-Такси яачив аа. Хн. яарахаар зогсдоггүй байна шүү. Ингэхэд би яагаад сандраад байна аа. Туул үнэндээ сэтгэл нь юунд тэгтлээ яарч, юунд тэгтлээ сандраад байгаагаа мэдэж байлаа.

Туул дээд сургууль төгссөнөөс хойш өөрийгөө их л том хүн болсон шиг санан баярын өдрүүдэд ганцаараа явахаасаа санаа зовж, хосоор алхах залууст атаархаад ч байх шиг нэг тиймэрхүү ,энд тэнд ганц нэгээрээ явж байгаа залуусыг нууцхан харуулддаг болчоод байсан тэр нэгэн навчис хөглөрсөн намар анхны нөхөртэйгөө танилцаж байж. Амьдрал яг л тэр намар шиг нь төдийлөн удалгүй жихүүн жавар хургасан зэврүүн болсны учрыг тэрээр өөрөө ч сайн мэддэггүй байсан байх. Хамаг бүхнээ сурахад зориулан бүхнийг хойш тавин номын сан гэр сургууль гэсэн гуравхан жимээр л алхан оюутан насаа өнгөрүүлсэн түүнд яараад, хүсэн хүлээгээд байсан амьдрал нь төдийлөн сэтгэлийн жаргал авчирсангүй.
Оюутан ахуй цагийн баяр цэнгүүнийг хэтрүүлэлгүй өөрийгөө цэгнэж, хэн нэгэн залуусын болзоонд яггүй хаширлаж, нэг ёсондоо биеэ тоож явсан түүний хэнээс харамлаж хэнд тавиад байсан нь мэдэгдэхгүй охин танхил бие нь нэгэнтээ тэр намрын навчис шиг үнэгүйдэнэ чинээ санаагүй тэрээр ганцхан өдөр л бүхнийг орхин Америк явах хүртлээ чамгүй зовсон билээ.
Харийн нутагт 5 жил ажиллан ихэнх монгол хүүхнүүдийн мөрөөдөл болоод байдаг 3 өрөө байр, багагүй шатахуун зардаг машин, чамгүй тохижуулсан гэр орон, банкинд сар бүр хүүг нь идээд байхад хүрэлцэхүйц хэдэн ногоон гээд бүгд л түүнд байлаа. Харин 30 нэлээн гарсан түүнд хань ижил, үр хүүхэд л дутаад байлаа.
Энэ үдэш тэрээр интернетээр танилцан жил гаруй чатласан залуутайгаа анх удаа уулзахаар бас ч үгүй ихийг санан машинаа тавиад такси хүлээж зогсоо нь энэ. Тэрээр дотроос нь оволзоод байгаа зүрхээ даран: “Үгүй шүү, юм юм үзсэн хүн шиг буйртай байна шүү. Тэгж ч барьц алдахгүй шүү. Ер нь жаахан хоцросгээд гэмгүй царайлаад орох нь ч зөв...
-Хн. Яараад байхад ирэхгүй байсан такси нь ирээд зогсчихдог байна ш дээ. Хорвоо ч нэг иймэрхүү л зөрүүд шүү... тэрээр ийн бодож таксинд аажуухан суулаа.
-Ах аа хороолол явъя. Зүрх нь дахин оволзов.
Америкт байхдаа амьдралаас даагаа нэхэх гэсэн туйлын зорилгодоо бас л завгүй. Хэл сайн сурах,цагийн ажил хийх, гэрт нь амьдардаг хоёр настангаа асрах гээд зугаа цэнгэлээс хол байсных богино хугацаанд мөнгөжсөн Туулд монголчууд нь өрөвдөлтэй санагдаж, ихэнх үеийн залуус нь эхнэр хүүхдээ тэжээх гэж зүтгэсэн, зарим нь зиндаа нийлэхгүй, зиндаа нийлсэн нь ихэнхдээ цагийг зугаатай өнгөрүүлэх нууцхан найзууд байхыг илүү гэж үздэг тул бас л биш санагдан жилийн нүүр үзээд байгаа нь энэ.
