Францын алдарт загвар зохион бүтээгч Ив Сен Лоран 1936 оны наймдугаар сарын 1-ний өдөр мэндэлж, 2008 оны зургадугаар сарын 1-нд нас баржээ. Түүний алдар дэлхийн загварын ертөнцөд тодоос тод үлдсэн юм. Тэрбээр ээж, хоёр охин дүүгийнхээ хамт Газрын дундад тэнгисийн жижиг аралд бага насаа өнгөрүүлжээ. Лоран бага наснаасаа цаасан хүүхэлдэй бүтээж, өсвөр насандаа ээж, эгч нартаа даашинз урладаг байв. Харин 18 насандаа тэрбээр Парист ирж суурьшжээ.

Түүний загвар зохион бүтээх авьяасыг олон хүн үнэлж эхэлсэн байна. Энэ үеэр Францын алдарт “Vogue” сэтгүүлийн эрхлэгч Мишель де Брунхофф дэлхийн суут нэгэн загвар зохион бүтээгч Кристиан Диортой танилцуулжээ. Тэрхүү агуу зохион бүтээгчтэй анх уулзахдаа Лоран “Диор намайг үнэхээр гайхшруулсан. Түүний өөдөөс хараад нэг ч үг дуугарч чадаагүй. Тэр миний урлагийн үндсэн мэдлэгийг заасан. Түүнтэй хамт өнгөрүүлсэн цаг хугацааг хэзээ ч мартахгүй” хэмээн хожим дурсан ярьсан байна. Дээр дурдсанчлан Ив Сен Лораны загвар зохион бүтээгчийн амьдрал, уран бүтээлд

Кристиан Диорын оруулсан хувь нэмэр их.

Тэрбээр загвар зохион бүтээгч болно гэж 1953 онд тууштай шийдсэн байна. Олон улсын ноосны холбооноос залуу загвар зохион бүтээгчдийн дунд зарласан уралдаанд тэргүүн байр эзэлж, өөрийгөө жинхэнэ загвар зохион бүтээгч болно гэдэгт бүрэн итгэжээ. Энэхүү тэмцээнд тэрбээр найз Фернандо Санчес, Германы нэрт загвар зохион бүтээгч Карл Лагерфельд нарыг ардаа орхиж байв. Ив Сен Лоран Кристиан Диорын загварын урланд таван жил ажилласан юм. Тэрбээр энэ хугацаанд дэлхийн загварын хааны урлах авьяас билгээс олон зүйл сурсан биз ээ. Кристиан Диор 1957 оны наймдугаар сард Ив Сен Лораны ээжтэй уулзаж, хүүгийнх нь авьяас билиг гайхалтай гэдгийг хэлээд загвар зохион бүтээгчээр ажиллуулах болсноо мэдэгджээ. Энэ мэдээ ээж, хүү хоёрт цочир сонин санагдсан нь мэдээж. Гэвч Кристиан Диорын зүрхний шигдээс өвчнөөр нас баржээ. Түүнийг нас барсны дараа 21 настай загвар зохион бүтээгч Ив Сен Лоран Кристиан Диорын загварын урлангийн дизайнераар ажиллаж эхэлжээ. Түүний 1958 онд гаргасан хаврын загварын цуглуулга олонд шуугиан тарьж чадсан юм. Тэрбээр ижил хүйстнээ сонирхогч байв.

Түүний хайр дурлалын тухай мэдээлэл ч олонд нээлттэй байжээ. Ив Сен Лораны ажил амьдралын салшгүй хамтрагч нь Францын үйлдвэр эрхлэгч Пьер Берже хэмээх эрхэм юм. Тэд анх 1958 онд танилцаж, 1961 оноос хосууд гэдгээ олон нийтэд мэдэгдэж байв. Ив Сен Лоран, Пьер Берже нар 1971 онд харилцаагаа тасалсан ч амьдралын сайн найз, ажил хэргийн сайн хамтрагч хэвээр үлдэж чадсан юм. Пьер Берже “Түүний нэрээр нэрлэсэн анхны хувцас загварын шоуны төгсгөлд би уйлж байсан. Дараа нь цаг хугацаа маш хурдан өнгөрсөн. Ямар хурдан гэж санана. Салалт бол зайлшгүй зүйл. Гэхдээ хайр дурлал хэзээ ч зогсохгүй” гэж Ив Сен Лорантай өнгөрүүлсэн цаг хугацааг үнэлсэн байдаг. Тэр ижил хүйстэн байсан ч эх орныхоо төлөө эр цэргийн албыг нэр төртэй хаажээ. Францын арми 1960 онд Алжирийн эсрэг дайтаж байх үед Ив Сен Лоран цэргийн алба хаасан юм. Түүнийг цэргийн алба хааж байх үед Диорын урлангийн байр шатсан тухай мэдээлэл сонсч, сэтгэлийн их дарамтад орсон гэдэг. Тэрбээр 2008 оны зургадугаар сарын 1-нд Парис дахь гэртээ тархины хавдар өвчний улмаас нас барсан юм. Ив Сен Лоран 2009 онд нас барсан алдартнуудын хамгийн өндөр орлоготой нэгнээр тодорч байжээ. Түүний хамгийн сүүлд өгсөн ярилцлагыг “Interview magazine” сэтгүүл энэ оны онцох ярилцлагаар тодруулан саяхан нийтэлснийг орчуулан хүргэж байна.

-Та яг одоо юу бодож байна вэ?
-Маш олон зүйл.

