"Өршөөл" /өгүүллэг/

Tweet

"Өршөөл" /өгүүллэг/

2013-08-01

Өдрийн 14 цаг…

Хөшгийг нь дутуу татсан багавтар тасалгааны өргөн буйдан дээр 80 орчим насны өвгөн эмгэн хоёр чимээ багатайхан унтаж байх агаад өрөөнд өөр хүн үгүй аж. Гэтэл хаа нэгтээ тэрүүхэн тэндээ сулавтар чимээ гарган хурхирах сонсогдов. Өрөөг эргүүлж тойруулан ажваас орны хөлийн доохнотой жижигхэн хав нохой харагдлаа. Энэхүү нохой нь хүнээр юмсанж гэвэл өөрийн эзэн, дээрх хоёр хөгшинтэй нас ойролцоо өтөл нэгэн болой. Эзэн ч гэж… сүүлийн үед өргөж тойлж буй өглөг буяны эзэд. Сүүлийн үед гэхийн учир өөрийн жинхэнэ эзнийд шинэ хүн мэндэлсэн тул учиргүй ад үзэгдээгүй ч ямартай ч дараатай байсан юм байлгүй. Хаалга үүд дуугарав уу үгүй юу хан ян хийтэл хуцаж гүйгээд нялх эзнээ цочоож сэрээгээд байсан юм байж. Хуцахгүй л бол ямар юмны нь нохой байх вэ дээ. Нас гэж явж өгсөн болохоор дасаж дадсан гэр, хэвтрээ сольсон нь Жеррид яггүй хүнд туссан. Байлгачих айл олдохгүй хоёр гурван айл дамжсан ч очсон айлынхаа үүдэнд нь суугаад хоол унд идэх нь битгий хэл дуу чимээ ч гаргахгүй таг гуниглаад байхаар нь аргагүйтэж хоёр хөгшин дээр хүргэгдэн ирсэн билээ. Идэж уусан хоолноосоо болсон уу, нар салхины дутмагшилд орсон уу гурван жилийн өмнөөс хоёр нүд нь юм харахаа байснаас хойш өдрийг хэвтэж барах ажилтай болов. Хаалга дуугарахад толгойгоо өндийлгөн сурсан зангаараа хуцах авч, хана шал мөргөхөөс халширсан уу, эс бөгөөс залхуурсан уу хэвтрээсээ бол босох ч үгүй. Өсөж өндийсөн гэртээ бол өрөө тасалгаа, цаашлаад орц байрныхаа хаагуур яаж яван, эргэж тойрохыг андахгүй. Энэ гэртээ дасах гэж багагүй хөглөсөөн. Баримжаа алдан байсхийгээд хаалга, хана, ширээ сандлын хөл мөргөн бяцхан толгойгоо хавдаж овойлгох энүүхэнд. Шинэ гэртээ анх ирэхэд өвөө нь, Өөрсдийгөө яая гэж байж нохойгоор юугаа хийх юм гээд их л тааламжгүй ханддаг байв. Гэсэн ч гаргаад хаячихсангүй. Харин ч ханиндаа өтөлж яваагаа анзаараад өрөвдсөн үү хааяа нэг өөдөөс нь тонгойн, Яаж нэг үхэж авна даа гурвуулаа Жиирээ минь, хэмээн шоглонгуй хэлдэг болжээ. Овоо нэг зүгширч байтал хуучин эзэд нь “Муу Жерригээ гэрт нь аваачиж хэд хонуулъя” гээд аваад явлаа. Төрсөн гэртээ ирэх нь баярлууштай ч базаахгүй юм их болсон байв. Хоёр хөгшинтэй байсаар өөрийн гэрийн баримжааг алдаж өмнөхөөсөө ч долоон дордож, хоол унд нь аргаж хатуулдаад, сав л хийвэл юм мөргөж, нэг удаа түлэгдэн алдаж, бушуухан буцахын мөрөөс болов. Ядаж байхад хуучин гэртээ ирээд байхад нь байгалийн хууль дарамталлаа. Хөгширсөн ч гэлээ нийлүүлгийн үе эхэлж бие нь ихэд тавгүйтэв. Дээрээс нь биеийн хир ирж, явсан газраа толботуулаад байхаар нь эзэд нь памперс гээч юм зүүлгэчихсэн нь таатай ч юм шиг тээртэй ч юм шиг. Залуу халуухан үедээ энэ ажлын үеэр ёстой л гэрээ мартсан гэсэр шиг араасаа бөөн дагуултай зугаалж зугаалж ирэхэд эзэд нь “Пөөх паах” болон хир буртагаас нь салгадаг сан. Гэтэл одоо “Гэлэн гуай гэх нь битгий хэл гөлөөг ч гэсэнгүй” гэгч болж өөрийнх нь үүлдрийн байтугай өөр зүсмийн эрэгчингүүд ч тоож үнэрлэхгүй өнгөрдөг болчихож… Яалтай ч билээ дээ яахав хугацаатай юмыг, нэлээдгүй тавгүйтэн гасалж гангинан байж давсан. Үүнийг нь ажигласан эзэд нь “Муу Жерри минь бүр больжээ. Хөөрхий амьтныг ингэж зовоож байхаар мал эмнэлэгт нэг мөр унтуулчихдаг тариа байдаг гэсэн. Түүнийг хийлгэе” гэж ярилцжээ.Тэгээд малын эмчтэй уулзаж учир явдлаа яриад гарч явтал бас нэг айлынхан жижигхээн нохой авч яваатай таарав. Сураг тавьсан чинь тэр нохой сульдаатай учир явж ч чадахгүй ёолж ёохлоод л хэвтэж байдаг гэнэ. Нар салхинд гаргаагүйгээс улбаатай юм байх. Уг нь ид залуу нохой аж. Тэгж байтал өнөө муу гөлгийг өрөөнд оруулан нөгөө тариаг хийв бололтой ганц “гав” гээд л нам болгов. Эздийн зүрх шимширсэн ч өдөр шөнөө ч ялгахгүй болсон нохойгоо өрөвдөн өөр ертөнцөд явуулах өдөр судрыг нь товлоод хоёр хөгшинд хүргэж өгөнгөө энэ тухай дуулгаад буцахад эмгэн өвгөн хоёр баахан тээнэгэлзсэн ч хүүхдүүд өөрсдөө мэдэж байгаа биз гэж бодоод л өнгөрөв. Энэ өдрөөс хойш асар удалгүй нэгэн үдийн цайны үеэр хоёр хөгшин хүүхдүүд рүүгээ залган сандарсан байдалтайгаар,