Хорооллын хаана вэ?
Баруун эргээд... За ингээд зогсчих. Баярлалаа, хариулт хэрэггүй ах аа.
Туул шатаар өгсөн “ 30-аас доош насныханд үйлчлэхгүй” гэсэн бичигтэй хаалганд тулан гэнэт хачин их сандрав. Тэрээр дуу чимээгүй цэвэрхэн, битүү хивстэй хонгилоор алхан дотогш орохдоо: Нээрээ би ингэж удаан чатлахдаа яагаад насыг нь асуугаагүй юм болоо. Ихэнх юман дээр санаа нийлдэг болохоор тэр юм байхдаа. Надаас хамаагүй дүү мангар пацаан байвал яана. Би ямар гэнэн юм бэ. Дахиж л алдахгүй, олон юмтай орооцолдоод байлгүй санаа нийлсэн сайн хүн байвал яваандаа амьдрахаас татгалзахгүй...гэж бодож байсан хүнийхээ насыг нь ч мэдэхгүй болзоонд нь ирчээд байдаг.Одоо дүүрч. Ухрах цаг, орон зай сэтгэлд нь үнэхээр байсангүй. Ширээнүүд рүү хараа сунгахад даруухан хар костюмтай өндөр горзгор хүзүүтэй залуу гар даллан инээмсэглэн угтлаа. Ширээ рүү ойртон очоод би бараг ухаан алдах дөхөв. “ Мөн байна. Яг мөн. Хэчнээн удлаа ч би танилгүй яахав дээ” гэж бодон өвдөг нь салгалан сандалд суулаа. Батаа гэмгүй инээмсэглэн гар барьж яриа өдөхөд нь би гомдох шиг боллоо. “ Арай ч дээ намайг танихгүй байхдаа яахав дээ” Нээрээ ч сагс тоглодог, улаа бутарсан хацартай,биерхүү охин биш , хамаагүй эмэгтэйлэг байгаагаа би мэдэрч бас ч түүнийг зөвтгөв. Тэрээр бага зэрэг таргалж. Мэдээж инээхэд нь нүд дух орчимд нь үрчлээрхүү юм гарч байна. Тэгэлгүй дээ. 20 гаран жил өнгөрсөн юм чинь.
-Гайхаж байна уу Туул аа? Чамайг бас дээрийнх шиг сонжоод алга болчих вий гэж их санаа зовж байлаа. Тэр гараа өгч түүнийг гараас удаан чанга гэгч нь атгаж нүд рүү нь цоо ширтлээ.
“ Туул аа гэнэ үү? Би чинь нэрээ нууцалж Цэнгэл гэж хэлсэн ш дээ. Тэгээд тэр ч байтугай намайг Цээгий гэдэг болоо биз дээ?!
-Муухай амьтан. Таньсан бол эрт хэлнэ биздээ. Яагаад байгаам бэ?
- Чи хатуу ш дээ. Намайг гэж мэдэхээрээ дахиад усанд хаясан чулуу шиг алга болчвол би яах юм.
-Дахиад аа... Чи юу мэдэх юм?
-Бүгдийг.
Туулын хоолой нь зангирч бөглөчих нь үү гэлтэй хатуулдав. Дугарвал уйлах нь ээ. Нулимс нь аягаа дүүрээд ирлээ...
