-1988 онд Улсын багшийн их сургуулийн кино драмын ангид УГЗ Г.Доржсамбуу багшийнхаа ангид элсэн орж байлаа. 740 гаруй хүүхдүүд элсэлтийн шалгалт өгснөөс Улаанбаатар хотоос ердөө тавхан хүүхэд сонгож авсны нэг нь би. Ингээд манай анги 17-уулаа нэгдүгээр курстээ орж байсан санагдаж байна.

Манай ангийнхан материал сайтай, мэдлэг чадвар, урлаг гэсэн сэтгэлтэй, ерөнхийдөө бэлтгэгдсэн хүүхдүүд байсан. Багш маань ч бидний үндэс суурийг чанартай, зөв тавьж өгсөн гэж боддог Энэ нь хэчнээн өндөр барилга барьсан ч суурь нь чанартай бол Ганхахгүй гэсэн үг шүү дээ. Багшдаа маш их баярлаж явдаг.

Дараа нь УГЗ Г.Доржсамбуу багш Драмын театрын дарга, ерөнхий найруулагч болсноос хойш олон сайхан багш нараар хичээл заалгаж байлаа. УГЗ С.Сугар, МУСТА Д.Маамхүү, Ардын жүжигчин А.Очирбат, гэх мэтчилэн багш нараар хичээл заалгаж байгаад "Гарын таван хуруу"-ны Шагдарын дүрээрээ ард түмэнд танил болсон МУГЖ Л.Лхасүрэн багшийнхаа анги болж төгссөн.

Багш маань бид нарын дунд уран бүтээлийн өрсөлдөөн их явуулдаг байлаа. Мөн жүжигчин хүний эрхэмлэж явах чанар, ёс суртахуун, зөв хүн байх, дүрд хэрхэн хандах вэ гэдгийг маш сайн суулгасан. "Аргагүйн эрхэнд оточ", "Буудлын авхай" гээд инээдмийн, сонгодог гээд олон төрөл жанрын бүтээлүүд дээр ангиараа ажиллаж байлаа.

Мөн МУГЖ Н.Мягмар, МУГЖ Г.Равдан багш нар бидэнд уран унших, тайзан дээрээс жүжигчин хүн яаж дуугарах, өөрийнхөө хоолойг сонсголонтойгоор гаргах аргыг эзэмших гээд олон чадварыг олгосон.

Бас сонгодог бүжгийн хичээл, дуулах ур зүй, тайзны хөдөлгөөн гэх мэтчилэн хичээлүүдийг МУГЖ А.Навчаа, Н.Дэлгэрцэцэг зэрэг багш нар заадаг байлаа. Энэ сургалтын өндөр арга барилын хүчинд бид өдий зэрэгтэй явж байна. Тийм ч болохоор манай ангиас олон алдартай уран бүтээлч төрсөн гэж бодож байна.

-УДЭТ-ын босгыг хэрхэн давж байв. Амьдралынхаа хэчнээн жилийг театртай холбож байна?

-Оюутан байх үеэсээ л театрын жүжигчин болж, сонгодог жүжигт тоглохыг мөрөөддөг байлаа. Ганц би ч биш бүгд л тийм мөрөөдөлтэй байсан. Сургуулиа төгсөөд С.Өлзийхүү бид хоёр драмын театрт хуваарилагдаж байлаа. Тэр үеэс л энэ том академик театртайгаа амьдралаа холбож явна даа.

Энэ хугацаанд үе үеийн "олон найруулагчидтай хамтран ажиллаж 80 орчим жүжгийн гол болон туслах дүрүүдэд тоглолоо. Г.Доржсамбуу, Б.Мөнхдорж, Ч.Найдандорж, Н.Наранбаатар, Н.Болд найруулагч гээд олон найруулагчидтай хамтран ажиллаж байснаараа надад өдий зэрэгтэй уран бүтээлч болох, өөрийгөө нээх, задлах хувь заяа тохиосон. Тийм ч учраас өөрийгөө азтайд тооцдог. Жүжигчний мэргэжил эзэмшиж, тайзтайгаа амьдралаа холбоод хорь гаран жил болжээ.

-Хошин урлагт хөл тавьсан үеэ дурсвал?

-1993 онд манай драмын театр "Туйлшрал" нэртэй тоглолт, улсын хүүхэд залуучуудын театр "Элдэв зураг" гээд хөтөлбөр бэлтгэдэг байлаа. Түүнээс улбаалаад манай театрын зүгээс хошин хөтөлбөр бэлтгэх даалгавар залуучууддаа өгсөн.

Тэгээд "Театр шоу" гэсэн хөтлбөрийг И.Одончимэг, С.Өлзийхүү, О.Энхтуул, Н.Онон, Ж.Оюундарь, Н.Бадрал, Д.Оюунсүрэн гээд олон залуучууд хамтран бэлтгэсэн. Тэр тоглолтонд бид фантамимо, модерн бүжиг, инээдмийн номерууд, эхлэл. төгсгөлдөө товшлуур бүжиг хүртэл хийж байсан.

