зорчиж буй, ажиллаж, амьдарч байгаа иргэдийн эрхийг хамгаалах чиглэлээр шийдвэр гаргав
13:48

БНСУ-д оршин суугаа иргэд болон хил, гааль дээрээс буцаагдаж байгаа, хүний эрхийн зөрчилд орж байгаа гэх мэдээллийн дагуу хэлэлцлээ.

»»

АНУ, Хятад улс худалдааны хэлэлцээр байгуулжээ
13:46

ВАШИНГТОН, 2025 оны зургаадугаар сарын 27 /TASS/. АНУ энэ сарын 25-нд БНХАУ-тай худалдааны шинэ

»»

Labubu хүүхэлдэй хэрхэн дэлхий нийтийг байлдан дагуулах болов?
11:43

Сүүлийн үед “Labubu” гэсэн нэрийг сонсоогүй хүн гэж бараг байхгүй болов уу. Гудамжинд зөрөөд өнгөрөх бараг хүн бүрийн

»»

Хуурамч зар байршуулан иргэдийг залилсан этгээдийг баривчилжээ
11:17

Мөрдөн байцаах албаны Залилах гэмт хэрэгтэй тэмцэх газар, Баянхонгор аймгийн цагдаагийн газрын алба хаагчид

»»

Х.Нямбаатар: Эвдэрсэн замыг гүйцэтгэгч байгууллагууд руу шаардлага хүргүүлэн өөрсдийн хөрөнгөөр нь засварлуулна
10:47

Дулааны шугам засах ажлын хүрээнд, нийслэлээс шинэчилсэн явган хүний болоод авто замуудыг хуулж, эргээд хучихдаа

»»

Өмнөговийн Гурвантэст үер бууж, 4 гэр, нэг машин усанд автжээ
10:25

Өмнөговь аймгийн Гурвантэс сумын Шугшаа, Мөргөцөг, Тост, Хөв, Мод үржүүлэг хорооллуудад 06.25-ны өдрийн 15:05-16-20

»»

Кенид улс даяар жагсаал болж, 16 хүн амь үрэгджээ
10:16

“Amnesty Kenya” байгууллага мэдэгдэл хийхдээ лхагва гарагт /2025.06.25/ улс даяар явагдсан засгийн газрыг эсэргүүцсэн

»»

Интерполын шугамаар эрэн сурвалжлагдаж иргэн “А”-г баривчилжээ
10:15

Мансууруулах бодис улсын хилээр хууль бусаар нэвтрүүлсэн гэх эрүүгийн хэрэгт Интерполын шугамаар олон улсын

»»

Төмөр замаар нүүрс тээвэрлэх урт хугацааны гэрээний "анхны тээвэр" хөдөллөө
10:05

“Монголын төмөр зам” ТӨХК болон “Чайна Энержи Коксжих нүүрс (Тяньжин)” ХХК хоорондын нүүрс тээвэрлэлтийн урт

»»

Д.Мөнх-Эрдэнэ, Ж.Энхжаргалан нарт оногдуулсан анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээлээ
08:43

Иргэн Д.Мөнх-Эрдэнэ, "Төв цэнгэлдэх хүрээлэн"-гийн гүйцэтгэх захирал Ж.Энхжаргалан нар нэг нэгэндээ салаавч гаргаж,

»»

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал Кейти Жаксоныг хүлээн авч уулзав
15:31

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал Кейти Жаксоныг хүлээн авч уулзлаа.

»»

Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ
14:12

Парист орсон хүчтэй аадар борооны улмаас RER галт тэрэгний буудал усанд автжээ. Улсын хэмжээнд хэт халалтын улмаас аадар бороо үргэлжилж, сүүлийн өдрүүдэд агаарын хэм 40°C давжээ.