...9-р ангид орсон намраас би түүнд сайн гэдгээ улам бүр мэдэрч эхэлсэн юм. Тэгэхэд ангийн хөвгүүд бүгд л өндөр болцгоосон байсан. Батаа бүр ч их өндөр болчоод ирсэн шиг санагддаг байж билээ. Хичээл дээр эргэж харахгүйн тулд би үргэлж л түүнээс хойш эгнээнд суудаг байв. Илүү дутуу юу ч үгүй, даруухан, хичээлдээ нэлээн сайн, нухацтай, даруухан тэр л хүүг боддог болж өглөө болгон яг цагтаа ирдэг түүнтэй сургуулийн үүдэнд тааралдахын тулд би л лав сүүлийн 2 жил нэг удаа ч хичээлдээ хоцроогүй байх аа. Ямар хүйтэнд ч даарсан шинжгүй хөх хүрэмнийхээ юүдэнг урагш буулгаад л хол хол алхан сургууль руу ирдэг энэ горзгор хүүд яагаад тэгтлээ татагдаад байгаагаа мэдэхгүй, нэг анги байж бараг дугарахаа больж хааяа нэг юм асуухад нь бушуухан яриагаа дуусган салдаг байсансан. Түүнтэй үг ярьж, харц мөргөлдөж, сандарч байхаар чимээгүйхэн араас нь хараад суух, бас гэмгүйхэн энд тэнд тааралдах л сайхан байдаг байлаа. Үргэлж түүний араас нь хардаг болохоор хүзүүн дээгүүр нь гарсан идээтэй ч юм шиг гүвдрүү нь хүртэл дотно санагддаг болтлоо тийм сайн болоод л арваа төгсөн тус тусын жимээр явсансан.
Хичнээн хаширлаж нуудаг байсан ч төгсөх жилийн хавраас ангийн адтай охид Батаад сайныг минь мэддэг болж төгсөлтийн баяр дээр түүнтэйгээ олон удаа бүжиглэж үгээр хэлэхийн аргагүй сайхан байсан ч бас л ангийн охидын хийсэн ажил байх хэмээн санаад өнгөрч билээ. Тэр үеэс хойш бараг тааралдаагүй дээ. Батаа ТИС-д оюутан болж би МУИС-ийн хэнхэг нэгэн болоод л дуулиант хайрын минь түүх дууссан юм даа. Бүр хожим нөхөртөө болсон хойноо эхнэртэй болсон сураг сонсоод түүнийг буруутгалгүй харин ч өөрөө буруутай юм шиг хэд хоног дотор харанхуйлаад л өнгөрсөн.
Гэтэл тэгтлээ хайрлаад байсан анхны хайрын минь эзэн олон жилийн хойно дахин зүрх эмзэгшүүлж гарч ирээд гарыг минь атгаад сууж байдаг. Азтай ч юм шиг. Сэхээ аван нулимсаа арчих гэтэл тэр минь гар тавьсангүй. Харин нөгөө гараараа зөөлөн арчиж өглөө.
-Уучлаарай. Гадаадаас ирснээс чинь хойш чамайг харуулдаж, хариулж өнөөдрийг хүрлээ. Нөхөрт гарч, бас салж, Монголоос гарч, бас буцаж ирээд... Амьдралын эргүүлэгт тэгтлээ эргээд ч намайг хайх бодолгүй байсан гэж үү?
- Болио. Юу ч битгий ярь.
-Тэгье ээ. Юу ч асуухаа больё. Харин чиний тухай мэдэж болох бүгдийг мэдэж байгаа шүү.
Тэртээ тэргүй бие биеэ таньдаг, эртний бөгөөд шинэхэн хосууд нээрээ юугаа ч ярих билээ. Халуухан амьсгал, дулаан харц, тайван инээмсэглэл гээд тэртээ нэгэн үед бүхий л зүрхийг нь эзэмдээд байсан энгийн бүхнийг мэдрэх нь л чухал байлаа. Батаа маань намайг сайн мэддэг болохоор зөөлөн улаан дарс байн байн захиалах нь надад тун таатай байв. Монголд ирсний дараа болзсон ганц нэг эрчүүд захиалж байгаа нь хүртэл хатуу, миний согтож улангасахыг хүлээсэн юм шиг байдагсан. Тэгээд л би эвтэйхэн инээмсэглээд гараад явчихдаг байсан даа.
Бид ойр зуурын ганц нэгийг ярилцавч хос зүрхэндээ ихийг мэдэрч тэмүүлж жаргалтай байлаа. Батаа байн байн гараас атган зөөлөн үнсэнэ. Сэтгэл их хөдөлснөөс тэр үү энэ зөөлөн бүхэн намайг ёстой галзууруулах дөхөж байв.
