мэдэхэд туслах аман бус харилцааны ямар дохио, шинжүүд байдаг вэ?” гэж асуудаг. Тухайн ажлын байранд маш олон өргөдөл гаргагчид хандаж байгаа тохиолдолд энэ бол маш сайн асуулт.

   Ихэнхдээ аман бус дохионууд (буюу энгийнээр аман бус харилцаа) нь магадгүй таны аль хэдийнэ мэддэг гараа чанга атгаж мэндчилэх,инээмсэглэх, зохистой поз авах, нүдээр харилцах гэх мэт ажил горилогчийн анхны сэтгэгдлийг сайхнаар төрүүлэхэд нөлөө үзүүлдэг үйлдлүүд байж болно. Нэмж хэлэхэд “тольдох” болон “үйлдлийг нь дууриах” аргыг ч бас ашиглахад болохгүй юм байхгүй.

   Судалгаагаар “тольдох” болон “дууриах” аргууд нь харилцагч хоёр талыг хоорондоо зохицох боломжийг олгодог болох нь батлагджээ. Та ажил горилогчтой ярилцлага хийж байгаагийн хувьд та болон ажил горилогч тал итгэлцлийн буруу мэдрэмж эсвэл таалагдах байдлыг бий болгохын тулд нүдээ цавчлах, толгой дохих гэх мэт үйлдлүүдийг санамсаргүйгээр адилхан хийгээд байж болох юм.

   Гэхдээ ажил горилогчийн ярилцлагын туршид илэрхийлж байгаа аман бус харилцаа нь тэднийг бодит амьдрал дээрээ хэрхэн биеэ авч явдаг талаарх бүрэн мэдээллийг хангалттай өгч чадахгүй. Тухайн хүний өдөр тутмын суурь зан төлөвийг мэдэхгүйгээр аман бус харилцааг унших нь тухайн мөчид бусад хүмүүст ямар сэтгэгдэл төрж байгааг илтгэх боловч тэдний ажлын байран дээрх гүйцэтгэлийг илэрхийлэх боломжгүй байдаг.

Ажил горилогчийн ярилцлагын ур чадварыг үнэлэх

   Нэмж хэлэхэд эдгээр аман бус харилцаа нь ажил горилогчдын анхны сэтгэгдлээ сайхнаар төрүүлэхэд нөлөө үзүүлдэг. Гэхдээ ярилцлага хийх чадвараар дутмаг, ярилцлагын үеэр айж сандарч, биеэ барьж байгаа ажил горилогч ажлын маш сайн ур чадвартай байдаг тал бий гэдгийг санах хэрэгтэй.
Жишээ нь, сандарч салганах, тайван бус байх, түгдрэх, хөлрөх, нүдээ хурдан цавчих,утгагүй хөдөлгөөн хийх, чанга дуугарах гэх мэт аман бус харилцаанаас илүү сандарснаасаа болж хурдан амьсгалж ч болно.
Хэрэв та энэ байдлаар нь хурдан дүгнэлт гаргавал эдгээр аман бус харилцаанууд нь зөвхөн өнгөц төдий зүйл гэдгийг ойлгох хэрэгтэй. Бодит байдал дээр тухайн ажил горилогч сандралаа дарах, амьсгаагаа уужуу тайван авах боломжтой байсан бол эдгээр үйлдлүүд алга болох байсан. Туршлагатай худалч нар ч бас таньтай харц тулгарч, инээмсэглэж, таны сонсохыг хүсч байгаа зүйлийг ч хэлж чадна гэдгийг санаарай.
Хэрэв биеийн хэлэмжийг унших арга ч бас үр дүнгүй байгаа тохилдолд яах вэ?

Ажил гориолгчтой хамт алхангаа шалгах

   Хэрэв таньд тухайн ажлын байранд тохирох зөв хүн байгаа бол түүнийг илүү сайн мэдэхийн тулд уламжлалт ярилцлагын процессоос илүү гүн гүнзгий олж нээх аргыг ашиглах хэрэгтэй. Сайн бичигдсэн резюмед мэдээж шаардлагатай ур чадварууд багтсан байж болно. Маш сайн тодорхойлох захидал авах, сайн ярилцлага хийх нь тухайн хүнийг олж нээх маш сайн арга байж болно. Гэхдээ дутагдалтай байгаа зүйл нь юу вэ гэвэл тухайн ажил горилогчийн бодит байдал дээр харуулж байгаа зан төлөв, онцлог шинж юм.
Эдгээр зан төлөв, онцлог шинжүүдийг хальт харахын тулд та ярилцлагын явцад сүүлчийн алхмуудаа оруулах хэрэгтэй.

