босно. Хөл, гар, мөр тохой гарын шуугаар янгинаж өвдөх, нас ахимаг хүний өвдөлт гэдэг байтал хүүхдүүд ийм зовиур хэлж босох нь олширлоо. Бага насны хүүхдүүд, нярай хүүхэд ханиаж, халуурч хатгаа \уушигны цулцангийн үрэвсэл\ болж хүндрэл өгөх боллоо. Том хүн, хүүхэдгүй бүгд л хамар битүүрч шуухьтнаатай.

Энэ байдалд бид дасал болжээ. Бүтэн хорь гучин жилээр. Эхчүүд хүүхэддээ анхаарал тавьж гараад аптекаас антибиотек уулгаад, өвчин намдаах эм өгөөд, болчихно. Ажил хийдэг нэг хэсэг нь тэгэсхийгээд ойр зуурын эм уусан болоод ханиадтай явна. Энэ бүх өвчний учир шалтгааныг олон янзын радио, телевизийн сувгаар яриад, эмчилгээний шинэ арга, уух ханд бэлдмэлүүд сүлжээний эм, уургын бүтээгдэхүүн, дархалаа өдөөгч,гээд сурталчилгаа зөндөө хийгдэж байна. Найрлагыг харахад тун сайн хүнд үнэхээр хэрэгтэй бүтээгдэхүүнүүд, энэ бүтээгдэхүүнүүд ихэнх нь хилийн чандад бэлтгэгдэнэ. Сонирхсон нэг нь аваад хальт мульт хэргэлсэн болоод хаяна.

Өглөө иддэг талх боорцогноос амт муутай болохоор хаяна. \Аргагүй дээ тэр сайн гээд байгаа тэжээллэг бүтээгдэхүүнд өөрт хэрэгтэй, дутсан эрдэс бодис байхгүй тул хүнд амтгүй болно\. Талх боорцог нь жигнээд хайрсан, нүүрс ус арвинтай байхаас гадна эрс тэс цаг ууртай нөхцөлд дулаацуулдаг ид шидтэй. Өвлийн цагт бэлтгэж нөөцөлсөн мах нь үнэт, шимт чанараа алдахаас гадна урь идэх шинж, орж харшил тоосонцорын эх уурхай болдог. Оройн хоолны шингэлтээс өглөө босох хүний зовиур янз бүр. Хамгийн гол нь шөнө маш сайн унтаж өөрийн биед дархалаа цуглуулж чаддаг нэг нь өглөөнөөс эхлэн жиргэнэ. Өдөржин жиргэсэн ч ядрахгүй хоолоо идэхээр буудуулсан элээ шиг навс унана.

Хаврын хавсрага бүхий тарчиг цагаар олон төрлийн аминдэмтэй, вирусын эсрэг тэмцэх чадалтай, хүнсний олон төрлийн ногоо идэх хэрэгтэй.

- Сормис ихээр хэрэглээд байвал бас болно. Сормис ямар нэг халдвар, үрэвсэлийг дарах хүчтэй, судасны битүүрэл, зангираад арилгадаг, зүрхэнд шигдээс үүсэх, тархинд цус харвах, биеийн дархалааг тогтоох ихээхэн тус дэмтэй.

- Улаан лооль вета-каротиноор баялаг, тул цусыг цэвэрлэж, дархлааг сайжруулдаг. Ханиад томуунаас сэргийлж чадна.

- Сонгино хавдараас урьдчилан сэргийлж, зүрхний ажилгааг сайжруулж, даралт бууруулж, ханиад томуунаас сэргийлнэ.

- Мөөгний ид шид нь хүний цусанд байх лимфоцитыг олшруулан, хүний эд эс, өвдөлт хийн сувгийг цэвэрлэж өгсөнөөр өвчнийг үүсгэгч микроб, вирусын хоруу чанарыг арилгадаг байна.

- Хүрэн манжин төмөр ихээр агуулсан тул цусны өвчнийг багасган, цусанд эритроцитыг хуруулж чадсанаар, биеийн эсэргүүцлийг сайжруулдаг.

Тэгвэл бидэнд хүнсний ногоог Телевизээр хоол хийх аргачилал үзүүлж байгаа тогооч нар, хүнсний ногооны ач тусыг тайлбарлаад хэлээд өгнө.

Тэгэхдээ өглөөний зовиур өдрийн шуухьтнааг арилгах уламжлалт арга бидэнд байдаг. Монгол орон дэлхийд хүйтэн газрын тэргүүлэх тоонд орно. Зуны цагт эхэн, сүүл сард бэлтгэж авдаг монгол эмийнхээ хүчээр, өвчнөө эмчилж, зовиур шаналгаа багатай байж урт насалдаг. Миний дурьдсан сормис, сонгино, улаан лооль, хүрэн манжин, мөөг болон бусад жимс, ногоонд байх ид шидийг ихээр хадгалж чадсан эм бол монгол эм.

Хаврын хавсаргийн цагаар Норовтүнтанг, Манашатан, Шар танг буцалгаж борив тойгны шөлөөр даруулан ууж, дархалаагаа сайжруулахаас гадна, Задь5, Сорогзон, Марчин 13 тангуудаар зүрх судасны болон даралт ихсэх өвчнийг арилгаж, Гоюу, Сожид, Сэмбрүү, Бойчун гэх эмээр сэрүүдэх өвчнийг эмчилж, эмэгтэйчүүд, элэг цөсний эмчилэх олон төрлийн монгол эмнүүд байдаг.
Сүүлийн 20 жилийн турш монгол эмч нар Польш, Европын орнуудын хүмүүсийг монгол эмээр эмчилж, монгол эмийн хүчин чадал, ашиг тусыг судалсан судалгаатай ажиллаж, монголын уламжлалт анагаах ухааны хөгжилд ихээхэн нэмэр хандив болж байгааг энд дурьдахгүй өнгөрч чадсангүй. Манай эмч нар монгол эмнийхээ хүчин чадлыг мэдэж хэргэлж байгаа ч монгол хүмүүс, өөрийн хэнэггүй, хайрамжгүй, салан задгай мартамхай зангаасаа болоод эм уух, дэг жаяг алдагдах, монгол эмний мөн чанарыг мэдэхгүй, химийн эмийн үйлчилэх чанарт шүтсэн сэтгэлгээ, эрүүл мэндэд гаж нөлөө үзүүлж, бүхий элгэний эмгэгшил, үүнээс улбаатай, чихрийн шижин, зүрхний шигдээс, цус харвалт, үүсгээд байгааг анхаарах хэрэгтэй.

Бид монгол эмээ дээдлэн, ууж хэргэлсэнээр, дээр дурьдсан өвчин болгоноос өөрсдийгөө болон үр удамаа эрүүл саруул байлгах болно.

Монгол эм бэлтгэлийн үйлдвэрт бэлтгэгдэж байгаа 180 гаруй төрлийн монгол эм бидний зовиур шаналгаа, чилээрхэх өвчнөөс салахад туслана.