-Ах аа манай хаах цаг болж байна гэх охины дуугаар би удаан сууснаа мэдэрч бид гадагш гарцгаав.
Хаврын сайхан үдэш цээж дүүрэн амьсгалаад багын хайраа сугадан алхах шиг жаргал гэнэт ингээд ирнэ гэж хэн мэдлээ. Таксины арын суудалд тэр минь намайг цээжрүүгээ шахан тэвэрч байн байн мансууртал үнсэнэ. Хаагуур хаашаа яваад байгааг ч мэдэх юм алга. Мэдэхийг ч хүсэхгүй байна. Дэндүү гэхэд дэндүү танил юм чинь юунаас ч болгоомжлох вэ дээ. Батаа ч эзэн хүн шиг сугадаж бүхнийг өөрийнхөөрөө хийхээр шийдсэн бололтой нэгэн буудлын өмнө ирж зогслоо. Шатаар өгсөхдөө хэн хэн маань нэлээн халснаа мэдэрч байлаа.
Өрөөнд оруутаа Батаа ханагар цээж рүүгээ Туулыг шахан тэвэрч озон үнсэв. Задгай энгэрийнх нь цаанаас үл ялиг цухуйн товойх хөхийг нь хувцасных нь гаднаас зөөлөн базлан сул асгарсан гил хар үсээр нь нүүрээ бүтээв. Нялх багаас зүрх эзэмдэж ирсэн хайрынхаа тэвэрт үгээр хэлэхийн аргагүй сэтгэлийн жаргал эдэлж бие эрхтэн бүхнээр нь цус булгилан урсч, хүрсэн шүргэсэн газар бүрийг нь гайхам халуун мэдэрч зүрхээ оволзон цохилохуйд Туул хэсэг ухаан балартах шиг болов.
-Найз нь хальт шүршүүрт ороотхоё гэж хэлээд Батаа Туулын уруулыг дахин хумьж үнсээд угаалгын өрөө рүү алхлаа.
Угаалгын өрөөнөөс шүршүүрийн дусаал дугарах чимээг сонсон зогсохдоо Туул гэнэт хачин ихээр харуусч буйдан дээрээс хэзээний тайлж орхисон гадуур цамц, цүнхээ яаран авч гарлаа.
-Такси. Дунжингарав хороолол... Тэрээр таксинд суугаад ухаан санаа нь илүү сэргэж бүхнийг эмх цэгцтэйгээр бодохтой боллоо.
Охин танхил насанд минь зүүд эзэгнэж, харц булаан чимээгүй ирээд буцсан , омголон цагийн минь эзэн, анхны хайраасаа олон жилийн хойно дахин зугтахын учир юу вэ?!
“ Цэрвүү нялх насны минь эмзэг бүхнийг шархлуулж, омголон дэндүү харцыг минь гэнэн гунигаар сүүдэртүүлэн, ихэмсэг охин насанд минь чив чимээгүй ирсэн анхны хайрын эзэн сахиусан тэнгэр минь ээ. Чамдаа өгсөн цэв цэвэрхэн, цэврүү шиг эмзэг тэр л хайр минь ариун биш болчих гээд байна аа. Насаараа чамайгаа хайрлахын тулд чамаасаа би явлаа. Уучлаарай миний тэнэгхэн хайрын эзэн.” гэж бичсэн Туулын зурвасыг атган, хэчнээн зуныг, хэчнээн хаврыг тэвчиж тэр л ариун хайрыг нь өглөө бүр мэдэрч сэрэх гэсэн эрхэм хүслээ чандлан хүлээсэн байтлаа тачаалын галанд ухаанаа алдан хэтэрхий болчимгүй алхам хийснээ ухааран Батаагийн дотор харанхуйлж хоолой нь зангирч: “Тийм эмзгийг нь мэдсээр байж буудалд авчраад байхдаа яахав дээ. Яасан их гомдоо бол доо тэр минь...” гэж шивнэхийг нь үдшийн тэнгэрээс өөр хэн ч сонссонгүй. Гадаа хавар оройн цас зөөлөн зөөлөн хаялж эхэллээ.