-Нөгөө муу Жийрээ минь алга болчихлоо.

-Яасан бэ, хэзээ тэр вэ?

-Өглөө салхилуулангаа гадаа орхиод 5 минут ч болоогүй оруулах гэтэл байдаггүй.

-Хэдэн цагийн үед вэ?

-Долоо л өнгөрч байсан гэхэд нөгөө эм тариа хийлгэх гээд байсан улс чинь харин,

- Яах гэж ганцааранг нь үлдээсэн юм бэ, тэгээд эрж хайв уу гэлээ.

-Бид хоёр энэ хавиараа баахан хайлаа, байдаггүй ээ. Эвий минь ийм ч юм байх гэж.

-За та хоёр тайван байж байгаарай, бид орой очье. Нохойгоо хүлээсэн хоёр хөгшин байн байн гэрээсээ гарч нэрээр нь дуудан орж гарсаар…Тэгж байтал хүүхдүүд нь ирлээ. Хэнд ч юм бухимдсан эмгэн, Чааваас гэж дээ. Мөрөөрөө юмаа мөргөж мунгинаад байж байсан амьтныг үгүй хийнэ гэж ярьснаас болоод заяа нь гомдчихов уу даа. Гадаа үлдээгээд ороод ирэхэд хөөрхий минь сохор ч гэсэн орцоо олоод үүдэндээ хаалга онгойхыг хүлээгээд сууж байдаг сан. Нохой гэрээс дайжих тааруу л гэдэг. Хөөрхий минь хүн аваад явчихсан даа. Тэгээд сохрыг нь мэдээд энэ хүйтэнд хаячихна. Яаж муугаа үзэж яваа бол хэмээн тасралтгүй үглэсээр байлаа. Өвлийн хүйтэн өдрүүд үргэлжилсээр. Энэ хооронд эмээ өвөө хоёр, хүүхдүүд нь ч юм үздэг мэргэн түргэн хүмүүст нохойгоо үзүүлэхэд хойд зүг рүү хүн аваад явсан байна гэхээс өөр олигтой олдож барих талын нааштай зүйл хэлсэнгүй. Хаалга үүд дуугарахтай зэрэг хуцаж чимээ өгдөг нохой нь үгүй болохоор орон гэр нь цаанаа л ажин түжин оргино. Хоёр хөгшин хоорондоо “Одоо ч муу Жиирээ минь өнгөрөө биз дээ, олдохоосоо хаашдаа өнгөрлөө. Сохор амьтан орон гэртээ дулаан байж байгаад дууссан бол аштай байсан юм” хэмээн нохойгоо өрөвдөн ярилцана. Жерри алга болсноос хойш 18 хоног өнгөрөв. Нэг өдөр эмгэн цайны дээжээ өргөхөөр өглөө эртлэн хаалга онгойлготол нохой нь үүднийхээ хөл арчдаг дэвсгэр дээр тэр гэхийн аргагүй халтайж нооройсон, арьс үсэнд ус цус холилдон хөлдөөд дагтаршсан үзээрийн амьтан цомцойтол суугаад хүлээж байх нь тэр!Өрөвдөж баярлах зэрэгцсэн хөгшин эгээтэй л алгаа ташин дэвхэцсэнгүй. Эвийлж хөөрхийлөн бушуухан Жерригээ гэртээ оруулан хэдэн хүүхдүүд рүүгээ ээлжлэн залгаж гэрээ олон эргээд ирсэн Жерригийнхээ тухай баярт мэдээг дуулгалаа. Иш хөөрхий сохор амьтан энэ хүйтэнд хаагуур яаж яваад гэрээ гээд ирснийг ёстой тэнгэр л мэдэх байх даа. Хорвоо хүртэл энэ амьтныг амьдар гэж байхад бид юу боллоо гэж хороох гэж гүйхэв, нүгэл цаашаа гэцгээлээ. Ингэж л муу харалган өтөл буурал Жерри санамсаргүй энэ тохиолоор цаг бусаар үхэх ялаас мултрав. Яахав зайлуул газар даахгүй биш, цаг нь ирэхээр яваад л өгнө дөө, хөөрхий хөгшин амьтан.