Тэр тоглолт маань ч их амжилттай болсон. Тэр үед МУГЖ Б.Батзаяа ах хошин урлагийн театр байгуулаад удаагүй байсан. Энэ тоглолтын дараа манай зарим залуу жүжигчдийг урьж "Батзаяа ба түүний нөхөд" тоглолтыг хийсэн.

Дараа нь 1994 онд С.Өлзийхүү, Ц.Хүсэлбаатар хоёр санаачлаад "Өнгөт инээд" хамтлаг байгуулахад би хамтран ажиллаж байлаа. 1996 онд "Инээдмийн түц" буюу одоогийн "X түц" хамтлагийн үндэс суурь тавигдахад тулгын чулууг нь тавилцаж явлаа. Тухайн үед "Азтай бадарчин" гээд наадам болдог байсан.

Тэр наадмаас удаа дараа шилдэг хамтлаг, шилдэг уран бүтээл, шилдэг жүжигчин гэсэн шагналыг хүртэж байлаа. Одоо бодоод үзэхэд 200 гаруй хошин урлагийн номерт тоглосон байна.

-Таны бүтээсэн "хадам ээж"-ийн дүр үзэгчдийн сэтгэлд хоногшсон байдаг. Эсрэг хүйсийн дүрийг бүтээхэд хэр хүнд байсан бэ?

-Инээдмийн төрөл жанрын бүтээлд тоглоход "характер" гэж зүйл чухал байдаг. Надаас өмнө "Хадам ээж", эсрэг хүйсийн хүний дүрийг МУСТА Г.Дашхүү агсан "Бэрсүүт жүрж" кинондоо хүмүүсийн сэтгэлд хоногштол, маш гайхалтай бүтээсэн байдаг "X Түц" хамтлагийнхан надад "Хадам ээж" гээд номерт тоглох санал тавьсан.

Эхэндээ би их дургүй хүлээж авсан. Ш.Алтанцэцэг, И.Одончимэг хоёроос энэ дүрийг авчихаач дээ гэж ч гуйж байлаа. Энэ дүрдээ тоглохын тулд эмэгтэй хүний биеэ авч явах байдал, тэр дундаа настай эмэгтэйн үйл хөдлөл, нийтлэг зан араншинг судалсан.

Эхний "Хадам ээж” номерт Н.Онон, И.Одончимэг, С.Өлзийхүү, С.Лхагвасүрэн ах, Л.Баттулга нартайгаа маш сайн хамтарч ажилласан. Ганц миний биш, хамтран тоглосон эдгээр хүмүүсийн маань нөлөөгөөр энэ дүр илүү тод гарсан гэж боддог

Энэхүү номерийг Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын жүжигчин, Төрийн шагналт Г.Гомбосүрэн гуай үзээд надад "энэ гайгүй дүр болсон байна" гэж урмын үг хэлж байсан. Г.Гомбосүрэн гуай бол инээдмийн төрөлд, эмгэнэл жүжигт ч, сонгодог жүжигт ч гайхалтай тоглож дүрээ мөнхөлсөн хүн шүү дээ.

Намайг энэ дүр маань ард түмэнд, үзэгчдэд илүү ойртуулж өгсөн. Энэ тоглолтоос дөрвөн жилийн дараа "Хадам ээж-2" номерт бас тоглосон доо. Энэ номерт манай И.Одончимэг, Ш.Алтанцэцэг гээд жүжигчид надтай гайхамшигтай хамтран тоглосон

-Одоо хошин урлагийн продакшнуудаас хамтарч ажиллах, тоглолтонд оролцооч гэсэн урилга, санал хэр ирж байна?

-Санал бол ирж байгаа. Харамсалтай нь надад одоохондоо боломж алга. Би СУИС-даа багшлаад, УДЭТ-ынхаа жүжигчнээр ажиллаж байгаа болохоор цаг зав тун хомс байна.

-СУИС-д багшлаад, дараа үеийн жүжигчдээ бэлтгээд хэр удаж байна?

-2000 онд СУИС-даа УГЗ найруулагч Н.Ганхуяг багшийн удирдлаган доор, Р.Батсайхан багшийнхаа зааварчилгаагаар "Гамлет жүжгийн харьцуулсан судалгаа" сэдвээр магистрын зэргээ хамгаалсан. Л.Лхасүрэн багш, Н.Ганхуяг багш нар сургуульдаа үлдэж багшлах санал тавьсан.