»»

Х.Нямбаатар: Олон жил гацсан, хогийн цэг болсон барилгуудыг буулгаж, чөлөөлнө
14:00

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатарын дөрөвдүгээр сарын 3-ны өдрийн дүүрэг,

»»

Ж.Чинбүрэн: Улаанбурхан өвчний халдвар ковидоос ноцтой
12:05

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар өчигдөр /2025.06.21/ ХӨСҮТ-д ажиллалаа. Энэ үеэр Эрүүл мэндийн сайд Ж.Чинбүрэн

»»

Хөрш улсын залуусыг гайхшируулсан аялал
11:49

Хятад, Монгол хоёр орон стратегийн хамтын ажиллагааны харилцаатай мөнхийн найрсаг хөршүүд. Бид хөрш оронтойгоо хамтран ажиллах нь гарцаагүй. Саяхан Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Очирбат БНХАУ-д айлчлах үеэрээ Монголын компаниуд Хятадад ирж хамтран ажиллах талаар яриа хэлэлцээ өрнүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн юм.

»»

”Хятадтай танилцах аялал” олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны баг Улаанцав хотод айлчиллаа
11:41

Хятадын Кибер орон зайн удирдлагын сүлжээний харилцааны товчооноос удирдаж, Хятадын олон нийтийн дипломатын нийгэмлэг болон Глобал сүлжээнээс санаачлан, ӨМӨЗО-ны интернэт мэдээллийн албанаас зохион байгуулсан 2025 "Хятадтай танилцах аялал" олон улсын хэвлэл мэдээллийн солилцооны баг 05-р сарын 14-ны өдөр Улаанцав хотод айлчиллаа.

»»

Өчүүхэн дүүрэн
11:38

“Өчүүхэн дүүрэн” нь жил бүрийн аргын тооллын 05 дугаар сарын 20-22-ын өдрүүдэд тохиодог бол энэ жилийн хувьд 21-ний өдөр тохиох аж.

»»

Хятад улс хөрөнгө оруулалт, хамтын ажиллагааны чухал орон хэвээр байна
11:34

Дэлхийн эдийн засгийн форумын гүйцэтгэх захирал Лян Жиньхүйтэй хийсэн ярилцлага.

Дэлхийн эдийн засгийн форумын “Шинэ аваргуудын” XVI уулзалт /“Зуны Давосын форум”/ өнөөдөр буюу 06-р сарын 24-ний өдөр болж байна. Тус форум “Шинэ эриний бизнес эрхлэлт" сэдвийн дор 06-р сарын 24-нөөс 26-ны өдрүүдэд Хятадын Тяньжинь хотод болно. Нийт 90 гаруй улс орон, бүс нутгаас ирсэн 1800 гаруй зочид энэхүү форумд оролцлоо. Энэхүү тохиолдолд тус форумын гүйцэтгэх захирал, Их Хятадын бүсийн дарга Лян Жиньхүй Синьхуа агентлагт ярилцлага өгсөн байна.
Лян Жиньхүй:

- Энэ форум хэдийгээр дэлхийн эдийн засагт тодорхойгүй байдалд байгаа нөхцөлд зохион байгуулагдаж байгаа ч оролцогчдын тоо түүхэн дээд хэмжээнд хүрэх төлөвтэй байна. Энэ нь олон улсын компаниуд болон хөрөнгө оруулагчид Хятад, Азийн зах зээлийг сонирхож буйг бүрэн харуулж байна. Тэд хиймэл оюун ухаан, дэвшилтэт үйлдвэрлэл, эрүүл мэнд зэрэг салбарт хамтран ажиллах боломжийг идэвхтэй эрэлхийлж байна.

Тэрээр улс орон, бүс нутгийн хөрөнгө оруулалтын орчныг авч үзэхдээ бодлогын уялдаа холбоо, тууштай байдал, хүний нөөцийн хүртээмж, технологийн бэлэн байдлыг анхаарч үзэх хэрэгтэй. Миний бодлоор Хятад, Азид тохирох хүчин зүйл нэлээд хүчтэй байна. Хятад улс хөрөнгө оруулагчид болон бизнесийн түншлэлд таатай орчныг бий болгосон.