   Хайш яйшхан гар барьсны дараа “Баярлалаа, бид эргээд таньтай холбогдоно” гэж хэлээд гарын алгаараа хаалга руу заан чиглүүлж өг.
Тухайн хүнийг ярилцлагын өрөөнөөс гарч явахад нь “Би таньд туслах уу?” гэж асуун тухайн хүнийг оффисоор гарч явахад нь тусал.

   Энэ аргаар та ажил горилогчийн санамсаргүй хариу үйлдлийг харах болмжтой. Хамт алхаж байхдаа байгууллагын ажилчдын 3 өөр түвшнийг танилцуулж, тэдгээрт хэрхэн хариу үйлдэл үзүүлж байгаагаар нь ажиглалт хийгээрэй:

Тухайн нөхцөл байдал тус бүрт ажил горилогч хэрхэн хариу өгч байна? Тэд сонирхож байна уу? Асуулт асууж байна уу? Тэд хэр хурдан инээмсэглэж байна вэ? Тэд таньтай нүдээр харилцаа үүсгэх буюу эгцэлж харж байна уу? Хэр удаан харж байна? Тэд бусад үйлдүүдийг хийхдээ бас чөлөөтэй хандаж байна уу?
Тэд тухайн ажлын байранд шаардлагатай зан төлөв, онцлог шинжийг харуулж байна уу? жишээ нь, үйлчилгээний албан тушаал бол хурдтай байх, инээмсэглэж чаддаг байх, онгоцны үйлчлэгчтэй адил зөөлөн өнгөөр ярьж чаддаг байх гэх мэт зан төлөвүүд багтдаг байж болно. Харин удирдах түвшний ажлын байруудад илүү буурь суурьтай байх, инээмсэглэхдээ удаан, онгоцны ахмадтай адил дуу хоолойны өнгөөр ярих гэх мэт харилцааны хэв маягууд багтдаг байх талтай.
Бусад хүмүүс тухайн ажил горилогчтой хэрхэн харилцаж байна? Тэдний харилцааг ажиглаж, хөндлөнгийн ажиглагчийн байр суурьнаас өөрөөсөө “Хэн илүү нөлөөтэй байна вэ?” гэж асуу. Хэрэв тухайн хүний зан чанар ажлын байрны шаардлагад нийцэж байгаа бол энэ асуултын хариу таньд илтгэнэ. Аман бус харилцаа нь харилцагч хоёр талын хэн нь илүү нөлөө үзүүлж байгааг тодорхойлохын тулд харах зүйл юм.Жишээ нь, ярилцлагаа тийм ч сайн өгөөгүй хүний хувьд хурдан хурдан амьсгал авах, амьсгал нь хурдсах зэрэг нь тааламжгүй байгаагийн шинж юм.

Мөн энэ аргаар тухайн ажил гориогчийн зан төлөв бусдад хэрхэн нөлөөлж байгааг харах боломжийг олгодог. Ажил горилогчийн хувьд энэ аргаар асуултанд хариулахад хэцүү байж болох ч танай ярилцлагын процессийн хамгийн чухал мэдээллийг авах хэсэг байж болох юм.
Хэн нэгний зан төлөвийн талаарх богино хугацааны “зураг авалт” хийж, ерөнхий дүгнэлт хийх нь “зальжин” арга байж болно. Гэхдээ зөв хүнийг ажилд авч чадвал танай бизнест өөрчлөлт хийх боломжтой. Тиймээс танай байгууллагад орж ирснээс нь авахуулаад гарч явах цаг хугацаанд тэдний зан төлөв, зан араншинг анхааралтай ажиглах нь чухал.

ЭХ СУРВАЛЖ: BIZNETWORK