Энэ хүмүүст намайг багшлах боломжтой хүн гэж харж, үнэлсэнд баярлаж явдаг Одоо багшлаад бараг арваад жил болох гэж байна. Мөн жүжигчин МУГЖ Л.Чаминчулуун эгч маань манай сургуульд багшилдаг Тайзан дэр хамтарч тоглож байсан, энэ мундаг уран бүтээлчтэйгээ хамт оюутнууддаа хичээл зааж байна гэж бодохоор би маш азтай.

Бас их хариуцлага гэж боддог шүү. Багш хүний бахархал бол шавь нар байдаг юм байна. УДЭТ, UBS телевизтэй хамтран зохион байгуулдаг "То bе оr not to bе" тэмцээнд миний шавь нар маш амжилттай оролцдог.

-Монголын анхны телевизийн олон ангит кинонд тоглож байсан шүү дээ. "Эзэнгүй айл" киноны тухай дурсвал?

-1992 онд одоогийн UBS телевизийн санаачлагаар бүтсэн бүтээл. УГЗ Ч.Гомбо гуайн зохиолоор, УГЗ О.Соёлт найруулагч найруулж, зураглаачаар СГЗ Н.Дэлгэр ах ажилласан кино.

Найруулагч Н.Уртнасан надад энэ кинонд тоглох санал тавьсан. Алтан үеийн ахмад жүжигчид болох МУГЖ Н.Дугарсанжаа гуай, МУГЖ М.Бадамгарав гуай хоёр миний өвөө эмээгийн дүрд, Ардын жүжигчин Л.Жамсранжав гуай, нэвтрүүлэгч Л. Батцэрэн эгч нар миний аав ээжийн дүрд тоглож байсан.

Энэ кинонд тухайн үеийн ахмад, дунд, залуу үеийн төлөөлөл болсон жүжигчид оролцсон. Кино маань 24 ангитай, анхны олон ангит, тухайн цаг үеийн толь болсон кино гэж боддог.

-Сүүлийн үед дэлгэцийн уран бүтээлд хэр оров?

-Түүхэн кинонд бол УГЗ Л.Эрдэнэбулган гуайн найруулсан кинонд тоглосноос хойш нэлээн удаан хугацаанд тоглоогүй. Харин орчин үеийн, залуучуудын сэдэвтэй кинонуудад бол тоглосон. Харин саяхан МҮОНТ-ийн бүтээл, Төрийн соёрхолт Д.Норов гуайн зохиол, найруулагч МУСТА Н.Энхтүвшингийн найруулсан "Босго тотго" 60 ангит кинонд "Баргиа гавж" гэж ламын дүрд тоглосон.

Энэ дүр надад өөрийгөө үзэгчдэд өөр өнцгөөс харуулах боломж олгосон, их өвөрмөц, эсрэг дүр байгаа. Кино маань хилийн цэрэг, хил хамгаалах байгууллагын түүхт ойд зориулан хийгдсэн кино.

-"Эцсийн зогсоол зөвхөн чи" жүжгийн тухай яръя. Ангийн найзтайгаа хамтран гол дүрд тоглож байгаа байх аа?

-Английн их алдартай жүжиг Олон оронд тухайн улсынхаа хэл дээр орчуулагдан тавигддаг Хайр сэтгэл, гэр бүл, үл. ойлголцол гээд хүний амьдралд хамгийн ойр байдаг сэдвийг хөндсөн инээдмийн жүжиг Найруулагч СТА Н.Наранбаатар найруулсан.

Энэ жүжгийн гол дүрд ангийн охин Ж.Оюундарьтайгаа хамтран тоглож байна. Оюутан байх үеэсээ л хамтран ажилласаар ирсэн болохоор сайн ойлголцож байгаа. Мөн Ардын жүжигчин С.Сарантуяа, СТА Ц.Төмөрхуяг гээд туршлагатай жүжигчид болон шинэ залуу жүжигчидтэйгээ ажиллаж байна.

Энэ жүжиг миний өмнө нь тоглож байсан инээдмийн жүжгүүдээс их онцлогтой. Өмнө нь би "Буудлын авхай", "Далан худалч" гэх мэтчилэн инээдмийн жүжгүүдийн гол дүрд бас тоглож байсан. Харин энэ жүжиг орчин үеийн инээдтэй болон эмгэнэлтэй зарим асуудлыг хөндөж байгаа. Жүжгийг үзсэн үзэгчид их сэтгэл хангалуун байгаа.

-"Гэрэгэ" продакшн одоо үйл ажиллагаа явуулж байгаа юу?

-2003 онд намайг Америкаас ирсний дараа жүжигчин Ш.Алтанцэцэг, Ш.Доржсүрэн, Л.Баттулга бид хэд санаачлан байгуулж байсан. Тухайн цаг үедээ хамтран ажиллаж байгаад үйл ажиллагаа зогссон. Би сургуульдаа багшилж, Ш.Доржсүрэн маань DOZ энтертайнментаа байгуулаад тус тусдаа ажиллаж байна.