-Бүгд сайхан зүйлийн тухай юу?
-Тэгж хэлж харамсалтай нь чадахгүй.

-Та дургүй эмэгтэйтэй болзож байв уу?
-Дургүй гэж үү. Үгүй дээ хэзээ ч үгүй.

-Бүтээл бүрийн чинь ард хэн нэгэн эмэгтэй байгаа гэж бодогдоод байдаг юм?
-Үгүй дээ. Би тэгж нэг бүрчлэн хийх хувцасныхаа загварыг эмэгтэйчүүдээс хайгаад явдаг гүй. Цөөн тооны эмэгтэй бол байгаа. Тэднийг хараад урам зориг, уран бүтээлийн сэдэв олдог гэж хэлж болох юм. Үнэндээ эмэгтэйчүүд байхгүй бол би загварт ийм өндөр амжилт үзүүлж чадахгүй.

-Энэ их уйтгартай асуулт байж болох юм гэхдээ асуухаас өөр арга алга. Та загвар зохион бүтээгч болоогүй бол юу хийх байсан бол?
-Амьдарна.

-Таны бүтээлүүд хүмүүст их урам зориг өгөх юм аа?
-Тэгэлгүй яахав. Маш их.

-Харин ажилд тань эрчүүд хэрхэн нөлөөлдөг вэ?
-Бусдын бодож байгаа шиг тийм ч их нөлөө үзүүлээд байдаггүй.

-Таныг эмэгтэй хүнгүй гээр гоо сайхан гэдэг зүйл гүйгээр уран бүтээл хий гэвэл яах вэ?
-Би өөрийгөө тийм ядуу, хөөрхийлөлтэй байдалд түлхэхгүй. Тохилог орчинд уран бүтээлээ хийхийг эрхэмлэдэг.

-Эрэгтэй, эмэгтэй хүнийг та сайн таньдаг. Эмэгтэйчүүдийг тодорхойгүй зантай гэдэг. Харин таны хувьд юу гэж боддог вэ?
-Та яагаад яриа эхэлснээс хойш эмэгтэйчүүдийн талаар асуугаад байгаа юм. Намайг ижил хүйстэн болохоор тэр үү.

-Үгүй дээ. Энэ их ерөнхий асуулт та тэдэнтэй л адил энгийн нэг хүн тиймээс тэднийг тодорхойлж чадна гэж бодлоо.
-Үгүй. Эмэгтэй хүнийг би тодорхойгүй, ойлгомжгүй гэж хэлэхгүй.

-Юу ч мэдэхгүй байж загвар гэж ярих хүн олон байдаг?
-Тийм шүү. Би тэднийг жигшдэг. Эцсийн эцэст би заг варыг үзэн яддаг. Би гоё хувцсыг таашаадаг. Харин загварыг үзэн яддаг.

-Би танаас нэг зүйлийг асуумаар байна. Таны бод лоор гоо сайхан гэж юу вэ?
-Би тэр гоо сайхныг чинь л хайж ирлээ. Би бол гоо сайхныг таашаагч.

-Та хэн нэгэнд хууртагдаж байв уу?
-Би хэнд ч хууртагдаж байсангүй. Хүмүүст тийм ч их анхаарал хандуулаад байдаггүй л дээ.

-Амьдралдаа хэн нэгэн эмэгтэйд үнэн сэтгэлээсээ дурлаж байв уу?
-Тийм. Нэг, хоёр удаа л. Би сонирхолгүй, урам зориггүй эмэгтэйг хайрлаж чадахгүй.

-Америк орныг та юу гэж боддог вэ?
-Би америкчуудыг хүндэт гэдэг. Энэ бол гайхалтай улс.

-Та энд харь оронд байгаа юм шиг санагддаг уу?
-Хэзээ ч үгүй. Хааяа ганцаарддаг. Тиймээс гэртээ найз нөхөдтэйгөө олуулаа байх дуртай.

-Цаг үе өөрчлөгдөж байна. Загварын ертөнцөд ч шинэ чадварлаг залуус орж ирж байна. Энэ нь таныг уйтгарлуулж байна уу?
-Уйтгарлаж чадахгүй. Харин ч их сэтгэл догдолж байна. Би урлагийн ертөнцөөс илүү сайн сайхан зүйлийг мэдэрмээр байна.

-Энэ бүхний дараа та юу хийх вэ?
-Бүх зүйлийн дараа юу. Би бичих их дуртай. Ном бичих дуртай. Олон сайхан зүйл хайр дурлал, гоо сайхан, эрэгтэй, эмэгтэй хүний амьдралын талаар бичмээр байна. Дурсамж ном гэж хэлж болох юм. Би цаг нь болтол хүлээж байна.

-Та яг одоо эхлэх хэрэгтэй юм биш үү?
-Би тэмдэглэл хөтөлж байгаа. Энэ ажилдаа ч их дуртай болоод байна.

-Би таны зурсан зургийг харсан юм байна. Тэднийгээ хэвлүүлэх бодол байдаггүй юм уу?
-Тийм бодол байлгүй яахав.

-Тэгээд хэзээ гэж?
-Энэ талаар санаж бодсон зүйл алга.

-Харин номоо хэзээ хэвлүүлэх вэ?
-Ном болгож хэвлүүлэхэд их зүйл дутуу байна. Үнэхээр их хүсч байна. Гэхдээ ном бичнэ гэдэг чинь их хэцүү ажил юм.

Г.НЯМСҮРЭН