-"Монголын үндэстэн ястны ардын богино дууны холбоо"-нд ажиллаж байсан. Одоо холбоондоо харьяалагдаж байна уу?

-Миний өссөн орчин ардын дуунд их ойр байсан. Би өөрөө ч уртын дуу хэрхэн дуулах арга ухаан, айзам хэмнэл, хоолойн цохилт гээд энэ бух зүйлийг сонирхон судалж явлаа. Тийм ч учраас МУГЖ Ш.Даваахүү эгч энэ холбоо, ТББ-ыг байгуулж, надад холбооны гүйцэтгэх захирлаар ажиллах санал тавьсны дагуу ажиллаж байсан.

Энэ холбоо маань үндэсний ардын дууг сэргээх, мартагдсан дууг шинэ залуу үеийнхэнд өвлүүлэн үлдээх, шинэ дуучдыг тодруулан гаргах зорилготой. Энэ зорилгоосоо улбаалан "Ардын богино дууны улсын уралдаан" зохион байгуулж байсан.

Ардын жүжигчин Ш.Чимэдцэеэ, МУГЖ Ц.Чулуунцэцэг, МУГЖ Ш.Даваахүү, МУГЖ Ц.Үенч зэрэг хүмүүс шүүгчээр ажиллаж олон сайхан авъяаслаг дуучдыг төрүүлэн гаргаж байлаа.

Одоо Ш.Даваахүү эгч маань холбооныхоо үйл ажиллагааг явуулж байгаа. ӨМӨЗО-нд сургалт зохион байгуулан, харилцан туршлага солилцож, ардын дууны тухай ном, СD гаргасан. Миний хувьд одоогоор энэ ажлаа түр завсарлаад байна.

-Жүжигчин Л.Дэмидбаатар дуулах, жүжиглэхээс гадна өөр ямар нууц авъяастай вэ?

-Багш маань бидэнд жүжигчин хүн жүжиглэхээс гадна дуулдаг, хөтөлдөг, уран уншдаг, онигоо сайн ярьдаг байх хэрэгтэй гэж хэлдэг байсан. Энэ чадварууд бол надад байгаа гэж бодож байна. Би жүжигчин хүнийг "зуурсан гурил" шиг байх ёстой гэж боддог

Хэзээ нэгэн цагт ямар нэгэн зүйл хийхээр бол тэр болгондоо эзэн байж, хийж чаддаг чадвартай байх хэрэгтэй. Тийм ч учраас би оюутнуудаа ингэж сургахыг хүсдэг Тийм шаардлага ч тавьдаг

-Чөлөөт цаг хэр гарч байна. Хэрхэн өнгөрөөх дуртай вэ?

-Сүүлийн үед докторын зэрэг хамгаалахаар судалгаандаа хамаг анхаарлаа төвлөрүүлчихээд байна. Ном унших, судлах, мэдээлэл цуглуулах, өөрийгөө хөгжүүлэх гээд бусад хүмүүсийн хийдэг бүхнийг л хийдэг

-Спорт их сонирхдог байсан гэж сонссон. Одоо ямар нэг спортоор хичээллэж байна уу. Эрүүл мэнддээ хэрхэн анхаарч байна?

-Залуу байхдаа бол хичээллээгүй, сонирхоогүй спорт гэж бараг байхгүй дээ. Хүүхэд байхдаа хөл бөмбөг, жоохон томроод агаарын теннис, тэгээд дунд насандаа бөх болно гэж ч үзсэн.

Дүүрэг, улсын тэмцээнд ч оролцож явсан. Акробат, бүжгийн слортоор ч хичээллэж явсан үе бий. Одоо бол эрүүл мэнддээ анхаарах үүднээс сайхан явган алхахыг л хичээж байна. Гадуур фитнесст явах гэхээр цаг, ажил амжихгүй юм.

-Яг өнөөдөр ямар бүтээл дээр ажиллаж байна?

-Оюутнуудтайгаа төгсөлтийн диплом хамгаалалтын жүжгэн дээр нь ажиллаж байна. Мөн УДЭТ удахгүй "Гихот ноёнтон" жүжгийг тавина. УГЗ Б.Баатар найруулагчийн найруулах энэ жүжгэнд дүр авчихсан байгаа. Бас нэг киноны санал ирсэн.

Одоохондоо тоглох үгүйгээ шийдээгүй байна. Яг одоогийн байдлаар "Эцсийн зогсоол зөвхөн чи" жүжгэндээ бүх анхаарлаа хандуулчихаад байна. Жүжиг маань миний хувьд төдийгүй манай театрт сүүлийн арав гаруй жил тавигдаагүй инээдмийн жүжиг болохоор их анхаарч, хичээж байгаа.

Эх сурвалж: “Нийслэл таймс” сонин